Ресурстары, ?ндіріс факторлары.

Саба?ты? та?ырыбы: Ресурстары, ?ндіріс факторлары.
2.Саба?тар топтамасы ая?тал?анда о?ушыларыны? нені білгенін, т?сінгенін ж?не жасай ал?анын ?алар еді?із?
2.1 ?аза?стан аума?ында кездесетін таби?ат ресурстары, минералды ресурстарды пайданалануына ?арай топтастыру жер,су ж?не биологиялы? байлы?тар туралы білу.
2.2 ?аза?станны? минералды ресурстары, жер су ж?не биологиялы? ресурстарды пайдаланылуына ?арай т?сіну.
2.3. ?аза?стан аума?ында тарал?ан минералды ресурстарды? географиялы? орныны аны?тай отырып, оларды? орналасу факторларын аны?тау.
2.4. ?аза?станны? жер ?ойнауында кездесетін таби?ат байлы?тары пайдалы ?азбалар т?рлері мен таралуы, ?зге елдермен салыстыр?анда?ы ?оры, жер ?оры, жарамды жерлер оларды пайдалану, су байлы?ы шаруашылы?та?ы ма?ыздылы?ы мен еліміздегі тарал?ан ?сімдіктер мен жануарлар д?ниесіне талдау жасау.
2.5. Таби?ат ресурстарыны? т?рлерімен игерілуі ж?не пайдаланылу д?режесін ж?не оларды? болаша?та?ы игерілу д?режесі мен ?орына аны?тама беру.
2.6 Таби?ат ресурстарыны? антропогендік жолмен ?згеруі, ?азіргі басты экологиялы? проблемаларды? болу себептерін аны?тау.
3.Ж?мысты? ?андай т?рлері о?ушыларды? белсенді білім алуына ?сер етіп, оларды? ойлауына барынша ы?пал жасайды?
Жеке ж?мыс, топты? ??гіме, гипотеза жасау?а, оны ?ор?ау?а, сына?тан ?ткізуге ж?не ??ру?а уа?ыт б?лу
4.О?ушылар?а білім алу?а к?мектесу ?шін ба?алауды ?алай пайдаланасыз? О?ушыларды? жауабын ты?дай отырып екі жетістік бір ?сыныс айту, дайын жауаптары ар?ылы ?зін-?зі ба?алау, критерий ар?ылы топты? ж?мысын ба?алау
5. Сыныпта?ы барлы? о?ушыларды (дарынды ж?не талантты, жасы кіші) ж?мыс?а ?алай тартасыз?
Ерте бол?ан о?ышылар?а ?осымша тапсырмалар беру
6. Сіз олар ?йренеді деп жоспарла?ан н?рселерді? барлы?ын оларды? ?йренгенін ?айдан білесіз?
О?ып ?йрену н?тижелері бойынша берілген тапсырмаларды орындау барысында
Саба?ты? барысы
Уа?ыты   М??алімні? іс -?рекеті   О?ушыларды? іс-?рекеті
5 минут   ?йымдастыру кезе?і
О?ушылармен амандасып, о?ушыларды? к??ілін саба??а аудару, сыныпта?ы о?ушыларды 4 топ?а б?лу. Сынып ??рамын т?гелдеу, та?та?а к?н ретін жазу.
-саба?та ?алыпты ж?мыс істеуге м?мкіндік жасау ;
- саба?ты? ?ткізу жоспарын к?рсету.   О?ушылар 4- топ?а б?лінеді.
Та?тадан к?н ретін жазып алады.
саба?ты? жалпы ма?сатымен ж?не ?ткізу жоспарымен танысады
10 минут   Кіріспе б?лім О?ушылар?а жеке ж?мыс жасау тапсырылады.
Кім жылдам?
1.   Электронды о?улы?:
?аза?станны? таби?ат байлы?тары.
1.   Минералды ресурстар?а...... жатады.
2.   ?аза?стан минералды ресурстар?оры ж?нінен ?лемде............ орын алады.
3.   Минералды ресурстар......,...... болып топтастырылады.
4.   Сар?ылатын ресурстар.......,..... болып б?лінеді.
5.   ?алпына келмейтін ресурстар?а.....,.....,....... жатады.
6.   ?алпына келетін .....,.....,... ресурстары.
7.   Сар?ылмайтын ресурстар?а.......,....,.........
8.   Жер ресурсында жарамды жерлер...... ??райды.
9.   Елімізді? су ресурстарын .....,.....,....,......,.....,... ??райды?
10.   Биологиялы? ресурстар?а......,.... жатады.
11.   ?аза?стан экономикасыны? негізгі салалары....,....,.....,.....,......
Картамен ж?мыс
Таби?ат ресурстарыны? орналасуын талдау   О?ушылар жеке ж?мыс жасап берілген тапсырманы орындап шы?ады. Дайын жауаптары ар?ылы ?зін-?зі ба?алайды.
20 минут   Негізгі б?лім
Видио к?рсетіп ?аза?стан аума?ында таби?ат ресурстарыны? таралуын ажырату.
а)Та?та?а жа?а саба?ты? та?ырыбы жазылады
?)Жа?а терминдер мен ??ымдарды жазу тапсырылады
б)О?ушылар?а м?тінмен танысу тапсырылады
Топпен ж?мыс. Постер ?ор?ау.
I топ. Минералды ресурстар.
II топ. Жер ж?не су ресурстары.
III топ. Биологиялы? ресурстар.    а)О?ушылар та?ырыпты жазып алады
?)Жа?а терминдер мен ??ымдарды д?птерлеріне жазып алады
б)О?ушылар м?тінмен танысып шы?ады. Топтаса отырып ойланады, тал?ылайды,о ?ушылар ба?алау к?рсеткіштеріне с?йене отырып, жа?сы жауап беруге ?мтылады.
10 минут   1.   ?орытынды б?лім
Кім жылдам?
1.   ?аза?станны? минералды ресурстары неліктен к?біне ашы? ?діспен ?ндіріледі?
2.   Неліктен елімізде жыртыл?ан жер к?лемі азаюда?
3.   ?аза?станда су ?оры неліктен аз?
4.   Неліктен ?аза?станда су ?оймалар к?птеп салын?ан, ?андай ма?сатта?
Картамен ж?мыс
?аза?станны? пайдалы ?азбалар картасынан, пайдалы ?азба кен орнындарын аны?тап, кескін крата?а т?сірі?дер.
Кестемен ж?мыс:
1.   Таби?ат ресурстарын пайдалану д?режесі ж?не болаша?ы.

