"О?т?стік Америка"

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«"О?т?стік Америка"»

Сабақтыңтақырыбы: Оңтүстік Америка.

Материк жағалауындағы мұхиттар. Ашылу

және зерттелу тарихы.

Сабақтыңмақсаты:

Білімділік: ОңтүстікАмериканыңгеографикалықорнына,зерттелу

тарихына сипаттамабереотырып,оныңжағалауындағымұхиттардың материк табиғатыүшінмаңызынтүсіндіру.

Дамытушылық: Оқыту барысында әртүрлі әдіс-тәсілдерді қолдануарқылы оқушылардың белсенділігін, қызығушылығын арттыра отырып, көпшілік алдында еркін сөйлеуге дағдыландыру.

Тәрбиелік: Оқушыларды табиғатты қорғауға,сүюгетәрбиелеу.

Сабақтыңкөрнекілігі: Дүниежүзі саяси картасы, сематикалық карта, сөзжұмбақ, географиялық диктант,оқулық фото суреттерт.б.

Сабақтың түрі: дәстүрлі емес

Сабақтың типі: саяхат сабақ

Пәнаралық байланыс: тарих,математика

Сабақтың барысы:

І. ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларменамандасу, кезекшімен сұхбат, құрал-жабдықтарын тексеріп шығу, оқушылардың зейінін сабаққа аудару , саяси жаңалық тыңдау.

Шаттық шеңбер.

Білім деген биік шың,

Бақытқа сені жеткізер.

Білім деген ақылшың,

Қиындықтан өткізер-дегендей балалар,өткен сабақты еске түсірейік.Ол үшін тақтаға көңіл аударамыз.Алдарыңызда географиялық диктанттар жатыр,осы тапсырмаға дұрыс жауап беріңіздер.

ІІ Үй жұмысын тексеру:

1. Географиялық диктант

1. Оңтүстік жарты шар материктеріұзақуақытбойықандайматериктіңқұрамындаболды?

(Гондвана)

2. Гондвана қандай тақталара ажырады?

(Америка,Африка-Арабия,Үндістан,Аустралия,Антарктиктида)

3. Тақталардың ажырауына байланысты қандай мұхиттардың табаны ашылады?

(Атлант жәнеҮнді)

4. Оңтүстік Америка не арқылы СолтүстікАмерикағажалғасты?

(Панама мойнағы)

5. Қай материктер арасында құрлықтық байланыс үзіліп,бір-бірінен ажырап кетті?

(Аустралия,Антарктида)

6. Оңүстік Америка не арқылы Солтүстік Америкаға жалғасады .

( Панама мойнағы арқылы)

7. Қай материк 4 мұхитпен шектесіп жатыр . (Еуразия )

2. Ең, ең...

1.Ең ыстық материк

(Африка)

2.Еңқұрғақ материк

(Аустралия)

3. Еңсуық материк

(Антарктида)

4. Еңылғалдыжәнееңжасыл материк

(Оңтүстік Америка)

5. Еңұзынөзен

(Ніл)

ІІІ . Жаңасабақ

Жаңа сабақ жоспары:

1. Оңтүстік Американың географиялық орны.

2. Материк жағалауындағы мұхиттар

3. Ашылу және зерттелу тарихы.

Балалар, біздің бүгінгі сабағымыз саяхат сабақ болмақ.

Біз саяхатқа кемемен шығамыз.

Оңтүстік Американы аралаймыз,

Амазони шытырманын қараймыз.

Әр түрлі бұғаздарда жүзіп біз,

Материкті толығымен шарлаймыз.

1.Геграфиялықорны.

Оңтүстік Америка жерінің ауданы аралдарымен қосқанда 18,3 млн км², үлкендігі жөнінен 4 орынды алады. Оңтүстік Америка Солтүстік Америка материгіменбірге Америка дүниебөлігінқұрайды. Ал тілдікерекшелігінеқарайматериктіОрталықАмерикаменқосып, ЛатынАмерикасыдеп те атайды.

Материк пішінісолтүстік жарты шардыңқоңыржайбелдеуінедейінсозылаорналасқан, үшбұрышқаұқсайды. Материк жағалауларынажақынмаңыздыаралдараз,текоңтүстікбатысы мен қиыроңтүстігіндебірнешеаралдартобыкездеседі.Аралдарыныңеңірісі Магеллан бұғазыарқылыматериктенбөліпжатқанОттыжераралы.

