kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Поурочные планы по химии для 10 классов

Нажмите, чтобы узнать подробности

Білімділік ма?саты:

дамытушылы?:

т?рбиелік:

Химияны? бастап?ы ??ымдарын, бейорганикалы? ?осылыстарды? негізгі кластарын, химиялы? ?асиеттерін ?айталау;

Бейорганикалы? ?осылыстарды? негізгі кластарын аны?тай білу, химиялы? ?асиеттерін сипаттайтын химиялы?  реакция те?деулерін ??растыра білу, т?сіндіру, есте са?тау,к??іл аудару,есеп шы?ару білім-білік да?дыларын жетілдіру;

саба? уа?ытын ба?алау?а ?йрету,е?бек?орлы??а ж?не п?нге ?ызы?ушылы?ын арттыру.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«10сынып1.1-1.12.ж[1]»




МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162


Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§1.1,1.2.Химиялық элементтер,олардың периодтық жүйедегі орны.Атом ,молекула және олардың сипаттамалары.

уақыт

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

Химияның бастапқы ұғымдарын, бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластарын, химиялық қасиеттерін қайталау;

Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластарын анықтай білу, химиялық қасиеттерін сипаттайтын химиялық реакция теңдеулерін құрастыра білу, түсіндіру, есте сақтау,көңіл аудару,есеп шығару білім-білік дағдыларын жетілдіру;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, 10-ЕТЖ -1 жаттығулар орындау, фронталды әңгімелесу,дәптермен жұмыс, 9-ЕТЖ-5;



Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, 10- ЕТЖ -1, ХЭПЖ, кітап, дәптер.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

ТҚ. Бойынша әңгімелесу. ТҚ. журналымен таныстыру.

Химия сабағына дәптер жүргізуге қоятын мұғалімнің талаптарымен таныстыру, сабаққа дайындалу.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Химияның бастапқы ұғымдары

1.Білімді жаңғырту:

1. Фронталды әңгімелесу:

  • Атом ,молекула, химиялық элемент деген не?Анықтама беріңдер;

  • Мына элементтердің салыстырмалы атомдық массасын есептеңдер: калий, магний, алюминий.

3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:












Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

Жаңа сабақты түсіндіру:

9- ЕТЖ -5 (3) жұмыс істеу – негізгі ұғымдарын қайталау.

2. Параграф 1.1оқу – бірінші нұсқа

Параграф 1.2 оқу – екінші нұсқа

3.Нашарүлгеретін оқушыларға көңіл аудару.

20-22


Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары; -

1. 10- ЕТЖ -1 дәптерімен жұмыс орындау: бірінші нұсқа №1-4, 6бет

2. (1-8) сұрақтарға ауызша жауап беру : 8 бет 1.1параграфтан соң;

10бет (1-10) 1.2. параграфтан кейін.



2-3


Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

  • Атом – күрделі өте кішкентай бөлшек

  • Молекула –бұл жай немесе күрделі заттың құрамы мен химиялық қасиетін сақтайтын, кішкентай бөлшектер

  • Химиялық элемент –ядро зарядтары бірдей атомдардың түрі.

  • 1 мольдің массасы - бұл молярлық масса

  • Молекулалық кристалл торы бар күрделі заттар, алыну әдісіне қарамастан құрамы тұрақты болады: құрам тұрақтылық заңы

  • Әрбір молекуланың салыстырмалы молекулалық массасы болады.

23

  • Кез-келген заттың 1 молінде 6.02*10 бөлшек болады

  • Бұл Авогадро саны

  • Бірдей жағдайда әртүрлі газдың бірдей көлеміндегі молекула саны да бірдей. Бұл Авогадро заңы.

6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Дәптерге қажетті мәліметтерді жазу.

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар:

параграф 1.1-1.2.оқу. № 11,15– жазбаша орындау. (9бет)

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2












































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162


Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (ж) сабақ реті: күні_______

Тақырыбы

§1.3.Химияның стехиометриялық заңдары.




уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

Химияның стехиометриялық заңдарын қайталау;


берілген заңдарды қолдана білу,талдау, түсіндіру, қорытынды жасау,есте сақтау,көңіл аудару білім-білік дағдыларын жетілдіру;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Қайталау сабағы


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, 10- ЕТЖ -1 жаттығулар орындау, фронталды әңгімелесу,дәптермен жұмыс.



Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, 10- ЕТЖ -1, ХЭПЖ, кітап, дәптер.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.


1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Химияның стехиометриялық заңдары

1.Білімді жаңғырту:

1. Фронталды әңгімелесу:

  • Атом ,молекула, химиялық элемент деген не?Анықтама беріңдер;

  • Мына элементтердің салыстырмалы атомдық массасын есептеңдер: кальций, мыс, алюминий.

  • Тізбекті жүзеге асыр:

Фосфор--- фосфор оксиді ---фосфор қышқылы --- калий фосфаты --- барий фосфаты.

3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:












Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:


Жаңа сабақты түсіндіру:

Зат массасының сақталу заңы:

1748 жылы ашылған, эксперимент жүзінде 1756 жылы дәлелденген (металды жабық ретотада қақтау арқылы) . Тәжірибе туралы айту: түсі өзгерді,ауаның көлемі азайды, ретортаны ашқанда, ауа шумен ішке қарай сорылды,ал ретотаның массасы аузын ашқанға дейін өзгермеген. «Реакцияға түскен зат массасы» және « реагенттер массасы» ұғымына ерекше көңіл аудару.

Химиялық реакцияға түскен зат массасы,реакция нәтижесінде түзілген заттардың массасына тең.

Атом –молекулалық ілім бойынша бұл теорияны мәні түсінікті. Реакция нәтижесінде атомдардың арасында қайта бірігу жүреді, атомдар арасындағы түзілген байланыс үзіліп, қайтадан жаңа байланыс түзіледі,бірақ реакцияға дейінгі және кейінгі атомдардың саны өзгеріссіз қалады.Сондықтан химиялық реакция кезіндегі заттардың жалпы массасы өзгермей қалу қажет. М.В.Ломоносов екі жарым ғасыр бұрын«атом», «молекула», «элемент» ұғымдар енгізілмей тұрғанда бұл заңды ашты.Кейінірек дәл осы заңды фр.ғалымы Лавуазье ашты.

М.В.Ломоносов бұл заңды терең түсінген: «Барлық өзгерістер кезінде ,бір денеден қанша алынса,басқа денеге сонша қосылады».

Бұл анықтамаға қарап М.В.Ломоносовтың зат массасының сақталу заңы мен энергияның сақталу заңын бірге табиғаттың жалпы заңдылығы ретінде бөлмей қарастырғанын көреміз.

Маңызы:

*материяның сақталу заңының бір көрінісі;

* химия ғылымының дамуына үлесін қосты;

*химиялық реакция теңдеулері осы заңға сүйеніп жазылады;

*барлық практикалық есептеулер осының негізінде жүргізіледі.

Зат құрамының тұрақтылық заңы:

Заттардың молекулалардан тұратыны туралы қағидаға сүйеніп ашылған. Одан ары зерттеу барлық бейорганикалық заттардың тек 5 % -ға жуығы молекулалық құрылысты екенін көрсетті,сондықтан құрам тұрақтылық заңы осы заттар үшін ғана қолданылады.Бей молекулалық құрылысты заттар бұл заңдылыққа бағынбайды. Француз ғалымы Ж.Пруст ашқан.Есеп шығруда практикалық маңызы зор.

Әрбір күрделі заттың алыну әдісіне қарамастан құрамы тұрақты болады

Көлемдік қатынастар заңы:

Бұл заңды атақты француз ғалымы Гей-Люссак тұжырымдады: бірдей жағдайда(температура және қысым) реакцияға түсетін газдардың көлемі және реакция нәтижесінде түзілетін газтәрізді заттардың өзара қатынастары кішкентай бүтін сандардың қатынасындай болады.

15-17

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары; -

1. Жаттығулар орындау №1-6.кітаптың 13 беті (нашар үлгерушілер)

2. 10- ЕТЖ -1 жұмыс істеу. (4бет) №1-4 нұсқа 2


20-22



Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

1. 10- ЕТЖ -1 жұмыс істеу (6бет) №1-4 нұсқа1

2-3;

6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Дәптерге қажетті мәліметтерді жазу.

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар:

параграф 1.3.оқу. № 6,7– жазбаша орындау. (13бет) .

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2




















МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§1.4. Химиялық реакциялар, олардың жіктелуі.




уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

Химиялық реакциялар, олардың жіктелуі

туралы алған білімдерін ары қарай жетілдіре отырып, білімді қалыптастыру;



түсіндіру, есте сақтау,көңіл аудару қабілеттерін дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу,жаттығулар орындау, 11-Б-2 көрсету .


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, 11-Б-2


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Ерітінділер туралы жалпы түсінік.

1.Білімді жаңғырту:


  1. Дәптермен жазбаша жұмыс:

  • Химиялық реакция теңдеулерін аяқтап,реакция типін анықтаңдар:



NaOH + HNO3--------

Cu(OH)2------------

Cu(OH)2+HCl----------

Na + HCl----------

H2 +Cl2-----------

Al(OH)3-------------

WO3 +H2-----------

BaCl2+ Na2SO4----------


  • Айналымды жүзеге асырып, әрбір реакция типін анықтаңдар.

Fe------------FeCL2-------Fe(OH)2-------------FeO----------FeSO4

CuO---------Cu------------Cu CL2-----------------Cu(OH)2-------CuO

Na------------X-------------Na2SO4--------------BaSO4

H2S -------------X ------------------SO2-----------У------------- H2SO4------------- MgSO4

Ca----------CaCl2-----------Ca (OH)2----------Ca(NO3)2

C-----------CO2-------K2CO3----------CaCO3


3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:








































Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

Жаңа сабақты түсіндіру:

Химиялық реакциялар,олардың жіктелуі

1.Реакцияға қатысқан және нәтижесінде түзілген өнім саны бойынша:

қосылу ,айырылу, орын алмасу;

2.тотығу-тотықсыздану реакциясының типтері:

Молекулааралық: 2KMnO4 + 16 HCl--------5CL2+2KCl+2MnCl2+ 8H2O

Молекулаішілік: 2KClO3------2KCl+3O2

Диспропорциялану:6KOH+ 3Cl2---------5KCl+KClO3+3H2O

3.реакцияның қайтымдылығы бойынша: қайтымды, қайтымсыз

4. реакцияның жылу эффектісі бойынша: экзотермиялық және эндотермиялық

Ерітінділер туралы жалпы түсінік:

Біздің өмірімізде,табиғатта ерітінділердің маңызы зор.Адам ағзасындағы,жан-жануарлар мен өсімдіктердегі физиологиялық процесстер күрделі көп салалы жүйе ерітінділерде жүреді.

Ерітінділер-компоненттері өзара бірдей таралған дисперті жүйе..

Дисперсті фаза- таралған бөлшектердің бірігуі.

Дисперсті фаза – фаза, бөлшектердің таралуы..

Ерітінділер


ҚАТТЫ СҰЙЫҚ ГАЗ құйма ерітінді ауа

ДИСПЕРСТІ ЖҮЙЕЛЕР


ІРІ ДИСПЕРСТІ КОЛЛОИДТЫ НАҒЫЗ


суспензиялар эмульсиялар көбіктер

Д.И.Менделеевтеориясы: ерітінділердің химиялық теориясы еріткіш пен еріген зат арасындағы химиялық әрекеттесуге негізделген Түзілген заттар сольваттар,сулы ерітінділер болса гидраттар деп аталады.Сольваттар мен гидраттардың түзілу процессі сольватталу, гидратталу деп аталады. Ерітінділер қаныққан және қанықпаған болады.

Ерітінділер концентрациясын өрнектеу әдістері:

Массалық үлес, көлемдік үлес, молярлық концентрация., 1 моль/л концентрациясы бар ерітінді , называют молярлы ерітінді деп аталады.


15-17

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары; -

10-ЕТЖ-2 дәптерімен жұмыс орындау №1, 27 бет (№1 нұсқаның барлық тапсырмасы)


2-3


Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;


Дәптерге жазу.


6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Жаттығу тексеру.

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

параграф 4.1-4.2.оқу. № 7,9– жазбаша орындау. (62бет)

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2


МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162


Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§1.5.Бейорганикалық қосылыстардың жіктелуі.




уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

Бейорганикалық қосылыстар ,олардың жіктелуі туралы алған білімдерін ары қарай жетілдіре отырып, білімді қалыптастыру;

бейорганикалық қосылыстарды жіктей білу,олардың қасиеттері мен алыну реакция теңдеулерін жаза білу,түсіндіру, есте сақтау,көңіл аудару,есеп шығару қабілеттерін дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу, 10-ЕТЖ-2 жаттығулар орындау


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, 10-ЕТЖ-2, ХЭПЖ, кітап, дәптер.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

1.Білімді жаңғырту:

Бейорганикалық қосылыстардың жіктелуі.

Дәптермен жазбаша жұмыс:

Тест №4, .34 бет.

1-г 2-в 3-б 4- 5-а 6-а 7-б 8-в 9-г 10-б,г 11- 12-

3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:








































Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

Жаңа сабақты түсіндіру:

Барлық заттар қосылыстар бинарлы қосылыстар түрінде

болады. Олардың бір бөлігі электртеріс,екіншісі электрон

болатынын байқаймыз.Егер оксидтердің құрамындағы электртеріс

бөлік О-2 анион болса ,ал электрон ретінде металл деп есептесек

,онда оларды негіздік деп,ал бейметалл болса қышқылдық деп

жіктейміз.Негіздердің құрамында электртерістілік бөлік

аниондар- гидроксид иондар болса ,ал электрон бөлік ретінде

металл катионы кіреді.Қышқылдардың құрамына бинарлы

қосылыстардағыдай электрон бөлік ретінде сутек катионы және

электртеріс бөлік ретінде қышқыл қалдықтары кіреді.

Оксидтер

Негіздік амфотерлі(екідайлы) қышқылдық

кальций оксиді, алюминий оксиді, күкірт(6) оксиді,

натрий, калий оксидтері цинк, хрома (3) фосфор,

мыс, темір кремний


Негіздер

Еритін ерімейтін

NaOH, Са(ОН)2, Ba(OH)2, КОН Fe(OH)3, Mg(OH)2, Zn(OH)2, Cu(OH)2

Ақ түсті ,қатты зат,қолмен ұстағанда суда ерімейді

сабын тәрізді,күйдіргіш,матаны,

қағазды күйдіреді

Жұмыс істегенде сақ болу керек!

Оттекті қышқылдырды гидроксидтер деп те атайды,себебі

олардың құрамын негіздер сияқты өрнектеуге болады:

B(OH)3, H3 BO3, H2 SO4, SO2( ОH)2-сульфурил гидроксиді.

Ba(OH)2 +НСІ--- BaOH СІ+ Н2О барий гидроксохлориді.


Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары; -

10- ЕТЖ -1 дәптерімен жұмыс орындау №1, 38 бет тест №5 №1-10


20-22



Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

Дәптерге жазу.

  1. Ca(OH)2-------CaCO3-------CaCl2-----

1

CO2----Na2CO3

2-3;

6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Жаттығу тексеру.

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф1.5.оқу. № 7,9– жазбаша орындау. (62бет)

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2








































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162


Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§1.6.Қышқылдар мен негіздердің иондық теориясы. Лабораториялық тәжірибе№1.

уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

Ерітінділер,қышқыл және негіздердің иондық теориялары, электролиттік диссоциациялану туралы алған білімдерін ары қарай жетілдіре отырып, білімді қалыптастыру;


иондық теорияның қолданылуының шектеулі екендігін газтектес заттар мысалы арқылы түсіндіру, есте сақтау,көңіл аудару қабілеттерін дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу,жаттығулар орындау. 9-ППР-5, 10-ППР-1


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, 9-ППР-5, 10-ППР-1, 0.5г кальций оксиді, индикаторлар, қышқыл,сілті ерітінділері, мыс сульфаты, цинк хлориді


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Ерітінділер .

1.Білімді жаңғырту:


.Фронталды сұрақтар:

  • Электролиттік диссоциацияланудың негізгі қағидалары қандай?

  • Қандай заттарды электролиттер және бейэлектролиттер деп атайды?

  • Мысал келтіріңдер.

  • ЭД теориясын кім ұсынды?

3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:








































Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

Жаңа сабақты түсіндіру:

Лабораториялық тәжірибе №1. Аррениус теориясы:

Бұл теорияның негізін 1887 жылы швед ғалымы С. Аррениус салған. С. Аррениустың иондық теориясы қышқылдар сулы ерітінділерінде катион ретінде тек сутек ионын түзетін электролиттер, негіздер- сулы ерітінділерінде диссоциацияланғанда анион ретінде тек гидроксид ионы түзетін электролиттер деп қарастырады.

Қышқылдар сумен әрекетескенде оксоний ионын түзеді Н3О+.

Мысалы: HNO3===H++NO3

НС1---------Н++С1

Н2SO4----H++HSO4

HSO4 -------H++SO42

Барлық қышқылдар ерітіндісі үшін сутек ионының болуы қышқылдарыдың қасиетін анықтайды. Қышқылдар- сулы ерітінділерінде диссоциацияланғанда катион ретінде тек сутек ионы түзілетін күрделі заттар Қышқыл анионы деп қышқыл қалдығын атаймыз.

Металл гидроксидтері суда ерігенде гидроксид-ион түзіледі.Сілтілердің суда еру процесі былай жазылады:

NaOH----Na +OH

Ca(OH)2----Ca + 2OH

Барлық сілтілер ерітіндісі үшін гидроксид -ионының болуы ,негіздердің қасиетін анықтайды. Негіздер- сулы ерітінділерінде диссоциацияланғанда анион ретінде тек гидроксид ионы түзілетін күрделі заттар. Негіздер анионы деп гидроксид тобын атаймыз.

Барлық тұздар ерітіндісі сулы ерітінділерінде диссоцияланғанда металл катионына және қышқыл қалдығы анионына ыдырайды.Мысалы : орта тұздар:

Na2SO4---2Na+SO4

KNO3----K+NO3

Тұздар- сулы ерітінділерінде диссоциацияланғанда металл катионы,сутек анионы түзілетін күрделі заттар.Сулы ерітіндіде барлық иондар гидраттанған түрде болады.

Иондық теорияны қышқылдық негіздік әрекеттесу тұрғысынан қарастырайық:

Н3ОС1 +КОН ===КС1 + 2Н2О

Н3О +ОН ==2Н2О.

Бұл процесте оксоний ионыны гидроксид ионымен бейтараптанады.Бұдан шығатын қорытынды қышқылдық қасиет тек оксоний ионына тән,ал негіздік қасиет-гидроксид ионына тән.Бұл иондар өзара байланысып тұз түзеді.

Иондық теорияның қолданылуының шектеулі екендігі.

20-22

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары; -

9- ЕТЖ -5;10- ЕТЖ -1 дәптерімен жұмыс орындау №1-3, 8 бет (№1)

1.Жаттығу 1-4.кітаптың 28беті.



2-3

Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

Жаттығуды тексеру.

Дәптерге жазу.


6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

1.Дәптерге қажетті мәліметтерді жазу:

Қорытынды:

*Қышқыл,тұз, негіздердің судағы ерітіндісінің диссоциациялануынан қасиетін сипаттайтын иондар түзіледі.

* Қышқылдар- сулы ерітінділерінде диссоциацияланғанда катион ретінде тек сутек ионын және қышқыл қалдығы ионын түзеді.

*Негіздер- сулы ерітінділерінде диссоциацияланғанда металл катионы, гидроксид анионын түзеді.

* Тұздар- сулы ерітінділерінде диссоциацияланғанда металл катионы,сутек анионы түзеді.

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

параграф 1,6 оқу. № 5,8– жазбаша орындау. (28бет) .

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2









МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162


Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§1.7.Қышқылдар мен негіздерге деген жаңа көзқарастар. Сольважүйелер теориясы.



уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

Ерітінділер,қышқыл және негіздердің иондық теориялары, электролиттік диссоциациялану туралы алған білімдерін ары қарай жетілдіре отырып, білімді қалыптастыру;


түсіндіру, есте сақтау,көңіл аудару қабілеттерін дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу,жаттығулар орындау. 9- ЕТЖ -5, 10- ЕТЖ -1


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, 9- ЕТЖ -5, 10- ЕТЖ -1, 0.5г кальций оксиді, индикаторлар, қышқыл,сілті ерітінділері, мыс сульфаты, цинк хлориді


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Қышқылдар мен негіздерге деген жаңа көзқарастар. Сольважүйелер теориясы.

1.Білімді жаңғырту:

Фронталды сұрақтар:

  • Тұздар деген не?

  • Қышқылдар деген не?

  • Негіздер деген не?

3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:








































Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

Жаңа сабақты түсіндіру:

Сулы және бейсулы ортада өтетін процестердің ұқсастықтарын байқаған американдық ғалым Франклин.Ол 1915 жылы аквохимия процестеріне ұқсастығына негізделген қосылыстардың сольважүйелер теориясын ұсынды. Аквохимия сулы ортада өтетін диссоцияция негізінде пайда болған иондық теория негізінде қалыптасса,онда дәл осылай сусыз сұйық аммиактың диссоцияциясын зерттеп,аммонохимияның негізін жасады:

2H2O H3O+ +OH-

2NH3—NH4++NH2-

Көптеген бейорганикалық заттар сұйық аммиакта ериді(-330С) және бұл қосылыстардыі ерітінділері электр тоңыен өткізеді.яғни диссоцияцияланады. Аммонохимиядағы қышқылдар мен негіздердің табиғаты:

H3O+ ---сулы ортада қышқыл,ал OH- гидроксид ионы негіз.

NH4+---- аммиакта қышқыл, NH2- амид ионы негіз болады.

Еріткіш катионы- лионий,ал анионы-лиат(сульфат).

Лионий ионы-қышқыл.

Лиат ионы- негіз.

Аммонохимияда аммоний тұздары- қышқылдар класын түзеді.

Ал металл амидтері -негіздер класын түзеді.

Бейтараптану реакциясы:

NH4СІ+ КNH2---- КСІ + 2NH3

NH4++ NH2-----2 NH3

Салыстырсақ: H3O+ +OH----2H2O

СuSO4+2KOH----Сu(OH)2+ K2SO4

Zn(NO3)2+KNO2-----Zn (NH2)2+2KNO3

20-22


Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары; -

9-ППР-5;10-ППР-1 дәптерімен жұмыс орындау №1-3, 8 бет (№1)

1.Жаттығу 1-4.кітаптың 28беті.




Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

Жаттығуды тексеру.

Дәптерге жазу.


2-3;


Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

1.Дәптерге қажетті мәліметтерді жазу:

Қорытынды:

Лионий ионы-қышқыл.

Лиат ионы- негіз.


3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

параграф 1,7 оқу. № 5,8– жазбаша орындау. (28бет) .

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2



































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162


Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§1.8. Протондық теория.





уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

қышқылдық және негіздік әрекеттесулер теориясы, иондық реакциялар, электролиттік диссоциациялану туралы алған білімдерін қалыптастыру;


протондық теорияға сәйкес қышқыл ,негіздерді ажырата, қасиеттерін сипаттай білуін, түсіндіру, есте сақтау,көңіл аудару қабілеттерін жетілдіріп, дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу,жаттығулар орындау. 9- ЕТЖ -5, 10- ЕТЖ -1


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, 9- ЕТЖ -5, 10 - ЕТЖ -1


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Иондық реакциялар.

1.Білімді жаңғырту

Фронталды сұрақтар:

  • Электролиттік диссоциацияланудың негізгі қағидалары қандай?

  • Иондық реакциялар деген не?

3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:

































Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

Жаңа сабақты түсіндіру:

ПРОТОНДЫҚ ТЕОРИЯ

Қышқылдық – негіздік әрекеттесулер туралы жаңа түсінік 1923 ж.Дания ғалымы И.Бренстед ұсынған протондық теория негізінде пайда болды . Мұнда басқа бөлшектермен салыстырғанда шамасы мыңдаған есе аз ерекше бөлшек – протонға басты рөл берілген . Протон өте белсенді , өйткені оның сыртқы электрондық қауызы жоқ және басқа атомдармен , иондармен , молекулалармен қосылуға қабілетті .

Протондық теорияға сәйкес протон беруге қабілетті бөлшектерді (молекула немесе ион ) – қышқыл , ал протонды қосып алатын қабілеті бар бөлшектерді - негіз деп атайды .

Протондық теория тұрғысынан протолиттік алмасу реакциясына жататын газтектес аммиак пен хлорсутектің әрекеттесуін қарастырайық :

+ -

NH3 + HCL NH4 + CL


Бұл протолиттік реакция теңдеуінен басты ерекшелігі - бастапқы қышқыл мен негізден жаңа қышқыл мен негіздің түзілуі болып табылатынын көруге болады .

Протолиттік реакцияны жалпы түрде мынадай сызбанұсқамен береді :


НА + В ВР + А

І қышқыл ІІ негіз ІІ қышқыл І негіз

Бастапқы қышқыл НА (І қышқыл) В (ІІ негіз ) негізбен әрекеттесіп , нәтижесінде жаңа қышқыл ВН (ІІ қышқыл) түзіледі . І қышқылдан алынған жаңа негіз А І негіз деп аталады .Бұл бастапқы қышқылдан (І) және және негізден (ІІ) әрқашанда жаңа іліктес қышқыл (ІІ) және негіз (І) алынатынымен түсіндіріледі . Сонымен А ионы – қышқыл . , НА іліктес негіз , ал ВН ионы В негізге іліктес қышқыл . Іліктес қышқылдық – негіздік жұпта әрқашан күшті негізге әлсіз қышқыл сәйкес келеді . Біздің мысалымызда :

+

NH + H NH

3 3

І негіз ІІ қышқыл

(күшті) (әлсіз )


керісінше күшті қышқылға әлсіз негіз сәйкес келеді .

+

HCL H + CL

І негіз ІІ негіз

(күшті) (әлсіз)

Осыдан – ақ аммиактың хлорсутекпен бейтараптану реакциясы негізінен тура бағытта жүретіні анық көрініп тұр , өйткені бұл кезде түзілген өнімдер әлсіз қышқыл және әлсіз негіз болып табылады .

Протолиттік реакцияға тағы бір мысал - хлорсутектің суда ерігенде қышқылға айналуын алайық .



+ -

HCL + H O H O + CL

2 3

І қышқыл ІІ негіз ІІ қышқыл І негіз


Бізге белгілі Аррениус – Каблуков түсінігі бойынша хлорсутектің судағы ерітіндісінің күшті қышқылдық қасиеті бар , себебі ол көп мөлшерде оксоний иондарын Н3 О түзеді.

Сонымен қатар Бренстедтің протондық теориясы бойынша да сусыз хлорсутек қышқыл болып саналады, себебі ол өзінен пртонды үзуге қабілетті.Басқаша айтқанда ,жоғарыда келтірілген протолиттік реакцияның тепе – теңдігін сақтау осы екі қышқылдық қасиеттеріне тәуелді , себебі оған қатысатын екі негіз де Н О және CL - әлсіз .

