Білімділік: О?ушыларды? бойына ?уат ??ымын ?алыптастыру, оны? формуласын, ?лшем бірлігін есептер шы?аруда пайдалана білуге ?йрету.
Дамытушылы?: О?ушыларды? ?уатты? формуласын т?рлендіре отырып есептер шы?аруда іскерліктері мен білім да?дыларын дамыту, есеп шы?ару да?дыларын ?алыптастыру;
Т?рбиелік: О?ушыларды ойлау ?абілеттерін, ты?дау, есте са?тау ?абілеттерін жетілдіру ж?не п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттыру, ой – ?рісін ке?ейту. ?йымшылды??а, белсенділікке ынтасын арттыру, жауапкершілікке т?рбиелеу.
Саба?ты? к?рнекілігі: интерактивті та?та, топшамалар, суреттер, тарату пара?тары.
Халы?аралы? бірліктер ж?йесінде ж?мыс бірлігі ?алай аталады (Джоуль)?
Сары балы?ты? с?ра?ы:
1 Джоуль неге те? (1 Н·1 м)?
?ызыл балы?ты? с?ра?ы:
Механикалы? ж?мыс дегеніміз не (К?ш ?рекетінен дене орын ауыстыр?анда ат?арыл?ан ж?мыс механикалы? ж?мыс деп аталады)?
ІII. Жа?а саба?ты ме?герту:
Белгілі бір ж?мысты орындап шы?у ?шін ?р т?рлі ?оз?алт?ыштар ?р т?рлі уа?ыт ж?мсайды. Мысалы, ?ара?анды шахталарында 1940-1950 жылдары к?мір комбайындарын д?ние ж?зінде бірінші болып ?олдана бастады. Б?л е?бек ?німділігін ерен арттыру?а игі ?серін тигізді. ?йткені, бір ж?мысшыны? бірнеше са?ат бойы ?ол е?бегімен істеген ж?мысын к?мір комбайны тез арада орындап шы?ады. Сондай-а? на?ты бір ж?мысты ж?мысшыдан г?рі к?тергіш кран ьезірек орындаса, сол ж?мысты трактор ат?а ?ара?анда жылдамыра? ат?арады. Б?дан ж?мысты? орындалу жылдамды?ын сипаттайтын физикалы? ??ымды енгізу ?ажеттігі туындады.
Ж?мысты? орындалу жылдамды?ын сипаттайтын шама ?уат деп аталады.
?уатты табу ?шін істелген ж?мысты? шамасын сол ж?мысты істеуге кеткен уа?ыт?а б?лу керек:
немесе .
М?нда?ы: ?уат, ж?мыс, ж?мыс істеуге кеткен уа?ыт.
?уатты? ?лшем бірлігіне 1 секундта істелетін 1 джоуль ж?мыс алынады.
?уатты? м?ндай бірлігін бу машинасын ойлап тап?ан а?ылшын ?алымы Джеймс Уатты? (1736-1819) ??рметіне ватт деп атайды (?ыс?аша Вт деп белгіленеді). Сонымен,
немесе .
Техникада аса ?уатты ?оз?алт?ыштармен ?атар, ?уаттылы?ы ?те т?мен н?зік тетіктер де жиі ?олданылады. Со?ан с?йкес ?уатты? ?лкен бірліктері де, мысалы, киловатт (кВт), мегаватт (МВт), сондай-а? кіші бірліктері де, мысалы, милливатт (мВт), мироватт (мкВт) енгізіледі.
Мысал:
Егер плотинадан су 25 м биіктіктен ??лап а?атын болса, су а?ыныны? ?уаты ?андай? Суды? ?р минутта?ы шы?ыны 120 м3.
Берілгені: Шешуі:
; ; ;
.
.
.
Т/К: Жауабы:
IV. Кітаппен ж?мыс:
29-жатты?у, №1 есеп
Биіктігі 10 м сар?ырамадан 2 минутта 50 м3 су ??лап а?ады. Су а?ыныны? ?уаты ?андай?
Берілгені: Шешуі:
; ; ;
.
.
.
Т/К: Жауабы:
V. Саба?ты бекіту:
1. «Тірек с?з» табу ар?ылы
Р
Э
Р
Е
П
?
