Африка материгін ?айталау.

Сабақтың тақырыбы: Африка материгін қайталау.

Сабақтың мақсаты:

    а ) Білімділігі: оқушылардың Африка табиғаты, халқы,    климаты, ішкі сулары және  табиғат зоналары      туралы алған  білімдерін тексеру, қайталау, бекіте түсу.

  ә) Дамытушылық : оқушының ойлау, есте сақтау қабілетін арттыру,дүниетанымдық көзқарасын      қалыптастыру, қызығушылығы мен белсенділігін арттыру.

  б) Тәрбиелік: ұжымдық қарым-қатынас, ынтымақтастық,   бірлікке, бір-бірін сыйлауға, тыңдай білуге  тәрбиелеу.

Сабақтипі: қайталау – жинақтау   сабағы.

Сабақ  әдісі: топтық жұмыс, сұрақ – жауап.

Пәнаралық  байланыс: биология, тарих.

Сабақтың  көрнекілігі: Дүние жүзінің физикалық картасы және саяси картасы,суреттер  және  слайдттар, сөзжұмбақ, интерактивті тақта және т.б.

Қажетті  құрал–жабдықтар: кітап, дәптер, қалам, кескін карта, атлас.

  Сабақтың барысы.

    І. Ұйымдастыру  кезеңі:

1. оқушыларменсәлемдесу,

   2) сынып кезекшісі арқылы оқушылардың сабаққа  қатысуын түгелдеу,

   3)сабаққа қажетті құралдарын алғызу   құралдардың түгелдігіне көзжеткізу,

    4)оқушылар назарын сабаққа аудару.    

Қызығушылықты ояту. Африка материгін таныстыру туралы тақпақ оқып, тақырыпты ашу. Сабақтың мақсатымен таныстыру.
Мен өзім оттай ыстық жермін,
Қазір де әл - ауқатты бірнеше елмін.
Египет, Алжир, Марокко бар,
Даңқымен таң қалдырған барлық елдің,
Тауларым бар Килиманджаро, Айдаһар
Нил, Замбези суым қандай!
Виктория, Чад көлдер, тұзды көлім,
Тамаша көрген адам таң қалғандай.
- Балалар осы өлең жолдарында қай материк туралы айтылған? (Африка)
- Алдынғы сабақтарда Африка туралы не үйрендіңдер? не білдіңдер?
- Осы материктің географиялық орны мен таныстық, табиғат зоналары, елдері және халқы туралы көп білім алдық.
- Бүгін Африка материгі тарауының соңғы сабағы, соңдықтан алдымызға қандай мақсат қоямыз?
- Алдынғы сабақтарда алған білімдерімізді пысықтап, жинақтап қорытынды сабақ өткіземіз.

    ІІ. Сабақ тақырыбы бойынша  жұмыс:

Бүгін біз сендермен «Африка»тарауына  қайталау сабағын өткіземіз.

  (Сынып 2 топқа бөлініп отырғызылады. Әр топ өз топбасшыларын өздері сайлайды.Әр топтың атаулары алдарына көрнекілік ретінде жазылып қойылады).

Ассосация әдісі арқылы тақырыпқа шолу жасау

1-топ. Африканың географиялық орны

2-топ. Африканың табиғаты, климаты

3-топ. Өзен-көлдері

4-топ. Халқы және елдері тақырыптарын топтарға бөліп беремін

Оқушылар өз тақырыптары бойынша еске түсіре отырып топтасып жұмыс жасайды.

А-3 форматта қағаз, маркерлер, интертақтада сұрақтар

              Сайыс бөлімдері:

1)    «Африкаға саяхат»

2)    «Сәйкестендіру тесті»

3)    «Алтын сандық» сұрақтары

4) Картамен жұмыс

1)    «Африкаға саяхат»  (интерактивті тақтаарқылы ойын түрінде жасалған слайд арқылы материктің солтүстігінен оңтүстігіне дейін қазыналы аймаққа жолында кездескен сұрақтарға жауап бере отырып екі топ нар түйе және  пілмен саяхат жасайды)

1)    Нигерия қандай ел, халқы қандай кәсіппен шұғылданады?(Нигерия халқының саны жөнінен Африкадағы ең ірі ел. Халқының  саны 125 млн-нан асады. Нигерия ауылшаруашылығымен айналысатын ел,соңғы жылдары өнеркәсіп те қарқынды дамуда.)