   Шикізат т?рі   Таби?ат ресурстарын пайдалану д?режесі ж?не
Болаша?ыны? ?ыс?аша сипаттамасы.
       Минералды? ресурстар
       Энергетиалы? ресурстар
1   М?най    М?най ?оры 13 млрд т. Жылына (2012ж) шамамен 79,2 млн т ?ндіріледі.
2   Газ    ?оры 6 трлн м3. Шамамен жылына 7,5 млрд м3 газ ?ндіреді.
3   К?мір    ?оры 176,6 млрд т. Жылына(2011ж) 116,4 млн т ?ндіреді. ?оры 248 жыл?а жетеді деп болжануда.
4   Темір    ?оры 8,7 млрд т. 73,3 % *-ы ашы? ?діспен ?ндіріледі. 70% экспорт?а шы?арылады.
       Жер ресурсы
5   Жер ресурсы   Жалпы к?лемі 270,1 млн га ??райды. Ауыл шаруашылы?ына жарамды жер к?лемі 82%. Шабынды? пен жайылым?а жарамды жер к?лемі 36 млн га.
6   Топыра?ты? геоморфологиялы? ??рылымы    Жекелген айма?тарда ауыл шаруашылы?ына пайдалану мен пайдалы ?азбаларды игеру барысында, шамадан тыс сорта?дану назар аударуды ?ажет етеді.
7   Су ресурсы.   Еліміздегі ішкі су ресурсы 115,3 млрд м3. Су ?орына бай емес. Ауыл шаруашылы?ына, коммуналды? ?ажеттіліктер мен ?ндіріске пайдаланады.
       Биологиялы? ресурстар
8   ?сімдіктер д?ниесі   Елімізде ?сімдікті? 5700-дей т?рі бар. Оны? 14 %- ы ?аза?стан?а т?н. ?сімдіктерді? 279 т?рі ?аза?станны? *?ызыл кітабына* енгізілген. Орман ал?абы 13 млн га ??райды. Ел аума?ыны? 4%-ын алып жатыр. Кейбір т?рлер ?ор?ауды ?ажет етеді.
9   Жануарлар д?ниесі   С?т ?оректілерді? 155 т?рі, ??старды? 480 т?рі, бауырымен жор?алаушылырды? 49, балы?тарды? 150 т?рі бар. А?б?кен, итбалы?тар ж?не балы?тарды? кейбір т?рлері ?ор?ау?а алын?ан.
    О?ушылар?а с?ра?тар ?ойылады.О?ушылар берілген с?ра?тар?а жауап береді. Б?гінгі саба??а анализ жасайды.
Саба? рефлексиясын жазады.
Топты? ж?мысты ба?алау критерий
Та?ырыпты ашу тере?дігі
Та?ырып ашылма?ан -0 ?пай
Та?ырып ашыл?ан, біра? негізделмеген-1 ?пай
Та?ырып ашыл?ан, жалпы негізделген – 2 ?пай
Та?ырып ашыл?ан, на?ты негізделген- 3 ?пай