2

Протолиттік теория бойынша қышқылдар мен негіздерге бейтарап молекулалар және иондар жатады . Сондықтан оларды бейтарап , катионды және анионды қышқылдар мен негіздер деп бөледі .

Кейбір еріткіштер мысалы су , аммиак , этил спирті өздерін екідайлы қосылыстар түрінде көрсетеді , өйткені олардың өздерінің протондарын бөліп жіберу және өзгелердің протондарын қосып алу қасиеттері бар . Барлық гидроаниондар қышқылдық та , негіздік те қасиет көрсетуі мүмкін . Сондықтан протолиттік теория бойынша қышқылдық және негіздік қасиеті бар бөлшектердің саны күрт артады .

Сандық бағалау , яғни диссоциациялану константасы , тепе- теңдік константасы , сутектік көрсеткіш және маңызды параметрлерді есептеу Бренстед теориясы негізінде ұсынылған математикалық теңдеулермен жүзеге асырылады .Протондық теория қазіргі кезде кең таралған теориялар қатарына жатады . Ол протолиттік әрекеттесуді біріңғай жүйе түрінде қарастырады .

15-17

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

10- ЕТЖ -1 дәптерімен жұмыс орындау ,2 нұсқа 9 бет

1.Жаттығу 1-4.кітаптың 33беті.

2-3



Білімді қорытындылау және жүйелеу:



-тпсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

Жаттығуды тексеру.

Дәптерге жазу.

Қорытынды:

1. Бренстед ұсынған протондық теория-протон қатысында жүретін протолиттік реакцияларда,үнемі жаңа қышқыл және жаңа негіз түзілетінін көрсетеді.

2. Қышқыл және негіз іліктес жұп түзеді.

3. Протондық теорияға сәйкес қышқылдар және негіздер бейтарапты, катионды және анионды болып бөлінеді.

6-7


Білімді тексеру

және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

1.Дәптерге қажетті мәліметтерді жазу:

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

параграф 1,8 оқу. № 6,8– жазбаша орындау. (34бет) .

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2





Тақырыбы

§1.9.Қышқылдар мен негіздердің қасиеттеріне еріткіштердің әсері.

уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

қышқылдар және негіздерге еріткіштердің әсері туралы алған білімдерін қалыптастыру;


еріткіштердің түсіндіру, талдау,қорытындылау,есте сақтау,көңіл аудару қабілеттерін жетілдіріп, дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу,жаттығулар орындау.


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, ерігіштік кестесі.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

2. Нашар үлгерушілермен жұмыс: кеңесшілер көмегі.


Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Қышқылдар мен негіздердің қасиеттеріне еріткіштердің әсері.

1.Білімді жаңғырту:

.Фронталды сұрақтар:

  • Электролиттік диссоциацияланудың негізгі қағидалары қандай?

  • Натрий хлориді және күміс нитраты; натрий гидроксиді және алюминий хлориді арасындағы ион алмасу реакцияларын құрастырыңдар (молекулалық, толық және қысқартылған иондық)


Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:

































Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

Жаңа сабақты түсіндіру:

Бренстед теориясына сүйеніп , кейбір қызықты деректерді түсінуге болады . Мысалы хлорсутектің молекуласы өте берік , кәдімгі жағдайда және сұйылған күйде электр тогын өткізбейді , себебі иондарға ыдырамайды .Бірақ суда ерігенде ол өзінен протон бөледі , ал ол - бірден су молекуласымен гидраттанады . Протонның гидраттану энергиясы 1130 кДЖ/моль.

+ + 0

Н + Н 2О = Н О Н гидраттану = -1130кДж/ моль

Хлор ионы да аздаған мөлшерде энергия бөліп гидраттанады

CL+H2 O = CL*nH 2O H гидраттану = -322 кДж/моль

Бұл энергиялардың қосындысы хлорсутек молекуласын иондарға ыдыратуға қажет энергия мөлшерінен артық .

+ 0

HCL H + CL H иондану = 1377кДж/моль

Демек хлорсутектің әрбір молін суда еріткенде 1377 + (-1130-322)=-75кДж/млдь жылу бөлінеді , ол ерітіндіні әжептәуір жылытады .

+ 0

HCL+ (n+1) H2 O H3 O + CL * nH2 O H реакция =-75кДж/моль

Бұдан еріген заттың қасиетіне еріткіш , яғни су айтарлықтай ететіні көрінеді . Бұл Аррениустың иондық теориясыда судың судың инертті орта сияқты әсерінің ескерілмеуіне қате болмауына тағы да біздің көзімізді жеткізеді .

Жоғарыда айтылғандай , протонды жеңіл беретін және толығымен иондарға ыдырайтын қышқылдар – күшті қышқылдар , ал протонды қиын беретін - әлсіз қышқылдар болып табылады . Мынадай сұрақтар туындайды : Қышқыл молекуласынан протонды үзіп алуға қажет энергия қайдан алынады ? Бұл жерде енді еріткіштің табиғаты басты рөл атқарады .Судың құрылымы бұрышты , сондықтан ол диполь , электрон бұлтының ығысуынан оның молекуласының оттекті бөлігі теріс зарядталған , сутек атомдары орналасқан бөлігі – оң зарядталған .

Судың дипольдік молекуласын шартты түрде былай белгілейді .


+

Су дипольінің әсерінен қышқыл молекуласынан бөлінетін «жалаңаш» протон Н су молекуласына қосылады , бұл кезде энергияның едәуір мөлшері бөлінеді

+ + + 0

Н + Н2О Н * Н2 О(Н3О) Н1 = - 690 кДж/моль


Бұрын қышқыл молекуласынан протонды үзіп алуға жұмсалған энергияның шығыны гидраттану энергиясының есебінен толықтырылатыны айтылды .Кез келген еріткіш молекуласы еріген заттың протонын қосып алғанда бөлінетін энергияны протонтартқыштық деп айтады және П әріпімен белгілейді .

Егер кейбір маңызды еріткіштерді протонтартқыштықтың азаюы бойынша

орналастырса , мынадай қатар алады .

NH3 , NH4 , H2 O, HCN3 , HF,HPO3 , H2S ,HNO ,HCL, H2 SO4 HBr, HCLO

4

Бұдан екі еріткішті араластырғанда қатардың басына жақын орналасқан негіз ролі атқаратыны, ал қатардың соңына жақын орналасқаны қышқыл болып табылатыны анық көрінеді . Бұ қатардың ортасында орналасқан еріткіштер екідайлы қасиет көрсетеді Бұл тұжырымдаманы дәлелдеу үшін берілген мысалды қарастырайық .

Егер сусыз күкірт қышқылын суда ерітсе , онда протьон су молекуласына қосылады , өйткені оның протонтартқыштығы қышқылға қарағанда жоғары болады .

H

+

H2 SO 4 + H 3O H2 O + H2 SO4


Мұндай протолиттерге тән екі жақты әректесудің болуын олардың электөткізгіштігі бойынша қарастыруға болады . Шынынды да олар жекелеген электр тогын мүлдем өткізбейді , бір – бірімен араластырғанда олардың қоспасы электрөткізгіш болып табылады . Бұл олар әрекеттескенде катион мен анионнан тұратын электролиттер түзілуімен түсіндіріледі .

Ерітінділер теориясы:

Физикалық теория Химиялық теория

Еру- диффузия құбылысы. Еру-еритін заттың сумен химиялық

Ерітінділер –біртекті қоспалар әрекеттесуі гидратация деп аталады

Бұл химиялық қосылыс

(Вант-Гофф, Аррениус, Оствальд) (Менделеев,Каблуков, Кистяковский)


Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1.Кітаппен өз бетінше жұмыс: параграфты оқып 1-4,6-8 сұрақтарға жауап беру (36беті).



Білімді қорытындылау және жүйелеу:



-тпсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

Фронталды сұрақтар:

  • Еріген заттың қасиетіне не қатты әсер етеді?

  • Кез-келген ерітіндінің молекуласы бөлетін энергияны қалай атаймыз?

  • Екі еріткішті араластырғанда қандай негізге негіздік қасиет тән болады?

  • Екі жақты әрекеттесу деген не?



Білімді тексеру

және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

1.Дәптерге қажетті мәліметтерді жазу:


Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

параграф 1,9 оқу. №5– жазбаша орындау. (36бет) .


Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.






МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§1.10.Қышқылдар мен негіздердің жалпылама теориясы.

уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

қышқылдар мен негіздердің жалпылама теориясы туралы алған білімдерін қалыптастыру;

теңдеуді талдау,түсіндіру,қорытындылау, есте сақтау,көңіл аудару қабілеттерін жетілдіріп, дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу,жаттығулар орындау. 10- ЕТЖ -1


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, ерігіштік кестесі,10- ЕТЖ -1.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

2.Нашар үлгерушілермен жұмыс: кеңесшілер көмегі.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Қышқылдар мен негіздердің жалпылама теориясы

1.Білімді жаңғырту:

1.Фронталды сұрақтар:

* Аквохимия деген не? ?

* Бренстед теориясы неге протондық теория деп атайды?

* Иондық теориясы көзқарасы бойынша қышқыл және негізге анықтама беріңдер?

* Солбважүйелер теориясы бойынша қышқыл және негізге анықтама беріңдер

3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:

































Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

Жаңа сабақты түсіндіру:


1939 ж белгілі кеңес химигі ,КазКСР Ғылым академиясының академигі Михайл Ильч Усанович қышқылдық – негіздік әрекеттесудің жаңа теориясын ұсынды .Бұл теория сендерге белгілі басқа теориялармен салыстырғанда қышқылдық – негіздік әрекеттесудің табиғатын кеңінен қарастырады . Мұнда әрекеттесудің өнімдері тұздар болып табылады деп есептейді . Усанович теориясы бойынша , тұз – қышқылды негізбен (немесе негізді қышқылмен) бейтараптау реакциясы нәтижесінде түзілген өнім .

Қышқыл - катионды беруге (мұнда протон да кіреді ) немесе анионды (оның ішінде электрон да бар ) қосып алуға қабілетті бөлшектер , ал негіз – анионды беруге немесе катионды қосып алуға қабілетті бөлшектер .

Михайл Ильич Усанович

Химия ғылымдарының докторы , профессор , ҚазКСР Ғаның академигі ,Өзбекстан КСР және Қазақстан КСР-нің ғылымға еңбек сіңірген қайраткері . Дүние жүзіне белгілі қышқылдар мен негіздер теориясының авторы , аты әлемге әйгілі ғалым

Ғылыми еңбектері ерітінділер табиғаты саласына арналған . Сулы және бейсулы ерітінділер табиғатын зерттеу негізінде тұжырымдалған қышқылдар мен негіздер теориясы әлемдік ғылыми әдебиетке «Қышқылдар мен негіздердің жалпылама теориясы» деген атаумен енген.

+ -

Егер қышқылды – Қ , негізді –Н, Катионды – К және анионды – А әріптерімен белгіленсе , онда бұл анықтамаларды сызбанұсқа түрінде былай белгілейді .

+ + - -

Қ: - К ( Н ) немесе + А (е)

- - + +

Н: - А (е) немесе + К ( Н )

Бұдан бұрынғы келтірілген анықтамаларға көңіл аударсақ , иондық , сольважүйелер және протондық теориялар анықтамалармен дәл келетінін атап өтуге болады . Басқаша айтқанда , қышқыл мен негіздің бұрын белгілі анықтамасы Усановия теориясында да сақталады . Сондықтан оның теориясын «Қышқылдық – негіздік әрекеттесудің жалпылама теорисы » деп аталады , ал алдындағыларды жалпы теориға бағынатын дербес теориялар деп есептейді .

Усанович теориясы бойынша тұз түзе жүретін кез – келген процес бейтараптану теакциясына жатады . Ке келген тұз ктионнан яғни қышқылдан және анионнан яғни негізден тұрады . Шынында да катионның анионды қосып алу қабілеті болғандықтан ол қышқылдық қасиет көрсетеді , ал анионның катионды қосып алу қабілеті болғандықтан негіздік қасиет көрсетеді .

Мысалы сулы ортады тұнба түзіп жүретін реакцияны алайық .

2+ 2-

Са + СО3 СаСО3

қышқыл негіз тұз


немесе еритін қосылыстың диссоциациялану процесі:

2+ -

BaCL2 Ba + 2 CL

тұз қышқыл негіз

Осыдан катион мен анионның өзара қосылуын немесе олардың бөлінуін қышқылдық – негіздік қасиеттің көрінуі түрінде қарастыру керек екендігі көрінеді .

Қышқылдық – негіздік әрекеттесудің жалпы теориясын түсіндіру үшін нақты мысалдар қарастырайық . 2-

Су күкірт қышқылының ангидридімен әрекеттескенде О анионын беріп негіз болса , ал күкірт (ҮІ) оксиді анионды өзіне қосып алып қышқыл болады .

Н2 О +SO3 = H2SO4 (күкірт қышқылының халықаралық атауы тұздың атауына ұқсас – сутек сульфаты)

SO3 + К2О = К 2SO4

Бұл реакция да бейтараптану реакциясына жатады , өйткені бастапқы күшті қышқыл SO3 және күшті негізден К2О , әлсіз негізбен SO4 - әлсіз қышқылдан К+ тұратын тұз алынады .

Мұндай талқылаулар протондық теорияны түсініргенде де қолданылды . Демек , Бренстед теориясы бойынша жасалған қорытындылар Усанович теориясы үшін де дұрыс .

Усанович теориясы бойынша түзілуде басты орын әрекеттесуші бөлшектерге бөлінген .Бұл белгі бойынша қышқылдық – негіздік әрекеттесуге бізге таныс көптеген процестер жатады . Мысалы :

1. Zn (OH) 2 + 2 HCL = ZnCL2 +2 H2 O


2. ZnO + 2 HCL = ZnCL2 + H2O

-

2 е



3 . Zn + 2 HCL = ZnCL2 + H2

-

2 е



4. . Zn + CL2 = ZnCL2


Бірінші реакцияның қышқылдық – негіздік реакцияға жататының Аррениус теориясы көмегімен дәлелдеуге болады . Өйткені оксоний ионы гидроксид ионымен бейтараптанады . Бұл теорияларға сүйеніп , қалған үш реакцияның жүру механизмін қышқылдық – негіздік әрекеттесу тұрғысынан түсіндіру мүмкін емес .

Усанович теорисы бойынша барлық 4 реакция қышқылдық – негіздік әрекетесуге жатады , өйткені олардың барлығында тұз – мырыш хлориді түзіледі . Олардың біріншісі- дәстүрлі аквоқышқылдың аквонегізбен әрекеттесуі болып табылады . .Екіншісі тұз қышқылы мен аквоқышқылдан суды аластатқанда түзілетін ангидриттің бейтараптануын сипаттайды . Үшінші реакцияның теңдеуінен металл- негіз екеіні көрінеді , өйткені ол өзінің электрондарын беріп , тұз қышқылымен бейтараптанады . Төртінші реакцияда мырыш атомы қышқылмен – хлор молекуласының электрондарын қосып алып бейтараптанады . Нәтижесінде сол тұз – мырыш хлориді түзіледі .

Усанович бойынша , жоғарыда келтірілген қышқыл мен негіздің анықтамалары тотығу мен тотықсыздану реакцияларын қышқылдық – негіздік әрекеттесуге жатқызуға мүмкіндік береді . Шындығында Усанович теориясы бойынша мырыштың хлормен тотығуы кезінде жүзеге асатын негізден қышқылға электрондардың ауысу процесі , қышқыл мен негіз арасындағы бейтараптану реакциясына сәйкес.


6-7

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1. 10- ЕТЖ -1 жұмыс істеу: № 1,2,3,4 нұсқа1,2 .(8бет)

20-22



Білімді қорытындылау және жүйелеу:



-тпсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

Жеке сұрақтар:

  • Усанович теориясын жалпылама теория деп атайды?

  • Магний сульфатын алуға болатын реакция теңдеулерін құрастырып,оны Усанович теориясы тұрғысынан түсіндіріңдер.


2-3;



Білімді тексеру


және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

-оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

1.Дәптерге қажетті мәліметтерді жазу:

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

параграф 1,10 оқу. № 3-6– жазбаша орындау. (39бет).


1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2








МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162


Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§1.11. Тұздар класы. Лабораториялық тәжірибе №2 «Тұздар гидролизі»:



уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

Теорияны қоытындылау,көптеген бейорганикалық заттардың тұздар класына жіктелуі,тұздар гидролизі туралы алған білімді қалыптастыру;


Тұздар гидролизі реакция теңдеулерін жаза білу дағдысын түсіндіру, есте сақтау,көңіл аудару,есеп шығару қабілеттерін дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу, 10- ЕТЖ -2 жаттығулар орындау


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, 10- ЕТЖ -2, ХЭПЖ, кітап, дәптер.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Тұздар класы.Гидролиз реакциясы.

1.Білімді жаңғырту:

10- ЕТЖ -2 жұмыс жасау.


3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:








































Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

1.Мұғалімнің жаңа сабақты түсіндіруі:

2. Лабораториялық тәжірибе №2 «Тұздар гидролизі»:

Мақсаты: индикатор көмегімен реакция ортасын анықтау, реакций гидролиз реакциясын құрастыру:

Тұздар ерітіндісі

ф/ф

лакмус

Натрий хлориді



Натрий карбонаты



Алюминий сульфаты



Қорытынды: NaCl + HOH ========

Na2CO3 + HOH ======== NаНСО3 + NaOН

NаНСО3 + НOН ======== Н2СО3 + NaOН

Al2(SO4)3+ НOН ======== AlOНSO4


1887жылыАррениусс ұсынған ЭДТ қышқыл, негіз, тұздардың табиғатын

олардың диссоциациялану константасын тәжірибе жүзінде анықтайды.

Бренстед теориясы бойынша, қышқылдар мен негіздердің қасиеттерін берген немесе қосып алған протонның санымен анықтайды .Бірақ бұл теориялар қорытындыланған теорияларға бағынады.Егер жай, бір элементтен тұратын қышқыл мен негіздің күшін анықтау қиын емес.Металл атомы электронды беретіндіктен–негіз,негіздің күшін оның атомының иондық потенциалымен анықтайды.Бейметалл атомдары электронды қосып алады,сондықтан олардың күшін электронды тартқыштық шамасымен анықтайды.Бұл шамалар бойынша сілтілік металдардың негізділігі бірінші топта литиден цезиге қарай артады;бұл оладың тотықсыздандырғыш қасиетінің өсуімен сәйкес келеді, 7 топтың галогендерінңің қышқылдық қасиеті фтордан йодқа қарай кемиді,бұл олардың тотықтырғыш қасиетінің төмендеуіне сәйкес келеді.Неғұрлым қышқыл мен негіздің қасиеті күшті болса,соғұрлым олар өзара белсендірек әрекеттеседі де, байланыс түзеді

Мысалы:

2Cs + F2 ==2CsF

Ca+ Cl2 ==CaCl2

Катиондар мен аниондардың күшін анықтау үшін иондық потенциал шамасын пайдаланамыз.Ол зарядталған бөлшектің зарядының,бөлшек радиусының шамасына қатынасына тең.

U==Z / r

Бұл теңдеуден көріп отырғандай, қышқыл-катиондардың қышқылдық қасиеті, заряд шамасының өсуімен артады.Мысалы: хлорид, сульфид, нитрид.Күрделі аниондар үшінде солдан оңға қарай артады: нитрат, карбонат, фосфат.Егерде зарядтары бірдей болса, күштері радиустың өзгеруімен анықталады.Ионның радиусының кемуімен қышқыл мен негіздің қасиеті артадыМысалы.: калий, натрий, литий иондары.

Усанович теориясы бойынша, сутекті қышқылдар молекуласында катион заряды- сутек-протонның +1-ге тең, соған қарамастан қышқылдық қасиетке ие, сондықтан протонның радиусы өте кішкентай шама,оның иондық потенциалы анионның потенциалына қарағанда әлдеқайда кіші болады. Мысалы:

Су күкірт қышқылының ангидридімен әрекеттескенде ,су анионды беріп негіз болады,ал күкірт оксиді,анионды қосып алып қышқыл болады: H2O + SO3 == H2SO4

негіз қышқыл тұз

Бірінші жағдай:

Әлсіз қышқыл мен күшті негіздің әрекеттесуінен түзілген тұздың сумен әрекеттесуі:


Na2CO3 + HOH ======== NаНСО3 + NaOН

NаНСО3 + НOН ======== Н2СО3 + NaOН

Na + гидролизге тек күшті негіз CO3 қатысады

CO3+ HOH ======== НСО3 + OН

НCO3+ HOH =======Н2О +СО2 + OН



Екінші жағдай:

Әлсіз негіз бен күшті қышқылдың негіздің әрекеттесуінен түзілген тұздың сумен әрекеттесуі:

ZnCl2 +HOH ======ZnOHCl + HCl

ZnOHCl + HOH =====Zn(OH)2 +HCl

Zn +HOH--------ZnOH + H

ZnOH+ HOH==== Zn(OH)2 +H



Қышқыл Zn судың ОН иондарын байланыстырады,нәтижесінде сутек катиондары жиналады,сондықтан реакция қышқылдық ортаны көрсетеді. .

Үшінші жағдай:

Әлсіз негіз бен әлсіз қышқылдың немесе күшті негіз анионы мен күшті қышқылдың катионынан түзілген тұздың сумен әрекеттесуі:

Әлсіз негіз бен әлсіз қышқылдан түзілген тұздың сумен әрекеттесуінде екі ионда сумен әрекеттесіп, гидролиз қайтымсыз болады,себебі тұз толығымен ыдырайды. Cr2S3 + 3H2O----------2Cr (OH)3 +H 2S.

15-17

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары; -

10- ЕТЖ -1 дәптерімен жұмыс орындау №1, 38 бет тест №5 №1-10


2-3



Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;


Дәптерге жазу.


6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Жаттығу тексеру.

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

параграф .1.11оқу. № 8,9– жазбаша орындау. (41бет)

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2





































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162


Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§1.12. Жалпылама теориясының химияда қолданылуы.Тұздар гидролизі.



уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

қышқылдар мен негіздердің жалпылама теориясының қолданылуы туралы білімді қалыптастыру;


жалпылама теорияға байланысты қышқыл негіздердің күшін ажырата білу дағдысын, теңдеуді талдау,түсіндіру,қорытындылау, есте сақтау,көңіл аудару қабілеттерін жетілдіріп, дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу,жаттығулар орындау. 10- ЕТЖ -1


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, ерігіштік кестесі,10- ЕТЖ -1.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

2.Темір(ІІ) хлориді,калий карбонаты,алюминий сульфиді гидролизінің теңдеуін құрастырыңдар.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Қышқылдар мен негіздердің жалпылама теориясының қолданылуы

1.Білімді жаңғырту:

1.Фронталды сұрақтар:

* Бренстед теориясы неге протондық теориның мәні неде?

* Қышқылдар мен негіздердің иондық теориясының мәні неде??

* Солбважүйелер теориясының мәні неде?

3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:

































Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

Жаңа сабақты түсіндіру:

Усановичтің теориясы заттың қышқылдық – негіздік қасиеттерін сандық жағынан қарастыруға болатын теория түрінде қарастыруға болады.Алайда қышқылдар мен негіздердің көбісі үшін олардың сандық мәні бірдей болмайды.Әрбір зат әрекеттесетін басқа заттардың табиғатына байланысты қышқылдық – негіздік қасиеттерді әртүрлі дәрежеде көрсетеді.Қышқыл мен негіздің күштерінің айырмашылығын басқа затпен салыстырып байқауға болады.Ол үшін аквохимияда су қолданылады.Бір элементтен тұратын қышқылдар мен негіздердің күшінанықтау оңай.Металл атомдары өздері электрондарын беретіндіктен негіз болады.Металдың-негіздік күшін иондану потенциалы арқылы анықтайды.

Зарядталған бөлшектің ядро заряд мөлшерінің(Z) шамасы оның радиусына

(r )қатынасымен өрнектеледі.


U==Z / r


Анион -негіздердің күші олардың заряды өскенде артады.Мысалы: CI- , S2,-N3-,күрделі аниондарда осы заңдылыққа бағынады.


Катион-қышқылдардың күші иондардың заряды өскенде артады.Мысалы:Na+,Mg2+,AI3+


Катион мен анионның зарядтары бірдей болса,иондық радиустары кемігенде күштері артады.Қышқыл K+,Na+,Li+ ,негіз I-Br-CI-F- күші солдан оңға қарай артады.

16-17

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1

2-3



Білімді қорытындылау және жүйелеу:



-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

1.Жазбаша жаттығу орындау №4,5 (47бет).


6-7



Білімді тексеру


және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

1.Кітаппен өз бетінше жұмыс: параграф 1.12 оқу

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

параграф 1,12 оқу. № 6,7– жазбаша орындау. (46бет).

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2









































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

Қайталау.


уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық:




тәрбиелік:

Металдар мен бейметалдардың құрылысы және қасиеттері,ХЭПЖ орны, металдардың бейметалдардан айырмашылығы туралы алған білімді, қалыптастыру;

түсіндіру,талдау, қорытындылаужасай білу білік ,дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

аралас


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,.Кітаппен өз бетінше жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен фронталды әңгімелесу, қорытынды жасау


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10- ЕТЖ -1


1.Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

11.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

2.Нашарүлгерушілермен жұмыс: кеңесшілер көмегі


5-7

Оқушылардың білімді ,саналы және жаңғырту кезеңі:















1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.


Білімді жаңғырту. (Актуализация )


Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Жалпылыма теорияны қайталау.

3.Білімді жаңғырту:

Фронталды сұрақтар:

  • Протондық теорияның мәні неде?

  • Қышқылдар мен негіздердің иондық теориясының мәні неде?

  • Сольвожүйелер теориясының мәні неде ?

  • Гидролиз нені сипаттайды?

  • «Тұздар» және «электролиттер » ұғымдарын синонимдер деп санауға бола ма?

3-4

Қайталау кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау

1. 10-ППР-1мен жұмыс, қосымша тапсырма.8бет.



Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

1-тарауды қайталау.

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

Есеп шығару

уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық:




тәрбиелік:

Оқушылардың есептер шығару білімдерін қалыптастыру;

есептер шығару біліктілігі мен дағдысын дамыту; түсіндіре білу , қорытынды жасау,жүйелеу, білім-білік дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Есептер шығару.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,.Кітаппен өз бетінше жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен фронталды әңгімелесу, қорытынды жасау,10- ЕТЖ -1жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10- ЕТЖ -1жұмыс істеу.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.мына қосылыстарды (тақтаға жазу)ата: айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

5-7

Есеп шығару кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1. 10- ЕТЖ -1жұмыс істеу, 2 -4 нұсқа.8-10бет.





Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

  • Жалпылама теория тұрғысынан қышқылдар мен негіздерге анықтама беріңдер.

  • Усанович теориясы тұрғысынан тұздар класына анықтама беріңдер.

  • Гидролиз деген не?

  • Қандай қасиеттер қышқылдық немесе негіздік деп аталады?

