Ашы? саба? "Жиымдар.Оны? т?рлері. Бір ?лшемді, екі ?лшемді жиым элементтерімен ж?мыс."

Пән аты: Информатика

Класы: 9 «А»,

Сабақтың тақырыбы: Жиымдар.Оның түрлері. Бір өлшемді, екі өлшемді жиым элементтерімен

жұмыс.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға “жиым” ұғымы,бірөлшемді, жиым туралы толық мағлұмат беру;

Дамытушылық : Оқушыларды «жиым» ұғымы,бірөлшемді, екіөлшемді жиым туралы толық

мағлұмат бере отырып,программа құру дағдыландыру,логикалық ой-өрісін дамыту;

Тәрбиелік: Оқушыларды адамгершілікке,ұқыптылыққа және жауапкершілікке тәрбиелеу

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың кезеңдері:

• Өткен тақырып бойынша сұрақтар

1.Нақты X айнымалысын сипаттау

А) Var x : integer; В) Var x : real:

С) Var x : array (1..n)of real; Д) Var x : array (1..n)of integer Е) X of real

2. Символдық айнымалылар Паскаль тілінде...типіне жатады?

А) integer; В)real; С)string: Д)array(1..n)of string: Е)char:

3. Егер L-бүтін,S-тұрақты,P- нақты сандар болса,VAR түйінді сипаттаймыз?

А) Var : p : integer; L: real; const S=2;

B) const S=2: Var L: integer; p: real:

C) const S:=2; l ; integer; p: real;

Д) label s:=2: l: integer; p: real;

E) Var const s:=2 : l : integer; p: real:

4. LENGTH (S) функциясы...

А) S жолдық айнымалысының таңбасының санын есептеу

В) S жолдық айнымалысын кері оқу

С) S жолдық айнымалысын өшіру

Д) S жолдық айнымалының таңбаларын жеке-жеке жолдарға жазу

Е) S жолдық айнымалысын көшіру

5. UPCASE (Символ)функциясының қызметі

А) Латынның үлкен әріптерін кіші әріптерге ауыстырады

В) Латынның кіші әріптерін үлкен әріптерге ауыстырады

С) Символдарды санау

Д) Символдарды алфавит бойынша реттеу

Е) Қазақтың кіші әріптерін үлкен әріптерге ауыстырады

6. Бір жолға неше символ жазуға болады?

А) шексіз В) 255- тен аспауы керек С) 255- тен кем болмауы керек

Д ) 200-ден аспауы керек Е) 150 – ден аспауы керек

Тест жауаптары

1 в

2 с

3в

4а

5в

6в

Жаңа сабақты түсіндіру

Мәліметтерді ұйымдастыру тәсілдерінің кең тараған түрі – кестелік тәсіл.

Бір ғана жолдан тұратын кесте сызықтық деп аталады. Мысалы: A (2,3-5,0,1).

Бірнеше жолдан тұратын кесте тіктөртбұрышты кесте деп аталады.Бұларды көп жағдайда бірөлшемді және екі не көпөлшемді жиымдар (массивтер) деп те атайды.

Жиым дегеніміз- бір атаумен белгіленіп біріктірілген біртекті элементтер жиыны. Осы жиымға кіретін айнымалыларды жиым элементтері дейді. Жиымның міндетті түрде аты , өлшемі , индекстері, соған сәйкес элементтері және оның түрлері болады. Жиым тұтасымен бір атпен аталады, ал элементтерінің реті индекстер арқылы көрсетіледі . Индекс жиымның иденфикаторынан соң тік жақшаға алынып жазылады: (a [1], x[1,1],…)

Жиымның типін анықтау үшін ARRAY, OF қызметші сөздері қолданылады.

Жиым элементтерінің сипатталуы былай көрсетіледі;

Аты Array[индекс өлшемі]of real;

немесе

TYPE Аты; =Array [индекс өлшемі] of integer

Сабақты бекіту

Мысал: 20 нақты сан берілген. Осы сандардың арифметикалық ортасын табу программасың құру керек . Осы 20 нақты сандар тобын А жиымы деп қарастырсақ , жиымның элементтері A[1], A[2], …,A[20] нақты сандар болады.

Program

Var A: array [l..20] of real;

I:integer;

S:real;

Begin

For i:=1 to 20 do

Read (A[i]);

S:=0;

For i:=l to 20 do

S:=S+A[i];

S:=S\20;

Write (S);

End.

Компьютермен жұмыс

• Кіші латын әріпімен енгізілген жолды, үлкен латын әріптеріне ауыстыру программасын құрыңыз.

