Африка матерігін ?айталау
Халапов Серик Байтенович
Саба?ты?ма?саты:
а )Білімділігі: о?ушыларды? Африка таби?аты, хал?ы, климаты, ішкі сулары ж?не таби?ат зоналары туралы ал?ан білімдерін тексеру, ?айталау, бекіте т?су.
?) Дамытушылы? : о?ушыны? ойлау, есте са?тау ?абілетін арттыру,д?ниетанымды? к?з?арасын ?алыптастыру, ?ызы?ушылы?ы мен белсенділігінарттыру.
б) Т?рбиелік: ?жымды??арым-?атынас, ынтыма?тасты?, бірлікке, бір-бірінсыйлау?а, ты?дайбілуге т?рбиелеу.
Саба?типі: ?айталау – жина?тау саба?ы.
Саба? ?дісі: топты?ж?мыс, с?ра? – жауап.
П?наралы? байланыс: биология, тарих.
Саба?ты? к?рнекілігі: Д?ние ж?зіні? физикалы? картасы ж?не саяси картасы,суреттер ж?не слайдттар, с?зж?мба?, интерактивті та?та ж?не т.б.
?ажетті ??рал–жабды?тар: кітап, д?птер, ?алам, кескін карта, атлас.
Саба?ты?барысы.
І. ?йымдастыру кезе?і: 1) о?ушыларменс?лемдесу,
2) сыныпкезекшісіар?ылыо?ушыларды?саба??а ?атысуынт?гелдеу,
3)саба??а ?ажетті ??ралдарын ал?ызу ??ралдарды? т?гелдігінек?зжеткізу,
4)о?ушылар назарын саба??а аудару.
ІІ. Саба? та?ырыбы бойынша ж?мыс:
Б?гін біз сендермен «Африка»тарауына ?айталау саба?ын ?ткіземіз.
(Сынып 2 топ?а б?лініп отыр?ызылады. ?р топ ?з топбасшыларын ?здері сайлайды.?ртопты?атауларыалдарынак?рнекілікретіндежазылып?ойылады).
Сайысб?лімдері:
1) «Мемлекеттерді?орнын табу»
2) «Африка?асаяхат»
3) «С?зж?мба?шешу»
4) «С?йкестендірутесті»
5) «Алтын санды?» с?ра?тары
6) Координаттараны?тау
1) «Мемлекеттерді?орнын табу» (?лкенк?лемдеетіпжасал?анматерикті?кескінкартасыны??алташаларынао?ушылармемлекеттерді?аттарыжазыл?ан?а?аз?иындыларынд?рыссалыпорналастырады)
2) «Африка?асаяхат» (интерактивтіта?таар?ылыойынт?ріндежасал?ан слайд ар?ылыматерикті?солт?стігінено?т?стігінедейін?азыналыайма??ажолындакездескенс?ра?тар?ажауапбереотырыпекі топ нар т?йеж?не пілменсаяхатжасайды)
1) Нигерия ?андай ел, хал?ы?андайк?сіппенш??ылданады?(Нигерия хал?ыны? саны ж?ніненАфрикада?ые?ірі ел. Хал?ыны? саны 125 млн-нанасады. Нигерия ауылшаруашылы?ыменайналысатынел,со??ыжылдары?нерк?сіп те ?ар?ындыдамуда.)
2) О?т?стік Африка Республикасытуралы не білесі?дер?(О?т?стік Африка Республикасышаруашылы?ыны? даму д?режесіж?ніненд?ниеж?зіндеалды??ыорындарды?біріниеленеді.Африка хал?ыны?6%-ы ?анат?ратынО?т?стік Африка Республикасындаматериктегі?нерк?сіп?німіні? 40%-ы ?ндіріледі.)
3) Судан хал?ы?андайк?сіппенайналысады?(Суданда?ойшаруашылы?ыдамы?ан. ?зен – к?лдербойындахалы?балы?аулауменж?небалы???деушаруашылы?ыменайналысады.)
4) Гвинея еліні?таби?атбайлы?тары? (Гвинея еліндеалмас пен алюминийді??теірікенорындарыорналас?ан.)
5) Жерортате?ізіні?жа?алауында?ыіріпортты?алалардыата?(Касабланка, Рабат, Александрия,Триполи,Алжир, Тунис)
6) Ніла??арында?ые?ірі?алатуралы не білесі?дер? (Каир ?аласы 973 жылданЕгипетті? (Мысырды?) астанасы. Б?лежелгі?ала?зіндікс?улет ?неріескерткіштерімен, д?ниедегікеректі?барлы?ынтабу?аболатыншы?ысбазарыменерекшеленеді.
7) Кения жеріні? таби?аты ?андай да?ылдар ?сіруге ?олайлы?
(Кения жеріндешайды?ба?алыт?рлері?сіріледі. ??нарлытопыра?ж?нежауын – шашынны?жеткіліктіболуыасты?да?ылдары мен тропиктік?сімдіктерді?сіругем?мкіндікбереді).
3) «С?зж?мба?шешу»
4) «С?йкестендірутесті»
5) «Алтын санды?» с?ра?тары(санды?шаішіндегішарлардасаба?ымыз?абайланысты термин с?здерберілген:
НАМИБ,ЧАД,ГОНДВАНА,ОКАПИ,БАОБОБ,СОМАЛИ,ЛИВИНГСТОН,КИЛИМАНДЖАРО,ПИГМЕИ,КОНГО)
6) Координаттар аны?тау(географиялы? координаттардыпайдаланып, карта к?мегіменматерикті?шеткін?ктелерінаны?тау) 150с.е. 180б.б. 350о.е. 200ш.б.