Шеткінүктелер.

1) Солтүстікнүктесі-Гальинас м-12°с.е 72°б.б

2) Оңтүстікнүктесі – Фроуэрд 54°о.е-71°б.б

3) Батыснүктесі–Париньяс 5°о.е.-82°б.б.

4) Шығыс нүктесі-Кабу-Бранку 7⁰о.е.34⁰б.б.

Оңтүстік Америка табиғатының мынадай ерекшеліктері бар:

- Мұнда Жер шарындағы ең мол сулы және су жинау алабы жөнінен өте үлкен өзен Амазонка орналасқан.Оның жылдық ағыны 7000 км³, су жинау алабының ауданы 7 млн км² асады.

- Материктің солтүстігінде дүние жүзіндегі ең биік сарқырама Анхель

орналасқан,ол 1054 м биіктіктен құлап ағады.

- Анд тауларына дүние жүзіндегі биік тау көлдерінің ең ірісі –Титикака

орналасқан. Теңіз деңгейінен 3812 м биіктіктегі бұл көлдің ауданы 8300 км²,тереңдігі 304 м.

- Оңтүстік Америка –Жер шарындағы ең ылғалды және ең жасыл

материк,жерінің теңжартысынажуығынормандаралыпжатыр

- Материктегі аса ірі тау жүйесі-Анд тауларыдүниежүзіндегіеңұзын тау болып табылады.Ұзындығы 9000км-ден асатын Анд Солтүстік Америкадағы Кордильераның жалғасы болып табылады.

- Парана мен Уругвай өзендерінің Атлант мұхитына құяр жерінде ұзындығы 320 км,екі 220 км болатын дүние жүзіндегі ең ірі Өзен сағасы-Ла - Плато орналасқан.

- Оңтүстік Американың теңіз деңгейінен ең биік нүктесі Аконкагуаның биіктігі 6960 м, ал Вальдес түбегіндегі материктің ең төмен жатқан нүктесі

(-40м) орналасқан.

Адасқанобъектілер

1. Еңсуы мол өзен а. (Амазонка)

2. Еңбиік тау көлі ә. (Титикака)

3. Еңбиіксарқырама б. (Анхель)

4. Еңірітүбек в. (Арабия)

5. Еңұзын тау жүйесі г. (Анд

2.Материк жағалауындағымұхиттар.

МатериктіңбатысынТынықмұхит, ал шығысын Атлант мұхитыныңсуларышайыпжатыр.Материктіңсолтүстікжағалауын Атлант мұхитыныңКарибтеңізішайыпжатыр.Батыста аса биік Анд тауларыныңорналасуынабайланыстыТынықмұхитының материк табиғатынатигізетінәсері тооншаемес. Қоңыржайендік пен экватор аралығындағыПеруанаағысыбойлайөтетінжағалаубөліктеріндежаңбырөтесирекболады.ОсындаАтакамашөліорналасқан.Материктабиғатына Атлант мұхитыныңәсеріөтезор:дүниежүзіндегіеңылғалдыматерикболыпесептелетінОңтүстік Америка ылғалдыңбасымбөлігін Атлант мұхитынаналады.

Семантикалық карта

р/с	Атауы	Арал	Бұғазы	Ғалым	Тау	Саяхат-шы	Ойпаты	Ағыс	Өзен
1	Отты Жер	+
2	Аконкагуа				+
3	Анд				+
4	Амазонка						+		+
5	Перу							+
6	Н.Й.Вавилов			+
7	А. Веспуччи					+
8	Эл-Нинью							+
9	Магеллан		+			+
10	Х.Колумб					+

Сөзжұмбақ шешу.

Жүгерінің, картоптың және томаттың Оңтүстік Америкадан шыққанын дәлелдеген ғалым.
Сол саяхатшының қателігінен Американың байырғы халқын үндістер деп атап кеткен.
Оңтүстік Америкадағы бұғаздың біріне аты берілген саяхатшы.
Отты Жер аралы мен Антарктиканың арасындағы бұғаз оның есімімен аталады.
Колумбтан алған картаның арқасында ол Венесуэла мен Гвиананың жағалауларын бойлап жүзіп өткен.
Оңтүстік Американың климатының ерекшеліктерін зерттеген орыс ғалымы.
Оңтүстік Американың табиғатының ерекшеліктерін зерттеумен айналысқан ботаник.