Program austir:

Var s:string:

k:byte:

begin

readln(s):

for k:=l to length (s) do

s[K]: =Upcase (s[k]);

writeln(s):

end.

Сұрақтарға жауап беру.

• Сызықтық және тіктөрбұрышты кестенің айырмашылығы қандай?

• Жиым деп нені айтамыз?

• Жиымдар қалай сипатталады?

• Индекс дегеніміз не?

• Бірөлшемді жиым дегеніміз не?

• Екіөлшемді жиым дегеніміз не?

№2. Берілген бір өлшемді A{2,-3,5,8,-2} массив элементтерінің қосындысын есептейтін прграмма жазу керек.

Program esep2:

Uses crt;

Var I,s:integer:

A: array [l…5] of integer;

Begin

Clrscr;

For i:=1to 5 do

Begin S:= 0;

Writeln(`a[`,I`]-?`);

Readln(a[i]);

End;

For i:=1 to 5do

Begin

S:=S+a[i];

Writeln(`S[`,I,`]=`,S);

End;

End.

№3 Берілген бір өлшемді А{2,-3,5,-8,2} ма ссив элементтерінің квадраттарының қосындысын есептеу программасын құру керек.

Program esep3;

Uses crt;

Var I,s:integer:

A: array [l…5] of integer;

Begin

Clrscr;

For i:=1to 5 do

Begin S:= 0;

Writeln(`a[`,I,` ]-?`);

Readln(a[i]);

End;

For i:=1 to 5do

Begin

S:=S+sqr(a[i]);

Writeln(`S[`,I,`]=`,S);

End; End.

№4.Берілген бір өлшемді А{2,-3,5,-8,2} массив берілген, оң элементтерін баспаға шығаратын программа құру керек

Program esep4;

Uses crt;

Var I:integer:

A: array [l…5] of integer;

Begin

Clrscr;

For i:=1to 5 do

Begin

Writeln(`a[`,I,` ]-?`);

Readln(a[i]);

End;

For i:=1 to 5do

Begin

If (a[i])0 then Writeln(`a[`,I,`]=`,a[i]);

End; End.

Үйге тапсырма: 5.1, 5.2, 5.3, 5.4 тақырыптарын оқу.

№5жалпы білім беретін орта мектеп

«Бекітемін» ________________

Оқу ісінің меңгерушісі

«___________» ______2014 ж

Пән аты: Информатика

Класы: 9 «А»

Сабақтың тақырыбы:

«Жиымдар.Олардың түрлері. Бірөлшемді жиым элементтерімен жұмыс.» Пән мұғалімі Ұ.М.Назарова



Ақтөбе қаласы - 2014 жыл

• бүтін – INTEGER- х= -25,у=1936,с = 123нақты – REAL х= -25,у = 4Е156,

• логикалық – BOOLEAN В1= true, B2 = false

• тіркестік – STRING C = ‘Turbo Paskal’ мәтіндік - TEXT типтер жатады.

• Берілген бір өлшемді A{2,-3,5,8,-2} массив элементтерінің қосындысын есептейтін прграмма жазу керек.

• Program esep2: / кез келген программа Program түйінді сөзінен басталады

• Uses crt; / қолданылатын crt модулі

• Var I,s:integer: / айнымалыларды сипаттау бөлімі, мұнда і - есептегі сандар{2,-3,5,8,-2}

s – қосындыны білдіреді

• A: array [l…5] of integer; / А- жиымның аты, бірден беске дейінгі бүтін типті айнымалылар

• Begin / басы

• Clrscr;

• For i:=1to 5 do / і - ға бес сан меншіктеледі

• Begin S:= 0; / қосынды 0 ге тен

• Writeln(`a[`,i`]-?`); / а, і енгізу

• Readln(a[i]); /

• End;

• For i:=1 to 5do

• Begin

• S:=S+a[i];

• Writeln(`S[`,I,`]=`,S);

• End;

• End.

• Мысал: 20 нақты сан берілген. Осы сандардың арифметикалық ортасын табу программасың құру керек . Осы 20 нақты сандар тобын А жиымы деп қарастырсақ , жиымның элементтері A[1], A[2], …,A[20] нақты сандар болады.

• Program

• Var A: array [l..20] of real;

• I:integer;

• S:real;

• Begin

• For i:=1 to 20 do

• Read (A[i]);

• S:=0;

• For i:=l to 20 do

• S:=S+A[i];

• S:=S\20;

• Write (S);

• End.