"Жер?йы?" зияткерлік ойыны

«Жер?йы?» зияткерлік ойыны

Ма?саты: О?ушыларды? білімін ?алыптастыру, есте са?тау, танымды? ?абілеттері мен тіл байлы?тарын дамыту, ?йымшылды??а, досты? ?арым-?атынас?а, адамгершілікке т?рбиелеу;

К?рнекілігі: ?аза?станны? картасы, д?ние ж?зіні? саяси картасы;

Биіктетер білімні? а? ордасын,

Мереке? ??тты болсын барша ?ауым.

?ол со?ып ?ошеметпен ?арсы алайы?,

Білімді жа?а ?асыр перзенттерін, - деп

б?гінгі сайыс?а ?атысушы ?міткер топтарымызды орта?а ша?ырайы?:

?атысушы топтар: І топ – 8-сынып

                                   ІІ топ – 8-сынып  

                                   ІІІ топ – 8-сынып

Білімі?ді саралап,

Т?релігін айтатын.

?діл ба?а беретін,

?діл?азы ал?асын,

Ша?ырайы? орта?а, - деп

Б?гінгі сайысымызды? ?діл?азылар ал?асыны? м?шелерімен таныс болайы?:

?аза?пыз ?ой б?йге десе ?озатын,

?осат??ын к?ре? атын, боз атын.

Басталады б?гінгі сайысымыз,

             Шы?сын ш?кірт шы?дар?а ?ол созатын, - деп

 б?гінгі «Жер?йы?» зияткерлік ойыныны? шарттарымен таныс болайы?:

Барысы:

1. «Кім жылдам?»

2. «Ойлан да, жауап бер!»

3. «Тап?ыр болса?, тауып к?р!»

4. «Ойлан тап...»

5. «Ж?зден ж?йрік, мы?нан т?лпар»

6. «Білгенге маржан»

7. «Конверттен шы??ан бас?атыр?ы»

Ал, бізді? ?здіктер, ?алайсыздар?

Сіздер ?тер ?лі де талай сын бар.

Сайысты? б?л бірінші б?лімінде,

Т?седі б?секеге білімділік, - деп

Сайысымызды? 1 – кезе?і: «Кім жылдам?» б?ліміне кезек берейік:

1. География п?нін ?натасыз ба?
2. Тау мен тау кездесе ме?
3. ?зен сылдырлап а??анда ?андай к?йде боласыз?
4. Тау шы?ында не бар?
5. Альпинист бол?ы?ыз келе ме?
6. Жер шары ?ашан пайда болды?
7. Парталас к?рші? кім?
8. Саяхат?а шы?ты?ыз ба?
9. Жерді? пішіні ?андай?
10. Х. Колумбпен кездесті?із бе?
11. Жерді? серігі ?алай аталады?
12. Африкада кімдер т?рады?
13. «Аустралия» ?андай ма?ына береді?
14. Жер К?нді айнала ?оз?алады ма?
15. ??с Жолын к?рді?із бе?
16. Д?ние ж?зіндегі е? ?зын тау.
17. Компас алып ж?ресіз бе?
18. Болаша?та ?андай маманды? иесі бол?ы?ыз келеді?
19. Аюмен бетпе бет кездесті?із бе?
20.  Б?лдірген жейсіз бе?
21. Картада не бейнеленген?
22. Т?йе ш?л далада ?мір с?ре ала ма?
23. Фауна дегеніміз не?
24. «Адам-таби?ат ?ожасы» деген пікір д?рыс па?
25. Географиядан не ?йренді??
26. К?н мен т?н ?ашан те?еледі?
27.  Ту?ан ?лке?ізді? ?андай тамаша жерлерін білесіз?
28.  Ресурсты? орталы?  ?нап жатыр ма?
29.  ?ызылорда облысында ?андай ?сімдік ?седі?
30.  География п?нін «5» - ке о?у?а с?з бере аласыз ба?

 

Сайысымызды? 2 -  кезе?: «Ойлан да, жауап бер!» кезе?іне кезек береміз:

2 кезе?: «Ойлан да, жауап бер!»

Шарты: ?рбір топ?а 5 с?ра?тан ?ойылады. ?р д?рыс жауап?а 5 ?пайдан беріліп отырады.

І топ:

1. ?аза?стан Республикасыны? жеріні? алып жат?ан ауданы?
2. (2 724,9 мы? км2)

2. ?ысымы бірдей н?ктелерді ?осатын ?исы? сызы??(Изобара)

3. Жер шарын 13 климатты? белдеуге б?лген ?алымды ата:(Алисов)

4. ?аза?стан жер к?лемі бойынша д?ние ж?зінде нешінші орын алады?(9)

5. Жалпы жер бетіні? ауданы? (510 млн км2)

ІІ топ:

1. ?аза?станны? шекарасыны? ?зынды?ы?(15 км)

2. Температуралары бірдей н?ктелерді ?осатын ?исы? сызы??(Изотерма)

3. Абсолют биіктігі 500м-ден жо?ары болып келетін жазы? не деп аталады?

