?з ж?рісінді алу

Саба? та?ырыбы: ?з ж?рісінді алу.
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: ?лтымызды? негізсіз ?мытылып бара жат?ан ойынын жа??ырту, бабаларымызды? ойыны туралы т?сінік беріп, ?ызы?ушылы? ояту.
Дамытушылы?: Асы? ойнату ар?ылы о?ушыларды д?лдікке, мергендікке, ептілікке же?іске деген ??штарлы??а, намыс?ойлы??а, ?ділдікке баулу.
Т?рбиелік: О?ушыларды ?лтымызды? ??ндылы?тарын ?астерлеуге баулу, ?аза? хал?ыны? брендттерін са?тап ?лемдік денгейдегі спортты? ойындар ?атарына ?остыру?а ой ту?ызу.
Міндет: Асы? ойыныны? барлы? ережелерін, ?ыр – сырларын зерттеп, ізденіс ж?мыс жасап, асы?ты? т?рлерімен ерекшелерін білу.

К?рнекілігі: асы?, презентация.
Саба? барысы:

I. ?йымдастыру кезе?і.амандасу, о?ушылардыц т?гендеу.

II. Ой ?оз?ау:
- Асы? туралы не білеміз?
- Асы? - ?аза? хал?ыны? ?лтты? ойыны
- Асы? ?аза? хал?ыны?, ырымдарында ?адірлі с?йекті? бірі.
- Баласыны? ермегі, ойыншы?ы, с?йікті ойыны бол?ан
- Компьютер ойындары баланы ашуша?, ?атігез, мейрімсіз етеді К?з жанарын б?зады. ?азір екі баланы? бірі к?зілдірік киеді, ал Асы? ойыны б?рын батырларымызды мергендікке т?рбиелеген.

III. ?лтты? ойындары к?бінесе ?р халы?ты? ?леуметтік - экономикалы? жа?дайларына, шаруашылы? м?мкіншіліктеріне байланысты ?алыптас?ан. ?аза? хал?ыны? ?лтты? ойындарыны? к?бі таби?и заттармен ойнау?а негізделген. Шаруашылы?ы мал шаруашылы?ына негізделгендіктен ?аза? хал?ыны? ?лт ойындары да осы?ан икемделеді. ?сіресе, ?ойды к?п ?сіргендіктен, балалар ойыныны? к?бі ?ой асы?ымен байланысты болып келеді. Сонды?тан асы? ойындары ?лт ойындарыны? ішіндегі арыдан келе жат?ан к?нелеріні? бірі болып табылады. Асы? ойыны баланы? жастайынан нерв ж?йелерін шы?дап, оларды д?лдікке, ?стамдылы??а, байсалдылы??а т?рбиелейді. М?ндай ?асиеті болмаса, адамда т?зімділік, шыдамдылы? та болмайды. Ондай ?асиеттері болмаса, адам ойында да, ?мірде де к?здеген ма?сатынан шы?а бермейді. Б?л ойынны? е?бектеген баладан, е?кейген к?ріге дейін ойнайтын т?рлері бол?ан.
Асы? ойыны, баланы? к?н ?за? ?имылына тигізер ?сері мол. – Ойын барысында: • ж?гіру • ж?ру • иілу • секіру • са?а иіру • к?здеп тигізу • ла?тыру, ату т. б, жатады
Жа?а саба?. ?з ж?рісінді алу

1.Бес асы? ойыны.?з ж?рісінді алу ?шін са?алар жарысы болады.

2.Асы? ату ойынында ?з ж?рісінді алу ?шін са?алар жарысы болады.

3.Ханталапай ойыны ?з ж?рісін алу ?шін са?алар жарысы болады.

IV. Асы? атаулары:
1. ??лжа - ар?арды? аталы?ыны? асы?ы
2. Са?а - ар?арды? асы?ы
3. Жабайт – елікті? асы?ы
4. Асы? - ?ой мен ешкіні? асы? жілігінен
5. Ш?кімайт - ?озы мен ла?ты? асы?ы

V. Асы??а байланысты ырымдар:
А. Келініні? ая?ы ауырлап босану?а та?а?анда, енесі не атасы ырымдап асы? жинап ж?реді. Атаны? ??дай ?л берсе деп тілегені. Оны жасырып о?аша келінге сездірмеуі м?мкін. Онда?ы ойлары к?з тимесін, келін аман - есен, босанса екен деп тілек тілеуіні? бір т?сілі.
?. Ер баланы? бесігіне ?ас?ырды? асы?ын, тырна?ын та?уы м?мкін, ауырмасын - к?з тимесін ж?не айбатты, ?айтпас ?айсар, болсын дегені. ?ыз баланы? бесігіне - елікті? асы?ын, ?демі с?лу ел ?ызы?ар к?ркі болсын дегені.
Б: Ерте кездегі таби?атты? ?атал, а?дарды? олжа?а о?ай ілікпейтіндігін, а?шыны? адал е?бегі, ер азаматты? ?айраты мен жау ж?ректілігі екендігін жа?сы білеміз. Сонды?тан да а?ны? асы?ы ?адірлі болады.

Асы?ты иіріп таста?анда?ы жатысы бес т?рлі аталады:
1. Е? с?тті т?р?анда?ы атауы «алшы». /барлы?ын бірден ?тасы? /
2. Т??керіліп т?р?аны т?укі /т?уекел ма?анасы/ (т?йкі)
3. Екбетінен жат?аны «б?к» /б?к т?сіп жату/
4. Шал?асынан т?скені «ішік» /іші к?рініп жатуы/
5. Егер е?кейіп, т?мсы?ымен тік ?адалса «омпа» / ома?аса ??ла?ан /
6. Таза т?рмай - алшы т?р?аны ?исайып, не т?йкі ?исайып т?рса «?ырта» дау ту?ызатын /?ырынан жату/ деп аталады
VII. Ойнату

VIII.С?йкестендіру тесті:

IХ. Же?імпазды аны?тау
X. ?й тапсырмасын беру: Барлы? асы??а байланысты ?аза? хал?ыны? ма?ал – м?телдерін біліп келу.