2)    Оңтүстік Африка Республикасы туралы не білесіңдер?(Оңтүстік Африка Республикасы шаруашылығының даму дәрежесі жөнінен дүниежүзінде алдыңғы орындардың бірін иеленеді.Африка халқының 6%-ы ғана тұратын Оңтүстік Африка Республикасында материктегі өнеркәсіп өнімінің 40%-ы өндіріледі.)

3)    Судан халқы қандай кәсіппен айналысады? (Суданда қой шаруашылығы дамыған. Өзен – көлдер бойында халық балық аулаумен және балық өңдеу шаруашылығымен айналысады.)

4)    Гвинея елінің табиғат байлықтары?   (Гвинея елінде алмас пен алюминийдің өте ір і кен орындары орналасқан.)

5)    Жерорта теңізінің жағалауындағы ірі порты қалаларды ата?(Касабланка, Рабат, Александрия, Триполи, Алжир, Тунис)

6)    Ніл аңғарындағы ең ірі қала туралы не білесіңдер? (Каир қаласы  973 жылдан Египеттің (Мысырдың)  астанасы. Бұл ежелгі қала өзіндік сәулет  өнері ескерткіштерімен, дүниедегі керектің барлығын табуға болатын шығыс базарымен ерекшеленеді.

7)    Кения жерінің табиғаты қандай дақылдар өсіруге қолайлы?

(Кения жерінде шайдың бағалы түрлері өсіріледі. Құнарлы топырақ және жауын – шашынның жеткілікті болуы астық дақылдары мен тропиктік өсімдіктерді өсіруге мүмкіндік береді).

3)    «Сәйкестендіру тесті»

І топ

ГВИНЕЯ ТАУЫ

САХАРА ТҮБЕГІ

ИНЕ ШЫҒАНАҒЫ

АТЛАС ШӨЛІ

СУЭЦ МҮЙІСІ

ШЫҒЫС АФРИКА КАНАЛЫ

СОМАЛИ ӨЗЕНІ

ТАНГАНИКА ҮСТІРТІ

ЛИВИНГСТОН ТЕҢІЗІ

КОНГО САРҚЫРАМАСЫ

ЖЕРОРТА КӨЛІ

2топ

ҚЫЗЫЛ ШӨЛІ

ВИКТОРИЯ АРАЛЫ

КАЛАХАРИ КЕУІП ҚАЛҒАН АРНАЛАР

НІЛ ҚАЛА

УӘДТЕР КӨЛІ

РАС-ХАФУН МҮЙІСІ

МАДАГАСКАР ТЕҢІЗ

ТУНИС ӨСІМДІК

ВИЛЬВИЧИЯ ӨЗЕНІ

ОКАПИ ЖАНАРТАУЫ

КИЛИМАНДЖАРО ЖАНУАР

4)    «Алтын сандық» сұрақтары(сандықша ішіндегі шарларда сабағымызға байланысты термин сөздер берілген:

НАМИБ, ЧАД ,ГОНДВАНА, ОКАПИ,БАОБОБ, СОМАЛИ, ЛИВИНГСТОН ,КИЛИМАНДЖАРО ,ПИГМЕИ, КОНГО)

4) Картамен жұмыс

Африканың шеткі нүктелерін, өзен-көлдерін, елдерін тақтада ілулі тұрған Дүниежүзінің картасынан РРТ-да аталған жер-су атауларын табуды тапсырамын.

Оқушылар жеке өздері тақтадағы картадан аталған жер-суды нұсқап көрсетеді.

