Жер асты сулары презентация

Жер асты сулары.

• Жоспар
• І. Жер асты суының пайда болуы
• ІІІ Еспе су мен қабатаралық су
• ІV Минералды және жылы жер асты суы
• V Жерасты суының әрекеті
• VI Жер асты суын қорғау

Үй тапсырмасын тексеру:

1.Сұрақтарға жауап беру.

2. Картадан көлдерді көрсету

І - тур

Сұрақтарға жауап беру.

Әр сұраққа берілген жауап балмен есептеледі

1 сұрақ

1.Көл дегеніміз не?.

Жер бетіндегі суға толған табиғи ойыс

2. Дүниежүзіндегі ең үлкен көл .

Каспий

3. Дүние жүзіндегі ең терең көл?

Байкал

• 4.Тау жасалу үрдістері арқылы пайда болатын көл

Тектоникалық көл

5.Тектоникалық көлдерді ата:

Байкал, Ыстық көл, Зайсан

6. Таудың опырылып өзен аңғарларын бөгеп тастаған кезде пайда болатын көл:.

Бөген көл

7. Бөген көлдерді ата.

Сарез,Үлкен Алматы көлдері

8.Қалдық көлдер деген не? .

8.Бір кездегі теңіздің орнын басқан көл

9.Қалдық көлдерді ата

Каспий,Арал

10.Сөнген жанартаулардың кратерлерінде пайда болған көл:

Жанартаулық көл

11. Ағынды көл дегеніміз не?.

.Өзен ағып шығатын көл

12.Ағынсыз көл дегеніміз не?

Ешбір өзен ағып шықпайтын көл

13.Тұнба көл деген не?

Құрғақ аймақта көл суы түгелдей буланып түбінде тек тұз қалатын көл

14. Каспий көлінің жағасындағы елдерді ата.

Қазақстан,Ресей,Әзірбайжан,

Түркіменстан ,Иран

15. Кеме қатынайтын көлдерді ата

Онега,Ладога,

Жоғары,Эри, Онтарио,Гурон

16. Өзен басталар жері бастау дейміз

Бастауы

17. Картада жылы ағыстар қандай сызықпен белгіленеді.

Қызыл

18.Арна деген не?.

Аңғардың табанындағы

өзенсуы ағып жататын ойыс

19.Өзен жүйесі деген не?.

Өзен барлық салаларымен бірігіп өзен жүйесін құрайды

20. Мұхиттағы тұздылық немен өлшенеді.

Промилле

21. Өзен сағасы деген не?

Өзеннің теңізге немесе

көлге құятын жері

• Жер асты суы қалай пайда болды ?

• Жауын-шашыннан,су буынан,балқыған магмадан пайда болады

Жер астына су қалай жиналады?

Жер қыртысында суды әртүрлі өткізетін

тау жыныстары өткізгіш қабат деп аталады.Оған :Құм, қиыршық тас, малта тас

• Су өткізбейтін қабат саз, гранит, құмтас, сазды тақтатас.Су өткігіш жыныстар қабатына судың жиналуы сулы қабат дейміз.

• Еспе су- Жер бетінен есептегенде су өткізбейтін бірінші қабатқа дейінгі суды еспе су деп стайды.
• Егер су өткізбейтін қабат белгілі бір жаққа қарай еңіс орналасса ,онда су осы қабаттың бағытымен ,төмен қарай ағып, жер бетіне шығады.Жер бетіне ағып шыққан суды бастау, бұлақ,көз,қайнар, тұма.

Артезиан суы

• Су өткізбейтін қабаттардың арасын жиналған су.Оның тереңдігі 100м-10 км –ге дейін кетеді.

Минералды су

Құрамында еріген заттар мен газдар кездесетін жер асты суы.

Оның құрамында қышқылдар,тұздар,

II - тур

20

30

40

20

40

30

20

30

40

30

20

40

Мұхит, теңіз суларының құрлыққа сүйірлене немесе тереңірек ішке қарай енген бөлігін не деп атаймыз?