  • Усанович теориясы бойынша сутекті қышқылдардың қасиетін қалай сипаттаймыз?

6-7

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

1-тарауды қайталау

2. Күнделікке жазғанын тексеру.

1-2

Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.Есеп шығару білім - дағдысы өмірде сендерге қай жерде қажет деп ойлайсыңдар?

1-2


Просмотр содержимого документа
«10сынып3.1-3.6[1]»

МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

Тестілеу«Д.И.Менделеевтің атом құрылысы ілімі тұрғысынан алғандағы периодтық заң және периодтық жүйе »

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық:

тәрбиелік:

Оқушылардың берілген тақырып бойынша білімдерін тексеру;

есептер шығару біліктілігі мен дағдысын дамыту; түсіндіре білу , қорытынды жасау,жүйелеу, білім-білік дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Қорытынды сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Қорытынды тест жұмысы 10-ЕТЖ-1жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу.


1.Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

11.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1. Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

5-7

Тест жұмысын орындау кезеңі:

1. 10-ЕТЖ-1жұмыс істеу. Тест №3 , 24-31бет

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

5-7

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф2.1.2.10 8 сыныптан «Химиялық байланыс типтері» тақырыбын қайталау

2. Күнделікке жазғанын тексеру.

1-2

Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.Есеп шығару білім - дағдысы өмірде сендерге қай жерде қажет деп ойлайсыңдар?

1-2











































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§3.1.Химиялық байланыс және зат құрылысы. Ковалентті байланыс. Лабораториялық тәжірибе №3 «Молекула модельдерін жасау»

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық:

тәрбиелік:

Химиялық байланыстың түрлері,ковалентті байланыс туралы білімдерін жүйелеу және қорытындылау, ковалентті байланыстың маңызды сипаттамалары туралы білімді қалыптастыру; Заттардағы химиялық байланыстың типін анықтай білу,коваленттік байланыстың түзілу схемасын құрастыра білу ,қорытынды жасау,салыстыру,білім-білік дағдыларын дамыту; сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Жаңа білім беру сабағы.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,кітаппен өз бетінше жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен,сызбанұсқамен жұмыс, фронталды әңгімелесу,


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта . Түрлі түсті шариктер, таяқшалар.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Жаттығуды тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Ковалентті байланыс

3.Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

1.Фронталды әңгімелесу:(нашар үлгерушілермен жұмыс)

  • Байланыстың қандай типтерін білесіңдер?

Қандай химиялық элемент атомдары арасында ковалентті байланыс түзіледі?

3-4

Жаңа сабақ түсіндіру.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақ материалын түсіндіру:

Атомдар өзара әрекеттескенде химиялық байланыс түзіледі:

  • ковалентті байланыс

Ортақ электрон жұбы арқылы түзілген байланыс ковалентті байланыс деп аталады. Ковалентті байланыс полюсті және полюссіз деп екіге бөлінеді.. Ковалентті полюсті байланыс электртерістігі бірдей атомдар арасында түзіледі. (Н2О2, С12). Молекуладағы атомдар өзара байланысқанда электрон бұлттары жақындап,өзара қаптасады. Ковалентті байланыстың пайда болуын сутек молекуласының түзілуі арқылы түсіндіруге болады.Н+Н=Н2 Н0=- 436кДж/моль

Атомдар жақындасқанда олардың электрондық бұлттары бүркесіп,ядролардың арасындағы кеңістікте максимал электрон тығыздығы бар электрон бұлттары түзіледі.Ортақ ядролардың тығыз теріс аймаққа тартылуы оларды жақындастырып,тұрақты сутек молекуласы түзіледі де,энергия ұтымы болады.

Қ

арама-қарсы спиндері
бар жұптаспаған электрондар өзара қосылуы арқылы ковалентті полюссіз байланыс түзіледі.Ол былай жазылады.

+

s1 s1 1s2

Ковалентті полюссіз байланыс электртерістік шамасы аз ажыратылатын атомдар арасында түзіледі.Бұндай байланыс түрі жиі кездеседі.Бұл жағдайда электрон жұбы электртерістігі көп элемент атомына қарай ығысады,мысалы су молекуласында оттек атомына қарай ығысады:



Н2 О,

Коваленттік байланыс химиялық элемент атомдарын энергиялық тиімді ,тұрақты конфигурацияға ауыстырады.

Коваленттік байланыс еселігі ортақ электрондық жұптың санына тәуелді. Хлор, сутек молекулаларында бір байланыс; оттекте -екі байланыс;азотта –үш еселі байланыс.

:N +N: = N ::: N



Коваленттік байланыс электрондық орбиталдардың бүркесу тәсілі бойынша ерекшеленеді.Егер байланыстың электрондық бұлты атомдардың ядроларын қосатын түзуде жатса,онда берік -байланыс алынады.

Полюсті

Полюссіз

Электрондық бүркесу аймағы электртерістілігі үлкен атомға ығысқан.Мысалы: хлорсутек молекуласы, электрон жұбы сутекке қарағанда электртерістілігі үлкен хлор атомына қарай ығысқан.

Ковалентті полюссіз байланыс электртерістік шамасы бірдей атомдар арасында түзіледі

Мысалы: екі атомды молекулалар.

Р-орбитальдар бүйір жақтарымен бүркескенде берік емес - байланыс түзіледі.

Лабораториялық тәжірибе №3: су молекуласын жинаңдар.

Коваленттік байланыстың маңызды екі сипаттамасы бар:байланыс ұзындығы және байланыс энергиясы. Байланыс ұзындығы ядроаралық қашықтықтың шамасына сәйкес келеді.Байланыс ұзындығы неғұрлым қысқа болса,соғұрлым химиялық байланыс берік болады.Байланыс энергиясы молекуладағы бар байланысты үзуге қажетті энергияға тең. Ол кДж/моль –мен өлшенеді.

16-17

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

Кітаптағы №1-3 жаттығуды орындау,89 бет.

4-5

Білімді жүйелеу және қорытындылау











Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау

1.Қорытынды жасау:

*коваленттік байланыс- екі атомның электрондық бұлттары бүркесуі арқылы түзіледі , ядролардың арасындағы кеңістікте максимал электрон тығыздығы бар электрон бұлттары түзіледі;

* Ортақ ядролардың теріс аймаққа жақсы тартылуы оларды жақындастырады да ,тұрақты молекула түзіліп ,энергия ұтымы болады ;

*КПБ бір элемент атомынан тұратын молекулаларда түзіледі;

* Полюсті молекулада электрондық бүркесу аймағы электртерістілігі үлкен атомға ығысқан ;

*Еселі байланыстар бүркесу тәсілі бойынша -және - байланыс деп бөлінеді .

*КБ негізгі сипаттамасы байланыс ұзындығы және байланыс энергиясы. Байланыс ұзындығы ядроаралық қашықтықтың шамасына сәйкес келеді.Байланыс ұзындығы неғұрлым қысқа болса,соғұрлым химиялық байланыс берік болады.Байланыс энергиясы молекуладағы бар байланысты үзуге қажетті энергияға тең. Ол кДж/моль –мен өлшенеді.

2-3

Бақылау және өзбетінше бақылау кезеңдері.

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1.Соңғы берілген жаттығулар мен есепті тексеру









Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 3.1 оқу -, 6, 8, 10 (89бет) –жазбаша

2. Күнделікке жазғанын тексеру.

1-2

Сабақ қорытындысы

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері: -оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру. -оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Сіздерге сабақ қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай?









































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§3.2.Ковалентті химиялық байланыстың донорлы - акцепторлы механизмі.

уақыты

Білімділік мақсаты:





дамытушылық:

тәрбиелік:

Ковалентті донорлы-акцепторлы байланыстың механизмі туралы білімді қалыптасытыру;

Берілген химиялық байланыстың түрлерін анықтай білу,ковалентті байланыс туралы білімдерін жүйелеу және қорытындылау,салыстыру, білім-білік дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Жаңа білім беру сабағы.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,кітаппен өз бетінше жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен,сызбанұсқамен жұмыс, фронталды әңгімелесу,


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта . Түрлі түсті шариктер, таяқшалар.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Жаттығуды тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:














1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Ковалентті донорлы-акцепторлы байланыстың механизмі

3.Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

1.Фронталды әңгімелесу:(нашар үлгерушілермен жұмыс)

  • Ковалентті байланыс не арқылы түзіледі?

  • және байланыстың айырмашылығы неде?

  • Ковалентті байланыстың негізгі сипаттамасы қандай ?

  • Ковалентті байланыстың қандай негізгі түрлері бар?

3-4

Жаңа сабақ түсіндіру.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету. Жаңа сабақ материалын түсіндіру:

  • ковалентті байланыс

Ортақ электрон жұбы арқылы түзілген байланыс ковалентті байланыс деп аталады. Ковалентті байланыс тек электрон жұбы арқылы ғана емес басқа механизммен де түзіледі.Бұл донорлы –акцепторлы механизм арқылы түзілетін ковалентті байланыс.Донор атомының екі электронды бұлты болады; ал акцептор –бос орбиталі бар,электрон жұбын қабылдайтын бөлшек. Донорлы –акцепторлы механизм бойынша түзілетін байланысты Н3О+ оксоний ионынының түзілу мысалында қарастырайық.Сулы ерітіндіде іс жүзінде протон болмайды,себебі энергетикалық жағынан оксоний ионының түзілуі тиімді:

Н2О + Н+ Н3О+

Су молекуласында оттек атомының бөлінбеген жұп электроны бар:

О


Сутек катионының бос 1s-орбиталі мен оттектің жұп электрон бір-біріне жақындағанда электрон бұлты екеуіне оттек атомы және сутек атомына да ортақ болады. Донорлы- акцепторлы әрекеттесу нәтижесінде екі бөлшекті де байланыстыратын молекулалық электрон бұлты түзіледі:

2.Аммоний ионының ковалентті байланыс арқылы түзілуі:

Аммиак молекуласындағы азот атомында бөлінбеген бос электроны донор,ал сутек ионы – акцептор(1 бос орбиталі бар)

Донор-бұл қос екі электрондық бұлты бар атом,ал акцептор бұл электрон жұбын қабылдауға қабілетті бос орбиталі бар бөлшек.

NH3 + Н+ = NH4+ Н0=- 836кДж/моль

Донорлы –акцепторлы механизм бойынша түзілетін қосылыс комплексті(кешенді) қосылыстар деп аталады.Орталық атомды комплекс түзуші(N атомы)немесе кешентүзуші,ал оның жанына шоғырланған атомды лигандтар (Н+ ) деп атайды. Кешентүзуші мен лигандтар бірігіп ішкі сфераны түзеді.Лиганда саны координациялық сан деп аталады.

16-17

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

10-ППР-1бойынша жұмыс істеу. №

4-5

Білімді жүйелеу және қорытындылау










Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау

1.Дәптерге қорытынды жазу.

2-3

Бақылау және өзбетінше бақылау кезеңдері.

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1.Соңғы берілген жаттығуларды тексеру

2-3






Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 3.2 оқу -, 1-4(89бет) –жазбаша

2. Күнделікке жазғанын тексеру.

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Сіздерге сабақ қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2

























































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .





Сыныбы-10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§3.3.Ковалентті химиялық байланыстың қасиеттері.Атомдық орбитальдардың гибридтенуі жәнеи молекулалардың геометриясы.

уақыты

Білімділік мақсаты: дамытушылық:

тәрбиелік:

Ковалентті байланыстың қасиеттері, оның маңызды сипаттамалары туралы білімді қалыптастыру; Берілген химиялық байланыстың түрлерін анықтай білу,ковалентті байланыс туралы білімдерін жүйелеу және қорытындылау,салыстыру, білім-білік дағдыларын дамыту; сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Жаңа білім беру сабағы.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,кітаппен өз бетінше жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен,сызбанұсқамен жұмыс, фронталды әңгімелесу,


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта . Түрлі түсті шариктер, таяқшалар.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Жаттығуды тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:














1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Ковалентті байланыстың қасиеттері

3.Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

1.Фронталды әңгімелесу:(нашар үлгерушілермен жұмыс)

  • Ковалентті байланыстың негізгі сипаттамаларына анықтама беріңдер:байланыс ұзындығы, байланыс энергиясы, қандай ?

  • Аммоний ионы мысалында ковалентті байланыстың донорлы-акцепторлы байланыс механизмінің ерекшеліктерін түсіндіріңдер.

  • және байланыстың түзілуінің айырмашылығы неде?

3-4

Жаңа сабақ түсіндіру.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақ материалын түсіндіру:

Коваленттік байланыстың негізгі қасиеттеріне қанығуы, полюстенуі, бағытталуы жатады.

Коваленттік байланыстың қанығуы әр атомға тән ортақ электрон жұптарының санымен анықталады. Химиялық байланыстың ерекшелігі – қанығуға қабілеті бар, яғни атом өзінің валенттік орбитальдарын толық пайдалануға тырысады. Қанығуына сай молекулалық байланыстың да белгілі құрамы болады. Сондықтан, Н2, НСl, Н2О, BCl3,CH4 сияқты молекулалардағы байланыстар қаныққан, яғни атомдардың барлық орбитальдарында ортақ электрон жұптары орналасқан.

Коваленттік байланыстың полюстенуі молекулалардың өздерінің және олардағы жеке байланыстардың полюстігінің сыртқы электр өрісінің әсерінен өзгеру қабілетімен сипатталады.

Полюстену молекуладағы электрон тығыздығының бірдей болмауына әкеледі. Мысалы, НСl молекуласында сутек ядросына қарағанда хлор ядросының маңында электрон тығыздығы жоғары. Молекуладағы оң және теріс зарядтың орталықтары сәйкес келмейді де біраз қашықтықта болады. (3.1-сурет). Бүтіндей хлорсутектің бейтарап молекуласы q- зарядты хлор атомынан q+ зарядты сутек атомынан тұратын электрлік диполь болып табылады.

Молекуладағы атомдардың нақты (реал) зарядтарын тиімді (эффективті) зарядтар деп атайды. НСl молекуласында

qCl- = -0,18, ал qН+= +0,18.

Молекула мен байланыстың полюстігін бағалау үшін әдетте тиімді заряд шамасы q («ку») мен диполь ұзындығының l («эл») көбейтіндісіне тең диполь моментінің тұрақтысы µр («мю») қолданылады , яғни

µ = q · l.

Диполь моменті дебаймен (голландиялық ғалым Дебайдың құрметіне) өлшенеді. СИ жүйесіндегі диполь моментінің бірлігі – Кл · м (Клоун · метр) 1D=3,33· 10ۤ Кл· м. Молекулалардың диполь моменті 0-ден 11D-ға дейінгі мәндерге ие болады.

«Молекуланың полюстігі» мен «байланыстың полюстігі» түсінігін ажырата білу қажет. НСl мысалында көрсетілгендей екі атомды молекула үшін бұл түсініктер сәйкес келеді. Мұндай молекулаларда электртерістік айырымы неғұрлым үлкен болса, диполь моменті соғұрлым үлкен болады.

Көпатомды молекулаларда атомдар арасындағы байланыс полюсті, ал кеңістіктік құрылысына байланысты молекулалар полюсті әрі полюссіз болуы мүмкін. Көпатомды молекулалардың диполь моменті полюсті байланыстың санымен және олардың бағыттылығымен анықталады. Ол жеке байланыстардың диполь моменттерінің векторлық қосындысына тең. Мысалы, С=О байланыста µ=2,7 D-ге тең, ал СО2 молекуласында 0-ге тең. Бұл СО2 сызықты молекулада µ-байланыстың векторы орталықтан радиалды бағытталған, сондықтан µ нәтижесі нөлге тең болуымен түсіндіріледі.( Бұрышты су молекуласында Н2О екі байланыстың µ векторлық қосындысы параллелограмның диагоналімен өрнектеледі және ол 1,84D-ге тең Егер молекуладағы әр түрлі диполь моменттері бар векторлардың геометриялық қосындысы нөлге тең болмаса, онда ол полюсті.

Диполь моментінің шамасымен заттың реакцияласу қабілеті байланысты болады. Молекуланың µ неғұрлым көп болса, оның әрекеттесу қабілеті соғұрлым жоғары болады. Диполь моменті мен заттың ерігіштігі де байланысты. Сұйықтардың полюсті молекулалары оларда еріген электролиттердің электролиттік диссоциациялануын қамтамасыз етеді.

Коваленттік байланыстың бағытталуы молекулалардың кеңістіктік құрылымын (пішінін), яғни олардың геометриялық формасын тудырады. Мұны кәдімгі молекулалардың: НСl, Н2О және NH3 түзілу мысалында қарастырайық. Коваленттік байланыс атомдардың қосылу сызығының бойында электрон бұлттары, (орбитальдары) максимал бүркескен бағытта пайда болады.

Хлорсутек НСl молекуласы сызықты, өйткені сутек атомының s-орбиталі мен хлор атомының p-орбиталінің бүркесуі есебінен түзіледі (3.3-сурет).

Су молекуласы Н2О түзілгенде, оттек атомы екі валенттік р-электрондары арқылы сутекпен бұрышты молекула түзеді

Аммиак молекуласы NH3 түзілгенде байланыстар сутектің үш атомының s-электрондарымен байланысқан азот атомының үш р-орбиталінің үш осі бойына орналасады. Молекула дұрыс тригональді пирамида пішініне ие болады

Коваленттік байланыстың бағытталуы орталық атомның валенттік орбитальдарының гибридтенуіне және олардың кеңістікте орналасуына тәуелді. Орбитальдардың гибридтенуі – әр түрлі электрон бұлттарының араласуы және олардың пішіні мен энергиясы бойынша бірдей болуы. Бұл жағдайда электрон орбитальдарының алғашқы пішіні өзгереді, ассиметриялы және ядроның бір жағына қарай созылыңқы гибридті орбитальдар түзіледі. Гибридтік орбитальдардан түзілген химиялық байланыс бүркесуі көбірек болғандықтан, бастапқы орбитальдардың электрондары қатысында түзілген байланысқа қарағанда берік болады.

Байланыс түзуге әр түрлі типті электрондар, мысалы, s- және р-электрондар қатысқанда үнемі гибридтену жүреді. Бериллий хлориді BeCl2, бор хлориді BCl3 және метан CH4 молекулаларының гибридті орбитальдары түзген конфигурациясын қарастырайық.

BeCl2молекуласында химиялық байланыс түзу үшін бериллий атомының бір s- және бір р-электрондары қатысады. Бұл кезде sр- («эс пэ» деп оқылады) гибридтену жүреді BeCl2 молекуласы сызықты, өйткені, sр-гибридті орбитальдары қарама-қарсы бағытқа бағдарланған

Бор хлоридінің молекуласында BCl32- («эс пэ екі» деп оқылады) гибридтену іске асады. Байланыстыруға бір s- және екі р-электрондар қатысады да, жазық үшбұрышты молекула түзеді .

Метан молекуласындағы СН4 көміртек атомында бір s- және үш р-электрондар гибридтенуге ұшырайды. Бұл sр3- («эс пэ үш» деп оқылады) гибридтену тетраэдрлік конфигурация түзеді .

Орбитальдардың гибридтенуі арқылы су молекуласындағы байланыстың валенттік бұрышымен (104,5º) және аммиак молекуласындағы валенттік бұрыштың (107,3º) өзгеруі түсіндіріледі. Ол азот және оттек атомының sр3-орбиталындағы байланыстырғыш электрон жұптарының тебілу әсеріне тәуелді.

15-16

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

Жаттығу орындау:№1-3 .94 бет кітаппен 1нұсқа; 10-ЕТЖ-1 -2 нұсқа.

3-4

Білімді жүйелеу және қорытындылау










Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау

.Дәптерге қорытынды жазу.

1.Ковалентті байланысқа полюстілік, баңытталу, қанығу тән.

2.Қанығуы толық мөлшерде валентті орбитальдарының толық жұмсауға тырысқан атомның валенттілігік санына сай келеді.

3.Молекуладағы полюстілік ковалентті байланыстың электрон тығыздығының әркелкі таралып орналасуына байланысты сипатталады.

4.Байланыстың бағытталуы молекуланың кеңістіктік құрылысын анықтайды.

5. Ковалентті байланыстың бағытталуына қарай молекуланы сызықтық,бұрышты,үшбұрышты, пирамидалық, тетраэдрлық деп үш топқа бөледі.

5-6

Бақылау және өзбетінше бақылау кезеңдері.

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1.Соңғы берілген жаттығуларды тексеру








Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 3.3 оқу -, 8-9(94бет) –жазбаша.

2. Күнделікке жазғанын тексеру.

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардың өзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Сіздерге сабақ қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2





















МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§3.4. Иондық химиялық байланыс. . Иондық және ковалентті байланыстың қасиеттері. Лабораториялық тәжірибе №4 «Әр түрлі кристалдық торы бар заттардың қасиеттері »

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық:

тәрбиелік:

Иондық байланыс туралы білімді жүйелеу,тереңдету; Иондық байланыспен берілген заттарды сипаттай білу,атомдардан иондардың түзілу схемасын құрастыра білу,химиялық байланыстың түрлерін анықтай білу,ковалентті байланыс туралы білімдерін жүйелеу және қорытындылау,салыстыру, білім-білік дағдыларын дамыту; сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Жаңа білім беру сабағы.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,кітаппен өз бетінше жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен,сызбанұсқамен жұмыс, фронталды әңгімелесу,


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта . Түрлі түсті шариктер, таяқшалар.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Жаттығуды тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:














1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Иондықі байланыс

3.Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

1.Фронталды әңгімелесу:(нашар үлгерушілермен жұмыс)

А).Ковалентті байланысқа сипаттама беріңдер:

(*байланыс ұзындығы, *байланыс энергиясы, байланыс бағыты)

Б).Мына қосылыстардағы байланыстың типтерін анықтаңдар:

BCl3 ,CH4 , MgSO4, НСl, К2О,NaCI,KOH,NH4+ CI2

3-4

Жаңа сабақ түсіндіру.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақ материалын түсіндіру: Иондық байланыс металдық және бейметалдық қасиеттері айқын,электртерістілік шамасы ның айырымы көп ажыратылатын элементтер атомдары арасында түзіледі Иондардың,катиондар мен аниондардың электростатикалық тартылуы есебінен түзілетін байланыс иондық байланыс деп аталады.

Иондық байланыстың сипаттамалары: :

Иондық байланыста иондар әр түрлі баңытта тартылатындықтан бағыты болмайды.Оның күш өрісі компенсацияланбаған,сондықтан иондық байланыс қанықпаған.

Иондық байланыс пен ковалентті байланыстың пайда болуы механизмінде ерекшеліктер жоқ. Олар молекулалық электрондық бұлттың полюстену дәрежесімен ерекшшеленеді.Таза иондық байланыспен байланысқан зат жоқ.Әдетте иондық байланыстың дәрежесімен анықтайды.Мысалы:натрий хлоридінде -0,84.

  • Қосылыстардың қасиеттері химиялық байланыс пен олар түзетін кристалл тор түріне тәуелді. Ковалентті қосылыстар көбінесе суда ерімейді,ал ерісе де жеке молекула күйінде болады.

  • Ионды қосылыстар

  • Ковалентті қосылыстар

Ериді,олардың ерітінділерінде электролизденетін бос иондар болады.

Ковалентті қосылыстар көбінесе суда ерімейді,ал ерісе де жеке молекула күйінде болады.

Балқу темперературасы жоғары.

Балқу темперературасы төмен.

Қатты заттардың кристалл тор түйіндерінде иондар орналасады.

Молекулалық кристалл торындағы заттарды ковалентті байланыспен түзі-

леді,олардың балқу температуралары төмен,ковалентті байланыспенқатты заттар байланыса алады,олардың кристалл тор түйіндерінде атомдар орналасады.Мысалы: алмаз

Қаттылығы жоғары,қиын балқиды ұшпайды.

Бөлме температурасында олар –сұйықтықтар,газдар.

Тұздар.

Мұз,қатты галогенсутектер,көптеген органикалық қосылыстар,инертті газдар,бір молекуласы бір,екі,үш,төрт,сегіз атомнан

тұратын жай заттар.



15-16

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

Жаттығу орындау:10 -ЕТЖ-1 33бет. 1нұсқа.

3-4

Білімді жүйелеу және қорытындылау











Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау Дәптерге қорытынды жазу.

1.Химиялық байланыстың табиғаты бірдей.

2.Қосылыстардың қасиеттері химиялық байланыстың типіне ғана емес ,сонымен қатар олар түзетін кристалл торының түріне байланысты..

3.Иондық және атомдық кристалл торы бар қатты заттар,молекулалықкристалл торы бар заттармен салыстырғанда беріктеу.

5-6

Бақылау және өзбетінше бақылау кезеңдері.

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1.Соңғы берілген жаттығуларды тексеру

1-2







Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 3.4 оқу -, 6,7,9(97бет) –жазбаша.

2. Күнделікке жазғанын тексеру.

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Сіздерге сабақ қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§3.5. Металдық химиялық байланыс.

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық:

тәрбиелік:

Металдық байланыс,оның шығуы,металдық байланыстың табиғаты туралы білімдерін жүйелеу,тереңдету; Металдық байланыспен берілген заттарды сипаттай білу,атомдардан иондардың түзілу схемасын құрастыра білу,химиялық байланыстың түрлерін анықтай білу,ковалентті байланыс туралы білімдерін жүйелеу және қорытындылау,салыстыру, білім-білік дағдыларын дамыту; Сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Білімді тереңдету сабағы.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,кітаппен өз бетінше жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен,сызбанұсқамен жұмыс, фронталды әңгімелесу,


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта . Түрлі түсті шариктер, таяқшалар.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Жаттығуды тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Металдық байланыс

3.Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

1.Фронталды әңгімелесу:(нашар үлгерушілермен жұмыс)

2-3

Жаңа сабақ түсіндіру.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақ материалын түсіндіру:

Көптеген металл атомдарының сыртқы қабатында бір,екінемесе үш электроннан болады.Үш электроны бар металл атомдарында иондану энергиясы төмен болғандықтан электрондар оңай үзіліп,электрондық газ түзіледі,яғни «бос электрондар» жиынтығы пайда болады. Олар қозғалғыш, оңай орын ауыстырады,сондықтан кез –келген металды өз-ара байланысқан оң зарядталған металл ионы мен электрондық газдан тұратын тығыз жинақталған құрылым есебінде қарастыруға болады.Металл иондары мен электрондар арасында түзілетін байланысты металдық байланыс деп атайды. Ол металдар мен құймаларға тән.Байланыс табиғаты металдық.

Металдық байланыс валентті электрондардың ортақтасуына негізделгендіктен ковалентті байланыспен көптеген ұқсастықтары бар.Бірақ ковалентті байланыста жұп электрон тек екі атомға ортақ болса, ал металдық байланыста барлық атомдар электрондары байланыс түзуге қатысады. барлық атомдарға ортақ болады.Сондықтан ковалентті байланысы бар кристалл торлары сынғыш ,ал металдық кристалл торлар –иілгіш Металда иондар өзара байланыстарды бұзбай ығысады.Бұл металдық байланыстың бағытының болмауын көрсетеді.Металдардың қаттылығын арттыру үшін құймаға бағытты ковалентті байланыс түзуге қолайлы жағдай жасайтын элементтерді енгізеді,мысалы легирленген болат алу.