?
?
М
П
М
И
Л
Л
И
В
А
Т
Т
О
?
В
З
?
H
Ы
?
Ц
И
В
Н
А
?
І
Ы
Л
Г
О
І
А
E
С
Ж
?
?
Д
?
У
А
Т
Т
С
М
Е
Г
А
В
А
Т
Т
И
А
Ч
C
Д
М
В
?
І
И
К
Г
Р
Ц
Ж
?
М
Ы
С
А
М
И
К
Р
О
В
А
Т
Т
Л
Л
С
Е
К
У
Н
Д
?
Ч
Д
Ы
О
К
И
Л
О
В
А
Т
Т
?
П
О
?
Ь
Е
М
Й
Д
?
Тірек с?зді? жауаптары:
?уат
ватт
ж?мыс
джоуль
уа?ыт
секунд
киловатт
мегаватт
милливатт
микроватт
2. «С?йкестендіру» пара?ы бойынша
«С?йкестендіру» пара?ы
Физикалы? шама
Белгіленуі
Формуласы
?лшем бірлігі
?уат
Джоуль
Ж?мыс
Ватт
Уа?ыт
Секунд
«С?йкестендіру» пара?ыны? жауабы
Физикалы? шама
Белгіленуі
Формуласы
?лшем бірлігі
?уат
Джоуль
Ж?мыс
Ватт
Уа?ыт
Секунд
VI. ?йге тапсырма: §52, с?ра?тар?а жауап. Со?ында?ы есептерді шы?ару
VII. ?орытындылау: ?й тапсырмасына ба?ыт-ба?дар бере отырып, саба?ты ?орытындылау. О?ушыларды дейгейлеріне сай ба?алау.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Открытый урок по физике »
Сыныбы: 7
Сабақтың тақырыбы: Қуат
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушылардың бойына қуат ұғымын қалыптастыру, оның формуласын, өлшем бірлігін есептер шығаруда пайдалана білуге үйрету.
Дамытушылық: Оқушылардың қуаттың формуласын түрлендіре отырып есептер шығаруда іскерліктері мен білім дағдыларын дамыту, есеп шығару дағдыларын қалыптастыру;
Тәрбиелік: Оқушыларды ойлау қабілеттерін, тыңдау, есте сақтау қабілеттерін жетілдіру және пәнге деген қызығушылығын арттыру, ой – өрісін кеңейту. Ұйымшылдыққа, белсенділікке ынтасын арттыру, жауапкершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, топшамалар, суреттер, тарату парақтары.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасып, жоқ оқушыларды белгілеу, оқушылардың сабаққа дайындығын, құрал-жабдықтарын тексеру. Сынып тазалығын реттеу.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: «Табиғатқа саяхат»
Оқушылар сіздердің үй тапсырмасына қаншалықты дайындалып келгендеріңізді тексеру үшін табиғатқа саяхат жасайық, яғни, қыздар гүл теріп, ұлдарымыз балық ауласын.
Ақ гүлдің сұрағы:
Массасы 400 г қаршығаны ауа тасқыны 70 м биіктікке көтереді. Құсты көтерген күштің жұмысын анықтаңдар (280 Дж).
Сары гүлдің сұрағы:
Салмағы 40 Н денені 120 см биіктікке көтеруге жұмсалған жұмысты табыңдар (48 Дж).
Қызыл гүлдің сұрағы:
200 кДж жұмыс 0,8 км жолда қандай күштің әсерінен орындалды (250 Н)?
Ақ балықтың сұрағы:
Халықаралық бірліктер жүйесінде жұмыс бірлігі қалай аталады (Джоуль)?
Сары балықтың сұрағы:
1 Джоуль неге тең (1 Н·1 м)?
Қызыл балықтың сұрағы:
Механикалық жұмыс дегеніміз не (Күш әрекетінен дене орын ауыстырғанда атқарылған жұмыс механикалық жұмыс деп аталады)?