РРt таныстырылым, физикалық карта

5)Тест тапсырмалары

І нұсқа

1.       Көлемі жөнінен Африкадан үлкен материк:
   A) Солтүстік Америка    B) Антарктида    C) Евразия   D) Оңтүстік Америка   E) Австралия
   
   

2.      Альпі мен Гималай тауларымен бір мезгілде қалыптасқан Африканың таулары:
   A) Эфиопия таулы қыраты   B) Атлас таулары   C) Шығыс Африка таулары   D) Митумба тауы
   E) Дракон таулары  

3.       Африканың жанартаулар көп орналасқан аймағы:
   A) Шығыс Африка таулары    B) Атлас таулары    C) Мадагаскар аралы   D) Сахара шөлі
   E) Намиб шөлі   

4.       Африкада биік, әрі ұзын тау тізбектерінің болмауы:
   A) Экватор материкті қиып өтеді    B) Геосинклинальды аймақта орналасқан
   C) Жауын-шашын көп жауады    D) Ежелгі платформада орналасқан
   E) Сейсмикалық аймақта орналасқан  

5.      Африкада суық ағыстар … септігін тигізеді:
   A) Жауын-шашынның көбеюіне    B) Жауын-шашынның азаюына   C) Жауын-шашынның маусым бойынша бір келкі таралуына
   D) Жауын-шашынның жаз кезінде көп түсуіне    E) Жауын-шашынның маусым бойынша бір келкі таралмауына
   
   

6.       Африка елдері:
   A) Алжир, Сирия, Иордания   B) Судан, Камерун, Либерия    C) Нигер, Непал, Гвиана   D) Колумбия, Парагвай, Уругвай
   E) Суринам, Судан, Чад   

7.      Африка жағалауын мұхит шайып жатыр?
   А) 1    В) 2   С) 3    D) 4    Е) 5    

8.       Африка материгіндегі ең ежелгі мемлекет
   А) ОАР    В) Египет    С) Алжир    D) Сомали    Е) Мозамбик    

9.       Конго өзенінің алабы орналасқан климаттық белдеу
   А) Субтропиктік және тропиктік    В) Экваторлық   С) Субэкваторлық және тропиктік   D) Экваторлық және тропиктік
   Е) Қоңыржай   

10. Африканың ең биік нүктесі
    А) Атлас    В) Кап    С) Килиманджаро   D) Айдаћар   Е) Шығыс Африка  

ІІ нұсқа

1.       Африкадағы жер қыртысының ең ірі жарығы өтетін ауданы
   А) Шығыс Африка таулы қыраты   В) Тибести таулы қыраты   С) Ахаггар таулы қыраты
   D) Дарфур үстірті   Е) Аир үстірті  

2.      Секретарь құсы тіршілік ететін зона
   А) Саванналар   В) Қоңыржай белдеудің шөлдері    С) Прерийлер
   D) Тропиктік шөлдер    Е) Экваторлық ормандар  

3.       Африканың ең биік нүктесінің биіктігі /м/
   А) 5895   В) 4925   С) 6698  D) 7135    Е) 5100    

4.       Африкадағы жауын-шашынның ең көп жауатын жері
   А) Жерорта теңізінің жағалауы     В) Мадагаскар аралы    С) Үнді мұхиты жағалауы   D) Гвинея шығанағы жағалауы
   Е) Материктің оңтүстігі    

5.      Африканың оңтүстік-батысындағы жағалық шөл
   А) Үлкен Нефуд    В) Виктория    С) Намиб   D) Атакама   Е) Руб-эль-Хали  

6.       Африканың ауылшаруашылығына қолайлы табиғат зонасы
   А) Экваторлық ормандар    В) Шөлдер С) Шөлейттер    D) Тропиктік Сельвао   Е) Қаттыжапырақты ормандар  

7.       Экваторлық ормандардың бойы аласа адамдары
   А) Эфиоптар    В) Пигмейлер   С) Бурлар   D) Берберлер   Е) Тутси мен химилер   

8.      Солтүстік Африканың ең бойшаң адамдары
   А) Эфиоптар    В) Пигмейлер   С) Бурлар   D) Берберлер   Е) Тутси мен химилер  

9. 9.      Африкадағы ХХ ғасырдың басындағы тәуелсізелдер
   А) ОАР, Египет    В) Алжир, Либия   С) Либерия, Эфиопия   D) Тунис, Марокко   Е) Судан, Нигерия
   Дұрысжауап: С

10. 10.  Африкадағы ең жоғары дамыған ел
    А) Египет   В) Алжир   С) Намибия   D) ОАР   Е) Эфиопия   Дұрысжауап: D

Презентация

ІІІ. Үй  жұмысы. Африка материгін қайталау.