3.Ашылу және зерттелу тарихы.

Жаңа дүние аталған Америкаға Х.Колумбтан кейін Америго Веспуччи бірнеше рет саяхат жасаған. 1499 жылы алғашқы саяхатында Гвиана, Венесуэла жағалаулары арқылы Амазонка өзенінің құяр жеріне дейін барған. Осы саяхатында үлкен шығанаққа Венесуэла («Кіші Венеция») деген атау берген. 1501 жылғы екінші саяхатында Бразилия жағалауларын жүзіп өтіп, белгісіз өзеннің сағасына қаңтар айында жеткен. Ол өзенді испанша Рио-де-Жанейро деп атаған. Ол «Қаңтар өзені» деген мағына береді. А.Веспуччи өзі болған жерлердің табиғаты мен онда мекендеген халықтардың тұрмыс-тіршілігін, салт-дәстүрін зерттеген.

1519-1522 жылдары Фернан Магеллан жер шарын айналып шыққан.

Кейіннен Испанияға кетеді. Ол Испания королі І Карлға Молукка аралдарына апаратын теңіз жолын ашуға ұсыныс жасайды. 1519 жылы Магелланның басқарумен экспедиция Канар аралдарына, Оңтүстік Америка жағалауына бет алады. Экспедиция саяхаты барысында Оңтүстік Американың шығыс бөлігімен жүзе отырып, материктің оңтүстігіндегі бұғаз арқылы материкті айналып өткен.

Неміс ғалымы Александр Гумбольдт пен француз ботанигі Э.БонпланXVIII ғасырдың соңы мен XIX ғасырдың басында Оңтүстік Американың тұңғыш геологиялық картасын жасап, батыс жағалауындағы ағыстарды сипаттап, ағыстардың материк табиғатына әсерін түсірген.

Венесуэла, Мексика, Куба, Перу, Эквадор жерлерін шарлады. Сонымен бірге А.Гумбольдт Анд тауларының биіктік белдеулерін зерттеген.

1874 жылы белгілі климатологы А.И.Воейков материк климатын зерттеді.

Атақты орыс ботанигі Н.И.Вавилов 1932 – 1933 жылдары Оңтүстік Америкадағы ежелгі ежелгі егіншілік орталықтары болған аймақтарды және жүгері, картоп, қызанақтың отаны Оңтүстік Америка екенін анықтаған.

«Уақыт сызығы» ойыны

1451ж 1454ж 1498 ж 1499ж 1501ж 1769ж 1874ж 1932-33ж

Жауабы:

1451 ж Христофор Колумб дүниеге келді .

1454 ж Америго Веспучи дүниеге келді .

1498 ж Х.Колумб тамыз айында тұнғыш рет Оңтүстік Америкадағы Оринока

өзенінің сағасына келіп жетті .

1499 ж Америго Веспучи бірінші саяхатында Гвиана және Венесуэлла

жағалауына жүзіп отырып амазонканың сағасына барып кері қайтқан.

1501 ж Америго Веспуччи 2 саяхатында Бразилия жағалауына келіп жеткен .

1769 ж Александр Гумбольдт дүниеге келді .

1874 ж А.Й.Воейков Оңтүстік Американың климатын зерттеді .

1932-33 ж Н.Й.Вавилов Оңтүстік Америка материктегі ежелгі егіншілік

орталықтарын анықтады .

V. Қорытындылау.

Тест

1.Оңтүстік Америка ежелгі қай материктің құрамында болған?

а)Америка ә)Гондвана б)Еуразия в)Лавразия

2.Оңтүстік Америка мына аталған материктердің қайсысынан көлеміжағынан кіші?

а)Солтүстік Америка ә)Африка б)Еуразия в)бәрінен де

3.Материктің солтүстігіндегі шеткі нүктесі

а)Горн мүйісі ә(Гальинас мүйісі б)Париньяс мүйісі в)Фроуэрд

4.Оңтүстік Америка материгіне қай мұхиттың әсері үлкен?

а)Тынық ә)Атлант б)Үнді в)Солтүстік мұзды мұхит

5. Оңтүстік Американы Солтүстік Америкадан не бөліп тұрады?

