Химиялық реакцияның типтері

Күні    

  Сабақтардың тақырыбы: Химиялық  реакцияның  типтері 

Сабақтың мақсаты: Білімділік: Қосылу, орын басу, айырылу және алмасу реакциялары жөніндегі ұғым, оларды химиялық теңдеулері  бойынша  ажырата білу білігін қалыптастыру.

Дамытушылық: Химиялық реакцияның типтері бойынша есептер шығара отырып ойларын тереңдете дамыту.

Тәрбиелік: Өз еркімен жұмыс жасауға, ойын жеткізе білуге тәрбиелеу.

Құрал– жабдықтар: Суды айыруға қажетті құрал, сынауықтар, спиртшам, мыс, мырыш, темір, мыс (II) хлоридінің  ерітіндісі.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Сабақтың әдіс – тәсілі: есептер шығару, оқулықпен жұмыс.

Тірек білім мен біліктері: Зат массасының  сақталу  заңы , валенттілік , жай және күрделі  заттар жөніндегі білім; заттың химиялық формуласын, химиялық теңдеуді  құрастыра  білу біліктері.

       Сабақ барысы: Зат  массасының  сақталу  заңына  сүйеніп, химиялық  реакцияларды  бастапқы және  алынған  заттардың белгілері  бойынша   бірнеше  түрге  бөлуге  болады. Солардың бірі  қосылу, айырылуы, орынбасу және алмасу  реакциялары. Мұғалім  оқушыларға  реакцияның химиялық теңдеуін  жазуды  тапсырады.

          Бұл сабақта химиялық  реакцияның  төрт түрі –  қосылу, айырылуы, орынбасу және алмасу  реакциялары. талданады. Мұғалім  мысал ретінде мысты ауада қыздырып көрсетеді. Оқушылар реакцияға тек мыс қатысты деп қателесуі мүмкін. Сондықтан сұрақ  қойылады: реакцияға мыстан басқа тағы қандай  зат  қатысады?

 Сабақты бекіту мақсатында оқушыларға химиялық реакция типтерін анықтай білуге, және теңдеулерді коэффициент қойып теңестіруге өздік тапсырмалар беру:

1-нұсқа.                                                                 2-нұсқа

1.Төмендегі реакция теңдеулерін теңестіріп таяқша орнына теңдік белгісін қойыңдар:

а) Mg + O2 — MgO                                                а) Fe + O2 — Fe2O3

ә) Ag2O — Ag  + O2                                                                           ә) P  +  O2 —P2O5

б) N2O5 + H2O — HNO3                                                                б) KCIO3 — KCI + O2

в) AI  +  S  —  AI2S3                                                                           в) ZnO — Zn + O2

г) CuO + AI — AI2O3 + Cu                                    г) Fe3O4 + AI — AI2O3 + Fe

д) CH4 + O2 — CO2 + H2O                                    д) Na + H2O — NaOH + H2

2. Реакция теңдеулеріне тиісті коэффициент қойып, қай типке жататынын анықтаңдар:

а) МgCO3 = MgO + CO2                                                               а) KCIO3 = KCI + O2                                                                         

ә) Mg  + HCI = MgCI2 + H2                                   ә) AI  + HCI = AICI3 + H2                                                         

б) Na + O2  =  Na2O                                                б) N2 + H2  =  NH3                                   

в) KOH + H2SO4 = K2SO4 + H2O                            в) AI2O3 + HBr = AIBr3 + H2O

3.Мына оксидтердің айырылу реакциясының теңдеулерін құрыңдар:

а)  Hg2O =  ?   +    ?                                               a) CuO  =  ?   +   ?                          

ә)   HgCI2 + Cu =  ?   +   ?                                     ә) FeS   +   HCI  =   ?    +   ?

б)  MgO  +  HCI =  ?   +    ?                                  б)  CuO  +   H2   =    ?    +    ?

Үйге тапсырма беру:  §18.  Темірболатова есептер жинағы