2.Қорытынды:

А) кристалл торындағы металдар атомдары бағытталмауымен,қанықпауымен сипатталады;

Б) металдардың физикалық қасиеттері (қаттылығы,электрөткізгіштігі,жылуөткізгіштігі,иілгіштігі,тапталғыштығы) металдық байланыстың болуымен түсіндіріледі.

Металл Na кристалдарының құрылысы.

15-16

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

Жаттығу орындау:10 -ЕТЖ-1 33бет. 1нұсқа

2-3

Білімді жүйелеу және қорытындылау










Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау

1.Дәптерге жазу.

10-ЕТЖ-1 (37бет) №1-6, №1-10 (күшті оқушылар)

№1 (в- периодтарда солдан оңға қарай артады) №2 (а) №3 (в) №4 (а) №5 (а)

№6 (г) №7 (г,в) №8 (б) №9 (а) №10 (б)

6-7

Бақылау және өзбетінше бақылау кезеңдері.

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1.Соңғы берілген жаттығуларды тексеру

2-3






Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 3.5оқу.№1 – 6 (98бет) –жазбаша, фторсутек , йодсутек молекуласының масштабты шарөзекті моделін құрастыру.

2. Күнделікке жазғанын тексеру.

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Күтілетін нәтиже:

Металдық байланыстың түзілу себебтері,басқа байланыстар мен ұқсастықтары мен айырмашылықтарын түсіндіре білу.


Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Сіздерге сабақ қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2









































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§3.6. Сутектік химиялық байланыс.

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық:



тәрбиелік:

Сутектік байланыс,оның шығуы,металдық байланыстың табиғаты туралы білімдерін жүйелеу,тереңдету;

Металдық байланыспен берілген заттарды сипаттай білу,атомдардан иондардың түзілу схемасын құрастыра білу,химиялық байланыстың түрлерін анықтай білу,ковалентті байланыс туралы білімдерін жүйелеу және қорытындылау,салыстыру, білім-білік дағдыларын дамыту; сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Білімді тереңдету сабағы.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,кітаппен өз бетінше жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен,сызбанұсқамен жұмыс, фронталды әңгімелесу,


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта . 10-ЕТЖ-1, ас тұзы, йод, қант, өзен құмы спиртовка,мақта.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Жаттығуды тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Сутектік байланыс

3.Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

1.Фронталды әңгімелесу:(нашар үлгерушілермен жұмыс)

А).Металдық байланыс қалай түзіледі?

Ә).Сутектік байланыс пен айырмашылығы мен ұқсастығы неде?

Б). Металдардың физикалық қасиеті қалай түсіндіріледі?

В)Ковалентті байланыстың қандай қасиеттері бар?

3-4

Жаңа сабақ түсіндіру.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақ материалын түсіндіру:

Сутектік байланыс – бұл бір молекуладағы оң полюстенген сутек атомы мен екінші бір молекуладағы теріс полюстенген фтор, оттек және азот (кейде хлор, күкірт және т.б.) атомы арасында түзілетін ерекше байланыс. Ол көбінесе молекулааралық кейде молекулаішілік болады.

Молекулааралық сутектік байланыс су молекулаларының арасында пайда болады. Судың дипольді молекуласындағы ортақ электрондық жұп сутек атомынан электртерістігі үлкен оттек атомына күштірек ығысқан, сондықтан сутектің оң заряды аз ғана көлемде, яғни протонның өзінде шоғырланған. Түгелдей дерлік «жалаңаштанған» протон кез келген басқа су молекуласындағы оттек атомының бөлінбеген жұбының бұлтына тартылады. Нәтижесінде сутектік байланыс деп аталатын жаңа байланыс түзіледі:

Н Н

Н-----О…..Н----О Н----О------- О

Н Н Н Н

О

Н

Сызбанұсқадан сутектік байланыстың пайда болуынан судың екі, тіпті үш молекуласы бірігіп, ашық немесе циклді (сақиналы) құрылымдар түзетіні көрініп тұр.

Әдетте сутектік байланысты нүктелермен белгілейді, бұл оның коваленттіе байланыстан шамамен 5-20 еседей, яғни әлдеқайда әлсіз екенін көрсетеді. Алайда осы байланыстың әсерінен су молекулалары ассоциацияланады (бірігеді) әрі сондықтан сұйық күйде болады.

Молекуланың ретті орналасуы қатты мұзға тән. Сұйық суға қарағанда оның құрылымындағы молекулалардың тығыздығы едәуір төмен. Сондықтанда су қатқанда көлемін 9%-ке арттырады және 0°С-тағы судан мұздың тығыздығы аздау болады. 0°С-тағы суға қарағанда мұздың тығыздығының азырақ болуы, тұщы сулы су қоймаларының бетінен бастап қатуына әкеледі. Судың максимал тығыздығы 4°С-қа сай келеді. Суды одан әрі салқындатқанда оның бетіндегі тығыздық мұзға айналғанша азая бастайды, сондықтан жылы сулардың терең қабаттары, сұйық күйінде сақталады, қатпайды. Беткі мұз қабаты астындағы судың жылуын одан әрі жоғалтпай сақтайды, соған орай қыста беті қатып қалған өзендер мен көлдерде тіршілік жалғаса береді.

Сутектік байланыс

молекулааралық молекулаішілік

Сутектік байланыс құрамына сутек және электртерісітігі күшті элементтер, мысалы, фтор, оттек, азот, кейде хлор және күкірт кіретін молекулалардың арасында пайда болады.

Сутектік байланыс көптеген заттардың қасиеттеріне әсер етеді. Мәселен, сутектік байланыстың әсерінен фторсутек кәдімгі жағдайда су сияқты, сұйық күйде (19,5°С-тан төмен) болады және құрамы: H2F2, H3F3-тен, H6F6-ға дейін біріккен әртүрлі молекулалардан тұрады. Фторсутек молекуласы мен иондар арасындағы берік сутектік байланыс HF2-, H2F3- және т.б. типті тұрақты қышқыл аниондар түзеді. Оларды KHF2 – калий гидрофториді, NH4HF2 – аммоний гидрофториді сияқты қышқыл тұздардың құрамынан табуға болады.

Судың қайнау (100°С) және қату температурасының (0°С) оттек топшасы элементтерінің сутекті қосылыстарымен (H2S, H2Se, H2Te) салыстырғанда әлдеқайда жоғары екені сутектік баланыстың болуымен түсіндіріледі. Судағы сутектік байланыстарды үзу үшін қосымша энергия жұмсау керек.

Басқа галогенсутектер (HCl, HBr, HI) және сутектік байланыс тән емес халькогенсутектер (H2S, H2Se, H2Te) физикалық және химиялық қсиеттерінің өзгеру сипаты қатаң сақталатын газтектес заттар болып табылады. Бұл топтың екі өкілінің – су және фторсутектің басқалардан күрт айырмашылығы олардың кәдімгі молекулаларының ассоциациялануына (бірігуіне) әкелетін сутектік байланыстың болуымен түсіндіріледі.

Су молекуласымен сутектік байланыстар түзе алатын заттар ғана суда ериді. Мысалы, этанол C2H5OH сияқты заттар суда шексіз ериді, өйткені олардың молекулалары пайда болған ассоциаттағы судың молекулаларын алмастырады, сол кезде этанол мен су молекулалары арасында жаңа сутектік байланыстар түзіледі. Сұйық күйдегі этанол молекуласы да сутектік байланыстардың жүйесі арқылы ассоциацияланған, сондықтан оның қайнау температурасы ассоциацияланбаған сұйықтарға қарағанда жоғары (мысалы, молекулалық массалалары салыстырмалы болатын алкандар).

Сутектік байланыстар белоктардың және басқа биологиялық қосылыстардың молекулаларында кеңінен таралған. Оларда бір молекуладағы екі топ арасында молекулаішілік сутектік байланыстар түзілуі мүмкін. Мысалы, белоктар жалпы формуласы мынадай ұзын тізбектерден тұрады:

С = О және N — H топтары полюсті болғандықтан, олардың арасында сутектік байланыс түзілуі мүмкін:



С = О ... N — H

Сутектік байланысы бар заттардың молекулалық кристалдық торы болады.

Сутектік байланыс арқылы мыналар түсіндіріледі

  • сұйық және қатты сулардың ассоциациясы

  • сұйық және қатты сулардың молекулалардың реттеле орналасуы, балқу және қайнау температуралары, еріткіш қабілеттік, химиялық белсендік сияқты оқшау физикалық және химиялық қасиеттеріне әсер етеді.

  • Белоктар мен ДНК. нуклеин қышқылдарының құрылымында молекулаішілік сутектік байланыстар ерекше мәнге ие болады

15-16

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

Жаттығу орындау:10 - ЕТЖ-1 33бет. 1нұсқа.

3-4

Білімді жүйелеу және қорытындылау










Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау

1.Дәптерге жазу.

10-ППР-1 (37бет) №1-6, №1-10 (күшті оқушылар)

№1 (в- периодтарда солдан оңға қарай артады) №2 (а) №3 (в) №4 (а) №5 (а)

№6 (г) №7 (г,в) №8 (б) №9 (а) №10 (б)

8-10

Бақылау және өзбетінше бақылау кезеңдері.

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1.Соңғы берілген жаттығуларды тексеру

1-2

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 3.6оқу.№5, 6 (100бет) –жазбаша.

2. Күнделікке жазғанын тексеру.

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Күтілетін нәтиже:

Сутектік байланыстың түзілу себебтері,басқа байланыстар мен ұқсастықтары мен айырмашылықтарын түсіндіре білу.


Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Сіздерге сабақ қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2

















Просмотр содержимого документа
«10сынып4.1-4.5[1]»

МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162


Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§4.1.Химиялық реакциялардың жылдамдығы.


уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

«Химиялық рекация жылдамдығы» туралы алған білімдерін ары қарай жетілдіру, химиялық реакция жылдамдығыына әсер етуші факторлар, әсер етуші массалар заңы туралы және Вант-Гофф ережесін түсіндіре отырып, білімді қалыптастыру;Химиялық реакцияның жылдамдығына әсер етуші факторларды түсіндіре білу,қоытындылау.


Құрамы мен қаситтері,кристалл торы арасындағы байланысқа көңіл аудару, есте сақтау,көңіл аудару қабілеттерін дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу,жаттығулар орындау , 11-Б-2 көрсету .


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, 11-Б-2


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.


Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.


Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Химиялық реакцияның жылдамдығы

1.Білімді жаңғырту:

Жеке сұрақтар қою:

* Химиялық реакциялар бірдей жағдайда жүре ме?

Химиялық реакциялардың жылдамдығына не әсер етеді?

2-3

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:








































Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

Химиялық реакциялардың жылдамдығын оқытатын бөлім химиялық кинетика деп аталады. Реакция жылдамдығы бұл әрекеттесуші заттардың белілі уақыт бірлігінде біреуінің концентрациясының өзгеруі . 4.1. Xимиялық реакцияның жылдамдығы

Химиялық реакцияның жылдамдығын зерттейтін химияның бөлімін—химиялық кинетика деп атайды.Химиялық реакцияның жылдамдығы деп уақыт бірлігінде әрекеттесетін заттардың немесе реакция өнімдерінің біреуінің концентрацияларының өзгеруін айтады.Бұл кезде реакцияға қатысатын зат қандай болса да бәрібір: олардың барлығы өзара реакция тендеуімен байланысқан, сондықтан олардың біреуінің концентрациясының өзгеруі бойынша қалғандарының концентрациясының өзгеруі туралы айтуға болады.Әдетте концентрация моль/л,ал уақыт секундпен немесе минутпен өрнектеледі.

A+B=C+D теңдеуі бойынша өтетін реакцияның жылдамдығын жалпы түрде қарастырайық. А заты жұмсалған сайын реакция жылдамдығы кемиді,А затының концентрация-cының белгілі бір t1 уақыт кезеңінде С1 шамасымен өлшенеді, ал t2 кезеңінде С2-ге тең, сонда t = t2 - t1 уақыт аралығында заттардың концентрациясының өзгеруі C = C2 – C1 құрайды, осыдан реакцияның орташа жылдамдығы ( v ) мынаған тең:


V = c2 - c1 = - c

t1 - t2 t

Минус белгісі А затының концентрациясы кемігеніне сай, яғни с2 – c1 айырмасы теріс мәнді болғанда қойылады, өйткені реакция жылдамдығы тек оң шамалы болады.

Химиялық реакциялар газ қоспасының немесе ерітіндінің көлемінде және қатты заттың бетінде жүреді.Осыған байланысты реакция жылдамдығы туралы мәселені қарастырғанда гомогенді жүйеде (гомогенді реакциялар) жүретін реакцияны және гетерозегенді жүйеде (гетерогенді реакция)жүретін реакцияларды айырып алу керек. Бір фаза- дан тұратын жүйені гомогенді,бірнеше фазадан тұратын жүйені гетерогенді деп атайды.( Фаза- жүйенің бөлігі,оның басқа бөліктерінен бөліну беті арқылы бөлінген.)

Гоиогенді реакцияның жылдамдығы деп жүйенің белгілі бір көлемінде уақыт бірлігі ішінде реакцияға қатысқан немесе реакция кезінде түзілген заттың мөлшерін айтады.

Оны математикалық түрде былай өрнектейді:

Vгом = n

V t

мұндағы n- реакцияға қатысушы заттардың бірінің зат мөлшерінің өзгеруі,ал V-жүйенің көлемі, t-көрсетілген өзгеріс өткен уақыт аралығы. Бұл теңдеуді одан әрі ықшамдауға болады .Зат мөлшерінің n жүйенің көлеміне V қатынасы солш заттың молярлық концентрациясын көрсетеді:

n/V=C.Сонда

Vгон =+ С

t

Гетерогенді жүйенің мысалы ретінде ішіне мырыш салынған тұз қышқылын алуға болады.

Агрегаттық күйі әр түрлі заттардың жанасу бетінде өтетін реакцияларды гетерогенді деп атайды.Гетерогенді реакцияның жылдамдығы деп фаза бетінің ауданы бірлігінде белгілі бір уақыт ішінде реакцияға қатысатын немесе реакция кезінде түзілетін заттың мөлшерін айтады.

Vгетерог.= + n , мұндағы s-реакция өтетін фаза бетінің ауданы.

S t

Сонымен гетерогенді реакцияның жылдамдығы кейбір қосым- ша факторларға : жанасу бетінің шамасына, араластыру жыл- дамдығына тәулді.Қатты және сұйық заттардың арасындағы реакциялар қатты заттың бетінде жүреді. Демек, қатты заттың ұсталу дәрежесін жоғарылату нәтижесінде оның бетінің ауданы өсіп,сұйықтың қатты заттың бөлшектерімен араласуы артады.Осыған байланысты барлық қатты реагенттер ірі бөлшек емес,ұнтақ түрінде қолданылады. Мысалы,егер сұйытылған тұз қышқылы бар бір сынауыққа мырыш түйіршігін салса,ал екіншісіне сондай массалы мырыш ұнтағын салса, сонда бірінші сынауықта – сутек жайлап бөлінеді,ал екіншісінде – сұйықтық көпіре,шабытты бөлінеді: Zn+2HCl=ZnCl2+H2

Гетерогенді реакциялардың жылдамдығы затты тасымалдау процесімен (конвекция және дифузия)

тығыз байланысты. Гетерогенді реакция барысында әрқайсысының өзіндік жылдамдығы бар, кем дегенде үш сатыны бөлуге болады:

1.әрекеттесуші заттарды жанасу бетіне жеткізу V1

2.бетте жүретін химиялық реакция V2

3.беттен реакция өнімін алып кету V3

Мұндай реакциялардың жылдамдығы, көбінесе заттарды тасымалдау жылдамдығымен анықталады.Алайда барлық жағдайларда гетерогенді реакцйялардың жылдамдығы заттарды тасымалдау жылдамдығымен анықталмайды.Кейбір

реакциялардың анықтаушы сатысы екінші саты –химиялық реакция болып табылады. Реакцияның жүру жылдамдығын анықтайтын сатыны лимиттенуші саты деп атайды.

  1. Хабарлама «Дмитрий Владимирович Сокольский»

15-17

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары; -

10-ЕТЖ -1 дәптерімен жұмыс орындау №1-4, 51бет


3-5



Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;


Қорытынды:

  1. ӘРЕКТТЕСУШІ ЗАТТАРДЫҢ КОНЦЕНТРАЦИЯСЫ ӘСЕР ЕТУШІ МАССАЛАР ЗАҢЫМЕН АНЫҚТАЛАДЫ.;

  2. ТЕМПЕРАТУРАНЫҢ ӘСЕРІН ВАНТ-ГОФФ ЕРЕЖЕСІМЕН БАҒАЛАЙДЫ;

  3. ТЕМПЕРАТУРАНЫ ӨСІРГЕНДЕ АКТИВТІ МОЛЕКУЛАЛАР ҮЛЕСІ АРТАДЫ..

Дәптерге жазу.


6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Жаттығу тексеру.

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.


параграф 4.1 № 3,6– жазбаша орындау. (51бет)

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2



























МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162


Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________ (4.1)


Тақырыбы

§4.2.Химиялық реакциялардың жылдамдығына әр түрлі факторлардың әсері.



уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

«Химиялық рекация жылдамдығына әсет етуші факторлар » туралы алған білімдерін ары қарай жетілдіру, химиялық реакция жылдамдығыына әсер етуші факторлар, әсер етуші массалар заңы туралы және Вант-Гофф ережесін түсіндіре отырып, білімді қалыптастыру;Химиялық реакцияның жылдамдығына әсер етуші факторларды түсіндіре білу,қорытындылау.


Құрамы мен қаситтері,кристалл торы арасындағы байланысқа көңіл аудару, есте сақтау,көңіл аудару қабілеттерін дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу,жаттығулар орындау.


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Химиялық реакцияның жылдамдығына әсер етуші факторлар

1.Білімді жаңғырту:

Жеке сұрақтар қою:

* Химиялық реакциялар бірдей жағдайда жүре ме?

Химиялық реакциялардың жылдамдығына не әсер етеді?

3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:








































Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

Химиялық реакциялардың жылдамдығын оқытатын бөлім химиялық кинетика деп аталады. Реакция жылдамдығы бұл әрекеттесуші заттардың белілі уақыт бірлігінде біреуінің концентрациясының өзгеруі .Ол әрекеттесуші заттар табиғатына ,концентрацияға,температураға тәуелді.

Химиялық реакциялар газдар,сұйықтықтарнемесе осы заттар аралығында жүреді. Сондықтан реакцияның қандай фазада гетерогенді(әртүрлі фазада)

немесе гомогенді(бір фазада) жүйеде жүретінін ажырата білу қажет.

***А)реакция барысында бастапқы заттардың арасындағы химиялық байланыс үзіліп,реакция өніміне қарай жаңа байланыс түзілетінін естен шығармау керек..

Н2 + F2= 2НF (г.) - бөлме температурасында қопарылыс бере жүреді.

Н2 +Cl2= 2НCl (г.) –- бөлме температурасында реакция жүрмейді(электр разряды немесе жарық әсері қажет)

Н2 +Br2= 2НBr (г.) – t=200-300 C

Н2 + I2 = 2НI (г.) - t=500-700 C

Ag + Cl = AgCl l - күшті электролит еріттінділері арасында реакция жылдам жүреді.

***Б) реакция жылдамдығы әрекеттесуші А, В, заттарының концентрациясына тәуелді,бірақ реакция жылдамдығы тек концентрацияға тура пропорционал деуге болмайды:


V=k CA C B кинетикалық теңдеуі.

k жылдамдық константасы.Химиялық кинетиканың негізгі заңы әсер етуші массалар заңы деп аталады. Физикалық мағынасы А , В =1 м/ л, .


***В)температураның өсуімен химиялық реакцияның жылдамдығы да артады да,соқтығысатын бөлшектердің энергиясы өседі және соқтығысқанда химиялық айналу болады деп болжауға болады.Сутек пен оттекті кәдімгі жағдайда араластырғанда химиялық реакцияның ешқандай белгісі байқалмайды,олар өзгеріссіз ұзақ уақыт бірге бола болады.

Вант-Гоффа ережесі және Аррениус заңы.

Вант-гоффа ережесіне сай көптеген химиялық реакция жылдамдығы температураны әрбір10 С көтергенде гомогенді жүйеде 2-4 есе артады.Бұл санды температуралық Y - коэфициент деп атайды.

VT1/VT2= Y T2-T1/10

Жылдамдық константасының температураға тәуелділігін алғаш түсіндірген Аррениустың активті соқтығысу теориясы.Оның түсіндіруі бойынша химиялық әрекеттесуге реакцияны жүргізуге жететін аз энергиясы бар тек активті молекулалар ғана түседі. Активтігі төмен молекулаларды қосымша энергия беру арқылы активтеуге болады,бұл үрдіс активтеу,ал берілген энергия активтендіру энергиясы деп аталады.Оны тәжірбие жасау арқылы анықтайды, кДж/м. өлшенеді.

Аррениуса теңдеуі:

k=Ae- Ea/RT

K -берілген реакцияның жылдамдық константа, A - пропорционалдық коэффициенті, e - натурал логарифм негізі. R –универсал газ тұрақтысы , T-абсолюттік температура.

Катализдік реакция, катализаторлар, катализ, ингибиторлар, катализдік улану,адсорбенттер.

14-15

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары; -

10-ЕТЖ-1 дәптерімен жұмыс орындау №1-4, 51бет


2-3



Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;


Қорытынды:

  1. ӘРЕКТТЕСУШІ ЗАТТАРДЫҢ КОНЦЕНТРАЦИЯСЫ ӘСЕР ЕТУШІ МАССАЛАР ЗАҢЫМЕН АНЫҚТАЛАДЫ. МАСС;

  2. ТЕМПЕРАТУРАНЫҢ ӘСЕРІН ВАНТ-ГОФФ ЕРЕЖЕСІМЕН БАҒАЛАЙДЫ;

  3. ТЕМПЕРАТУРАНЫ ӨСІРГЕНДЕ АКТИВТІ МОЛЕКУЛАЛАР ҮЛЕСІ АРТАДЫ..

Дәптерге жазу.


6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Жаттығу тексеру.

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.


параграф 4.2 № 3,6– жазбаша орындау. (51бет)

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2



МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162


Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________


Тақырыбы

§4.3.Химиялық реакцияларға өршіткінің әсері.




уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

«Химиялық рекация жылдамдығына өршіткінің әсері» туралы алған білімдерін ары қарай жетілдіру, химиялық реакция жылдамдығыына әсер етуші факторлар, әсер етуші массалар заңы туралы және Вант-Гофф ережесін түсіндіре отырып, білімді қалыптастыру;

Химиялық реакцияның жылдамдығына әсер етуші факторларды түсіндіре білу,қорытындылау.


химиялық рекация жылдамдығына өршіткінің әсеріне байланысты реакция жылдсамдығын анықтай білу, есте сақтау,көңіл аудару қабілеттерін дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу,жаттығулар орындау , 11-Б-2 көрсету .


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, 11-Б-2


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Химиялық реакцияға катализатордың әсері

1.Білімді жаңғырту:

Жеке сұрақтар қою:

* Химиялық реакциялар бірдей жағдайда жүре ме?

*Химиялық реакциялардың жылдамдығына катализатор қалай әсер етеді?

3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:








































Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

Химиялық реакцияның жылдамдығын өзгерте алатын,бірақ реакция өнімдерінің құрамына кірмейтін заттарды катализатор(өршіткі) деп атайды.

Көптеген химиялық реакцияларға катализатор әсер етуі мүмкін.

Катализатордың ерекше сипаты,олар әрекеттесуші қоспада аздаған мөлшерде болсада реакцияны жылдамдатады.Мысалы,ОоС кзінде секундына 100 000 моль сутек пероксидін ыдырату үшін л моль биологиялық катализатор (каталаза ферменті) жеткілікті.


Катализатор қатысында реакция жылдамдығының өсу құбылысын катализ деп атайды.

Химиялық реакция жылдамдығын баяулататын заттарда бар.Олар тежегіштер (ингибиторлар) деп аталады. Бұл заттар әр түрлі химиялық процестерді тежейді,мысалы металдардың жемірілуі,тамақ өнімдерінің,отындардың және жағармайдың тотығуы,мономерлердің полимерленуі.

Кейбір реакциялар үшін бастапқы реагенттер немесе реакция өнімдері катализатор болады.Мұны автокатализ деп атайды. Катализатор қатысында жүретін реакциялар катализдік реакциялар деп аталады.


Гомогенді және гетерогенді катализдік реакциялар.


Гомогенді катализде әрекеттесуші заттар мен катализатор бірдей агрегаттық күйде болады.Бұл жағдайда катализатор мен әрекеттесуші заттар арсында бөліну беті болмайды.Гомогенді катализге мұнаралы жолмен күкірт қышқылын алууда күкірт(4) оксидін азот оксидімен катализдік тотықтыру жатады: кат

2SO2+O2 2SO3

Гетерогенді катализде әрекеттесуші заттар мен катализатор әртүрлі агрегаттық күйде болады.Мысал катализатор көбінесе қатты,ал әрекеттесуші заттар газтектес,сұйық заттар болуы мүмкін. Гетерогенді катализде барлық реакциялар катализатор бетінде жүреді.Сондықтан қатты катализатордың белсенділігі оның бетінің қасиеттеріне де тәуелді.

Гомогенді катализ аралық қосылыстар теориясымен жақсы түсіндіріледі.

А+В=АВ

А+К= АК

АК+В = АВ+К

Екі процесті қосса,онда жылдам жүретін реакцияның ақтық теңдеуін аламыз.

А+К= АК

АК+В = АВ+К

А+В=АВ

Гетерогенді катализді түсіндіру үшін катализдің адсорбциялық теориясын қолданады. Газтектес,сұйық заттардың басқа қатты заттардың бетінде топтасуын адсорбция деп аталады.Бетінде адсорбция жүретін заттар адсорбенттер деп аталады.

15-17

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары; -

10-ППР-1 дәптерімен жұмыс орындау №1-4, 51бет



2-3


Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;


Қорытынды:

  1. КАТАЛИЗ-БҰЛ КАТАЛИЗАТОР АРҚЫЛЫ РЕАКЦИЯНЫ ЖЫЛДАМДАТУ.

  2. КАТАЛИЗАТОР ХИМИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯНЫ ЖЫЛДАМДАТАДЫ ,БІРАҚ ӨЗІ РЕАКЦИЯҒА ҚАТЫСПАЙДЫ.

  3. РЕАКЦИЯ ЖЫЛДАМДЫҒЫН ТЕЖЕЙТІН ЗАТТАРДЫ ИНГИБИТОРЛАР ДЕП АТАЙДЫ.

Дәптерге жазу.


6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Жаттығу тексеру.

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.