а)Панама мойнағы ә)Кариб теңізі б)Панама каналы в)Суэц каналы

6.Материктің ең үлкен нүктесі

а)Эльбурс шыңы ә)Джомолунгма шыңы б)Аконкагуа шыңы в)Мак-Кинли шыңы

7.Аталған ағыстардың қайсысы Оңтүстік Америка жағаларын шайып өтеді?

а)Бразилия жылы ағысы ә)Перу суық ағысы б)батыс желдер суық ағыс в)осы аталғандардың бәрі

VI. Үйге тапсырма.

1) Оңтүстік Америка материгінің жағалауындағы мұхиттар . Ашылуы және зерттеу тарихы .

2) Кескін картаға Оңтүстік Америка материгін және мұхиттар мен ағыстарды түсіру.

Бағалау.

Тест

1.Оңтүстік Америка ежелгі қай материктің құрамында болған?

а)Америка ә)Гондвана б)Еуразия в)Лавразия

2.Оңтүстік Америка мына аталған материктердің қайсысынан көлеміжағынан кіші?

а)Солтүстік Америка ә)Африка б)Еуразия в)бәрінен де

3.Материктің солтүстігіндегі шеткі нүктесі

а)Горн мүйісі ә)Гальинас мүйісі б)Париньяс мүйісі в)Фроуэрд

4.Оңтүстік Америка материгіне қай мұхиттың әсері үлкен?

а)Тынық ә)Атлант б)Үнді в)Солтүстік мұзды мұхит

5. Оңтүстік Американы Солтүстік Америкадан не бөліп тұрады?

а)Панама мойнағы ә)Кариб теңізі б)Панама каналы в)Суэц каналы

6.Материктің ең үлкен нүктесі

а)Эльбурс шыңы ә)Джомолунгма шыңы б)Аконкагуа шыңы в)Мак-Кинли шыңы

7.Аталған ағыстардың қайсысы Оңтүстік Америка жағаларын шайып өтеді?

а)Бразилия жылы ағысы ә)Перу суық ағысы б)батыс желдер суық ағыс в)осы аталғандардың бәрі

Тест

1.Оңтүстік Америка ежелгі қай материктің құрамында болған?

а)Америка ә)Гондвана б)Еуразия в)Лавразия

2.Оңтүстік Америка мына аталған материктердің қайсысынан көлеміжағынан кіші?

а)Солтүстік Америка ә)Африка б)Еуразия в)бәрінен де

3.Материктің солтүстігіндегі шеткі нүктесі

а)Горн мүйісі ә)Гальинас мүйісі б)Париньяс мүйісі в)Фроуэрд

4.Оңтүстік Америка материгіне қай мұхиттың әсері үлкен?

а)Тынық ә)Атлант б)Үнді в)Солтүстік мұзды мұхит

5. Оңтүстік Американы Солтүстік Америкадан не бөліп тұрады?

а)Панама мойнағы ә(Кариб теңізі б)Панама каналы в)Суэц каналы

6.Материктің ең үлкен нүктесі

а)Эльбурс шыңы ә)Джомолунгма шыңы б)Аконкагуа шыңы в)Мак-Кинли шыңы

7.Аталған ағыстардың қайсысы Оңтүстік Америка жағаларын шайып өтеді?

а)Бразилия жылы ағысы ә)Перу суық ағысы б)батыс желдер суық ағыс в)осы аталғандардың бәрі

Шеткі нүктелер.

Солтүстік нүктесі - Гальинас м-12°с.е 72°б.б

Оңтүстік нүктесі – Фроуэрд 54°о.е-71°б.б

Батыс нүктесі – Париньяс 5°о.е.-82°б.б.

Шығыс нүктесі -Кабу-Бранку 7⁰о.е.34⁰б.б.

Жауабы:

Семантикалық карта

р/с	Атауы	Арал	Бұғазы	Ғалым	Тау	Саяхат-шы	Ойпаты	Ағыс	Өзен
1	Отты Жер	+
2	Аконка гуа				+
3	Анд				+
4	Амазонка						+		+
5	Перу							+
6	Н.Й.Вави лов			+
7	А. Веспуччи					+
8	Эл-Нинью							+
9	Магеллан		+			+
10	Х.Колумб					+