7)Тест тапсырмалары
І н?с?а
- 1. К?леміж?ніненАфрикадан?лкен материк:
A) Солт?стік Америка B) Антарктида C) Евразия D) О?т?стік Америка E) Австралия
Д?рысжауап: C - 2. Альпі мен Гималайтауларыменбірмезгілде?алыптас?анАфриканы?таулары:
A) Эфиопия таулы?ыраты B) Атлас таулары C) Шы?ыс Африка таулары D) Митумбатауы
E) Дракон таулары Д?рысжауап: B - 3. Африканы?жанартауларк?порналас?анайма?ы:
A) Шы?ыс Африка таулары B) Атлас таулары C) Мадагаскар аралы D) Сахара ш?лі
E) Намибш?лі Д?рысжауап: A - 4. Африкадабиік, ?рі?зын тау тізбектеріні?болмауы:
A) Экватор материкті?иып?теді B) Геосинклинальдыайма?таорналас?ан
C) Жауын-шашынк?пжауады D) Ежелгіплатформадаорналас?ан
E) Сейсмикалы?айма?таорналас?ан Д?рысжауап: D - 5. Африкадасуы?а?ыстар … септігінтигізеді:
A) Жауын-шашынны?к?беюіне B) Жауын-шашынны?азаюына C) Жауын-шашынны?маусымбойыншабіркелкітаралуына
D) Жауын-шашынны?жазкезіндек?пт?суіне E) Жауын-шашынны?маусымбойыншабіркелкітаралмауына
Д?рысжауап: B - 6. Африка елдері:
A) Алжир, Сирия, Иордания B) Судан, Камерун, Либерия C) Нигер, Непал, Гвиана D) Колумбия, Парагвай, Уругвай
E) Суринам, Судан, Чад Д?рысжауап: B - 7. Африка жа?алауынм?хитшайыпжатыр?
А) 1 В) 2 С) 3 D) 4 Е) 5 Д?рысжауап: В - 8. Африка материгіндегіе?ежелгімемлекет
А) ОАР В) Египет С) Алжир D) Сомали Е) Мозамбик Д?рысжауап: В - 9. Конго ?зеніні?алабыорналас?анклиматты?белдеу
А) Субтропиктікж?нетропиктік В) Экваторлы? С) Субэкваторлы?ж?нетропиктік D) Экваторлы?ж?нетропиктік
Е) ?о?ыржай Д?рысжауап: В - 10. Африканы?е?биікн?ктесі
А) Атлас В) Кап С) Килиманджаро D) Айдаћар Е) Шы?ыс Африка Д?рысжауап: С
ІІ н?с?а
- 1. Африкада?ыжер?ыртысыны?е?іріжары?ы?тетінауданы
А) Шы?ыс Африка таулы?ыраты В) Тибеститаулы?ыраты С) Ахаггартаулы?ыраты
D) Дарфур?стірті Е) Аир ?стірті Д?рысжауап: А - 2. Секретарь ??сытіршілікететін зона
А) Саванналар В) ?о?ыржайбелдеуді?ш?лдері С) Прерийлер
D) Тропиктікш?лдер Е) Экваторлы?ормандар Д?рысжауап: А - 3. Африканы?е?биікн?ктесіні?биіктігі /м/
А) 5895 В) 4925 С) 6698 D) 7135 Е) 5100 Д?рысжауап: А - 4. Африкада?ыжауын-шашынны?е?к?пжауатынжері
А) Жерортате?ізіні?жа?алауы В) Мадагаскар аралы С) ?ндім?хитыжа?алауы D) Гвинея шы?ана?ыжа?алауы
Е) Материкті?о?т?стігі Д?рысжауап: D - 5. Африканы?о?т?стік-батысында?ыжа?алы?ш?л
А) ?лкенНефуд В) Виктория С) Намиб D) Атакама Е) Руб-эль-Хали Д?рысжауап: С - 6. Африканы?ауылшаруашылы?ына?олайлытаби?атзонасы
А) Экваторлы?ормандар В) Ш?лдер С) Ш?лейттер D) ТропиктікСельвао Е) ?аттыжапыра?тыормандар Д?рысжауап: Е - 7. Экваторлы?ормандарды?бойыаласаадамдары
А) Эфиоптар В) Пигмейлер С) Бурлар D) Берберлер Е) Тутси мен химилер Д?рысжауап: В - 8. Солт?стікАфриканы?е?бойша?адамдары
А) Эфиоптар В) Пигмейлер С) Бурлар D) Берберлер Е) Тутси мен химилер Д?рысжауап: Е - 9. Африкада?ы ХХ ?асырды?басында?ыт?уелсізелдер
А) ОАР, Египет В) Алжир, Либия С) Либерия, Эфиопия D) Тунис, Марокко Е) Судан, Нигерия
Д?рысжауап: С - 10. Африкада?ые?жо?арыдамы?ан ел
А) Египет В) Алжир С) Намибия D) ОАР Е) Эфиопия Д?рысжауап: D
ІІІ. ?й ж?мысы. Африка материгін?айталау.