Массив. Бірөлшемді массивтер

[];

Мысалдар:

type

Klass =(K1,K2,K3,K4);

Znak =array[1..255] of char;

Var

M1:Znak; {Znak типі типтер бөлігінде анықталған}

M2:array [1..60] of integer;{М2 массивті тікелей сипаттау}

M3:array[1..4]of Klass;

Mas:array [1..4] of integer;

Lit:array [char] of real;

Ogr:array [5..15] of char;

Bol:array[boolean] of integer;

A:array[1..5] of real;

Aj:array[қаңтар,...,желтоқсан] of integer;

Нақты сандар кестесін қарастыр:

Мұндағы N [i] – массив элементі, i – массив элементтердің реттік номері яғни индексі.

Мысалы: n[2]= 3.2 , n[4..6]= 0, 91,- 75.

Массив  элементтерін енгізу

BEGIN
for i:=1 to n do
begin
write(i,’-элементті енгіз ‘);
readln(А[i]);
end;

Массив элементтерін экранға шығару

For i:=1 to n do
write (A[i],’’:2);

   Оқушыларға талқылауға берілген бірөлшемді массив элементтерінің қосындысын шығаратын есептің программасын интерактивті тақтадан Pascal бағдарламасына салып нәтижесін шығарып көрсету.

Постермен жұмыс:

1 топқа -5 элементтен тұратын бірөлшемді массив элементтерінің көбейтіндісін есептейтін программа құрыңыз.

Program Esep;

uses crt;

var m:ARRAY[1..10] of integer;

i: integer; s:real;

begin

for i:=1 to 10 do

Begin

Write(‘Массив’,і, ‘элементін енгізіңдер’);

Readln(m[i]);

End;

for i:=1 to 10 do

s:=s*m[i];

write ( ‘Массив элементтерінің қөбейтіндісін =‘,s);

readln;

end.

2 топқа-5 бүтін саннан тұратын тізбектің арифметикалық ортасын табатын программа құралық.

PROGRAM ORTA;
Var
X:array [1..5] of integer;
I:integer;
S:real;
Begin
S:=0;
Writeln(‘бос орын арқылы 5 сан енгізіңдер:’);
For i:=1 to 5 do 
Begin
Read(x);  
S:=s+x;
End;
S:=s/5;
Writeln(‘s=’,s:5:2);
End.

Тапсырма: /компьютермен жұмыс/ /10 мин./

Деңгейлік тапсырмалар

А деңгейі

Берілген А=[ 5 9 7 -8 6 -14 2] массивын енгізіп, осы А массивын керісінше A=[2 -14 6 -8 7 9 5] шығаратын программа құру қажет.

В деңгейі

Берілген С=[ 1 2 3 4 5 6] массивын енгізіп, оның әр элементтерін квадраттау керек. Нәтижесінде С=[ 1 4 9 16 25 36] шығаратын программа құру қажет.

С деңгейі

Берілген A=[ 4 4 4 4 4 4] және B=[5 5 5 5 5 5] массивтерін енгізіп, А және В массив элементтерінің қосындысын табу керек. Нәтижесінде С=[ 9 9 9 9 9 9 ] массивын шығаратын программа құру қажет.

Нұсқалау сатысы

Компьютерге терілген программаны қарап шығып, сауатты жазғанына көңіл бөліп, нәтижесін талқылау.

Сергіту сәті. «Қатені тап...» ойыны /7 мин./

Берілген есепті шығарады, бірақ осы есепті постерде қатемен орындап, топтар жұмыстарымен бір-бірімен алмасып, қателерін тауып, жұмыстарын қорғайды.

1-ші топқа есеп: Берілген С=[ 1 2 3 4 5 6] массивын енгізіп, оның әр элементтерін 4-ке арттыру керек. Нәтижесінде С=[ 10 9 8 7 6 5 ] массивын керісінше шығаратын программа құру қажет.

2-ші топқа есеп: Берілген A=[ 4 4 4 4 4 4] және B=[ 2 2 2 2 2 2 ] массивтерін енгізіп, В массивының әр элементтерін 1-ге арттыру керек, содан соң А және В массив элементтерінің көбейтіндісін табу керек. Нәтижесінде С=[ 12 12 12 12 12 12 ] массивын шығаратын программа құру қажет.

ІV. Сабақты қорыту. /3 мин./

1. Массив қандай сөзбен сипатталады?

а) while; b) for; c) repeat; d) array*

1. Массивтің дұрыс жазылуын көрсет:

а) a: array [1..10] of Integer;* b) array a: [1.] of Integer;

c) array a: [1..10] of Integer; d) a: [1..10] of Integer;

1. Массив берілген а:array [1..5] of real. Массив элементтерінің мәні:

-3 2.7 5.3 -2.8 5 а[3] элементтің мәні нешеге тең?

а) 5.3;* b) -3; c) 2.7; d)5.

1. А:array[1..40] of real жиымы элементтерін пернетақтадан енгізу программасының үзіндісі

а) for i:=1 to 40 do read(a[i]); b) for i:=1 to 20 do read(a[n]);

c) for i:=1 to 40 do; d) for i:=1 to 100 do read(a);

1. Программаны орындауда экранға қандай нәтиже шығады?

begin

for i:=1 to 5 do

s:=s+m[i];

а) 15;* b) 55; c) 30; d) 75.

1. А:array[1..40] of real жиымы элементтерінің көбейтіндісін табатын программаның үзіндісі

а) for i:=1 to 40 do S:=S+1; b) for i:=1 to 40 do S:=S*a[i];*

c) for i:=1 to 4 do S:=S+1;; d) for i:=1 to 40 do;

1. Массив өлшеміне қарай түрлері?

а) бірөлшемді, екіөлшемді және т.с.с.;*

b) шартты соңынан тексеретін массив;

c) бір өлшемді массив;

d) екі өлшемді массив.

1. Программа үзіндісі не есептеп жатыр?

for i:=1 to 5 do S:=S+a[i]; s:=s/5;

а) Массив элементтерінің қосындысын; b) Массив элементтерінің арифметикалық ортасын;* c) Массив элементтерінің бөліндісін; d) Массив элементтерін шығарып жатыр.

www.kahoot.it сайтында тест жұмысын орындау.

V. Үй тапсырмасын беру. /1 мин./

5.3-тақырып.

10 элементтен тұратын бірөлшемді массив элементтерін өсу бойынша реттеу.

VI. Бағалау /2 мин./

Бағалау критерийі

• Үй жұмысы – 3 ұпай

Дәптер жағдайы – 1 ұпай

Есепті шығаруы – 2 ұпай

• Тақырыпты меңгеруі – 1 ұпай

• Өз көзқарасын айтуы, оны дәлелдей білуі – 2 ұпай

• Постермен жұмысқа қатысуы – 1 ұпай

• Тапсырманы орындауы – 2 ұпай

• Тест жұмысы – 10 ұпай

• Техника қауіпсіздік ережесін сақтауы – 1 ұпай

Бағалау шкаласы: /барлығы: 20 ұпай/

20-17 ұпай - «5» баға 16-13 ұпай - «4» баға 12-9 ұпай - «3» баға

Рефлексия