Ерте бол?ан о?ушылар?а берілетін тапсырма

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Ресурстары, ?ндіріс факторлары.»

Сабақтың тақырыбы: Ресурстары, өндіріс факторлары.

2.Сабақтар топтамасы аяқталғанда оқушыларының нені білгенін, түсінгенін және жасай алғанын қалар едіңіз?

2.1 Қазақстан аумағында кездесетін табиғат ресурстары, минералды ресурстарды пайданалануына қарай топтастыру жер,су және биологиялық байлықтар туралы білу.

2.2 Қазақстанның минералды ресурстары, жер су және биологиялық ресурстарды пайдаланылуына қарай түсіну.

2.3. Қазақстан аумағында таралған минералды ресурстардың географиялық орныны анықтай отырып, олардың орналасу факторларын анықтау.

2.4. Қазақстанның жер қойнауында кездесетін табиғат байлықтары пайдалы қазбалар түрлері мен таралуы, өзге елдермен салыстырғандағы қоры, жер қоры, жарамды жерлер оларды пайдалану, су байлығы шаруашылықтағы маңыздылығы мен еліміздегі таралған өсімдіктер мен жануарлар дүниесіне талдау жасау.

2.5. Табиғат ресурстарының түрлерімен игерілуі және пайдаланылу дәрежесін және олардың болашақтағы игерілу дәрежесі мен қорына анықтама беру.

2.6 Табиғат ресурстарының антропогендік жолмен өзгеруі, қазіргі басты экологиялық проблемалардың болу себептерін анықтау.

3.Жұмыстың қандай түрлері оқушылардың белсенді білім алуына әсер етіп, олардың ойлауына барынша ықпал жасайды?

Жеке жұмыс, топтық әңгіме, гипотеза жасауға, оны қорғауға, сынақтан өткізуге және құруға уақыт бөлу

4.Оқушыларға білім алуға көмектесу үшін бағалауды қалай пайдаланасыз? Оқушылардың жауабын тыңдай отырып екі жетістік бір ұсыныс айту, дайын жауаптары арқылы өзін-өзі бағалау, критерий арқылы топтың жұмысын бағалау

5. Сыныптағы барлық оқушыларды (дарынды және талантты, жасы кіші) жұмысқа қалай тартасыз?

Ерте болған оқышыларға қосымша тапсырмалар беру

6. Сіз олар үйренеді деп жоспарлаған нәрселердің барлығын олардың үйренгенін қайдан білесіз?

Оқып үйрену нәтижелері бойынша берілген тапсырмаларды орындау барысында

Сабақтың барысы

Уақыты

Мұғалімнің іс -әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен амандасып, оқушылардың көңілін сабаққа аудару, сыныптағы оқушыларды 4 топқа бөлу. Сынып құрамын түгелдеу, тақтаға күн ретін жазу.

-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;

- сабақтың өткізу жоспарын көрсету.

Оқушылар 4- топқа бөлінеді.

Тақтадан күн ретін жазып алады.

сабақтың жалпы мақсатымен және өткізу жоспарымен танысады

10 минут

Кіріспе бөлім Оқушыларға жеке жұмыс жасау тапсырылады.

Кім жылдам?

Электронды оқулық:

Қазақстанның табиғат байлықтары.