параграф 4.3. № 1-5–ауызша орындау. (109бет)

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2















МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162


Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§4.4.Химиялық тепе-теңдік.




уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

«Химиялық тепе-теңдік» химиялық тепе-теңдіктің ығысуына әсер ететін факторлар, туралы алған білімдерін ары қарай жетілдіре отырып, білімді қалыптастыру;



химиялық тепе-теңдіктің ығысуын анықтай білу,түсіндіру, есте сақтау,көңіл аудару қабілеттерін дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу,жаттығулар орындау , 11-Б-2 көрсету .


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, 11-Б-2


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Химиялық реакцияның тепе-теңдігі.

1.Білімді жаңғырту:

Жеке сұрақтар қою:

* Химиялық реакциялар бірдей жағдайда жүре ме?

* Химиялық реакциялардың жылдамдығына не әсер етеді?

3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:





























Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

Нәтижесінде бастапқы заттар (реагенттер) толығымен реакция өнімдеріне айналатын химиялық реакцияларды қайтымсыз реакциялар деп атайды.Бір мезгілде қарама-қарсы бағытта (тура және кері) жүретін қайтымды реакцияларды деп атайды. Кез келген қайтымды реакция үшін бастапқы сәтте әрекеттесуші массалар заңынна сәйкес тура реакцияның жылдамдығы максимал мәнді,ал кері реакцияның жылдамдығы нөлге тең.Уақыт өте келе бастапқы заттардың концентрациялары кемиді,ал өнімдерінің концентрациялары артады. Демек,тура реакцияның жылдамдығы кемиді,кері реакцияның жылдамдығы артады.Ерте ме,кеш пе тура және кері реакцияның жылдамдықтары теңесетін кезең болады,ол кезде жүйеде тепе-теңдік күй орнайды.Оның жалпы химиялық теңдеуі:

аА + bB c C+ dD

Тура және кері реакциялардың жылдамдықтары тең болғандығы жүйенің күйін химиялық тепе-теңдік деп атайды.

Тепе-теңдік орнаға кезеңдегі әрекеттесуші заттардың концентрацияларын тепе-теңдік концентрациялары деп атайды.Әдетте олар моль /л-мен өрнектеліп ,квадрат жақшада беріледі,мысалы,[A],[B],[C],[D] және Химиялық тепе-теңдік бұзылғанға дейін олардың мәндері өзгеріссіз қалады.

Қайтымды реакциялар жағдайында бастапқыда заттардың реакция өнімдеріне айналу дәрежесі химиялық тепе-теңдік күйемен анықталады,оның сипаттамасы химиялық тепе-теңдік константасы(К) болып табылады.Ол сан жағынан реакция өнімдерінің тепе-теңдік концентрацияларының көбейтіндісін бастапқы заттардың тепе-теңдік концентрацияларының көбейтіндісіне бөлгенге тең.Тура және кері реакциялардың жылдамдық константаларының қатынасы кері реакцияға қарағанда тура реакция қанша есе жылдам журетінін көрсетеді.

Әрекеттесуші массалар заңына сәйкес тура(v тура )және кері(v кері) реакцияның жылдамдықтары мына теңдеулермен өрнектеледі:

VТУРА=kТУРА[A]` [B]

VКЕРІ=kкері[C] `[D]

Әрбір қайтымды реакция берілген температурада бастапқы заттардың реакция өнімдеріне айналуын анықтайтын тепе-теңдік константасының белгілі мәнімен сипатталады.К1 алынған алынған заттардың концентрацияларының көбейтіндісі бастапқы заттардың концентрацияларының көбейтіндісінен көп есе артық болады. К

Химиялық тепе-теңдік кезінде бастапқы заттар мен реакция өнімдерінің концентрациялары өзгеріссіз қалады.Бірақ химиялық тепе-теңдікті статикалық деп ұғынуға болмайды.Қайтымды қайтымды раекциялар әдетте аяғына дейін бармайды.Тура және кері реакйиялар тепе-теңдікке жеткеннен кейін де жүріп жатады,бірақ олардың жылдамдықтары бірдей болғандықтан,жүйедегі өзгерістер байқалмайды.Сондықтан тепе-теңдік динамикалық деп аталады.

Сонымен тұрақты температура кезінде қайтыды реакцияның тепе-теңдік константасы тепе-теңдік кезінде айқындалатын реакция өнімдерінің концентрациялары мен бастапқы заттардың арасындағы арақатынасты көрсететін тұрақты шама.

Тепе-теңдік константасының теңдеуі тепе-теңдік жағдайында реакцияға қатысатын барлық заттардың концентрациялары өзара байланысты екенін көрсетеді.Кез келген осы заттың концентрациясының өзгерісі барлық қалған заттардың концентрацияларының өзгеруіне әкеледі,бірақ жаңа тепе-теңдік орнағанда,олардың арасындағы қатынас осы температураға сай тепе-теңдік константасымен сипатталады.

Гетерогенді реакциялардың тепе-теңдік константасының өрнегіне тек қана газ немесе сұйық фазадағы заттардың концентрациялары кіреді.

Тепе-теңдік константасының шамасы әрекеттесуші заттардың табығаты мен температураға тәуелді.Катализатор тура және кері реакциялардың белсендіру энергияларын бірдей шамаға өзгертетіндіктен,ол жылдамдық константаларының қатынасыны әсер етпейді.Демек,реакция шығымын арттырмайды және кемітпейді.Ол тек қана тепе-теңдіктің орнауын тездетеді.

Қайтымды реакциялар жүргенде тура және кері реакциялардың жылдамдықтарының теңелуі нәтижесінде жүйеде тепе-теңтеңдік орнайды.Тепе-теңдік берілген температурада тепе-теңдік константасының мәні арқылы сипатталады.

14-15

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары; -

10-ЕТЖ-1 дәптерімен жұмыс орындау №1-4, 51бет


2-3



Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;


Қорытынды:

  • Қайтымды реакциялар жүргенде тура және кері реакциялардың жылдамдықтарының теңелуі нәтижесінде жүйеде тепе-теңдік орнайды.

  • Тепе-теңдік берілген температурада тепе-теңдік константасының мәні арқылы сипатталады.

Дәптерге жазу.


6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Жаттығуды тексеру.

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.


параграф 4.4 № 6,7– жазбаша орындау. (112бет)

1-2












































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162


Химиядан сабақ жоспары


Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§4.5.Химиялық тепе-теңдіктің ығысуы. Ле-Шателье принципі.



уақыты

Білімділік мақсаты:


дамытушылық:


тәрбиелік:

«Химиялық тепе-теңдіктің ығысуы Ле-Шателье принципі» химиялық тепе-теңдіктің ығысуына әсер ететін факторлар, Ле-Шателье принципі туралы алған білімдерін ары қарай жетілдіре отырып, білімді қалыптастыру;



Ле-Шателье принципін есептер шығаруда қолдана білу, түсіндіру, есте сақтау,көңіл аудару қабілеттерін дамыту;


сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.



Сабақ типі:

Жаңа сабақ.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, кітаппен өз бетінше жұмыс істеу,жаттығулар орындау , 11-Б-2 көрсету .


Құралдар мен реактивтер:

интерактивті тақта, 11-Б-2


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.

(Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Химиялық реакцияның тепе-теңдіктің ығысуы.

1.Білімді жаңғырту:

Жеке сұрақтар қою:

* Химиялық реакциялар бірдей жағдайда жүре ме?

* Химиялық реакциялардың жылдамдығына не әсер етеді?

*Химиялық тепе-теңдік неге динамикалық деп аталады.?

* Химиялық тепе-теңдік константасы деген не?

3-4

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:





























Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды

шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

2.Мұғалімнің түсіндіруі:

.Сыртқы жағдай өзгермейінше, жүйенің тепе- теңдік күйде болады.

* концентрацияның әсері:

Қайтымды реакциялар қарастырсақ ,бастапқы заттардың концентрациясын арттырсақ ,әрекеттесуші массалар заңы бойынша тура реакцияның жылдамдығы артып, ал кері реакция жылдамдығы өзгеріссіз қалады.Тура бағыттығы реакция жылдамдау жүреді.Осының нәтижесінде бастапқы заттардың концентрациясы кеміп,тура бағыттағы реакция ақырындайды,бірақ реакция өнімі өседі де кері бағыттағы реакция жылдамдайды.Белгілі уақыттын кейін тура және кері бағыттағы реакция жылдамдығы теңеседі,жаңа тепе теңдік орнайды.Концентрацияның өзгеруімен тепе –теңдіктің бұзылуы тепе-теңдіктің ығысуы деп аталады. * қысымның әсері:реакцияға газдар қатысқанда қысымның өзгеруімен тепе –теңдік те өзгереді.Егерде температураны өзгертпей жүйенің көлемін 2 есеге дейін кішірейетіндей етіп қысымды жоғарылатсақ .Алғашқыда барлық газдардың концентрациясы мен көлемі екі есеге өседі,бірақ тура және кері реакциялардың жылдамдығы өзгеріп,тепе –теңдік бұзылады.

* температураның әсері: температура өзгергенде көптеген химиялық реакциялардың жылдамдығы ығысады.Химиялық реакцияның тепе-теңдігінің ығысуын анықтайтын фактор реакцияның жылу эффектісі.Температураны жоғарылатқанда тепе-теңдік эндотермиялық бағытқа ,ал төмендеткенде экзотермиялық бағытқа ығысады.

Ле-Шателье принципі:

Егер тепе-теңдік күйдегі жүйеге сыртқы ортамен әсер еткенде, тепе-теңдік сыртқы ортаны әлсірететін бағытқа ығысады.

15-16

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік мақсаты:

1. - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары; -

10-ЕТЖ-1 дәптерімен жұмыс орындау №1-4, 51бет


2-3



Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;


Қорытынды:

Осының нәтижесінде бастапқы заттардың концентрациясы кеміп,тура бағыттағы реакция ақырындайды,бірақ реакция өнімі өседі де кері бағыттағы реакция жылдамдайды.

* Концентрацияның өзгеруімен тепе –теңдіктің бұзылуы тепе-теңдіктің ығысуы деп аталады

* Егерде ,температураны өзгертпей жүйенің көлемін 2 есеге дейін кішірейетіндей етіп қысымды жоғарылатсақ.

*Температураны жоғарылатқанда тепе-теңдік эндотермиялық бағытқа ,ал төмендеткенде экзотермиялық бағытқа ығысады.

* Егер тепе-теңдік күйдегі жүйеге сыртқы ортамен әсер еткенде, тепе-теңдік сыртқы ортаны әлсірететін бағытқа ығысады.


Дәптерге жазу.


6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Жаттығуды тексеру.

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.


параграф 4.5 № 3–7 жазбаша орындау. (116бет)

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2



















Просмотр содержимого документа
«10сынып6.1-6.8[1]»

МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§6.1.s-элементтерге жалпы сипаттама.

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық



тәрбиелік:

Оқушыларға s-элементтердің атом құрылысы мен кристалл торларының ерекшеліктері туралы білімді қалыптастыру;

s-элементтердің электрондық формуласын құрастыру ,жеке атомға сипаттама беру,әр топтың атомдарының айырмашылығын түсіндіре білу ,қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту.

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Кітаппен өз бетінше жұмыс жасау,мұғалымнің толықтыруы, жаттығулар орындау,оқушылардың қорытынды жасауы,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1, ХЭПЖ.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру:бір-бірін тексеру. по 10-ЕТЖ-1 жаттығу орындау.58 бет №1-8

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

s-элементтерге жалпы сипаттама

Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

*** 1,2 топтың элементтерінің электрондық, графикалық формулаларын құрастыр.

*** Иондану энергиясы қалай өзгереді?

*** Атомдану энергиясы қалай өзгереді?


Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі






Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру:

1.Кітаппен өз бетінше жұмыс-параграф 6.1оқу 149-150 бет.

13-14

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

10-ЕТЖ-1 .148бет №1-3жұмыс істеу.

Дәптерге жазу:

  • s-элементтер- нағыз металдардың өкілі;

  • олардың бір-біріне ұқсас қасиеттері атомдағы валентті электрондардың ядромен әлсіз байланысуы;

  • сыртқы энегетикалық деңгейдегі электрондардың санының әртүрлілігі элементтердің химиялық белсендігі мен жай заттардың физикалық қасиеттерінің әртүлілігіне әкеледі..

2-3

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1. 10-ЕТЖ-1жаттығу орындау.беті.

(нашар үлгерушілерге консультация беру.)

5-7

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

Жаттығуларды тексеру

2-3

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 6.1- оқу . № 1-3 – нашар үлгерушілерге;

4,5 –күрделілігі орташа, стр.150 -жазбаша

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2





















МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§6.2. Сілтілік металдар.

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық



тәрбиелік:

Оқушыларға сілтілік металдар , атом құрылысы,қасиеттері, туралы білімді қалыптастыру;

сілтілік металдардың электрондық формуласын құрастыра білу ,жеке атомға сипаттама беру,қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту.

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Кітаппен өз бетінше жұмыс жасау,мұғалімнің толықтыруы, жаттығулар орындау,оқушылардың қорытынды жасауы,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу. 9-Б-1көру


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1, 9-Б-1


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1. Үй тапсырмасын тексеру(бір-бірін тексеру).

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Сілтілік металдар.

Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

* s- элементтердің атом құрылысын,кристалл торларынының ерекшеліктеріне сипаттама бер.

*1және 2 топтың элементтерінің физикалық қасиеттерін салыстыр.

2-3

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі






Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру:

1.Кітаппен өз бетінше жұмыс-параграф 6.2оқу (150 бет.)

2. 9-Б-1көрсету.

Сілтілік металдар неге сілтілік деп аталады?

Сілтілік металдар қанша металл және қандай металдар жатады?

Оларды неге керосин астында немесе парафин майында сақтайды?

3.Мұғалімнің толықтыруы: Бұл металдардың қосылыситары ерте кезден белгілі болған ,бірақ тек 19 ғасырданеміс химигі Бунзен мен ағылшын химигі Дэви еңбегінің нәтижесінде алынды. Калий және натрий кең тараған (таралуы жөнінен алтыншы және жетінші), литий, рубидий, цезий - сирек кездесетін элементтер, франций – радиоактивті элемент, жер қыртысында кездеспейді. Сілтілік металл атомдарының құрылысы.

--сыртқы электрондық қабатта бір электрон болады;

--реттік нөмірі артқан сайын ядродағы протон саны артады,атомдағы электрон саны артады;

--энергетикалық деңгейдің саны өседі;

--я атомның және ионның радиусы өседі;

-- электртерістілігі кемиді.

Физикалық қасиеттері – кітаппен өз бетінше жұмыс: 6.5 кесте бойынша (152бет)

-барлық сілтілк металдар күмістей ақ түсті,пышақпен оңай кесіледі,оңай балқиды;

- крист.торы: кубтық көлемді центрлі;

--реттік нөмірі өскен сайын тек тығыздығы артады,ал атомдану энергиясы,қаттылығы,қайнау және балқу температуралары төмендейді;

Химиялық қасиеттері:

Ең активті,күшті тотықтырғыш,барлығы дерлік бейметалдармен әрекеттеседі,сумен,қышқылдармен,сұйық сынапта жақсы сақталады, еріп амальгамалар деп аталатын құймалар түзеді,олартаза металдарға қарағанда белсенділігі төмендеу.

13-14

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

Дәптерге жазу:қорытынды

*типтік металдар, күшті тотықсыздандырғыштар;

*физикалық қасиеттері атомның радиусының үлкендігі мен кристалл торының құрылысына байланысты;

5-7

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1. 10-ЕТЖ-1жаттығу орындау.61бет,1-нұсқа №2.

2Na + 2H2O ==2NaOH + H2

2NaOH+ CO2 ==Na2CO3+ H2O

***Na2CO3+ 2HCl==2NaCl + H2O+ CO2

2NaCl-----------2Na+Cl2

2Na+H2==2NaH

2NaCl +Br2==2NaBr+Cl2

№3. Натрий хлориді ерітіндісінің электролизі :

Х г 56л

2NaCl + 2H2O-------------------2NaOH + Cl2 + H2

2*40г/м 22,4л/м

Х= 2*40г/м*56л:22,4 л/м==200 г №4.

2Na + 2H2O ==2NaOH + H2 (нашар үлгерушілерге консультация беру.)

5-7

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

Жаттығуларды тексеру

2-3

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 6.2- оқу . № 1-3 – бірінші деңгей, 4, 5,6 – жазбаша (153бет)

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2





























МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§6.3.Натрий және калий.

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық

тәрбиелік:

Оқушыларға натрий ,калийдің атом құрылысы,қасиеттері,қолданылуы,алынуы туралы білімді қалыптастыру; натрий ,калийдің қасиетінің атом құрылысына байланыстылығын түсіндіре білу біліктілігін дамыту,салыстыра білу,есеп шығара білу дағдысын ,реакция теңдеуін құрастыра білу біліктіліктерін дамыту, қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту. сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Кітаппен өз бетінше жұмыс жасау,мұғалімнің толықтыруы, жаттығулар орындау,оқушылардың қорытынды жасауы,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу. 9-Б-1көру


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1, 9-Б-1


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.) -сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ; -оқушыларды психологиялық дайындау. Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты: -үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ; -білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ; -кеткен кемшіліктерді жою. 1. Үй тапсырмасын тексеру(бір-бірін тексеру).

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау. Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою. Білімділік міндеттері: -оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру. -оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға; - оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі. 2.Оқыту проблемалары: Натрий және калий.

Білімді жаңғырту. (Актуализация ): А бағдарламасы: s- элементтердің атом құрылысын,кристалл торларынының ерекшеліктеріне сипаттама бер. Сілтілік металдардың физикалық қасиеттері кристалл құрылысына қалай тәуелді? В бағдарламасы: Сілтілік металдарды атаңдар? Олардың ішінде қайсысы неғұрлым белсендірек? Неге? Олардың қасиеттері қандай ?

2-3

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі






Білімділік міндеттері: -оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету; -нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу; - оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету; -түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету; -оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету. Жаңа сабақты түсіндіру: 1.Оқушылармен жұмыс: ( кластер бойынша) - атом құрылысы, электрондық формуласы – дәптерге өз бетінше жұмыс істейді; --табиғатта кездесуі- мұғалімнің түсіндіруі: Барлық элементтер арасынан натрий табиғатта кездесуі бойынша алтыншы орын алады.Олар өте белсенді болғандықтан, табиғатта тек қосылыс күйінде болады.Жер қыртысында натрий далалық шпат және гранит құрамына кіреді.Тау жыныстары желдің әсерінен мүжілгенді натийдің ерімтал қосылыстары түзіледі,ол теңізге ,мұхиттарға дейін жетеді.Саяз сулышығанақ теңізден бөлінгенде ондағы құрғақ климаттың әсерінен қарқынды булану жүредіде теңіздің тұздары концентрленеді. Шығанақтар тұзды көлге айналады.Осындай көлдерден жүз мыңдаған жылдар бұрын галит NaCl деп аталатын тас тұздардың шөгінділері түзілген.Қазақстанда көптеген тұзды көлдер мен тастұздарының шөгінділері бар.Олар натрий хлоридін өндірудің негізгі көздері болып табылады.Оның ең мол қоры –Каспий ойпатында,Арал маңында,Ертіс өзенінің жағалауында. Казахстанда Na2SO4*10H2O мирабилиттің ірі кен қорыбар.Іле ойпатында және Балхаш маңында содалық көлдер бар, оларда натрий карбонаты болады. Калий.

Калий – табиғатта кездесуі бойынша жетінші орын алады. Тас тұздардың шөгінділерінің жоғары қабатында калий тұздары болады. Калий тұздары өзіне тән ерекшеліктермен ерекшеленеді-олар топыраққа жақсы сіңеді.Құрғап қалған ертедегі теңіздер мен көлдердің орнынан сильвинит NaCl*KCl, сильвин KCl , карналлит KCl*MgCl2*6H2O миералдарын өндіреді.Калий тұздарының кен орындары Батыс Қазақстанда шоғырланған. Натрий мен калийдің табиғи қосылыстары тірі организм үшін маңызы зор.Организмде калий мен натрий иондарының атқаратын маңызы зор ,олардың жетіспеуінен организмдегі кейбір процесстер бұзылады

--физикалық қасиеттері:күмістей жылтырған ақ түсті металл,кескенде жалтырайды калий ашық күлгін түс бередіАуада тез тотығады Оларды қалай сақтайды?

--химиялық қасиеттері –мұғалімнің түсіндіруі: Бұлар типтік металдар. Химиялық белсенділігі неге байланысты?

***Барлық дерлік бейметалдармен: 2 Na + S----Na2S 2 Na + H2----2NaH 2Na + 2H2O----2NaOH + H2 --Өндірісте алынуы: 19 ғасырдың басында барлық ғалымдар электр тоғын пайдалана бастағанда ғағна натрийді бос күйінде алу мүмкін болды. 1807 жылы ағылшын ғалымы Дэви электролиз арқылы натрий гидроксидінің балқымасынан металл натрийді бөліп алды.Калийді бұл әдіспен алуға болмайды. Оны калий хлориді мен калий гидроксидінен натриймен ығыстыру арқылы алады. --қолданылуы: Кітаппен өз бетінше жұмыс істеу: 6.3кесте ( 158бет) -- калий және натрий иондарын анықтау: ионы натрий жалынның түсін сары түске бояйды, калий ионы – күлгін түске..

13-14

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты: - оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау; -алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау; - кеткен кемшілікті жою жұмыстары; Дәптерге жазу:қорытынды * натрий және калий типтік металдар, күшті тотықсыздандырғыштар; *химиялық белсенділігі жалғыз электронының ядромен әлсіз байланысуында; * натрий және калий қосылыстары табиғатта кең тараған; * натрий және калий иондары тірі организмде көптеген процестерге қатысады.

2-3

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері: - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау; -алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау; - кеткен кемшілікті жою жұмыстары; 1. 10-ЕТЖ-1жаттығу орындау.62бет,3-нұсқа №1-5.

5-7

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері: - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау; -алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау; - кеткен кемшілікті жою жұмыстары Жаттығуларды тексеру

2-3

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері: -оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету 1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар Параграф 6.3- оқу . № 1-3 – бірінші деңгей, 4-7 – жазбаша (158бет)

1. «Б.А.Бірімжанов» туралы хабарлама дайындау. 2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері: -оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру. -оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2









































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§6.4.Натрий және калий қосылыстары. Лабораториялық тәжірибе №7 «Натрий, калий, магний, кальций қосылыстарының маңызды тұздарының үлгілерімен таныстыру»

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық

тәрбиелік:

Оқушыларға натрий ,калийдің қосылыстары,гидроксидтер,тұздары туралы білімді қалыптастыру; натрий ,калийдің қосылыстары,гидроксидтер,тұздарының қасиеттерін түсіндіре білу,салыстыра білу,есеп шығара білу дағдысын ,реакция теңдеуін құрастыра білу біліктіліктерін дамыту, қорытынды жасау,есте сақтау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту. сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі бойынша кесте құру, жаттығулар орындау,оқушылардың қорытынды жасап дәптерге жазуы,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу,фронталды сұрақтар, 10-ЕТЖ-1, лабораториялық тәжірибе


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1 натрий хлоридінің, калий перманганатының, натрий карбонатының үлгілері


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау. -сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ; -оқушыларды психологиялық дайындау. Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты: -үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ; -білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ; -кеткен кемшіліктерді жою. 1. Үй тапсырмасын тексеру(бір-бірін тексеру).

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою. Білімділік міндеттері: -оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру. -оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға; - оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі. 2.Оқыту проблемалары: Натрий және калий қосылыстары. Білімді жаңғырту. (Актуализация ): * Натрий және калийге салыстырмалы сипаттама беріңдер. * Неге натрий , калий керосинде немесе парафин майында сақтайды? * Натрий және калийдің химиялық қандай қасиеттері бар? *Неге олар техникада кең қолданылмайды? * Натрий және калийді өндірісте қалай алады?

2-5

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі






Білімділік міндеттері: -оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету; -нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу; - оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету; -түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету; -оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету. Жаңа сабақты түсіндіру: Мұғалімнің түсіндіруі: Калий және натрий қосылыстары:

гидридтер

Қатты кристаллдық заттар ,сумен негіздер сияқты әрекеттеседі

натрий пероксиді

Калий және натрий ауада жанғанда оттек көп қосылыстар түзеді,кәдімгі оксидтермен салыстырғанда Na2O, K2O. Мысалы:2Na +O2 ---Na2O2 Оттектің тотығу дәрежесі: (-1).

Сілтілік металл оксидтері

Ақ түсті зат ,күшті негіздік қасиет көрсетеді

Сілтілік металл гидрооксидтері

Типтік негіздер ,ақ түсті,гигроскопиялық суда жақсы ериді

натрий хлориді

Химия өнеркәсібінде,тұрмыста

натрий сульфаты

Глаубер тұзы медицинада,шыны өнекәсібінде қолданылады.

натрий карбонаты

Кальцинирленген сода,сабын қайнатуда,тігін, тері, фармацевтік, өнеркәсібінде, шыны алюминий өнеркәсібінде

натрий гидрокарбонаты

Ас немесе ішетін сода, медицинада, кондитер өнеркәсібінде қолданылады

натрий нитраты

Селитра, азот тыңайтқышы

калий хлораты

Бертоллет тұзы, сіріңке қорабында болады,күшті тотықтырғыш.

калий перманга наты

Кез-келген аптечкада болады.аптечке (марганцовка), лабораторияды оттек алу үшін қолданады.







Лабораториялық тәжірибе №7:кесте құру:

Аты

формула

Сыртқы түрі

Табиғатта кездесе ме жоқ химиялық әдіспен алады.

Қолданылуы

Натрий, хлорид ас тұзы


Ақ түсті

Табиғатта

Химия өнеркәсібінде тұрмыста

Натрий, карбонаты кальцинир ленген сода


Ақ түсті

Химиялық жолмен

Сабын қайнатуда,тігін тері, фармацевтік, өнеркәсібінде, шыны алюминий өнеркәсібінде

Калий пермангана ты


Күлгін түсті

Химиялық жолмен

Медицинада , в лабораторияда оттек алуда



13-14

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты: - оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау; -алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау; - кеткен кемшілікті жою жұмыстары; Дәптерге жазу:қорытынды * натрий және калий оксидтер мен гидроксидтері күшті негіздік қасиет көрсетеді. * натрий және калий қосылыстары табиғатта кең тарағанжәне адам өмірінде маңызды роль атқарады;

2-3

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері: - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау; -алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау; - кеткен кемшілікті жою жұмыстары; 1. 10-ЕТЖ-1жаттығу орындау.63бет,2-нұсқа №1-5.

5-6

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері: - оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау; -алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау; - кеткен кемшілікті жою жұмыстары Жаттығуларды тексеру

2-3

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері: -оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету 1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар. Параграф 6.4- оқу . № 1-2 – бірінші деңгей, 4-7 – жазбаша (161бет) 2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2











































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§6.5.ІІ топтың негізгі топша металдарының жалпы сипаттамасы.