Шығанақ

Жерорта, Азов, қызыл теңіздер қандай теңіз түріне жатады?

Ішкі теңіздер

Материк ішіндегі тұйық сулы өлкені не деп атаймыз?

Көл

Өзен басталар жерінен құяр жеріне дейінгі аралықты не деп атаймыз?

Өзен алабы

Дүние жүзіндегі ең ұзын өзен? Ұзындығы...

Ніл өзені. (6671)

1 тонна бидай өсіру үшін қанша тонна су қажет?

1500 тонна

Ішкі теңізге қарағанда мұхитпен емін – еркін байланысқан теңіздер

Сыртқы теңіздер

Қазақстандағы ең ірі өзен?

Ертіс

Атлант мұхитының ең терең жері?

Пуэрто-Рико (8742 м)

Мұхиттардағы ең ірі сүтқоректі?

Кит (33 метр)

“ Гидросфера” – сөзі грек тілінен аударғанда қандай мағана береді?

“ гидро”- су, “сфера”- шар

1 литр теңіз суының құрамында қанша грамм су болады?

35 грамм

• Жер асты сулары

ІV - тур

“ Мақал-мәтелдер” сайысы

3

Әр дұрыс жауап 50 ұпай

2

4

5

1

8

7

6

Жер асты сулары дегеніміз не?

Жер қыртысының жоғарғы бөлігіндегі суларды айтамыз.

Жер қыртысы қандай қабаттардан тұрады?

Жер қыртысы су өткізгіш және су өткізбейтін қабаттардан тұрады.

Су өткізетін тау жыныстарын ата:

Құм, қиыршық тас, малта тас

Су өткізбейтін қабат

Саз, гранит, сазды тақта тас.

Бір тамшы су-

- жерге пайда

Еспе су дегеніміз не?

Жер бетінен есептегенде су өткізбейтін 1-ші қабатқа дейінгі суды айтамыз.

Бұлақ дегеніміз не?

Егер су өткізбейтін қабат белгілі бір жаққа қарай еңіс орналасса,онда су осы қабаттың бағытымен төмент қарай ағып, жер бетіне шығатын жерін айтады.

Артезиан суы дегеніміз не?

Жер қыртысының қойнауындағы су өткізбейтін қабаттардың арасындағы сулы қабат.

Минералды су дегеніміз не?

Құрамында еріген заттар мен газдар кездесетін жер асты суларын айтамыз.

• Сырғыма дегеніміз не?

• Еспе сулардың су өткізбейтін қабаттың бетімен төмен қарай лықсып түсуін айтамыз.

V - тур

« Ең, ерекше ... » сайысы

(Әр сұрақ 10 ұпаймен есептелінеді)

« Ең, ерекше ... » ойыны.

№

Ең, ең, ең ...

1

Жердің терең қабатындағы қысымды су

2

Жауаптары

Ең үлкен көл

3

Ең терең көл

4

Ең биік сарқырама

5

6

Ең ұзын өзен

Ең тұзды теңіз

7

Ең ұзын үңгір

8

Ең ұзын бұғаз

9

Ең кең бұғаз

10

Ең үлкен арал

11

Ең суы мол өзен

№

Ең, ең, ең ...

1

Жауаптары

Жердің терең қабатындағы қысымды су

2

Артезиан

3

Ең үлкен көл

Каспий

Ең терең көл

4

Байкал

Ең биік сарқырама

5

Анхель

Ең ұзын өзен

6

7

Ніл

Ең тұзды теңіз

Қызыл теңіз

Ең ұзын үңгір

8

Флинт мамонт

Ең ұзын бұғаз

9

Мозамбик

Ең кең бұғаз

10

Дрейк

Ең үлкен арал

11

Гренландия

Ең суы мол өзен

Амазонка

Сабақтың соңы Қатысқандарыңызға рахмет