ІII. Жаңа сабақты меңгерту:
Белгілі бір жұмысты орындап шығу үшін әр түрлі қозғалтқыштар әр түрлі уақыт жұмсайды. Мысалы, Қарағанды шахталарында 1940-1950 жылдары көмір комбайындарын дүние жүзінде бірінші болып қолдана бастады. Бұл еңбек өнімділігін ерен арттыруға игі әсерін тигізді. Өйткені, бір жұмысшының бірнеше сағат бойы қол еңбегімен істеген жұмысын көмір комбайны тез арада орындап шығады. Сондай-ақ нақты бір жұмысты жұмысшыдан гөрі көтергіш кран ьезірек орындаса, сол жұмысты трактор атқа қарағанда жылдамырақ атқарады. Бұдан жұмыстың орындалу жылдамдығын сипаттайтын физикалық ұғымды енгізу қажеттігі туындады.
Жұмыстың орындалу жылдамдығын сипаттайтын шама қуат деп аталады.
Қуатты табу үшін істелген жұмыстың шамасын сол жұмысты істеуге кеткен уақытқа бөлу керек:
немесе .
Мұндағы: қуат, жұмыс, жұмыс істеуге кеткен уақыт.
Қуаттың өлшем бірлігіне 1 секундта істелетін 1 джоуль жұмыс алынады.
Қуаттың мұндай бірлігін бу машинасын ойлап тапқан ағылшын ғалымы Джеймс Уаттың (1736-1819) құрметіне ватт деп атайды (қысқаша Вт деп белгіленеді). Сонымен,
немесе .
Техникада аса қуатты қозғалтқыштармен қатар, қуаттылығы өте төмен нәзік тетіктер де жиі қолданылады. Соған сәйкес қуаттың үлкен бірліктері де, мысалы, киловатт (кВт), мегаватт (МВт), сондай-ақ кіші бірліктері де, мысалы, милливатт (мВт), мироватт (мкВт) енгізіледі.
Мысал:
Егер плотинадан су 25 м биіктіктен құлап ағатын болса, су ағынының қуаты қандай? Судың әр минуттағы шығыны 120 м3.
Берілгені: Шешуі:
; ; ;
.
.
.
Т/К: Жауабы:
IV. Кітаппен жұмыс:
29-жаттығу, №1 есеп
Биіктігі 10 м сарқырамадан 2 минутта 50 м3 су құлап ағады. Су ағынының қуаты қандай?
Берілгені: Шешуі:
; ; ;
.
.
.
Т/К: Жауабы:
V. Сабақты бекіту:
1. «Тірек сөз» табу арқылы
Р
Э
Р
Е
П
Ә
Ң
Ғ
М
П
М
И
Л
Л
И
В
А
Т
Т
О
Ә
В
З
Ө
H
Ы
Ң
Ц
И
В
Н
А
Ғ
І
Ы
Л
Г
О
І
А
E
С
Ж
Қ
Ү
Д
Қ
У
А
Т
Т
С
М
Е
Г
А
В
А
Т
Т
И
А
Ч
C
Д
М
В
Қ
І
И
К
Г
Р
Ц
Ж
Ұ
М
Ы
С
А
М
И
К
Р
О
В
А
Т
Т
Л
Л
С
Е
К
У
Н
Д
Ө
Ч
Д
Ы
О
К
И
Л
О
В
А
Т
Т
Қ
П
О
Ө
Ь
Е
М
Й
Д
Қ
Тірек сөздің жауаптары:
қуат
ватт
жұмыс
джоуль
уақыт
секунд
киловатт
мегаватт
милливатт
микроватт
2. «Сәйкестендіру» парағы бойынша
«Сәйкестендіру» парағы
Физикалық шама
Белгіленуі
Формуласы
Өлшем бірлігі
Қуат
Джоуль
Жұмыс
Ватт
Уақыт
Секунд
«Сәйкестендіру» парағының жауабы
Физикалық шама
Белгіленуі
Формуласы
Өлшем бірлігі
Қуат
Джоуль
Жұмыс
Ватт
Уақыт
Секунд
VI. Үйге тапсырма: §52, сұрақтарға жауап. Соңындағы есептерді шығару
VII. Қорытындылау: Үй тапсырмасына бағыт-бағдар бере отырып, сабақты қорытындылау. Оқушыларды дейгейлеріне сай бағалау.
Берілгені: Шешуі:
Қуат
Жұмыс