(?стірттер)

4. ?аза?стан жер к?лемі бойынша Еуразия материгінде нешінші орын алады?

(4)

5. ?аза?станны? е? биік н?ктесі? (Хан-Т??ірі шы?ы)

ІІІ топ:

1. ?аза?станны? хал?ы ?анша? (16 млн)

2. Жауын-шашын м?лшері бірдей н?ктелерді ?осатын ?исы? сызы??

(Изогиета)

3. Д?ниеж?зілік м?хит суыны? ?андай ?асиеттері бар?(Температурасы ж?не т?здылы?ы)

4. ?аза?стан жер к?лемі бойынша ТМД-да нешінші орын алады?(2)

5. Таби?и к?йінде тама??а пайдаланатын минерал?(Ас т?зы)

 

Білімні? ?ш?ырлы?ын таныт сен,

Асып, тасып, асы?па, ?алыспа сен.

Уа?ыт деген зымырап, зулап жатыр,

Шапша?ды? б?л сайыста керек екен, - деп

Сайысымызды? 3-  «Тап?ыр болса?, тауып к?р!» кезе?ін тамашалайы?.

 

3 – кезе?: «Тап?ыр болса?, тауып к?р!»

Шарты: Б?л ойынны? шарты бойынша берілген ма?алды? жал?асын табу немесе берілген с?ра??а жауап беру. ?р топ?а 5 тапсырмадан беріледі. ?р д?рыс жауап?а 5 ?пайдан беріледі.

І топ:

1. «?яда не к?рсе?,....................................»(?ш?анда соны ілерсі?)

2. «Мерген к?зімен ??тты,..........................»(Шешен с?зімен ??тты)

3. ?аза?станны? таулы ?лкесі?

4. ?аза?стан неше экономикалы?-географиялы? аудан?а б?лінеді? (5)

5. Бір таулы ?лкені ??райтын екі жота? (Сауыр-Тарба?атай)

ІІ топ:

1. «??лан к?зі ас?арда,...............................»(?ыран к?зі аспанда)

2. «Арманымен ер с?лу,....................................»(Орманымен жер с?лу)

3.Сарыар?аны? екінші атауы?

4.?аза?станны? е? биік н?ктесі?(Хан Т??ірі)

5.?аза?стан неше экономикалы?-географиялы? аудан?а б?лінеді? (5)

ІІІ топ:

1.«Тау кезе?сіз болмас,........................» (?лке ?зенсіз болмас)

2. «Дала к?ркі – мал,.............................» (?зен к?ркі - тал)

3. ?аза?станны? е? т?мен жері? (?ара?ия ойысы)

4. Юра д?уірі ?ай эрада? (Мезозой)

5. Е? ежелгі ??рлы?? (Пангея)

Теректей тамыры?ды жайып тере?,

Жете бер жа?сы к?нге халы?пенен.

Тула?ан тол?ындардан тайсалмасын,

Таби?ат м?хиты?да алып кеме?, - деп

Сайысымызды? келесі 4 – кезе?: «Ойлан тап...» кезе?ін тамашалайы?:

4 – кезе?: «Ойлан тап...»

Шарты: Б?л ойынны? шарты бойынша ?р топ?а 2 арнайы с?ра? ?ойылады. ?р д?рыс жауап?а 10 ?пайдан беріледі.

І топ:

1.Б?л ХІХ ?асырды? 70-жылдарында пайда бол?ан б?рын?ы Гавриловка ауылы. Б?л жергілікті шаруашылы? шикізаттарын ??сататын ірі орталы?. М?нда жеміс-консерві зауыты, тігін ж?не жи?аз фабрикалары ж?мыс істейді. Б?л ?ай ?ала? (Талды?ор?ан)

2. ?аза?станны? осы облысы алтын ?ндіру ?нерк?сібімен айналысады. Осы облыста А?бейіт, Жолымбет алтын ??деу зауыттары бар. Б?ны елімізді? дамы?ан облысы деп атау?а болады. Б?л ?ай облыс?(А?мола)

 ІІ топ:

1.Б?л жер Алматы облысыны? Алматы ?аласында орналас?ан. Б?л жер туралы мынандай а?ыз бар: «Бір байды? жайлауы осы жер бол?ан дейді. Бай жыл?ыларын жайлау?а ?келген к?ні б?л жерде жер сілкінісі болады. Сонда байды? ж?здеген, мы?да?ан жыл?ылары к?міліп ?алады. Б?л ?ай жер?» (Мы?жыл?ы жері)

2. А?мола б?л еліміздегі аса дамы?ан облыс. М?нда к?птеген зауыттар, фабрикалар орналас?ан. Осы ?алада орналас?ан мемлекеттік ?оры?ша ?алай аталады? (Зеренді)

ІІІ топ:

1.Б?л А?мола облысында орналас?ан ?ырат. Орташа биіктігі 300-500м. Б?л жер туралы С?кен Сейфуллин поэма жазды. Б?л ?ай жер?(К?кшетау)

2.Абылай ханны? Сабала? кезінен абылай хан бол?анша оны? ?мірін Б??ар жырауды? жырынан білеміз. Ол ?зіні? ханды? т?л?асын ат ?стінде ?ткізіп, бір ?зенні? бойында ?айтыс болады. Б?л ?ай ?зен? (Арыс)

?аза? деген халы?ты? баласымыз,

Алда талай алынар асуымыз.