Минералды ресурстарға .................................. жатады.
Қазақстан минералды ресурстарқоры жөнінен әлемде ................................................................... орын алады.
Минералды ресурстар ............................. , ................................ болып топтастырылады.
Сарқылатын ресурстар ....................................., ........................... болып бөлінеді.
Қалпына келмейтін ресурстарға .........................., ........................., .......................................... жатады.
Қалпына келетін ............................, ............................, ................ ресурстары.
Сарқылмайтын ресурстарға ....................................., ........................, ......................................... .
Жер ресурсында жарамды жерлер ............................... құрайды.
Еліміздің су ресурстарын ............................, ......................., ................., ............................., ........................., .............. құрайды?
Биологиялық ресурстарға .................................., ................... жатады.
Қазақстан экономикасының негізгі салалары ........................, ................., ........................., ............................, ........................... .

Картамен жұмыс

Табиғат ресурстарының орналасуын талдау

Оқушылар жеке жұмыс жасап берілген тапсырманы орындап шығады. Дайын жауаптары арқылы өзін-өзі бағалайды.

20 минут

Негізгі бөлім

Видио көрсетіп Қазақстан аумағында табиғат ресурстарының таралуын ажырату.

а)Тақтаға жаңа сабақтың тақырыбы жазылады

ә)Жаңа терминдер мен ұғымдарды жазу тапсырылады

б)Оқушыларға мәтінмен танысу тапсырылады

Топпен жұмыс. Постер қорғау.

I топ. Минералды ресурстар.

II топ. Жер және су ресурстары.

III топ. Биологиялық ресурстар.

а)Оқушылар тақырыпты жазып алады

ә)Жаңа терминдер мен ұғымдарды дәптерлеріне жазып алады

б)Оқушылар мәтінмен танысып шығады. Топтаса отырып ойланады, талқылайды,о қушылар бағалау көрсеткіштеріне сүйене отырып, жақсы жауап беруге ұмтылады.

10 минут

Қорытынды бөлім

Кім жылдам?

Қазақстанның минералды ресурстары неліктен көбіне ашық әдіспен өндіріледі?
Неліктен елімізде жыртылған жер көлемі азаюда?
Қазақстанда су қоры неліктен аз?
Неліктен Қазақстанда су қоймалар көптеп салынған, қандай мақсатта?

Картамен жұмыс

Қазақстанның пайдалы қазбалар картасынан , пайдалы қазба кен орнындарын анықтап, кескін кратаға түсіріңдер.

Кестемен жұмыс:

Табиғат ресурстарын пайдалану дәрежесі және болашағы.

	Шикізат түрі	Табиғат ресурстарын пайдалану дәрежесі және Болашағының қысқаша сипаттамасы.
		Минералдық ресурстар
		Энергетиалық ресурстар
1	Мұнай	Мұнай қоры 13 млрд т. Жылына (2012ж) шамамен 79,2 млн т өндіріледі.
2	Газ	Қоры 6 трлн м³. Шамамен жылына 7,5 млрд м³газ өндіреді.
3	Көмір	Қоры 176,6 млрд т. Жылына(2011ж) 116,4 млн т өндіреді. Қоры 248 жылға жетеді деп болжануда.
4	Темір	Қоры 8,7 млрд т. 73,3 % *-ы ашық әдіспен өндіріледі. 70% экспортқа шығарылады.
		Жер ресурсы
5	Жер ресурсы	Жалпы көлемі 270,1 млн га құрайды. Ауыл шаруашылығына жарамды жер көлемі 82%. Шабындық пен жайылымға жарамды жер көлемі 36 млн га.
6	Топырақтың геоморфологиялық құрылымы	Жекелген аймақтарда ауыл шаруашылығына пайдалану мен пайдалы қазбаларды игеру барысында , шамадан тыс сортаңдану назар аударуды қажет етеді.
7	Су ресурсы.	Еліміздегі ішкі су ресурсы 115,3 млрд м³. Су қорына бай емес. Ауыл шаруашылығына, коммуналдық қажеттіліктер мен өндіріске пайдаланады.
		Биологиялық ресурстар
8	Өсімдіктер дүниесі	Елімізде өсімдіктің 5700-дей түрі бар. Оның 14 %- ы Қазақстанға тән. Өсімдіктердің 279 түрі Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген. Орман алқабы 13 млн га құрайды. Ел аумағының 4%-ын алып жатыр. Кейбір түрлер қорғауды қажет етеді.
9	Жануарлар дүниесі	Сүт қоректілердің 155 түрі, құстардың 480 түрі, бауырымен жорғалаушылырдың 49, балықтардың 150 түрі бар. Ақбөкен, итбалықтар және балықтардың кейбір түрлері қорғауға алынған.