Аналитикалы? химия, аналитика (грек. аnalysіs – талдау, жіктеу) – заттарды? химиялы? ??рамын аны?тау ?дістері туралы ?ылым.
Е? ал?аш «химиялы? анализ» ??ымын 1654 ж. а?ылшын химигі Роберт Бойль, ал «аналитикалы? химия» ??ымын 1801 ж.В.А.Лампадиус енгізген. Аналитикалы? химияны? даму кезе?дері: алхимия' (4–16 ?-лар),'иатрохимия (16–17 ?-лар),флогистонды? (17–18 ?-лар) ж?не ?ылыми (19–20 ?-лар) болып б?лінеді. Б?л ?ылымны? негізгі міндеттері – талдау ?дістеріні? ?олдану шегін аны?тау, т?рлі заттарды? ??рамын аны?тау ?дістемелерін жетілдіру, жа?а ?дістемелер ?сыну. Осы?ан байланысты аналитикалы? химия іргелі ?олданбалы ?ылым болып табылады. Онда сапалы? ж?не санды? талдау ж?зеге асырылады.
Сапалы? талдау зерттелетін затты? ??рамын, ал санды? талдау сол ??раушы заттарды? массасын не массалы? ?лесін аны?тайды. Зерттелетін б?лшектерді? таби?атына байланысты элементтік (атом-ионды), затты?, молекулалы?, фазалы? ж?не функционалды? талдау болып жіктеледі. Аналитикалы? белгіні? таби?атына ж?не оны ?лшеу т?сіліне байланысты талдауды? химиялы? (классик.), аспапты?, биология ?дістері бар. Химиялы? ?дістер (гравиметрлік, титриметрлік) химиялы? реакциялар ар?ылы ж?ргізіледі. Аспапты? ?дістер физикалы? ??былыстар мен процестердегі ж?не хим. реакцияларда?ы ??былыстарды физика ?дістермен ?лшеуге с?йенеді. Биологиялы? ?дістер тіршілік ??былыстарын саралау?а негізделген.
?аза?станда Аналитикалы? химияны? дамуы М.Т.Козловскийді? есімімен байланысты. Оны? бас?аруымен ж?ргізілген ?ылым ж?мыстарды? н?тижесінде ?аза? мемлекеттік университетіні? Аналитикалы? химия кафедрасы ірі ?ылым орта?а айналды. Аналитикалы? химия салаларыны? ішінен ?аза?станда, ?сіресе, электраналитикалы? химия мен фазалы? талдау жа?сы дамыды.
Амперметрия, инверсиялы? вольтамперметрия, т.б. ?дістерді? к?мегімен т?рлі ??ймаларды?, ?ндірісте пайдаланатын суды? ??рамын (А.И.Зебрева), кентастарда?ы ренийді? т.б. металдарды? м?лшерін, ??ймалардан алынатын катализаторларды? фазалы? ??рамын) аны?тауды? ?дістері жасалды.
К?птеген беттік активтігі жо?ары заттарды? электрхим. процестерге ?сері (мыс., кадмий, мыс, таллий, мырыш сия?ты металдарды? электродтарда?ы б?ліну процесі) зерттелді (М.К.Наурызбаев, Д.К.Ме?д?лиева). Болатты? т?рлі маркаларыны? ?ыш?ыл ж?не сілтілі орталарда?ы коррозия?а т?зімділігі зерттеліп, олармен к?ресуді? тиімді жолдары ?сынылды (Т.З.Ахметов). Термодинамик. зерттеулерге с?йене отырып, минералдарды? селективті еруіні? теория негіздері жасалды (Х.?.Оспанов). Комплексті ?осылыстарды аналитикалы? ма?саттар?а пайдалану ба?ытында?ы ?ылым ж?мыстар ж?ргізілді
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Аналитикалы? химия»
Жумадилова Жанат Исламовна
Қызылорда облысы
Жаңақорған ауданы
Келінтөбе ауылы
№192 Келінтөбе орта мектебінің химия пәні мұғалімі
Аналитикалық химия
Аналитикалық химия, аналитика (грек. аnalysіs – талдау, жіктеу) – заттардың химиялық құрамын анықтау әдістері туралы ғылым.
Ең алғаш «химиялық анализ» ұғымын 1654 ж. ағылшын химигі Роберт Бойль, ал «аналитикалық химия» ұғымын 1801 ж.В.А.Лампадиус енгізген. Аналитикалық химияның даму кезеңдері: алхимия' (4–16 ғ-лар), 'иатрохимия (16–17 ғ-лар),флогистондық (17–18 ғ-лар) және ғылыми (19–20 ғ-лар) болып бөлінеді. Бұл ғылымның негізгі міндеттері – талдау әдістерінің қолдану шегін анықтау, түрлі заттардың құрамын анықтау әдістемелерін жетілдіру, жаңа әдістемелер ұсыну. Осыған байланысты аналитикалық химия іргелі қолданбалы ғылым болып табылады. Онда сапалық және сандық талдау жүзеге асырылады.
Сапалық талдау зерттелетін заттың құрамын, ал сандық талдау сол құраушы заттардың массасын не массалық үлесін анықтайды. Зерттелетін бөлшектердің табиғатына байланысты элементтік (атом-ионды), заттық, молекулалық, фазалық және функционалдық талдау болып жіктеледі. Аналитикалық белгінің табиғатына және оны өлшеу тәсіліне байланысты талдаудың химиялық (классик.), аспаптық, биология әдістері бар. Химиялық әдістер (гравиметрлік, титриметрлік) химиялық реакциялар арқылы жүргізіледі. Аспаптық әдістер физикалық құбылыстар мен процестердегі және хим. реакциялардағы құбылыстарды физика әдістермен өлшеуге сүйенеді. Биологиялық әдістер тіршілік құбылыстарын саралауға негізделген.
Қазақстанда Аналитикалық химияның дамуы М.Т.Козловскийдің есімімен байланысты. Оның басқаруымен жүргізілген ғылым жұмыстардың нәтижесінде Қазақ мемлекеттік университетінің Аналитикалық химия кафедрасы ірі ғылым ортақа айналды. Аналитикалық химия салаларының ішінен Қазақстанда, әсіресе, электраналитикалық химия мен фазалық талдау жақсы дамыды.
Амперметрия, инверсиялық вольтамперметрия, т.б. әдістердің көмегімен түрлі құймалардың, өндірісте пайдаланатын судың құрамын (А.И.Зебрева), кентастардағы ренийдің т.б. металдардың мөлшерін, құймалардан алынатын катализаторлардың фазалық құрамын) анықтаудың әдістері жасалды.
Көптеген беттік активтігі жоғары заттардың электрхим. процестерге әсері (мыс., кадмий, мыс, таллий, мырыш сияқты металдардың электродтардағы бөліну процесі) зерттелді (М.К.Наурызбаев, Д.К.Меңдәлиева). Болаттың түрлі маркаларының қышқыл және сілтілі орталардағы коррозияға төзімділігі зерттеліп, олармен күресудің тиімді жолдары ұсынылды (Т.З.Ахметов). Термодинамик. зерттеулерге сүйене отырып, минералдардың селективті еруінің теория негіздері жасалды (Х.Қ.Оспанов). Комплексті қосылыстарды аналитикалық мақсаттарға пайдалану бағытындағы ғылым жұмыстар жүргізілді