уақыты

Білімділік мақсаты: дамытушылық



тәрбиелік:

Оқушыларға ІІ топтың негізгі топшасының металдарының атом құрылысы,қасиеттері, туралы білімді қалыптастыру; ІІ топтың негізгі топшасының металдарының қасиетінің атом құрылысына байланыстылығын түсіндіре білу біліктілігін дамыту,салыстыра білу,есеп шығара білу дағдысын ,реакция теңдеуін құрастыра білу біліктіліктерін дамыту, қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту. сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Кітаппен өз бетінше жұмыс жасау,мұғалімнің толықтыруы, жаттығулар орындау,оқушылардың қорытынды жасауы,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1, натрий, калий, барий, кальций тұздары


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.) -сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ; -оқушыларды психологиялық дайындау. Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1. Үй тапсырмасын тексеру(бір-бірін тексеру).

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:ІІ топтың негізгі топшасының металдары

Білімді жаңғырту. (Актуализация ): s- элементтердің атом құрылысын,кристалл торларынының ерекшеліктеріне сипаттама бер. 1-2 топтың металдарынының физикалық қасиеттерін салыстырыңдар? Жазбаша жеке жұмыс: 10-ЕТЖ-1 (61бет, 1-4нұсқа, № кез-келген 2 тапсырма; №1,2 –«қанағаттанарлық», №3,4- «жақсы»)


Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі






Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру:

1.Оқушылармен кітаппан өз бетінше жұмыс (161-163 бет) .

Екінші топқа бериллий, магний, кальций, стронций, барий, кальций элементтері кіреді. Оның ішінде кальций, стронций, барийді сілтілік –жер металдар деп атайды. Магний, кальций, стронций, барийді таза күйінде, 1808 жылы Дэви алған. Бериллийді1828 жылы, радийді1910 жылы Пьер және Мария Кюрилер алған.

Жаңа тақырып бойынша сұрақ қою.

2-топ элементерінің қандай қасиеттері бар деп болжайсыңдар?

Типтік металдар,күшті тотықсыздандырғыштар,атом радиусы жоғарыдан төмен қарай артады.

«Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі» тақырыбы бойынша бериллийге байланысты не естеріңде бар

3.Мұғалімнің толықтыруы:

А). 2-топ элементтеріне сипаттама беріңдер (6.7кесте).

Б). Физикалық қасиеттері: сілтілік металдардан айырмашылығы атом радиусы кішілеу,кристалдарында өзара берік байланысқан,сондықтан қаттылау,балқу температурасы төмендеу,тығыздығы жоғары.

Физикалық қасиеттері кристалл тор түріне байла байланысты. 6.8 кесте.

Металдардың тотықсыздандырғыштық белсенділігі оттекпен әрекеттесуінен көрінеді. Бериллий, магний оларды ары қарай тотығудани қорғайтын тұрақты оксидтік қабықшаман қапталса,қалғандары оттекпен белсенді әрекеттесіп оксидтер түзеді,сондықтан оларды сілтілік металдар сияқты сақтайды. Металдардың тотықсыздандырғыштық белсенділігінің артуы сумен әрекеттескенде байқалады. Бериллий жоғары температурада,магний кәдімгі температурада баяу тотығады,ал қалғандары сумен жақсы әрекеттеседі. Бұл металдар гидридтер түзеді.Металл атомдары жалын түсін әр түрлі түске бояйды. Топта негіздердің күші мен негіздік қасиеті жоғарыдан төмен қарай артады.

4. Лабораториялық тәжірибе №8 «Сілтілік және сілтілік-жер металдардың тұздарының спирт шамынының жалынының түсін бояуы»

иондар

түсі

1

натрий

сары

2

калий

күлгін

3

кальций

оранж

4

барий

жасыл

5

стронций

қызыл



13-14

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

Дәптерге жазу:қорытынды

*2- топтың металдарының физикалық және химиялық қасиеттерінде ядро заряды атом радиусының артуымен заңды өзгеріс байқалады;

*Кальций, стронций, барий – сілтілік-жер;

*Магний –орташа белсенді металл;

*Бериллий – амфотерлі элемент;

* Топта негіздердің ерігіштігі және негіздік қасиеті жоғарыдан төмен қарай артады.

2-3

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1. 10-ЕТЖ-1жаттығу орындау.63бет,1-нұсқа №1-4.

5-7

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

Жаттығуларды тексеру

2-3

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 6.5- оқу . № 1-3 – бірінші деңгей, 4,5,6 – жазбаша (164бет)

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2























МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§6.6.Магний және кальций. Лабораториялық тәжірибе №8 «Сілтілік және сілтілік-жер металдардың тұздарының спирт шамынының жалын түсін бояуы»

уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық



тәрбиелік:

Оқушыларға магний және кальцийдің ХЭПЖ орны, атом құрылысының периодтық жүйедегі орнынына байланыстылығы, қасиеттері, қолданылуы, алынуы туралы білімді қалыптастыру;

магний және кальцийдің химиялық қасиеттері мен алынуын сипаттайтын реакция теңдеуін құрастыра білу біліктіліктерін дамыту, қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту.

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Кітаппен өз бетінше жұмыс жасау,мұғалімнің толықтыруы, жаттығулар орындау,оқушылардың қорытынды жасауы,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1, ХЭПЖ, спирт шамы, тұз қышқылының ерітіндісі, сымтемір, натрий, калий, литий, кальций тұздары


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1. Үй тапсырмасын тексеру(бір-бірін тексеру).

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Магний және кальций

Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

1. 10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу (1-7) , 179бет

2-5

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі






Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

1.Жаңа сабақты түсіндіру: кестені толтыру:

металл

дар

магний

кальций

Атом құры лысы

2е 8е 2е

2е 8е 8е 2е

Табиғат та кездесуі:

Таралуы бойынша сегізінші орында,200 минералдың құрамына кіреді: MgCO3 магнезит, MgCO3*CaCO3 доломит, KCl*MgCl2*6H2O карналлит, Mg2SiO4 оливин, 3MgO*2H2O*2SiO2 асбест. В Қазақстанда доломит пен, асбесттің қоры бар. Мұхит,теңіз,тұзды көлдер суларында магнийдің көп мөлшері бар. Магнийсіз фотосинтез процесі жүруі мүмкін емес , адам ағзасына магний қажет.

Жер шарында кең таралған элемент,жер қыртысындағы таралуы бойынша 5 орында,ал табиғатта кальций қосылыс тарын бар жерде кездестіруге болады:тау жыныстары,сазды кендер,мұхит,теңіз,өзен сула рында,өсімдікпен жануар организмдерінде. Кең таралған қосылыстары: кальций карбо наты - бор, мрамор, әктас,ұлу тас, кальцит, маржан, коралдар, , перламутр;ғанышСаSО4*2Н2О; фосфорит и апатит Са3(РО4)2, флюорит СаF2.

Физик алық қасиет тері

Ақ түсті,жеңіл,ауада тез арада оксид қабықшасымен қапталатын металл, балқу температурасы -651 С, кальцийден аздап қаттылау.

Күмістей ақ түсті металл,қатты лау тығыздығы(1,55) балқу температурасы– 840С,сілтілік металдар сияқты сақтайды.

Химия лық қасиет тері

Сілтілік металдармен салыстырғанда белсендігі аз төмен

Галогендермен:

Mg + Cl2== MgCl2

Күкіртпен: Mg +S== MgS

Жанады: 2Mg + О2== 2MgО

Сумен :

Mg2О== МgО+Н2

Қышқылдармен конц Н2SО4 енжарланады. :

Көптеген металлдарды тотықсыздандырады:

TiCl4+ 2Mg==2MgCl2 +Ti

Сілтілік металдармен салыстырғанда белсендігі аз төмен

Галогендермен:

Ca + Cl2== СаCl2.

Күкіртпен:

Са +S== СаS

Жанады: 2Са + О2== 2СаО

Сумен :

Са +2Н2О== Са(ОН)22

Көптеген металлдарды тотықсыздандырады:Ti,Zr,V,Uоксидтері мен хлоридтерінен тзд металл алады.

Алынуы

Балқыманың электролизі

Балқыманың электролизі

Применение:

Магний құймалары авиацияда, машина жасауда қолданылады

Кальций құймалары авиацияда, машина жасауда қолданылады

Анықтау

Ақ тұнба Mg (ОН)2

Жалынды кірпіш-қызыл түске

бояйды

Қосылыстары

Магний оксиді (магнезия), магнезит, доломит, магний сульфаты

СаО-сөндірілмеген әк, Са(ОН)2 сөндірілген әк,–Са(ОН)2 –әк сүті.

2. Лабораториялық тәжірибе №8.

Иондары

тұздары

Жалынның түсі

Литий



Натрий


Сары түс

Калий


Күлгін түс

Кальций


Кірпіш-қызыл түсті



13-14

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

Дәптермен жұмыс жасау

2-3

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1. 10-ЕТЖ-1жаттығу орындау.62бет,3-нұсқа №1-5.

2-5

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

Жаттығуларды тексеру

5-7

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері: -оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар. Параграф 6.6 оқу ., 6жаттығу – жазбаша (168бет) 2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2

Жаңа ұғым:

Доломит, карналлит, магнезия, әк, сөндірілген әк, әк сүті , ғаныш(гипс), магналит, алебастр, асбест





МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§6.7.Магний және кальций қосылыстары.Олардың табиғаттағы және техникадағы ролі.

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық



тәрбиелік:

Оқушыларға магний және кальций қосылыстарының атом құрылысы,қасиеттері,қолданылуы,алынуы,табиғаттағы таралуы туралы білімді қалыптастыру; магний және кальций қосылыстарының қасиетінің атом құрылысына байланыстылығын түсіндіре білу біліктілігін дамыту,салыстыра білу,есеп шығара білу дағдысын ,реакция теңдеуін құрастыра білу біліктіліктерін дамыту, қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту. сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Кітаппен өз бетінше жұмыс жасау,мұғалімнің толықтыруы, жаттығулар орындау,оқушылардың қорытынды жасауы,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1, ХЭПЖ,


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1. Үй тапсырмасын тексеру(бір-бірін тексеру).

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Магний және кальций қосылыстары

Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

Фронталды сұрақтар:

1-ші топқа:

* Натрий, калий, магний, кальций атом құрылысының ерекшеліктерін салыстыра отырып сипаттаңдар.

* 1 және2 топ элементтерінің физикалық және химиялық қасиеттерін салыстырыңдар.

2-ші топқа:

* №4 жаттығу.кітаптың168 беті

* Жазбаша берілген үй тапсырмасын тексеру

2-5

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі






Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

1.Жаңа сабақты түсіндіру:

1.Кітаппен өздік жұмыс: параграф 6.7, оқу; кесте құру; 2нұсқа – 2 сұрақтан

2.Кестені тотырғаннан кейін мұғалімнің толықтыруы

Маңызды қосылыстары

қасиеттері

Кальций-оксиді СаО сөндірілмеген әк

Ақ түсті қиын балқитын зат,оны жоғары температурада ңк тасты қыздырып алады,сілтілік жер металл оксиді болғандықтан сумен жақсы әрекеттеседі. Реакция шабытты жүріпсу қайнап буға айналып,бопылдақ ақ ұнтақ түзіледі.

Кальций-гидроксиді сөндірілген әк,әк суы,сүті Са(ОН)2

Суда аз ериді,оның қаныққан ерітіндісін лабораторияда көмір қышқыл газын анықтау үшін жиі қолданады.

Са(ОН)2+ СО2== СаСО3+ Н2О

Са(ОН)2+ СО2+ Н2О == Са(НСО3)2

Ғаныш СаSO4*2H2O

Кальций қосылыстарының сумен химиялық байланысып кристаллогидраттар түзу қабілетін құрылыста жиі қолданады.

Алебастр

СаSO4*0.5H2O

Ғанышты өңдегенде кристаллдық суын жоғалтады:

СаSO4*2H2O =СаSO4*0.5H2O+1.5 Н2О Алебастр ұнтағын сумен араластырғандакері реакция жүреді.


Магний оксиді MgO-магнезия

Жеңіл,борпылдақ,ақтүсті ,суды жеңіл сіңіретән ұнтақ, спорттық гимнастикада қолданады.

Магний сульфаты MgSO4*7H2O-ащы немесе ағылшын тұзы

Медицинада, қағаз алуда, жанбайтын материалдар жасауда қолданады.

Магний силикаты-асбест

Табиғи талшықты минералды заттың сирек мысалы,жылу оқшаулағыш, жанбайтын материалдар жасауда қолданылады, жұмсақ,жанбайтын,жеңіл,жылу өткізгіштігі төмен.



13-14

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

Дәптерге жазу:анықтама, реакция теңдеулері,қорытынды

5-7

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1. 10-ЕТЖ-1жаттығу орындау.64бет,2-нұсқа №2,3.

5-8

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

Жаттығуларды тексеру

2-5

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 6.7 оқу ., №4,5,6 бірінші деңгей(173бет),№ 7,8–екінші деңгей (173бет),жазбаша

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2

Жаңа ұғым:

Доломит, карналлит, магнезия, әк, сөндірілген әк, әк сүті , ғаныш(гипс), магналит, алебастр, асбест

















МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§6.8.Судың кермектігі. Лабораториялық тәжірибе №9 «Көміртек (4) оксидімен әрекеттестіру үшін әк сүті немесе әк суын дайындау»

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық

тәрбиелік:

Оқушыларға судың кермектігі, оның зияны және жою жолдары туралы алған білімдерін тереңдетіп жетілдіру ;

Кермектікті жою реакция теңдеуін құрастыра білу біліктіліктерін дамыту, қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту. сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Кітаппен өз бетінше жұмыс жасау,мұғалімнің толықтыруы, жаттығулар орындау,оқушылардың қорытынды жасауы,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1,


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1. Үй тапсырмасын тексеру(бір-бірін тексеру).

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Судың кермектігі.

Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

1. Фронталды сұрақтар:

*. s- элементтердің атом құрылысын,кристалл торларынының ерекшеліктеріне сипаттама бер.



* 1 және 2 топтың элементтерінің физикалық қасиеттерін салыстырыңдар.

2. 10-ППР-1жұмыс істеу (тест №6,.58-60бет)


1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

17

18

19

1

В

в

26

282

в

А

312

в

в


321

а

б

А

Б

А

2131

2

б

а

29

283

В

б

312

б

б

б

312

б

б

а

а

б

3112



2-3

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі







Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру:

1. табиғатта таза су болмайды ,ол үнемі қоспалар түрінде болады.Табиғи су топырақпен жанасқанда ондағы карбонаттармен гидрокарбонаттарды және басқа тұздарды шаяды. Бұндай суды кермек су деп атайды.Кермек суда ет,көкөніс,жармалар нашар піседі,сабын нашар көпіршіктеледі,кермек су дан чанекте қақ тұрады,бу қазандықтарында,жылу жүйелерінде қақ тұрады,сондықтан олар қызып қопарылуы мүмкін.Судың кермектігі суда Са2+, Мg2+ иондарының болуымен түсіндіріледі.Олардың мөлшері қанша көп болса су соша кермек болады. Еріген тұздар суда диссоциаланады :

CaSO4=== Ca 2+ + SO4-

Mg(HCO3)2 ====Mg2+ + 2HCO3-

Сабын кермек суға түскенде (органикалық қышқылдардың натрий тұздары) кальций және магний иондары органикалық аниондармен ерімейтін қосылыс түзеді.Сондықтан кальций және магний иондарын толық жоймайынша сабын кермек суда көпірмейді.

Судың кермектігі

Тұрақты

уақытша

Кальций және магний ( сульфаттары, хлоридтері, нитраттары, дигидроортофосфаттары). Тұрақты кермектікті қайнату арқылы жоя алмаймыз.

Әк суын немесе соданы қосу арқылы кетіреміз.

1. CaSO4 + Na2CO3 ==CaCO3+ Na2SO4


Кальций және магний гидрокарбонаттарының болуынан карбонаттық немесе уақытша кермектік болады.

1.Суды қайнатып,қақ түрінде бөлуге болады:

Са(НСО3)2====СаСО3 + СО2 + Н2О

2.Әк сүті мен сода қосу арқылы кетіруге болады:

Са(НСО3)2+Са(ОН)2=2СаСО3 + 2Н2О

Mg(HCO3)2+Na2CO3=MgCO3 + 2NaHCO3

Жалпы кемектікті жоюдың ең жақсы реагент натрий ортофосфаты :

3Са(НСО3)2 + 2 Na3РO4 == Сa3O4 )2 + 6NaНСО3

MgSO4 + 2Na3PO4 ==Mg3(PO4)2 + 3Na2SO4

Лабораториялық тәжірибе №9 «Көміртек (4) оксидімен әрекеттестіру үшін әк сүті немесе әк суын дайындау)»

Са(ОН)2+ СО2== СаСО3+ Н2О

СаО +Н2О –---Са(ОН)2 (ф/ф таңқурай түсті)

Са(ОН)2 +2НС1=СаС12 + Н2О (түсі өзгерді)

Са(ОН)2 + СО2------- СаСО3 + Н2О

13-14

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

Дәптерге жазу:қорытынды

5-7

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1. 10-ЕТЖ-1жаттығу орындау.62бет,3-нұсқа №1-5.

5-8

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

Жаттығуларды тексеру

2-3

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 6.8- оқу . № 1-2 – бірінші деңгей, 3-4 – жазбаша (175бет)

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2































































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

Металдар тарауына есептер шығару.

уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық:




тәрбиелік:

Оқушылардың металдардың құрылысы .қастеттері туралы білімдіжүйелеу,бекіту;

формуланы қолдану,химиялық реакция теңдеуін құрастыру,есептер шығару біліктілігі мен дағдысын дамыту; түсіндіре білу , қорытынды жасау,жүйелеу, білім-білік дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Есептер шығару.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,.Кітаппен өз бетінше жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен фронталды әңгімелесу, қорытынды жасау


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта 10-ЕТЖ-1


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1. айналымға берілген үй тапсырмасын(өзара тексеру) тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:















1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.


Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Металдар тақырыбына есептер шығару

3.Білімді жаңғырту. (Актуализация ): нашар үлгерушілермен жұмыс


3-4

Жаңа сабақ түсіндіру.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

2.Есеп шығару: . 10-ХЖД-1жұмыс істеу №1-8.63бет.

14-15

Білімді жүйелеу және қорытындылау кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1.Нашар үлгеретіндер үшін: есеп шығару алгоритмі

2. Электролиз, коррозия, судың кермектігінің маңызын түсіндіру

3. 1, 2топтың негізгі топшасының элементтерінің атом құрылысы қандай.

1-2






Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 6.1-6.8оқу.

2. Күнделікке жазғанын тексеру.

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.Есеп шығару дағдысы өмірде қай жерде қажет болады?


1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2







МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары

Сыныбы – 10(Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

Білімді қорытындылау және жүйелеу.

уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық:

тәрбиелік:

Атом құрылысы,металдардың қасиеттері туралы оқушылардың біілімдерін қорытындылау және жүйелеу;

рекция теңдеулерін құрастыра білу,талдау, жүйелеу,қорытынды жасау білік-дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

аралас


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі, дәптермен жұмыс, фронталды әңгімелесу,хабарлама ,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу ,қорытындысын дәптерге жазу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,жаттығулар орындау.Оқулықпен өзіндік жұмыс,дәптермен жұмыс , тест тапсырмаларын орындай отырып фронтальды әңгімелесу


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:















1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.


Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Білімді қорытындылау және жүйелеу

3.Білімді жаңғырту. (Актуализация ): нашар үлгерушілермен жұмыс

еталл атомдарының құрылысы қандай??

* Металдардың қандай физикалық және химиялық қасиеттері бар?

* Металдардың алыну әдістерін атаңдар?

3-4

Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

1.Электролиз, коррозия, судың кермектігін жоюдың маңызын түсіндіру.

2. 1, 2 топтың негізгі топшасының элементтерінің атом құрылысы қандай?

6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Дәптермен жұмыс істеу

Есеп пен жаттығуды тексеру.

1-2

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 6.1-6.8 қайталау.

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Жаңадан не білдіңдер?Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2





Просмотр содержимого документа
«10сынып7.1-7.4[1]»



МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§7.1.d-элементтерге жалпы сипаттама.Мыс.

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық

тәрбиелік:

Оқушыларға d -элемент мыс атомы құрылысы мен кристалл торларының ерекшеліктері туралы білімді қалыптастыру; мыс,оның табиғатта кездесуі,қасиеттері,қолданылуы,алынуы;

d -элемент мыс атомының электрондық формуласын құрастыру ,жеке атомға сипаттама беру,әр топтың атомдарының айырмашылығын түсіндіре білу ,қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту.

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Кітаппен өз бетінше жұмыс жасау,мұғалымнің толықтыруы, жаттығулар орындау,оқушылардың қорытынды жасауы,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1, ХЭПЖ.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру:бір-бірін тексеру. по 10-ЕТЖ-1 жаттығу орындау.58 бет №1-8

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

d -элементтерге жалпы сипаттама

Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

  • Қандай элементтер d-элементерге жатады?

  • Оларды қалай атайды?

  • Оларда қанша валентті электрон бар?

Химиялық элемент мысқа атом құрылысы тұрғысынан сипаттама бер .

2-3

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі






Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру:

  1. Жаңа сабақ -кітаппен өз бетінше жұмыс :

  • параграф 7.1оқу (177-178 бет).

  • Мыс

Мыс – бірінші топтың қосымша топшасының элементі первой группы оныншы d -электрон үшінші деңгейшеге өткен,сондықтан бұл электрон қозғалғыш.Тотығу дәрежесі– (+1; +2). Мыстың (+3) тотығу дәрежесін көрсететін бірнеше қосылысы бар. Табиғатта кездесуі: мыстың жер қыртысындағы массасы бойынша мөлшері 0,01 % Ол саф күйінде және көбінесе, қосылыстар түрінде кездеседі. Мыс кендерінің- табиғи минералдары құрамында мыстың мөлшері едәуір болғандықтан, одан металды бөліп алу экономикалық жағынан тиімді. Маңызды мениралдарға: халькопирит CuFeS2 (30% мыс),

халькозин “мыс жылтыры” Cu2S (79,8% мыс),

ковелин CuS (64,4% мыс),

малахит CuCO3 ∙ Cu(OH)2 (57,4% мыс),

куприт Cu2O (81,8% мыс).

Кен орындары: Жезқазған ,Павлодар, Жамбыл, Шығыс Қазақстан, Ақтөбе облыстарында, Кенді Алтайда бар. Мыс Балқаш және Жезқазған тау- металлургия комбинатында өндіріледі. Алынуы:

Сульфидтік кендерінен: пирометаллургиялық

Оттекті құрамды кендерінен: гидрометаллургиялық жолмен

2Cu2S +3О2------- 2Cu2O +2 SO2

2Cu2O + Cu2S------6Cu + SO2


CuO+Н 2SO4------------ CuSO4+ Н 2O

электролиз

CuSO4+Фе----------- ФеSO4+Cu



13-14

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

10-ЕТЖ-1 .148бет №1-3жұмыс істеу.

Дәптерге жазу:

  • s-элементтер- нағыз металдардың өкілі;

  • олардың бір-біріне ұқсас қасиеттері атомдағы валентті электрондардың ядромен әлсіз байланысуы;

  • сыртқы энегетикалық деңгейдегі электрондардың санының әртүрлілігі элементтердің химиялық белсендігі мен жай заттардың физикалық қасиеттерінің әртүлілігіне әкеледі.

3-5

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1. 10-ЕТЖ-1жаттығу орындау.беті.

(нашар үлгерушілерге консультация беру.)

5-7

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

Жаттығуларды тексеру

2-3

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 6.1- оқу . № 1-3 – нашар үлгерушілерге;

4,5 –күрделілігі орташа, стр.150 -жазбаша

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2















































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§7.2. Мырыш.

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық

тәрбиелік:

Оқушыларға d -элемент мырыш атомының құрылысы мен кристалл торларының ерекшеліктері туралы білімді қалыптастыру; мырыш,оның табиғатта кездесуі,қасиеттері,қолданылуы,алынуы;

d -элемент мырыш атомының құрылысы мен кристалл торларының ерекшеліктерін басқа элементтерден ажырата білу, электрондық формула құрастыру ,жеке атомға сипаттама беру,әр топтың атомдарының айырмашылығын түсіндіре білу ,қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту.

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Кітаппен өз бетінше жұмыс жасау,мұғалімнің толықтыруы10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу, 9-В-3көру, фронталды сұрақтар,кітаппен өз бетінше жұмыс,хабарлама


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1, ХЭПЖ.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру:бір-бірін тексеру. по 10-ЕТЖ-1 жаттығу орындау.58 бет №1-8

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Мырыш

Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

  • Қандай элементтер d-элементерге жатады?

  • Мыс атомының құрылысы қандай ?

  • Химиялық элемент мысқа атом құрылысы тұрғысынан сипаттама бер

  • Мыстың физикалық және химиялық қасиеттері қандай?

2-3

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі






Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру:

  1. Жаңа сабақ -кітаппен өз бетінше жұмыс :

  • параграф 7.2оқу (178-179 бет).

  • Мырыш

Цинкит –ZnО Мырыш алдамшысы ZnS Цинк шпаты – ZnСО3 Мырыш – бірінші топтың қосымша топшасының.Тотығу дәрежесі– ( +2). Табиғатта кездесуі: мырыш жер қыртысындағы массасы бойынша мөлшері 0,01 % Ол көбінесе, қосылыстар түрінде кездеседі. Кен орындары: Жезқазған ,Оңтүстік Қазақстан, , Кенді Алтайда бар. Шымкент,Өскемен металлургия зауытында өндіріледі. Алынуы:

Сульфидті кендерден: пирометаллургиялық әдіс

Оттекті құрамды кендерінен: гидрометаллургиялық жолмен

2ZnS +3О2------- 2ZnO +2 SO2

2ZnO + C------CO +Zn


ZnO+Н 2SO4------------ ZnSO4+ Н 2O

электролиз

2ZnSO4+ 2Н 2O --------------------

-----------2Н2SO4+2 Zn +O2



Цинк екідайлы.

Zn +H2О- t --- ZnO +H2

Zn + 2NaOH(кристалды)--- t ---Na2[Zn(OH)4H2

Zn + 2NaOH+ 2H2О --- t ---Na2[Zn(OH)4]+H2

Zn(OH)2 + 2HCIZnCI2 +2 H2 O

Zn(OH)2 +2NaOH---- Na2[Zn(OH)4]

Қосылыстары: цинк оксиді ZnO – қызыл мырыш кені –цинкит, түссіз суда ерімейді,қышқылда және сілтіінің артық мөлшерінде оңай ериді; мырыш гидроксиді ақ түсті іртік тұнба, Zn(ОН)2, цинк купоросы ZnSO4*7Н 2O, цинка сульфиді ZnS.