?орытындылау.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?з ж?рісінді алу»

Күні: 12.04.2015ж

Уақыты: 10.30-11.15.

Сабақ тақырыбы: Өз жүрісінді алу
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Ұлтымыздың негізсіз ұмытылып бара жатқан ойынын жаңғырту, бабаларымыздың ойыны туралы түсінік беріп, қызығушылық ояту.
Дамытушылық: Асық ойнату арқылы оқушыларды дәлдікке, мергендікке, ептілікке жеңіске деген құштарлыққа, намысқойлыққа, әділдікке баулу.
Тәрбиелік: Оқушыларды ұлтымыздың құндылықтарын қастерлеуге баулу, қазақ халқының брендттерін сақтап әлемдік денгейдегі спорттық ойындар қатарына қостыруға ой туғызу.
Міндет: Асық ойынының барлық ережелерін, қыр – сырларын зерттеп, ізденіс жұмыс жасап, асықтың түрлерімен ерекшелерін білу.

Көрнекілігі: асық, презентация.
Сабақ барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі.амандасу, оқушылардыц түгендеу.

II. Ой қозғау:
- Асық туралы не білеміз?
- Асық - қазақ халқының ұлттық ойыны
- Асық қазақ халқының, ырымдарында қадірлі сүйектің бірі.
- Баласының ермегі, ойыншығы, сүйікті ойыны болған
- Компьютер ойындары баланы ашушаң, қатігез, мейрімсіз етеді Көз жанарын бұзады. Қазір екі баланың бірі көзілдірік киеді, ал Асық ойыны бұрын батырларымызды мергендікке тәрбиелеген.

III. Ұлттық ойындары көбінесе әр халықтың әлеуметтік - экономикалық жағдайларына, шаруашылың мүмкіншіліктеріне байланысты қалыптасқан. Қазақ халқының ұлттық ойындарының көбі табиғи заттармен ойнауға негізделген. Шаруашылығы мал шаруашылығына негізделгендіктен қазақ халқының ұлт ойындары да осыған икемделеді. Әсіресе, қойды көп өсіргендіктен, балалар ойынының көбі қой асығымен байланысты болып келеді. Сондықтан асық ойындары ұлт ойындарының ішіндегі арыдан келе жатқан көнелерінің бірі болып табылады. Асық ойыны баланың жастайынан нерв жүйелерін шыңдап, оларды дәлдікке, ұстамдылыққа, байсалдылыққа тәрбиелейді. Мұндай қасиеті болмаса, адамда төзімділік, шыдамдылық та болмайды. Ондай қасиеттері болмаса, адам ойында да, өмірде де көздеген мақсатынан шыға бермейді. Бұл ойынның еңбектеген баладан, еңкейген кәріге дейін ойнайтын түрлері болған.
Асық ойыны, баланың күн ұзақ қимылына тигізер әсері мол. – Ойын барысында: • жүгіру • жүру • иілу • секіру • сақа иіру • көздеп тигізу • лақтыру, ату т. б, жатады
Жаңа сабақ. Өз жүрісінді алу

1.Бес асық ойыны .Өз жүрісінді алу үшін сақалар жарысы болады.

2.Асық ату ойынында өз жүрісінді алу үшін сақалар жарысы болады.

3.Ханталапай ойыны өз жүрісін алу үшін сақалар жарысы болады.

IV. Асық атаулары:
1. Құлжа - арқардың аталығының асығы
2. Сақа - арқардың асығы
3.. Жабайт – еліктің асығы
4. Асық - қой мен ешкінің асық жілігінен
5.. Шүкімайт - қозы мен лақтың асығы

V. Асыққа байланысты ырымдар:
А. Келінінің аяғы ауырлап босануға тақағанда, енесі не атасы ырымдап асық жинап жүреді. Атаның құдай ұл берсе деп тілегені. Оны жасырып оңаша келінге сездірмеуі мүмкін. Ондағы ойлары көз тимесін, келін аман - есен, босанса екен деп тілек тілеуінің бір тәсілі.
Ә. Ер баланың бесігіне қасқырдың асығын, тырнағын тағуы мүмкін, ауырмасын - көз тимесін және айбатты, қайтпас қайсар, болсын дегені. Қыз баланың бесігіне - еліктің асығын, әдемі сұлу ел қызығар көркі болсын дегені.
Б: Ерте кездегі табиғаттың қатал, аңдардың олжаға оңай ілікпейтіндігін, аңшының адал еңбегі, ер азаматтың қайраты мен жау жүректілігі екендігін жақсы білеміз. Сондықтан да аңның асығы қадірлі болады.

Асықты иіріп тастағандағы жатысы бес түрлі аталады:
1. Ең сәтті тұрғандағы атауы «алшы». /барлығын бірден ұтасың /
2. Төңкеріліп тұрғаны тәукі /тәуекел мағанасы/ (тәйкі)
3. Екбетінен жатқаны «бүк» /бүк түсіп жату/
4. Шалқасынан түскені «ішік» /іші көрініп жатуы/
5. Егер еңкейіп, тұмсығымен тік қадалса «омпа» / омақаса құлаған /
6. Таза тұрмай - алшы тұрғаны қисайып, не тәйкі қисайып тұрса «қырта» дау туғызатын /қырынан жату/ деп аталады
VII. Ойнату