Биосфераны? негізгі функциясы — К?н энергиясын фотосинтездейтін а?заларды? пайдалануын ж?не б?кіл тіршілік процестеріні? динамикасын ?амтамасыз ететін энергия мен заттарды? биологиялы? айналысы. Тірі аз?алар (тірі заттар) мен оларды? тіршілік ететін ортасы ?аламды?, айма?ты? ж?не жергілікті де?гейде динамикалы? ж?йелер т?зе отырып, бірімен-бірі ?зара ты?ыз байланыста ж?не ?зара ?рекеттес болады. "Биосфера" терминін ал?аш австриялы? геолог Э. Зюсс енгізді (1875 ж.). ?лкен айналым бірнеше млрд. жылдар?а созылады. Тау жыныстары б?зылып, желмен м?жіліп, су а?ынымен Д?ниеж?зілік м?хит?а т?седі. Б?л жерде олар те?із т?бі ?абаттануын т?зіп, тек бір б?лігі ?ана жауын-шашынмен ??рлы??а ?айтып т?седі. Ірі, біра? ?те баяу ж?ретін геотектоникалы? ?згерістерді? (материктерді? т?мен т?сіп, те?із т?біні? к?терілуі, м?хиттар, те?іздерді? орын ауысуы) ар?ылы ?абаттану ??рлы??а ?айта оралады, процесс осылай ?айталана береді.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Тіршілік ?абаты Биосфера »
Биосферадағы үлкен айналым
izden.kz
Биосфера — құрамы, құрылымы және энергетикасы, негізінен, тірі ағзалардың қарекетімен байланысты Жер қабығының (сферасының) бірі. Биосфера ұғымы "географиялық қабық" ұғымына жақын. Заттар мен энергия алмасуының курделі биохимиялық циклондарымен өзара байланыстағы атмосфераның жер беті бөлігін,гидросфераны және литосфераның үстіңгі бөлігін қамтиды. Биосфераның жоғарғы шекарасы атмосферада 30 км биіктікке дейін, төменгі шекарасы құрлықта жер бетінен 4— 5 км терендікте, Дүниежүзілік мұхитта ең терең ойыстың түбімен өтеді.
izden.kz
тірі заттар
ғарыштық заттар.
В.И. Вернадский бойынша биосферада 7 әр түрлі, бірақ өзара байланыстағы зат түрлерін бөлуге болады
енжар заттар
шашыранды атомдар
биологиялық енжар заттар
радиоактивті заттар
izden.kz
Биосфераның негізгі функциясы — Күн энергиясын фотосинтездейтін ағзалардың пайдалануын және бүкіл тіршілік процестерінің динамикасын қамтамасыз ететін энергия мен заттардың биологиялық айналысы. Тірі азғалар (тірі заттар) мен олардың тіршілік ететін ортасы ғаламдық, аймақтық және жергілікті деңгейде динамикалық жүйелер түзе отырып, бірімен-бірі өзара тығыз байланыста және өзара әрекеттес болады. "Биосфера" терминін алғаш австриялық геолог Э. Зюсс енгізді (1875 ж.).
izden.kz
Биосфера- орталықтанған жүйе. Биосфераның орталық буыны тірі ағзалар (тірі заттар) болып табылады. (антропоцентризм)
Биосфера-ашық жүйе. Биосфераның өмір сүруі сырттан келетін энергиясыз мүмкін емес. Биосфера әрқашан күн сәулесі түседі.
Биосфераның маңызды қасиеті – заттар айналымын қамтамасыз ететін механизмдердің болуы және соларға байланысты жеке химиялық элементтердің және олардың қосылыстарының таусылмастығы
Биосфераның негізгі қасиеттері
Биосфера-көп түрлілікпен сипатталатын жүйе. Көптүрлілік кез-келген экожүйенің және биосфераның тұрақтылығын негізгі шарты
Биосфера-өзін-өзі реттелуші жүйе. Бұл жүйеге ұйымдастық гомеостаз тән.
izden.kz
Үлкен немесе геологиялық (құрлық пен мұхит арасында)
Заттар айналымы 2 түрге бөлінеді
Кіші немесе биологиялық (экожүйе ішінде)
izden.kz
Үлкен айналым бірнеше млрд. жылдарға созылады. Тау жыныстары бұзылып, желмен мүжіліп, су ағынымен Дүниежүзілік мұхитқа түседі. Бұл жерде олар теңіз түбі қабаттануын түзіп, тек бір бөлігі ғана жауын-шашынмен құрлыққа қайтып түседі. Ірі, бірақ өте баяу жүретін геотектоникалық өзгерістердің (материктердің төмен түсіп, теңіз түбінің көтерілуі, мұхиттар, теңіздердің орын ауысуы) арқылы қабаттану құрлыққа қайта оралады, процесс осылай қайталана береді.