Механическая работа

Тақырыбы: Дене қозғалысы бағытында

әрекет ететін күштің жұмысы

7- сынып

Өткізген: Шалбарбаева Лиза Қуандыққызы

Жоғары санатты физика пәні мұғалімі

Е.Айшуақұлы атындағы орта мектеп

Жыңғылды - 2013 ж

Сабақтың тақырыбы: Дене қозғалысы бағытында әрекет ететін күштің жұмысы

Сабақтың мақсаты:

1. Оқушыларды жаңа ұғым - механикалық жұмыс ұғымымен

таныстыру, жұмысты анықтайтын негізгі белгілерді айқындай алуын қалыптастыру;

1. Өмірдегі, тұрмыстағы, өндірістегі жұмыс мысалдарына ғылыми тұрғыдан баға бере білуге үйрету;

3. Ұйымшылдыққа, бірлесе қызмет жасауға тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: суреттер, тәжірибелер, сызбалар, дидактикалық материалдар

Техникалық құрал-жабдықтар: Интерактивті тақта, компьютер, электронды оқулық

Сабақтың түрі: Жаңа материалды ашу сабағы

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер: тірек-сызбамен оқыту, сұрақ-жауап,

физикалық ойындар, деңгейлік тапсырмамен

жұмыс, оқулықпен жұмыс

Пән аралық байланыс: математика, биология

Сабақтың құрылымы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Өткен сабақты қайталау кезеңі

1. Өтілген тәжірибелер бойынша үй тапсырмасын тексеру;

2. Физикалық суретті викторина

ІІІ. Жаңа тақырыпқа бейімдеу кезеңі

Сұрақтар мен берілген суреттер бойынша пікірлесу

ІҮ. Жаңа тақырыпты оқып-үйрену және бекіту кезеңі.

1. Деконструкция. Оқулық тексімен және электрондық

оқулықпен жұмыс.

Берілген сұрақтар бойынша жауап іздеу;

2. Рефлекция. Тақырыпты талдау.

3. Реконструкция. Жұптасып жұмыс істеу;

а) Мысал есептер шығару

ә) Өз бетінше есептер шығару;

4. Рефлекция. Жұптық жұмыс қорытындысы.

5. Социализация. Нұсқалар бойынша топтық жұмыс;

Жеке оқушылармен жұмыс;

6. Рефлекция. Топтық жұмыс қорытындысы.

Ү. Қорытынды-бағалау кезеңі.

1. «Қатесін тап» ойыны

2. Тірек-сызба бойынша жаңа сабақты қорытындылау

3. Бағалау .

4. Үйге тапсырма

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, сыныптың сабаққа дайындығын тексеру.

ІІ. Өткен тақырыптарды қайталау кезеңі.

1. Өтілген тәжірибелер бойынша үй тапсырмасын тексеру;

Тақтада өткен сабақтағы «Беттік керілу, қылтүтіктік құбылыс» тақырыбы бойынша тәжірибелер суреттері көрсетілген, оқушылар тәжірибелер мен суреттерді түсіндіре отырып, үйге берілген тапсырманы баяндап шығады.

Тәжірибелер мен суреттер:

1. Сабын көпіршігімен үпіргіш арқылы тәжірибе;

2. Сұйықтың ішіндегі және бетіндегі молекулаларға әсер ететін

күштерді көрсететін суретті түсіндіру;

3. Сымнан жасалған дөңгелекке сабын көпіршігінің керілуін көрсететін

тәжірибе;

4. Серіппеге ілінген шыны пластинаға судың жұғуын көрсететін тәжірибе;

5. Жұғатын және жұқпайтын сұйық тамшыларының суреті;

6. Сұйықтың қылтүтікпен көтерілуі суреті.

7. Сұйықтың қылтүтік бойымен көтерілу биіктігінің формуласы

1. Физикалық суретті викторина

Интерактивті тақтадан оқушыларға суреттер көрсетіледі, оқушылар сол суреттердің қандай құбылысқа негізделгенін түсіндіреді.

Викторинадағы суреттер: ауа шары, спирт шамы, өрт сөндірі тұрбасы, сұйығй бар ыдысқы төңкерулі түтікше, шайнек, өсімдік, жыртылған жер, формулалар мен цифрлар.

ІІІ. Жаңа тақырыпқа бейімдеу кезеңі

Оқушылармен пікірлесу:

«Жұмыс» деген сөзді кім қалай түсінеді? Кімдер жұмыс жасайды?

(Адамдар, құмырсқа, бал арасы, құстар, машина, т.б.)

ІҮ. Жаңа тақырыпты оқып-үйрену және бекіту кезеңі

1. Деконструкция. Оқулық тексімен және электрондық оқулықпен жұмыс.