Мырыштың биологиялық маңызы : адам ағзасында жетіспеген жағдайда дәм және иіс сезуі нашарлайды. Қолданылуы: көбінесе құймаларда (жез, нейзильбер, цинкаль). 2. 9-В-3көрсету.

13-14

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

10-ЕТЖ-1 .64бет №1,2-нұсқа. №4,1-нұсқа

Дәптерге жазу:

3-5

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1.Хабарлама «Цинк» - нашар үлгерушілермен жұмыс.

5-7

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

Жаттығуларды тексеру

2-3

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 7.3- оқу . № 2-4.5(а);5(б),№6(190)

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2







































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§7.3. Хром.

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық

тәрбиелік:

Оқушыларға d -элемент хромның атом құрылысы мен кристалл торларының ерекшеліктері туралы білімді қалыптастыру; хром,оның табиғатта кездесуі,қасиеттері,қолданылуы,алынуы;

хромның электрондық формуласын құрастыру ,оның атомына сипаттама беру,әр топтың атомдарының айырмашылығын түсіндіре білу ,қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту.

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Кітаппен өз бетінше жұмыс жасау,мұғалімнің толықтыруы10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу, 9-Б-3көру, фронталды сұрақтар,кітаппен өз бетінше жұмыс,хабарлама


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1, ХЭПЖ.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру:бір-бірін тексеру. по 10-ЕТЖ-1 жаттығу орындау.58 бет №1-8

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Хром

Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

  • Қандай элементтер d-элементерге жатады?

  • Мыс,мырыш атомының құрылысы қандай ?

  • Химиялық элемент мыспен мырышқа атом құрылысы тұрғысынан сипаттама бер

  • Мыс пен мырыштың физикалық және химиялық қасиеттері қандай?

2-3

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі






Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру:

  1. Жаңа сабақ -кітаппен өз бетінше жұмыс :

  • параграф 7.3оқу (179-180 бет).

  • Хром

Хромалтыншы топтың қосымша топшасының элементі,тотыңу дәрежесі–(+2,+3,+6)

Табиғатта кездесуі: хром жер қыртысындағы массасы бойынша мөлшері 0,03 % Ол көбінесе, қосылыстар түрінде кездеседі. Хромит немесе хромды теміртас FeCr2O4 (Ақтөбе обл) және Cr2O3 хром (ІІІ) оксиді кең таралған. Ақтөбе және Ақсу ферроқұйма зауыттарында өндіріледі. Хром космоста, жұлдызда, метеориттердебар екені анықталған.



Алынуы: Алюминотермия: FeO* Cr2O3 +C -------- 2Cr +Fe + 4CO

Cr2O3 + 2Al ------- Al2O3 + 2Cr

  • Қасиеттері: күмістей -ақ түсті жылтыр,ең қатты,шыныға сызат түсіретін металл.Хромның беті мөлдір оксид қабықшасымен қапталған,ол өте жұқа ,бірақ химиялық өте тұрақты,тіпті қышқылдың өзі қиындықпен бұзады.Осы қабықшаға байланысты хром жемірілуге тұрақты,тіпті ылғал ауадада бұзылмайды. Сұйылтылған қышқылдардың өзі біраз уақыттан кейін ғана әрекеттесе бастайды. Азот қышқылы хромды пассивтейді.



Хром қосылыстары: хром оксиді CrO-пирофорлы ұнтақ, негіздік оксид, тұз қышқылында ериді, қыздырғанда хром(3) оксидіне айналады ; Cr2O3 -қиын балқитын күңгірт жасыл түсті ұнтақ,қаттылығы корундқа жақын амфотерлі оксид; CrO3- қанық –қызыл түсті кристалды зат,күшті тотықтырғыш,қышқылдық оксид, ( хром қышқылын түзеді Н 2CrO4; гидроксидтері Cr(OН)2, Cr(OН)3 Қолданылуы : хром және оның құймалары қара металлургияда қолданылатын қазіргі жаңа техниканың бағалы легирлеуші элементі. Таттанбайтын болат-18% хром және 8% никелден тұрады. Хром қосылыстарын тері илеуде,бояулар жасауда қолданады.

2. 9-Б-3көрсету

13-14

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

10-ЕТЖ-1 .64бет №3,1-нұсқа. №4,2-нұсқа

Дәптерге жазу:

3-5

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

Хабарлама «Хром» - нашар үлгерушілермен жұмыс

5-7

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

Жаттығуларды тексеру

2-3

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 7.4- оқу . № 2.3; 4.6 (196-197)-жазбаша

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2















































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§7.4.Темір.

Лабораториялық тәжірибе «Мыс,темір, мырыш иондарын сапалық анықтау»


уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық

тәрбиелік:

Оқушыларға d -элемент темір атомының құрылысы мен кристалл торларының ерекшеліктері туралы білімді қалыптастыру;темір,оның табиғатта кездесуі,қасиеттері,қолданылуы,алынуы;

темір атомының электрондық формуласын құрастыру , темір атомына сипаттама беру,әр топтың атомдарының айырмашылығын түсіндіре білу ,қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту.

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Кітаппен өз бетінше жұмыс жасау,мұғалімнің толықтыруы,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу, 9-Б-3көру, фронталды сұрақтар,кітаппен өз бетінше жұмыс,хабарлама


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1, ХЭПЖ мыс ,темір,хром тұздарының ерітіндісі,сілті.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру:бір-бірін тексеру.

10-ЕТЖ-1 жаттығу орындау.58 бет №1-8

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Темір

Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

  • Цинк және хром атом құрылысы,қасиеттер, алынуы мен қолданылуын салыстырыңдар.

2-3

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі






Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру:

  1. Жаңа сабақ :

Кластер бойынша: оқушылардың өз бетінше жұмысы:

  • ХЭПЖ орны: 4 период, 8топ,қосымша топша , 26 протон, 30 нейтрон, 26 электрон.

  • Табиғатта кездесуі : гематит - триоксид дитемір қызыл теміртас; магнетит – магнитті теміртас – тетраоксид тритемір; лимонит, пирит, сидерит. Соколов-Сарбай кен орны .

  • Алынуы: алюмотермия, сутекпен немесе көміртек (2) оксидімен тотықсыздандыру

  • Қолданылуы: құймаларында магнитсіздену қасиеті.

  • Темірдің химиялық қасиеттері:

Неге темір көптеген қосылыстармен әрекеттеседі? (активтілігі жоғары)



  • 2, +Н2О, +С12, +С, +күкірт, +қышқыл, +солтұз: Тотықсыздандырғыш бола алады. Дәлелдеңдер. Электрондық баланс.

4Fe + 3О2 ---------2Fe2О3

4Fe + 2 Н2О+3О2 ------4FeO(OH)

2Fe +3С12 ------2FeС13

3Fe + С-------Fe3С

Fe +S -----FeS

-------------------------------------

3Fe +4Н2О ------2Fe3О4 +4Н2

Fe + 4НNО3 (p)-------Fe(NO3)3 +NO+2H2O

Fe + H2SO4--------FeSO4 +H2

Fe +2HCl ----------FeCl2 + H2

Fe +CuSO4--------- FeSO4 + Fe

  • Темір қосылыстары:

FeO

Қара түсті ұнтақ, суда ерімейді. Негіздік қасиет көрсетеді

Fe2O3

Күрең, қоңыр ұнтақ, суда ерімейді. Бұл оксидке де негіздік қасиет тән.Бірақ жоғары температурада ол екідайлы оксидтер сияқты негіздік оксидтермен және балқытқанда сілтімен қосылады.

Fe(OH)2

жасыл тұнба

Fe(OH)3

қызыл қоңыр тұнба

Темірдің табиғи қосылыстары

гематит

магнетит

қасиеттері

Fe2O3, қызыл теміртас қатты зат

Fe3O4 магнитті теміртас қатты зат

Темірдің биологиялық маңызынашар үлгерушілерге.



Лабораториялық тәжірибе «Мыс,темір, мырыш иондарын сапалық анықтау»

  • Мыс,мырыш хлориттері + сілті ==көкілдір және ақ түсті қоймалжың тұнбалар

Үш валентті темір иондарын анықтау үшін калий тиоцианатын да реактив ретінде қолданады:

FeCl3 + 3KSCN = Fe(SCN)3 + 3KCl калий тиоцианаты темір тиоцианаты(қан қызыл түсті)

Fe3+ катиондарын анықтау үшін сары қан тұзы калий (ll) гексацианоферратын K4[Fe(CN)6] қолданады. 4FeCl3 + K4[Fe(CN)6] ↔ Fe4[Fe(CN)6]3 + KCl

Гексацианоферрат (ll) иондары [Fe(CN)6]4- темір Fe3+ катиондарымен әрекеттескенде қара көк тұнба – темір (lll) гексацианоферраты(ll) (берлин көгілдірі) түзіледі:

3[Fe(CN)6]4- + 4Fe3+ Fe4[Fe(CN)6]3

Fe2+ иондарын анықтау үшін калий гексацианоферрат (lll) - [Fe(CN)]3- иондары Fe2+ катиондарымен әрекеттескенде де, қара көк тұнба – темір (ll) гексацианоферраты (lll) (турнбуль көгі) түзіледі:

2[Fe(CN)6]3- + 3Fe2+ = Fe3[Fe(CN)6]2

2. 9-Б-3көрсету

15-20

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

10-ЕТЖ-1 .64бет №1,2-нұсқа. №2-нұсқа

Дәптерге жазу:

3-5

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

Хабарлама «Темір» - нашар үлгерушілермен жұмыс

5-7

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

Жаттығуларды тексеру

2-3

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 7.5- оқу .№ 2.3; 6,7 (202)-жазбаша; практикалық жұмысқа дайындық 2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2



















































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

Практикалық жұмыс №1 «Металдар тақырыбына эксперименттік есептер шығару»

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық:

тәрбиелік:

Оқушылардың металдардың химиялық қасиетері мен алынуын тәжірибеде тексеру;

тәжірибе жасау ,химиялық реакция теңдеулерін құру білім-біліктілік, дағдысын тексеру,талдау,қорытындылау біліктіліктерін дамыту,есте сақтау қабілеттерін дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

эксперимент


Сабақ өткізілу түрі:

эксперимент жасау.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта, сынауықтар,тұрғылар,құрғақ жанғыш зат,сіріңке, спирт шамдары,индикаторлар, цинк сульфаты, натрий карбонаты, натрий, хлориді ,темір(3) сульфаты, тұз қышқылының ,мыс хлоридінің ерітінділері темір, кальций, цинк түйіршіктері, тигель.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Практикалық жұмысты орындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

1. Т.Қ. ережесі бойынша әңгімелесу.

2.Практикалық жұмысты орындау.

Карточка- нұсқау

Не істедік

Не байқадық

Реакция теңдеуі,қорытынды




3. Практикалық жұмыс есебін жазу.

4. Жұмыс орнын ретке келтіру.



Үй тапсырмасын беру кезеңі:







Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар..

2.Дәптерге жазғандарын тексеру .

Үй тапсырмасын орындауға нұсқау беру. Параграф 7.1-7.4 -қайталау.

1-2

Сабақ қоры-тындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.

1-2



























МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

«Металдар» тарауы бойынша қорытындылау және бекіту сабағы

уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық

тәрбиелік:

Оқушылардың металдар туралы алған білімдерін бекіту;

Металдардың электрондық формуласын құрастыру, химиялық қасиеттерін,алынуын сипаттайтын химиялық реакция теңдеулерін құру білім-біліктілік, дағдысын жетілдіру талдау,қорытындылау біліктіліктерін дамыту,есте сақтау қабілеттерін дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Бекіту сабағы


Сабақ өткізілу түрі:

10-ЕТЖ-1 жұмыс орындау, 10-Б-4 көру. Фронталды сұрақтар,өзара тексеру.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта,видеофрагмент көрсету сахароза ерітіндісі,сілті ерітіндісі 10-ЕТЖ-1, 10-ДДТ-14, 10-КП-10.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту. (Актуализация )

Білімділік міндеттері: .

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Бекіту

1.Білімді жаңғырту:

Фронталды әңгімелесу:

  • Металдар мен бейметалдардыі атом құрылысында қандай айырмашылық бар?

  • Не себебті s- элементтер деп аталады?

  • Не себебті p - элементтер деп аталады?

  • Не себебті d- элементтер деп аталады?

  • s- p - d элементтердің атом құрылысының айырмашылықтары қандай?

  • s- p - элементтердің валенттігін қалай анықтаймыз?


3-4

Материалды бекіту кезеңі:














Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;

-берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

1.Материалды бекіту:

1. 10-ЕТЖ-1жаттығулар орындау.

№9-26, 9-27, 9-34, 9-35, 9-37, 9-9-41. 9-43 .196-197 беттер.

14-15

Білімді қорытындылау және жүйелеу:

-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

1.Білімдерін өзара тексеру – жұптасып жұмыс істеу: химиялық қасиеттері бойынша сұрақтар.

2. Видео фрагмент көру 10-Б-3.4: тәжірибелерді түсіндір.


Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау

1. Жаттығуды тексеру.

3-4

Үй тапсырмасын беру кезеңі:






Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

2.Дәптерге жазғандарын тексеру .

Үй тапсырмасын орындауға нұсқау беру:дәптерге жазба жұмысын орындау;

10-ЕТЖ-1 бойынша № 9-28- 9-31(196 бет)

1-2

Сабақ қоры-тындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.

1-2









Просмотр содержимого документа
«10сынып9.1-9.12[1]»



МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§9.1.9.2. Химиялық өндірістің жалпы ғылыми принциптері.Пайдалы қазбалар-химиялық өнеркәсіп шикізаты

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық

тәрбиелік:

Оқушылардың пайдалы қазбалар туралы білімін жетілдіру.

пайдалы қазбалардың әс жүзінде қолданылуын түсіндіре білу,жүйелеу, білім-білік дағдыларын дамыту.

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Кітаппен өз бетінше жұмыс жасау,мұғалымнің толықтыруы, жаттығулар орындау,оқушылардың қорытынды жасауы,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1, ХЭПЖ.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру:бір-бірін тексеру. по 10-ЕТЖ-1 жаттығу орындау.58 бет №1-8

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Пайдалы қазбалар

Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

Химия өнеркәсібінің негізгі ғылыми принциптері қандай? Қандай табиғи ресурстарды білесіңдер?

2-3

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі






Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру: 1. Табиғи ресурстар қалпына келетін және қалпына келмейтін болып екіге бөлінеді. Біріншісіне –Күннен алынатын жылу және жарық энергиясы жаңбыр суы,жел энергиясы , өсімдік және жануарлардан алынатын өнімдер жатады. Екіншісіне –мұнай,көмір,,металдар мен құрылыс материалдарының жылдар бойғы шөгінділері жатады.

Кен минералдар және бос жыныстардан тұрады. Қолданылмаған шикізаттарды –қалдықтар деп атайды.Табиғи минералды заттардың жинақталуы –кен орындары деп аталады. Қолданылуына қарай пайдалы қазбаларды 5 топқа бөледі: *отын –энергетикалық;

*металдар кендері;

*химиялық шикізат;

*құрылыс материалдары;

*гидроминералды пайдалы қазбалар.

Шикізат- өнеркәсіп өндірісінде қолданылатын табиғи өнім.

Кезеңдері :

*Пайдалы қазбаларды бөгде қоспалардан тазартып, бағалы компонентердің үлесін арттыру байыту деп аталады. *пайдалы қоспаларды ірілігі бойынша сұрыптау.

* Ірілерін өздеріне тән қасиеттеріне байланысты бөлу.

Қоршаған ортаны қорғау.

Оқушылардың хабарламасы

13-14

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

Фронталды сұрақтар:

Қандай табиғи ресурстар қалпына келетін және қалпына келмейтін деп атайды?

Кен және бос жыныс деген не?

Пайдалы қазба және кен орындары деген не?

Пайдалы қазбаларды қалай жіктейміз?

Байыту деген не? Флотация? Сепарация?


3-5

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1. 10-ЕТЖ-1жаттығу орындау.беті.119

(нашар үлгерушілерге консультация беру.)

5-7

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

Жаттығуларды тексеру

2-3

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 9.2- оқу . № 3-8 – (292)-жазбаша

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2













МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§9.3. Өндірісте металдарды алу әдістері. Металлургия

уақыты

Білімділік мақсаты:

дамытушылық

тәрбиелік:

Оқушылардың металдар,олардың алыну жолдары туралы білімін жетілдіру.

Металдардың алыну әдістерін сипаттай білу, қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту.

Металдардың адам өміріндегі маңызын,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Аралас сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Кестемен жұмыс жасау,мұғалімнің толықтыруы, жаттығулар орындау,оқушылардың қорытынды жасауы,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,10-ЕТЖ-1, ХЭПЖ.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру:бір-бірін тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары: Металлургия.

Білімді жаңғырту. (Актуализация ):

  • Минералды ресурстарға не жатады?

  • Пайдалы қазба деген не? Шикізат деген не ?

  • «Қалдық », «екіншілік ресурстар», «техногенді кен орны»деген терминдерді қалай түсінесіздер?

  • «Шикізатты комплексті қолдану », «кен», «бос жыныс »деген не?

  • «Қалдықсыз өндіріс деген не? Химия өнеркәсібінің негізгі ғылыми принциптері қандай? Қандай табиғи ресурстарды білесіңдер?

2-3

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі






Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру:

**Табиғаттағы металдар:белсендігі төмен металдар саф күйінде кездеседі, белсенді металдар–оксидтер, сульфидтер, тұздар түрінде кездеседі.Жер қойнауында кезесетін металдардың қосылыстары минералдар деп аталады. Егер минералдың құрамында металдың мөлшері көп болса оны өндіру экономикалық жағынан тиімді,бұл минералдарды кендер деп атайды. Кендегі әр түрлі металдардың мөлшері әр қала й бағаланады. Мысалы:1 тонна кеннен 10 грамм алтын алуға болады,онда ондай кен алтынға бай кен деп есептеледі; ал кенде 1 % мыс болса олда мысқа бай кен деп есептеледі,бірақ темірдің өнеркәсіптік кендегі мөлшері 60-70%.-дан кем болмауы тиіс.Кеннің құрамында әр түрлі металдардың минералдары болса, ондай кенді полиметалл кендері. ** Өнеркәсібтің кендерден металл өндіру саласы металлургия деп аталады. Металлургияны қара және түсті деп бөледі. Қазіргі заманғы металлургия химиялық элементтердің периодтық жүйесіндегі кездесетін барлық металдарды алады.Металдардың алыну әдістері әр түрлі. Алдымен кенді байытады,яғни кендегі бос жынысты бөледі.Кенді байытудың физикалық та,химиялық та әдістері бар. Мысалы,алтынды химиялық әдіспен ерітеді, содан кейіналтын қосылыстарына айналдырады, содан кейінғана алтынды таза күйінде бөліп алады. А). Пирометаллургиялық әдісметалдарды жоғары температурада бөліп алу.Бұл әдіс металдарды жоғары температурада тотықсыздандыру.Басқа металдармен, кремниймен , көміртекпен, көміртек (2) оксидімен тотықсыздандыру металлотермия деп аталады.:

Fe2O3 + 3CO -----2Fe +3CO2

2Fe2O3 + 3C------4Fe +3CO2

Б). Металдарды алюминиймен тотықсыздандырып металдарды бөліп алу алюминотермия деп аталады:

Cr2O3 +2Al-------2Cr +Al2O3

В). Металдарды сутекпен тотықсыздандырып металдарды бөліп алу сутектітермия деп аталады:

WO3+ 3H2-----W+3H2O

Г). Гидрометаллургиялық әдіс: электролиз. Оның көмегімен сілтілік, сілтілік жер металдарды, металлы, алюминий, магний, мыс және басқа металдар: Гидрометаллургиялық әдістің негізі керекті компоненттерді кеннен ерітіндіге ауыстыру болып табылады.

Эл.тоғы

2NaCl------------2Na +Cl2

Электрохимиялық әдіс басқа әдістермен алынған металдарды тазалап,рафинирлеу үшін де қолданылады.

Сульфидті кендерден металдарды алу үшін алдымен кенді өртеп, одан соң тотықсыздандырады:

2СиS+3О2-------2СиО +2SО2

Күкіртті газ ауаны былғамау үшін оны ұстап қалып күкіртті қышқылға айналдырады Бұл қалдақсыз өндіріс принціпі. Металдарды кеннен бөліп алу әдісі адамдарға ерте кезден белгілі болған.Мысалы , Есіктіден табылған «алтын адамда », 4 мыңнан астам алтын бұйымдар табылған.Бұл біздің 2,5 мың жыл бұрын өмір сүрген ата- бабаларымыздың кеннен алтынды бөліп алып, одан әшекей бұйымдар дайындай алғанын дәлелдейді.

13-14

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын алғашқы тексеру кезеңдері:

Білімділік мақсаты:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;


3-5

Білімді жүйелеу және қорытындылау

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1.. 9.1кестесі боиынша фронталды сұрақтар

  • Металдардың қандай алыну әдістерін оқып үйрендіңдер?

  • Өндірісте қандай металдардың алынуы қара металлургияңа жатады?

  • Қандайы-түсті?

  • Қандай әдістермен қай металдарды металлургия өнеркәсібі өндіреді ?


5-7

Бақылау және өз бетінше бақылау:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары

Жаттығуларды тексеру

2-3

Үй тапсырмасын беру кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 9.2- оқу . № 3-8 – (292)-жазбаша

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытындысын шығару:

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою

1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2













































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§9.4. Құймалар

уақыт

Білімділік мақсаты:

дамытушылық

тәрбиелік:

Құймалар туралы білімдерін жетілдіру;

Құймалардың іс жүзінде қолданылуын түсіндіре білу , қорытындылау, есте сақтау, қабілеттерін дамыту.

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.








Сабақ типі:

аралас


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,жаттығулар орындау, фронталды әңгімелесу.10 -ЕТЖ-1мен жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта, ХЭПЖ, шойын,болат үлгілері,10-ЕТЖ-1.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:
















1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту. (Актуализация )

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары: Құймалар

Білімді жаңғырту: Фронталды сұрақтар: Құймалар туралы не білесіңдер? Қандай құймаларды білесіңдер?

3-4

Жаңа сабақ түсіндіру.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру:

Мұғалімнің түсіндіруі.

15-20

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1Дәптермен жұмыс- жазу. 10-ЕТЖ-1жұмыс істеу

2-3

Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау; Фронталды сұрақтар:

  • Неге көбінесе таза металдар емес,құймалар қолданылады?

  • Адамзатқа құймалар қашан белгілі болған ?

  • Шойын және болаттың айырмашылығы неде ?

  • Шойын және болатты қандай әдістермен алуға болады ?

6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Жаттығуды тексеру.


Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

2.Дәптерге жазғандарын тексеру .

3. Күнделікке жазғанын тексеру

параграф 9.4 – оқу, №5,6.( 298бет)- жазбаша, хабарлама

1-2

Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2



































Кесте «Шойын және болат өндірісі»






шикізат

Негізгі үрдістер

Қосымша үрдістер

кемшілігі

артықшылығы

1

Шойын өнеркәсібі

Темір кендері;

процесс арнайы домна пештерінде жүреді

кокс сгорает до углекислого газа;

восстанавливается углеродом до угарного газа;

оксид железа (3) восстанавливается до железа угарным газом.

угарным газом восстанавливаются марганец, фосфор. кремний

хрупкость чугуна

дешевый материал, обладает твердостью

2

Производство стали:

Кислородно-конверторный, мартеновский, электроплавильный

чугун и металлолом

процессы окисления элементов, содержащихся в чугуне: углерод, кремний, марганец, фосфор, олово

для удаления образующегося оксида железа (2) добавляют раскислители: например, марганец;

оксид марганца переходит в шлак


твердая; можно добавить легирующие элементы и улучшить качества стали



МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§9.5. Шойын және болат өндірісі.


уақыт

Білімділік мақсаты:

дамытушылық

тәрбиелік:

Шойын мен болат туралы білімдерін жетілдіру;

шойын мен болат өндірудегі химиялық реакция теңдеулерін құрастыра білу , алған білімді, есте сақтау, қабілеттерін дамыту.

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.








Сабақ типі:

аралас


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,жаттығулар орындау, фронталды әңгімелесу.10 -ЕТЖ-1мен жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта, ХЭПЖ, шойын,болат үлгілері,10-ЕТЖ-1.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:
















1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту. (Актуализация )

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары:

Шойын және болат

Білімді жаңғырту: Фронталды сұрақтар: Құймалар туралы не білесіңдер? Қандай құймаларды білесіңдер?

3-4

Жаңа сабақ түсіндіру.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру:

Мұғалімнің кесте бойынша түсіндіруі. Шойынды пирометаллургиялық әдіспен өндіреді.

15-20

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1Дәптермен жұмыс- жазу. 10-ЕТЖ-1жұмыс істеу

2-3

Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау; Фронталды сұрақтар:

  • Шойын және болаттың айырмашылығы неде ?

  • Шойын және болатты қандай әдістермен алуға болады ?

6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Жаттығуды тексеру.


Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

2.Дәптерге жазғандарын тексеру .

3. Күнделікке жазғанын тексеру

параграф 9.5 – оқу, №1,8,9.( 302бет)- жазбаша, хабарлама

1-2

Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2



























МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§9.6. Алюминий өндірісі.

уақыт

Білімділік мақсаты:

дамытушылық

тәрбиелік:

Алюминий өндірісі туралы білімдерін қалыптастыру;

алюминий өндірісінде қолданылатын химиялық реакция теңдеулерін құрастыра білу, туралы алған білімді,талдау,қорытындылау, есте сақтау, қабілеттерін дамыту. сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.








Сабақ типі:

аралас


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,жаттығулар орындау, фронталды әңгімелесу.10 -ЕТЖ-1мен жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта, ХЭПЖ, алюминий үлгілері,10-ЕТЖ-1.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:
















1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту. (Актуализация )

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары: Алюминий өндірісі

Білімді жаңғырту: Фронталды сұрақтар: Кестемен шойын және болат өндірісі туралы айту:Шикізат,айырмашылығы , құймалардың негізгі құрамын көрсетіңдер.

3-4

Жаңа сабақ түсіндіру.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру:

Мұғалімнің түсіндіруі.

Алюминий өндірісінде алюминий кені ретінде –бокситтер (AI2O3*nH2O) қолданылады.Гидратация дәрежесіне байланысты, бокситтерде алюминий компоненттері диаспора (AI2O3 *H2O) немесе гидроаргелит (AI2O3*3H2O) не (AI (OН)3 ) түрінде болады. диаспора (AI2O3 *H2O) гидроаргелит (AI2O3*3H2O ) нефелин (Na,K )O2 AI2O3 SiO2 алуниттер K2SO4 AI2 ( SO4 ) 3 AI (OН)3 Алюминий алу төрт сатыдан тұрады

1.глнозем

2.фторлы тұздармен криолит

3.көмір бұйымдарының (электродтар және шегендеу блоктары)өндірісі

4.электролиздік алюминий өндірісі

15-20

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1Дәптермен жұмыс- жазу. 10-ППР-1жұмыс істеу

2-3

Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау; Фронталды сұрақтар:

  • Алюминий өндірісінде қандай қандай тау жыныстарын шикізат есебінде қолданады?