Арман жолы ?иын жол, ба?ыт жолы,

М?мкін емес б?л жолда адасуымыз, - деп

Сайысымызды? келесі 5 – кезе?: «Ж?зден ж?йрік, мы?нан т?лпар» кезе?ін тамашалайы?:

5 – кезе?: «Ж?зден ж?йрік, мы?нан т?лпар»

Шарты: Б?л топ басшылар сайысы. Топ басшылары конверттен шы??ан ?ріптерден географиялы? терминдер ??растыруы керек. Д?рыс берілген жауап?а 10 ?пайдан беріледі.

І топ:

Чтарабиялервунілдцфдрейкксчэбжерортахшья

(Арабия, Ніл, Дрейк, Жерорта)

ІІ топ:

Йебгибралтарцюскандинавияыфтайфундкарал

(Гибралтар, Скандинавия, Тайфун, Арал)

ІІІ топ:

Мвбайкалидыяанхельйфчамазонкаврпконгозх

(Байкал, Анхель, Амазонка, Конго)

Кездестік міне та?ы да,

Саласында білімні?.

Сараптау?а асы?пай,

География ?ызы?ын, - деп

Сайысымызды? со??ы кезе?і 6 – кезе?: «Білгенге маржан» кезе?ін тамашалайы?:

6 – кезе?: «Білгенге маржан»

Шарты: Б?л ойынны? шарты бойынша ?р топ?а 2 ж?мба? жасырылады. Ж?мба?ты? шешуі 3 тілде ?айтарылуы тиіс. ?рбір толы? жауап?а 10 ?пайдан беріледі.

І топ:

1.?ара тауды? басында

Киік кетіп барады.

?ол-ая?ы бауырына

Тиіп кетіп барады.(т?ман-туман-)

 

2.Жай?аным т?кті кілем

Ілгенім та?ыр кілем.(Жер мен аспан-земля и небо-)

ІІ топ:

1.Тереземе а? монша? ?рып жатыр,

?р?ан бойда т?к ?алмай сынып жатыр.(Жа?быр-дождь)

 

2.А? с???ар ??сым а?ып келеді,

Дауысы жер жарып келеді.

Жолына бояу жа?ып келеді. (?ша? – самолет - plane)

ІІІ топ:

1.К?н астында к?к ш?бар,

Одан асау жо? шы?ар.

Жарытпайды ?оныстап,

Т?ра алмайсы? оны ?стап.(?зен-река-)

 

2.Жазда жатса? к?ле?кесіне алады,

?ыста жа?са? жаны? рахат табады.(А?аш-дерево-)

 

7 – кезе?: «Конверттен шы??ан бас?атыр?ы»

Шарты: Б?л ойынны? шарты бойынша ?р топ басшылары конверт суырады. Конвертті? ішіндегі буындардан географиялы? терминдер ??растыруы ?ажет, 5 минут уа?ыт ішінде. Д?рыс, толы? ??растыр?ан топ?а 50 ?пайдан беріледі.

 

Осымен б?л ?ызы?ты т?м?мдаса?,

Б?л жайды айтамыз ба жаман болса?.

?йрендік білмегенді осы жолы,

Та?ы да ?йренеміз аман болса?, - деп

Б?гінгі 9 – сыныптар арасында ?ткізіліп отыр?ан «Жер?йы?» зияткерлік ойыны да ?з м?ресіне келіп жетті.

Жар?ырап ж?лдызымыз жана берсін,

?азылар бізге ?діл ба?а берсін.

Осындай жа?сы ?ызы? ойын-сайыс,

Алда да ?з жал?асын таба берсін., - деп

С?з кезегін ?діл?азылар ал?асына береміз!

 

?мірге ?зек бол?ан на?ты ?ылым,

Хал?ымны? ж?регінен тапты н?рын.

Келеді т?рбиелеп еркін елді?,

Ерте?гі ал?ыр ?ызын, тап?ыр ?лын, - деп

Б?гінгі 8 – сыныптар арасында оздырыл?ан «Жер?йы?»  зияткерлік ойыны ая?талды.

 

Сау болы?ыздар!

М.?уезов атында?ы №2 орта жалпы білім беретін мектебі

 

 

 

 

 

 

Сыныптан тыс шара

 

 

 

 

 

Та?ырыбы:

«Жер?йы?» зияткерлік ойыны

 

 

 

 

 

?ткізген: Утешева А.Ж.

 

 

 

 

              

 

2014-2015 о?у жылы