Берілген жоспар бойынша жауап іздеу;

Күнделікті тұрмыстағы жұмыс;

Физикадағы механикалық жұмыс ұғымы;

Механикалық жұмыс жасалу үшін орындалатын шарттар;

Механикалық жұмысқа мысалдар;

Механикалық жұмыстың шамасын есептеу;

Жұмыстың өлшем бірлігі.

2. Рефлекция. Тақырыпты талдау.

Оқушылар берілген жоспар бойынша механикалық жұмыстың анықтамасын, формуласын, өлшем бірліктерін қорытып шығарады.

3.Реконструкция. Жұптасып жұмыс істеу;

а) Мұғалімнің басшылығымен мысал есептер шығару

1-мысал. Жер жыртқанда трактор соқаны 10000 Н күшпен тартады. Сонда 200 м жол

жүрілсе, қанша жұмыс жасалады?

Берілгені:

Ғ = 10000 H A = F S A = 10 000 H 200 м = 2 000 000 Дж = 2 10⁶ МДж

S = 200 м

A = ?

2-мысал. Көлемі 0,5 м³ гранит плитаны 20 м биіктікке көтергенде істелетін жұмысты

есептеу керек.

Берілгені:

V = 0,5 м³ A = F S A = 2500кг/м³ 0,5 м³ 20 м = 245 000 Дж =

ρ = 2500 кг/м³ m = ρ V = 245 10³ Дж = 245 кДж

h = 20 м S = h, F = ρ V · g

A = ρ V h

A = ?

ә) Өз бетінше есептер шығару;

№ 439, № 440, № 442 есептер

4. Рефлекция. Жұптық жұмыс қорытындысы шығарылады.

5. Социализация. А) Нұсқалар бойынша топтық жұмыс;

А,Б,С нұсқалары бойынша есептер шығару

А – 1 есеп. Салмағы 40 Н денені 120 см биіктікке көтеру кезіндегі жасалған жұмысты

анықта

Берілгені:

P = 40 H A = F S A = 40 H 12 м = 48 Дж

h = 120 cм = 12 м F = P

A = ? S = h

A = P h

Б – 1 есеп. Ат арбаға 400 Н күш түсіре отырып, 0,8 м/с жылдамдықпен оны бірқалыпты тартып келеді. Ат 1 сағатта қандай жұмыс жасайды?

Берілгені:

F = 400 H A = F S A = 400 H 08 3600 = 1 152 000Дж =

ϑ = 08 / S = ϑ t = 1152 10³ Дж = 1152 кДж

t = 1сa = 3600 A = F ϑ t

A = ?

С – 1 есеп. Тереңдігі 5 м су астындағы көлемі 0,6 м³ тасты судың бетіне дейін көтереді.

Тастың тығыздығы 2500 кг/м³. Тасты көтеруде істелген жұмысты табыңдар.

Берілгені:

V_д = 0,6 м³ A = F S P = m·g = ρ_д ·V_д ·g А = 0,6 м³ 9,8 Н/кг

Ρ_д = 2500 кг/м³ F – көтеру күші F_A = ρ_с·g·V_д (2500кг/м³ - 1000 кг/м³)

h = 5 м F_A + F_к = P F_к = ρ_д ·V_д·g – ρ_с·g·V_д = 5м = 45000Дж = 45 · 10³ =

ρ_с = 1000 кг/м³ F_к = P - F_A = V_д·g _· (ρ_д – ρ_с) = 45 кДж

A = ? A = F·S = V_д·g _· (ρ_д – ρ_с)·h

Ә) Жеке оқушылармен жұмыс: үлгерімі нашар оқушылармен сапалық есеп шығару.

• Мына жағдайлардың қайсысында механикалық жұмыс жасалады?

• 1. Жүк жіпке ілулі тұр.

• 2. Бала шананы сүйреп барады.

• 3. Екі бала шкафты итерді, бірақ орнынан қозғауға әлдері келмеді.

• 4. Поезд жүріп келеді.

5. Адам ауыр сумканы көтеріп тұр.

6. Рефлекция. Топтық жұмыс қорытындысы.

Ү. Қорытынды-бағалау кезеңі.

1. «Қатесін тап» ойыны.Берілген текстегі қателерді табу

1) Механикалық жұмыс жасалу үшін денеге тек күш әсер ету керек.

2) Мына жағдайда механикалық жұмыс жасалады:

бала диванды көп күш жұмсап, диванды орнынан қозғай алмады.

3) Механикалық жұмысты Ғ әрпімен белгілейді.

4) Механикалық жұмыстың өлшем бірлігі Паскаль, ол француз ғалымы Блез

Паскальдың құрметіне аталған.

2. Тірек-сызба бойынша жаңа сабақты қорытындылау

3. Бағалау .

4. Үйге тапсырма: §51, 28 – жаттығу (1,2), №437, 451,460 есептер