  • Алюминий өндірісте қалай алады ?

  • Қандай химиялық реакциялар жүреді?

6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Жаттығуды тексеру.


Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

2.Дәптерге жазғандарын тексеру .

3. Күнделікке жазғанын тексеру

параграф 9.6 – оқу, №3,4.( 305бет)- жазбаша, хабарлама

1-2

Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2





МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§9.7. Силикат өнеркәсібі. Шыны өндірісі

уақыт

Білімділік мақсаты:

дамытушылық

тәрбиелік:

Силикат өндірісі ,шыны өндірісі туралы білімдерін жетілдіру ;

шынының формуласын , шыны алудың химиялық реакция теңдеулерін құрастыра білу қабілеттерін дамыту.

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.








Сабақ типі:

аралас


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,жаттығулар орындау, фронталды әңгімелесу.10 -ЕТЖ-1мен жұмыс істеу.


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта, ХЭПЖ, алюминий үлгілері,10-ЕТЖ-1.


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:
















1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту. (Актуализация )

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары: Силикат өндірісі

Білімді жаңғырту: Фронталды сұрақтар: 1.Кестемен жұмыс

2. Силикат өндірісі деген не?

3.Шыныны қалай алады?

3-4

Жаңа сабақ түсіндіру.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу;

- оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету.

Жаңа сабақты түсіндіру:

Мұғалімнің түсіндіруі.

Силикаттар:табиғи (минералдар) және синтездік ( силикаттаы материалдар)

Минералдар:кварцты құм,кремнезем(SiO2),саз,каолин (AI2O3 • 2SiO2• 2H2O) ,дала шпаты,ортоклаз( K2O • AI2O3 6SiO2), әктас (CaCO3) табиғи силикаттар метакремний немесе трикремний қышқылының тұздары.Ерімтал шыны - K2O

Силикаттаы материалдар: Na2SiO3, CaSiO3
K
2Si O3 Na2SiO3- ерігіш шыны

Шыны-тұтқырлығы жоғары ,оттексіз қосылыстар мен оксидтер қоспаларының балқымасын салқындату арқылы алады. Шыны өндірістері. Шыны өндірісі адамға өте ертеден белгілі.Шыны деп натрий мен калий силикатының артық мөлшердегі кремнеземмен аморфты мөлдір құймасын айтады.Әдетте,терезе шынысын дпярлау үшін шикізат ретінде мыналар:әктас CaCO3,сода Na2CO3, және құм SiO2 алынады.Осы заттарды айрықша пеште 14000 С-та балқытуды «шыны қайнату» деп атайды.Осы процестің негізі-карбонаттардың силикаттарға айналуы:

Na2CO3 + SiO2 = + CO2

Шынының құрамы өте күрделі,сондықтан кәдімгі шыныны мынадай формуламен өрнектейді:
Na2O • CaO • 6SiO2

Ал осы кәдімгі шыныны алу реакциясының теңдеуі:
Na
2CO3 + CaCO3 + 6SiO2 = Na2O • CaO • 6SiO2 + 2CO2

Шыны өндіретін зауыттар Алматыда,Таразда,Ақтөбде бар.
Шыны іс жүзінде суда ерімейді.Бірақ ұсақталған шыны ұнтағын сумен қосып жақсылап араластырған соң 1-2 тамшы фенолфталеин тамызса,ерітінді таңқурай түске боялады.Ол натрий силикаты Na
2SiO3 гидролизденгенде сілтілік орта түзетінін көрсетеді.Отқа төзімді шыны алу үшін соданың орнына сақарды K2CO3 пайдаланады.Ондай шыныдан отқа төзімді,қатты қыздырғанда сынбайтын химиялық ыдыстар мен құралдар даярлайды.Ерекше отқа төзімді химиялық ыдыстар жасау үшін ақ құмның біраз бөлігін бор (ІІІ) оксидімен Ba2O3 ауыстырады,сонда боросиликатты шыны алынады.
Кремний диоксидін сақар және қорғасын (ІІ) екі оксидімен қосып балқытса,
хрусталь деп аталатын ауыр салмақты шыны алынады.Ондай шынының ерекшелігі:жарықты шашыратқыштығы жоғары,сондықтан жылтыр болып көрінеді.Одан оптикалық құралдар және әсем ыдыстар жасалынады.Әсемдік беретін шыныдағы тағы бір қасиет,шыныға басқа ауыр металл оксидтерінен шамалы қосса,олардың түстері әр түрлі болады.Мысалы,CaO мен CuO қосылса көк шыны, ал Cr2O3 қосылса жасыл,FeO қосылса көкшіл жасылдау,TiO қосылса ақ,Fe2O3 қосылса сарғыш жасылдау,ал аздап селен қосса қызғылт шыны алынады.
Шынының бір кемшілігі тез сынады.Қазіргі кезде ыстыққа төзімді,қатты,химиялық және термохимиялық жағынан берік болып келетін шынылар алынуда.Оған шойынның беріктігіне жақын,ерекше қайнату әдісімен алынатын шынылар жатады.Мұндай тез салқындатып кристалдағанда алынатын материал
ситалл деп аталады.

15-20

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1Дәптермен жұмыс- жазу. 10-ЕТЖ-1жұмыс істеу

2-3

Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау; Фронталды сұрақтар:

  • Қандай заттар силикат өндірісінің өнімдеріне жатады?

  • Шыны өндірісінің негізгі шикізаты ?

  • Шынының кемшілігін және артықшылығын көрсетіңдер.

6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Жаттығуды тексеру.


Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

2.Дәптерге жазғандарын тексеру .

3. Күнделікке жазғанын тексеру

параграф 9.7 – оқу, №3,5.( 308бет)- жазбаша.

1-2

Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2



































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§9.8. Цемент және басқа силикат материалдарының өндірісі .

уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық:



тәрбиелік:

Цемент өнеркәсібі туралы білімді қалыптастыру;

цемент алуды сипаттайтын рекция теңдеулерін құрастыра білу,талдау, жүйелеу,қорытынды жасау білік-дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

аралас


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,есептер шығару, дәптермен жұмыс, фронталды әңгімелесу,хабарлама , 9-К-9,10 жұмыс істеу


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта 9-В-7, ППДт-А-4, 9-ППР-1жаттығулар орындау.Оқулықпен өзіндік жұмыс,дәптермен жұмыс , тест тапсырмаларын орындай отырып фронтальды әңгімелесу


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімді жаңғырту. (Актуализация )

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары

Силикат өнеркәсібі

1.Білімді жаңғырту:

1.Фронтальды әңгіме: (оқу үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс)

1 .Кестемен жұмыс

2.Силикат өнеркәсібі деген не?

3.Шыныны қалай алады ?


5-6

Жаңа сабақ түсіндіру




































































Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

Жаңа тақырыпты мұғалімнің түсіндіру:

Байланыстырушы материалдар:шикізаты- гипсті тас(),әктас(CaCO3), бор(CaCO3) саз(AI2O3 • 2SiO2• 2H2O)кварцты құм (SiO2),сонымен бірге өндірістік қалдықтар-металлугиялық шлактар,колчедан күйіндісі нефелинді өңдегеннен кейін қалған шламдар.

1.ауалық байланыстырушы материалдар

2.гидравликалық және қышқылға төзімді

Цемент. Силикат өнеркәсібінің маңызды бір өнімі құрылысқа өте көп пайдаланылатын – цемент.Оны алу үшін саз балшық пен әктасты күйдіреді.Осы кезду кльций карбонаты CaCO3 кальций оксиді мен көміртек диоксидіне ыдырайды.Ал негізгі оксид сазбен әрекеттесіп силикаи пен кальций алюминатын түзеді.Оны былай жазуға болады:CaO • AI2O3 • SiO2.Бұдан алынған қоспаның ұнтағы сұрғылт жасылдау түсті болады,оны силикатцемент (портландцемент) дейді.Әдетте цемент қоспасы шамамен 25℅ әктас пен 75℅ саз балшықтан тұрады.Цемент құрылыста байланыстырғыш материялы ретінде пайдалынылады.Цементтен,құмнан және судан қоймалжың масса дайындап,оны цемент ерітіндісі дейді.Оны ауада қалдырса біраз уақыттан соң қатайып,өте күрделі физика-химиялық процес жүретіндіктен қатты тас сияқы затқа айналады.
Цемент ерітіндісін қиыршық таспен араластырса,
бетон алынады.Бетон көпір,бассейн,тұрғын үйлер жасалатын бағалы құрылыс материялы.Бетонға темір өзектен қаңқа жасап салып,қаиайған соң пайда болатын ерекше берік затты темір-бетон деп атайды.Оны күрделі өндіріс орындарын,үлкен платиналар,т.б ірі құрылыстар салу ісінді кеңінен қолданады.
Цемент өңдіруге қажет шикізаттар Қазақстанның барлық облысынан алынады.Цемент – Семейде,Шымкентте,Өскеменде,т.б жерлерде өндіріледі.
Қыш(керамика). Саз балшықтан және кейбір металл оксидтерінен тұратын заттарды қыш дейді.Қолданылуына қарай отқа төзімді,химиялық берік,техникалық,тұрмысиық және құрылыстық қыш бұйымдар жасалады.Мысалы,құрылыстық қышқа кірпіш,шифер,түрлі түтіктер,беттік қаптау плиткалары жатады.Отқа төзімді қыш материялдар домна пешінде болат қорыту,шыны балқыту сияқты ірі өндіріс орындарында түрлі пештерді қалауға пайдаланылады.Химия өнеркәсібінде қышқылға,жоғары температураға төзімді материялдар қажет.Ал тұрмыстық қыштан жасалған бұйымдарға кәрлен,қышкәрлен жатады.
Техникалық қыштан түрлі оқшаулағыштар, конденсаторлар, автомабиль және авиатцияға қажет от тұтатқыш шырақтар,отқа төзімді ыдыстар даярлайды.
Қыш бұйымдар жасау процесі бірнеше сатыдан тұрады.Алдымен біраз сумен сазды илеп,созылғыш масса даярлайды, оған тиісті пішін береді де, одан соң кептіріп күйдіреді.Иленген саздан жасалған бұйымдар балқытылмай қатты қыздырылатындықтан кеуекті тесіктері болады және ылғал өткізеді.Оны кетіру үшін бетін шыны тәрізді жұқа жылтыр қабатпен қаптау қажет, бұл процесті
жылтырлату деп атайды.Бұдан өткен бұйым су өткізбейтін, тез ластанбайтын, қышқыл мен сілтіге төзімді және жылтыр болады.
Қазақстанда қыш және цемент шикізаттары, отқа берік құрылыс материялдары, бағалы бейметалдардан тұратын пайдалы қазба – асбестің көптеген аса ірі қорлары бар.Маңғыстаудың әктасы,Жітіқарадағы асбест кен орындары ертеректен белгілі.Алматының қыш зауытында, Астананың фарфор зауытында,Өскеменнің «Аютас» зауытында түрлі бағалы бұйымдар өндіріледі.Барлық облыстарда кірпіш зауыттары жұмыс істейді.

Күнделікті тұрмысқа қажетті өнеркәсіптің негізі – шыны, цемент және қыш. Олар – кремназем, саз балшық, әктасты өңдеу арқылы алынады. Қазақстанда қыш, цемент, кірпіш жасайтын өндіріс орындары жұмыс істейді.

15-16

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу

2-3


Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

  • Цемент өнеркәсібінің негізгі шикізаттары не? Құрылыс материалдары

6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Дәптермен жұмыс істеу

Есеп пен жаттығуды тексеру.

1-2

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 9.8 - оқу, №3,4 (310)-–жазбаша орындау.

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Күтілетін нәтиже:

Шыны,цемент,қыш, алудың неге негізделгенін білу,берілген есептерді шығара білу.


Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2

















МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§9.9. Аммиак өндірісі .

уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық:



тәрбиелік:

Аммиак өндірісі туралы білімді қалыптастыру;

аммиак алуды сипаттайтын рекция теңдеулерін құрастыра білу,талдау, жүйелеу,қорытынды жасау білік-дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

аралас


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,есептер шығару, дәптермен жұмыс, фронталды әңгімелесу,хабарлама , 9-Ж-9,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,жаттығулар орындау.Оқулықпен өзіндік жұмыс,дәптермен жұмыс , тест тапсырмаларын орындай отырып фронтальды әңгімелесу


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді,саналы және белсенді түрде

меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімді жаңғырту. (Актуализация )

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары

Аммиак өндірісі

1.Білімді жаңғырту:

1.Фронтальды әңгіме: (оқу үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс)

1 .Кестемен жұмыс

2.Силикат өнеркәсібі деген не?

3.Шыныны қалай алады ? .

4. Цемент және басқа құрылыс материалдарын қалай алады?


5-6

Жаңа сабақ түсіндіру




















Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

Жаңа тақырыпты мұғалімнің түсіндіру:

Температура Катализатор таңдау. Қондырғы. Шикізат

Аммиактың шығымын молайтатын катализатор (осимий) тапқан неміс ғалымы Фриц Габерге 1918 жылы Нобель сыйлығын алды. Аммиак синтезін өндірісте жүзеге асырған неміс инженері Карл Бош.Ол аммиак синтезіне қажетті шикізат азотты ауадан алды. Карл Бош ұзақ зерттеуден кейін темір оксиді мен алюминийден тұратын арзан әрі көп кездесетін өршіткі тапты.1931 жылы ФРИДРИХ Бергиус пен К.Бошқа жоғары қысымда жұмыс істейтін химия өнеркәсібін дамытудағы техникалық жетістіктері үшін Нобель сыйлығы берілді. Технологиялық принциптері:1.қарсы ағыс.2. реакция жылуын пайдалану.

15-16

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

10-ППР-1 жұмыс істеу

2-3


Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

  • Аммиак өндірісінің шикізаты не?

  • Аммиак өндірісінде қолданылатын маңызды технологиялық принциптердеі ата?

6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Дәптермен жұмыс істеу

Есеп пен жаттығуды тексеру.

1-2

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 9.9 - оқу, №7,8 (313)-–жазбаша орындау.

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Күтілетін нәтиже:

Шыны,цемент,қыш, алудың неге негізделгенін білу,берілген есептерді шығара білу.


Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2







МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§9.10. Азот қышқылының өндірісі .

уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық:



тәрбиелік:

Азот қышқылының өндірісі туралы білімді қалыптастыру;

Азот қышқылын алуды сипаттайтын рекция теңдеулерін құрастыра білу,талдау, жүйелеу,қорытынды жасау білік-дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

аралас


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,есептер шығару, дәптермен жұмыс, фронталды әңгімелесу,хабарлама , 9-Ж-9,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,жаттығулар орындау.Оқулықпен өзіндік жұмыс,дәптермен жұмыс , тест тапсырмаларын орындай отырып фронтальды әңгімелесу


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді,саналы және белсенді түрде

меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімді жаңғырту. (Актуализация )

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары

Азот қышқылының өндірісі

1.Білімді жаңғырту:

1.Фронтальды әңгіме: (оқу үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс)

Аммиак алу үшін қандай шикізат қажет?

Аммиакпен жұмыс істегенде қандай қауіпсіздік шараларын сақтау қажет?

5-6

Жаңа сабақ түсіндіру




















Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

Жаңа тақырыпты мұғалімнің түсіндіру:

Азот қышқылы маңызды минералды қышқылдардың бірі және көлемі бойынша күкірт қышқылынан кейін екінші орынды алады. Оның негізгі мөлшері минералды тыңайтқыштар (70-80) алу үшін қолданылады.

Азот қышқылын өндіру сатылары: 1.азот (2) оксидін алу. 2. азот (4) оксидін алу 3. Азот қышқылын алу.

4NH3+5O2= 4NO+ 6H2O (катализатор) 2NO+ O2 =2NO2 4NO2+ 2H2O + O2 = NO3

15-16

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу

2-3


Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

  • Азот қышқылы өндірісінің шикізаты не?

  • Не үшін жоғары қысым қолданылады ?

  • Концентрлі азот қышқылы қандай металдарды бүлдіре алады?

6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Дәптермен жұмыс істеу

Есеп пен жаттығуды тексеру.

1-2

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 9.10 - оқу, №4,6 (315)-–жазбаша орындау.

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Күтілетін нәтиже:

Шыны,цемент,қыш, алудың неге негізделгенін білу,берілген есептерді шығара білу.


Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2











МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§9.11. Минералды тыңайтқыштар өндірісі .

уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық:



тәрбиелік:

Минералды тыңайтқыштар өндірісі туралы білімді қалыптастыру;

минералды тыңайтқыштар алуды сипаттайтын рекция теңдеулерін құрастыра білу,талдау, жүйелеу,қорытынды жасау білік-дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

аралас


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,есептер шығару, дәптермен жұмыс, фронталды әңгімелесу,хабарлама , 9-Ж-9,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,жаттығулар орындау.Оқулықпен өзіндік жұмыс,дәптермен жұмыс , тест тапсырмаларын орындай отырып фронтальды әңгімелесу


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді,саналы және белсенді түрде

меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімді жаңғырту. (Актуализация )

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары

Минералды тыңайтқыштар өндірісі

1.Білімді жаңғырту:

1.Фронтальды әңгіме: (оқу үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс)

  • Азот қышқылы өндірісінің шикізаты не?

  • Не үшін жоғары қысым қолданылады ?

  • Концентрлі азот қышқылы қандай металдарды бүлдіре алады

5-6

Жаңа сабақ түсіндіру




















Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

Жаңа тақырыпты мұғалімнің түсіндіру:

Минералды тыңайтқыштардың құрамы ,ондағы элементтермен сипатталады:

  • азот тыңайтқыштарында азот

  • калиймен фосфор тыңайтқыштарында –олардың шартты есептелген оксидтері

Минералды тыңайтқыштарда қолданылатын шикізаттар: 1.табиғи минералдар(Ca5 (PO4) 3OH)аппатиттер,фосфориттер( Ca3 (PO4) 2) сильвинит (KCI*NaCI),карналит (KCI*MgCI2) 2. Атмосфера(ауадағы азот) 3.басқа өндіріс қалдықтары(фосфаттық қождар-шлактар) Калий тыңайтқыштары : хлоридті және хлоридсіз Азот тыңайтқыштары :аммиакты,аммонийлі,амидті,аммоний нитраты. Фосфор және кешенді тыңайтқыштар:4NH3+5O2= 4NO+ 6H2O (катализатор)

15-16

Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу

2-3


Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

  • Минералды тыңаайтқыштар деген не?

  • Олар қалай жіктеледі?

  • Калийлі ,азотты фосфолы тыңайтқыштардың негізгі шикізаты не?

6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Дәптермен жұмыс істеу

Есеп пен жаттығуды тексеру.

1-2

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 9.11 - оқу, №5,7 (318)-–жазбаша орындау.

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Күтілетін нәтиже:

Шыны,цемент,қыш, алудың неге негізделгенін білу,берілген есептерді шығара білу.


Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2





МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

§9.12. Күкірт қышқылы өндірісінің жанасу әдісі .

уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық:

тәрбиелік:

Күкірт қышқылы өндірісінің жанасу әдісі туралы білімді қалыптастыру;

күкірт қышқылын алуды сипаттайтын рекция теңдеулерін құрастыра білу,талдау, жүйелеу,қорытынды жасау білік-дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

аралас


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,есептер шығару, дәптермен жұмыс, фронталды әңгімелесу,хабарлама ,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,жаттығулар орындау.Оқулықпен өзіндік жұмыс,дәптермен жұмыс , тест тапсырмаларын орындай отырып фронтальды әңгімелесу


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

5-7

Оқушыларды білімді,саналы және белсенді түрде

меңгеруге дайындау кезеңі:


1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімді жаңғырту. (Актуализация )

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

2.Оқыту проблемалары

Күкірт қышқылы өндірісінің жанасу әдісі 1.Білімді жаңғырту: 1.Фронтальды әңгіме: (оқу үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс)

  • Азот қышқылы өндірісінің шикізаты не?

  • Не үшін жоғары қысым қолданылады ?

  • Концентрлі азот қышқылы қандай металдарды бүлдіре алады?

5-6

Жаңа сабақ түсіндіру:
















Білімділік міндеттері:

Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.

Жаңа тақырыпты мұғалімнің түсіндіру: Күкірт қышқылы өндірісі үшін қолданылатын шикізаттар:колчедан,күкірт. Күкірт қышқылын алудың негізгі сатылары : 1. 4FeS2 +11O2= 2Fe2S3+ 8SO2 2.2SO2 + O2 =2SO3 3.SO3 + H2 O= H2SO4 92,5 5 %-тік күкірт қышқылы купорос майы деп аталады. 100 %-тік күкірт қышқылы моногидрат деп аталады.

15-16


















Жаңа сабақты қалай қабылдағанын

алғашқы тексеру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу

2-3


Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;

  • Азот қышқылы өндірісінің негізгі шикізаты не?

  • Флотация, олеум деген?

6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Дәптермен жұмыс істеу

Есеп пен жаттығуды тексеру.

1-2

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 9.12 - оқу, №4,76 (320)-–жазбаша орындау.

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Күтілетін нәтиже:

Шыны,цемент,қыш, алудың неге негізделгенін білу,берілген есептерді шығара білу.


Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2























МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

Экологиялық және өндірістік мазмұндағы есептер шығару.

уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық:




тәрбиелік:

Оқушылардың экологиялық және өндірістік мазмұндағы есептер шығару металдардың құрылысы .қастеттері туралы білімдіжүйелеу,бекіту;

формуланы қолдану,химиялық реакция теңдеуін құрастыру,есептер шығару біліктілігі мен дағдысын дамыту; түсіндіре білу , қорытынды жасау,жүйелеу, білім-білік дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Есептер шығару.


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,Кітаппен өз бетінше жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен фронталды әңгімелесу, қорытынды жасау


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта 10-ЕТЖ-1


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1. айналымға берілген үй тапсырмасын(өзара тексеру) тексеру.

5-7

Есеп шығару кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу

1-2






Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Дәптермен жұмыс істеу

Есеп пен жаттығуды тексеру.

1-2

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф 6.1-6.8оқу.

2. Күнделікке жазғанын тексеру.

1-2

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.Есеп шығару дағдысы өмірде қай жерде қажет болады?


1-2

Рефлексия кезеңі

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?

1-2

































МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

Білімді қорытындылау және жүйелеу.

уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық:

тәрбиелік:

Білімді қорытындылау және жүйелеу;

рекция теңдеулерін құрастыра білу,талдау, жүйелеу,қорытынды жасау білік-дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

аралас


Сабақ өткізілу түрі:

Мұғалімнің түсіндіруі,есептер шығару, дәптермен жұмыс, фронталды әңгімелесу,хабарлама ,10-ЕТЖ-1 жұмыс істеу


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,жаттығулар орындау.Оқулықпен өзіндік жұмыс,дәптермен жұмыс , тест тапсырмаларын орындай отырып фронтальды әңгімелесу


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;

-кеткен кемшіліктерді жою.

1.Айналымға берілген үй тапсырмасын тексеру.

5-7

Білімді қорытындылау және жүйелеу:


-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;


6-7

Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:

-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;

Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.

-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.

Дәптермен жұмыс істеу

Есеп пен жаттығуды тексеру.

1-2

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Дәптермен жазбаша жұмыс орындау.

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2

























МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162 МГ № 162

Химиядан сабақ жоспары .

Сыныбы – 10 (Ж) сабақ реті: күні________

Тақырыбы

Қорытынды тестілеу.

уақыты

Білімділік мақсаты:



дамытушылық:

тәрбиелік:

Маңызды химиялық өнімдерді алу технологиясын туралы білімді тексеру;

рекция теңдеулерін құрастыра білу,талдау, жүйелеу,қорытынды жасау білік-дағдыларын дамыту;

сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.


Сабақ типі:

Қорытынды сабақ


Сабақ өткізілу түрі:

Тестілеу


Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, интерактивті тақта ,жаттығулар орындау.Оқулықпен өзіндік жұмыс,дәптермен жұмыс , тест тапсырмаларын орындай отырып фронтальды әңгімелесу


Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.

1-2

Бақылау жұмысын алу кезеңі:


Білімділік міндеттері:

-материалды қаншалықты сапалы меңгергенін анықтау.

-оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- бағалай білуге мүмкіндік туғызу.

1. Жазба бақылау жұмысын орындау


6-7

Үй тапсырмасын беру кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Дәптермен жазбаша жұмыс орындау.

2. Күнделікке жазғанын тексеру

1-2

Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.

- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.

1-2

Рефлексия кезеңі:

Білімділік міндеттері:

-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2












Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Химия

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 10 класс

Скачать
Поурочные планы по химии для 10 классов

Автор: Андасбаева Сауле Шопановна

Дата: 16.03.2015

Номер свидетельства: 187229

Похожие файлы

object(ArrayObject)#853 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(58) "Урок по химии 8 класс "Основания""
    ["seo_title"] => string(33) "urok_po_khimii_8_klass_osnovaniia"
    ["file_id"] => string(6) "377338"
    ["category_seo"] => string(6) "himiya"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1484036717"
  }
}
object(ArrayObject)#875 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(189) "рабочая программа по химии в 10 классе  (2 часа в неделю, всего 68 часов) УМК О.С.Габриеляна базовый уровень "
    ["seo_title"] => string(118) "rabochaia-proghramma-po-khimii-v-10-klassie-2-chasa-v-niedieliu-vsiegho-68-chasov-umk-o-s-gabriieliana-bazovyi-urovien"
    ["file_id"] => string(6) "110837"
    ["category_seo"] => string(6) "himiya"
    ["subcategory_seo"] => string(12) "planirovanie"
    ["date"] => string(10) "1406699422"
  }
}
object(ArrayObject)#853 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(82) "План урока "Кислоты" для обучающихся 8 класса "
    ["seo_title"] => string(51) "plan-uroka-kisloty-dlia-obuchaiushchikhsia-8-klassa"
    ["file_id"] => string(6) "131458"
    ["category_seo"] => string(6) "himiya"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1416154763"
  }
}
object(ArrayObject)#875 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(106) "Поурочные планы по химии за 10 класс для казахских классов "
    ["seo_title"] => string(64) "pourochnyie-plany-po-khimii-za-10-klass-dlia-kazakhskikh-klassov"
    ["file_id"] => string(6) "187227"
    ["category_seo"] => string(6) "himiya"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1426491420"
  }
}
object(ArrayObject)#853 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(167) "Химиялық реакциялардың жіктелуі: процестің бағыты, атомдардың тотығу дәрежесінің өзгеруі."
    ["seo_title"] => string(80) "khimiialyk_rieaktsiialardyn_zhiktielui_protsiestin_bag_yty_atomdardyn_totyg_u_d_"
    ["file_id"] => string(6) "438822"
    ["category_seo"] => string(6) "himiya"
    ["subcategory_seo"] => string(12) "planirovanie"
    ["date"] => string(10) "1510673882"
  }
}


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства