kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Кулон заңы. Зарядтың сақталу заңы.

Нажмите, чтобы узнать подробности

Тарихи мағлұмат

Шарль Огустен Кулон (1736-1806) – Электр және магнетизм тәжірибелерімен танымал француз физигі. Оның ең басты жетістігі денелердің өзара әсерлесу күшін өлшейтін құрал – иірілмелі таразыны ойлап тапты.

Өлшемдері электрленген шардың өлшемдерімен бірдей, заряды жоқ үшінші шардың көмегімен Кулон алдыңғысының зарядын тең екіге бөлді. Осылайша, Кулон тәжірбиесін қорыта келе, шарлардың өзара әрекеттесу күшін анықтады. Бұл күшті Кулондық деп атады.

Арақашықтығымен салыстырғанда өлшемі кішкентай зарядталған денелер үшін Кулон заңы жүзеге асатынын көреміз. Мұндай денелерді нүктелік зарядтар деп атайды. Дәптерлеріне анықтаманы жазып алыңдар.

Нүктелік заряд – әсерлесетін басқа зарядты денелерге дейінгі ара қашықтықпен салыстырғанда сызықтық мөлшерін ескермеуге болатын денеде жинақталған заряд

Кулон заңы

Кулон заңы — екі нүктелік зарядтардың өзара әсерін сипаттайды

Тұжырымдамасы тыныштықтағы екі нүктелік зарядтар зарядтардың модульдерінің көбейтіндісіне тура пропорционал, ара қашықтықтың квадратына кері пропорционал, таңбасы зарядтардың таңбаларының көбейтіндісімен бірдей, ал бағыты екі зарядты қосатын түзу бойымен бағыттас күшпен өзара әсер етеді.


 

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Кулон заңы. Зарядтың сақталу заңы.»

Оқу-әдістемелік бөлім бастығының орынбасары (ЖБ):

Ж.Аскарова


Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: 7

Мектеп: КеңесОдағының Батыры СабырРахымоватындағы Шымкент республикалық «Жасұлан» мектебі

Күні:31.01, 4.02

Мамбеталиева М.

Сабақ № 54

Рота/взвод:

3/2, 4/1

Пәні: Физика

Сабақтың тақырыбы:

Кулон заңы

Ойлау қабілеттерінің деңгейі

(Блум таксономиясы)

Білу, түсіну,

Сабақтың мақсаты

  • F=kq1q2 /rвакуумда н/е ауада екі нүктелік қозғалмайтын зарядтар үшін Кулон заңы формуласын білу

  • Осы заңға негізделген модельдерге ғылыми тәжірибе жөнінде пікір қалыптастыру

  • Оқушылардың әртүрлі дерек көздерінен өздеріне қажетті ақпаратты іздену



Тілдік мақсаттар


Электрлік құбылыстар- phenomena

Заряд- charge

Оң заряд- positive charge

Теріс заряд- negative charge

Тебісу- repulsion

Тартысу- attraction

Зарядтың сақталу заңы- The law of conservation of charge

Үйкелутрение – friction

Электрон –electron

Электроскоп- electroscope

Электрометр- electrometer

Электр өрісі - Electric field

Кулон заңы – Coulomb's law

Нүктелік заряд - точечный заряд + point charge


Құндылықтарға баулу

Жалпыға бірдей еңбек қоғамы


Пәнаралық байланыс

География, математика

Алдыңғы білім

Зарядтың сақталу заңы

Ресурстар

ЖМБ 10-сынып

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері


Сабақтың басы

10 минут

Түсінеді:

  • Зарядталған дененің өзара әсерлесу күші Кулон тәжірибесі арқылы анықталғанын; Кулон заңының орындалу шарттарын, өзара әркеттесетін зарядталған денелердің қозғалмайтындығын

Біледі:

  • Нүктелік заряд мағынасын;

  • Кулон заңын;

  • Кулон заңының физикалық тұжырымдамасын;

  • Кулон заңның қолданыс аясын;

Қолдана алады:

  • Кулон заңына мысалдар келтіре отырып, сапалық есептер шығару;

  • Зарядталған дененің өзара әсерлесуіне есептер шығару;

Өтілген материалдар

Денелердің электрлену құбылысын күнделікті өмірде бақылау

Табиғаттағы электрлік құбылыстары жөнінде мағлұмат жинақтау (шығармашылық жұмыс)

Миға шабуыл

Сұрақ-жауап

а) Құрғақ шүберекпен айнаны сүрткенде қандай құбылыс болады? (шыны мен пластинка тозаңды және басқа ұсақ бөлшектерді өзіне тартады)
ә) Синтетикалық киімді шешкенде нені байқайсыңдар?( шытырлаған дыбыс ести аласыңдар, ал қараңғы бөлмеде тіпті жарқылды да байқайсыңдар)
б) Мысықты сипағанда нені байқайсыңдар? (шытырлаған дыбыстар естіледі)
в) тарақты алып құрғақ шашты тарағанда, содан кейін кішкене қағазды жақындатқанда нені байқадыңдар? (ұсақ қағаз қиындыларын өзіне тартатынын көресіңдер)


Сабақтың ортасы

25 минут

Тарихи мағлұмат

Шарль Огустен Кулон (1736-1806) – Электр және магнетизм тәжірибелерімен танымал француз физигі. Оның ең басты жетістігі денелердің өзара әсерлесу күшін өлшейтін құрал – иірілмелі таразыны ойлап тапты.

Өлшемдері электрленген шардың өлшемдерімен бірдей, заряды жоқ үшінші шардың көмегімен Кулон алдыңғысының зарядын тең екіге бөлді. Осылайша, Кулон тәжірбиесін қорыта келе, шарлардың өзара әрекеттесу күшін анықтады. Бұл күшті Кулондық деп атады.

Арақашықтығымен салыстырғанда өлшемі кішкентай зарядталған денелер үшін Кулон заңы жүзеге асатынын көреміз. Мұндай денелерді нүктелік зарядтар деп атайды. Дәптерлеріне анықтаманы жазып алыңдар.

Нүктелік заряд – әсерлесетін басқа зарядты денелерге дейінгі ара қашықтықпен салыстырғанда сызықтық мөлшерін ескермеуге болатын денеде жинақталған заряд

Кулон заңы

Кулон заңы — екі нүктелік зарядтардың өзара әсерін сипаттайды

Тұжырымдамасы тыныштықтағы екі нүктелік зарядтар зарядтардың модульдерінің көбейтіндісіне тура пропорционал, ара қашықтықтың квадратына кері пропорционал, таңбасы зарядтардың таңбаларының көбейтіндісімен бірдей, ал бағыты екі зарядты қосатын түзу бойымен бағыттас күшпен өзара әсер етеді.













Мұндағы 

F — 1 заряд 2 зарядқа әсер ететін күш; 

 — зарядтар шамасы; 

r — радиус-вектор (1 зарядтан 2 зарядқа бағытталған вектор); 

 — пропорционалдық коэффициенті.

Осылайша, заңға сәйкес біртекті зарядтар бір-бірін итереді

(ал әртекті — тартады)

Енді формуладағы k – пропорционалдық коэффициентi,

сандық мәнi бiрлiк зарядтардың бiрлiк ұзындығына тең арақашықтықта өзара әсерлесу күшiне тең.

k коэффициентiн мынадай түрде жазу қабылданған



мұндағы 

ɛ0-электр тұрақтысы,

ХБЖ жүйесi бойынша мынаған тең:

ɛ0=8,85*10-12 Кл2/(Н*м2)

Коэффициент kХБЖ бiрлiгiнде жазылуы бойынша келесi түрде өрнектеледi:



Басқа жағдайларда берілуі.

электр тұрақтысы(грек әріпі «Эпсилон»)
диэлектр өтімділік ортаға байланысты.
Ортаның диэлектрлік өткізгіштігі – бұл заттың электрлік және зарядтардың берілген ортадағы өзара әрекеттесу күші вакуумдағы өзара әрекеттесу күшінен неше есе аз болатынын көрсететін физикалық шама.

Басқа заңға ұқсастығы:

1687 ж Бүкіл әлемдік тартылыс заңы
Ерекшелігі:

Гравитациялық күштен артық, әсері көзге көрінеді

Біз 7 сыныпта күш ұғымымен таныстық. Сонда ауырлық күші тартылыс заңының көрінісі екенін білдік. Енді біз Кулон заңын

бүкіләлемдік тартылыс заңымен салыстырамыз. Электрлік өзара әрекеттерді гравитациялық өзара әрекеттесулерімен салыстыра отырып, тек олардың ұқсас белгілерін ғана емес, сонымен қатар айырмашылықтарына да көңіл аударған жөн. Мысалы, гравитациялық өзара әрекеттесулерді тек денелердің бір – біріне тартылуынан байқасақ, электрлік өзара әрекеттесулер тартырып та, тебіліп те көрініс бере алады.

Кулон заңының қолдану аясы:

  • Зарядталған дене нүктелік болу керек.

  • Міндетті түрде қозғалмайтын болу керек.

  • Кулон заңының тек нүктелік зарядтар үшін ғана дұрыс екенін ұстау қажет.

  • табиғатта нүктелік зарядтар болмайды, бірақ зарядталған денелер арасындағы қашықтық олардың өлшемдерінен көп үлкен болса, онда денелерді нүктелік деп есептеуге болады.

  • Кез – келген заттың ядросының оның электроның біреуімен электрлік әрекеттесу күшін есептеуде қолданылады

Кулон заңының қолдану шегі анықталған. Себебі заң неше қайтара тәжірибе жүзінде тексерілген, соның нәтижесінде оның шамамен 10-15м (10-13см) , ядролық қашықтық аясында орындалатыны анықталған. Зерттеулер Кулон заңының 10-16м шамасындағы қашықтықта орындалмайтынын дәлелдеген.

ІІІ. Қолдану сатысы. Ой толғау.

«Ойлан. Жұптас. Бөліс» стратегиясы

Есептер шығару

1. Бір – бірінен 3см қашықтықта тұрған, әрқайсысы 20 нКл екі заряд өзара қандай күшпен әрекеттеседі?

2. Шамасы және таңбасы жағынан бірдей екі нүктелік заряд ваккумде бір-бірінен 3,0 м қашықтықта орналасқан және 0,40 Н күшпен тебіледі. Әр зарядтың шамасын анықтаңдар?

3. Суда бір-бірінен 3,3см қашықтықта орналасқан 0,66*10-7Кл және 1,1*10-3Кл екі заряд өзара қандай күшпен әрекеттеседі?

4. Бір кулон зарядтың шамасы туралы түсінік болуы үшін вакуумде бір-бірінен 1м қашықтықта орналасқан шамасы 1Кл болатын екі нүктелік зарядтың өзара әрекеттесу күшін есепте. Суда дәл сондай қашықтықта әрекеттесу күші қандай?

Сабақтың соңы

5 минут

Ұландарды формативті,критериалды  бағалау.Оқушылардың сабақ барысында алған  ұпайларын топ басшысы бағалау парағына толтырып отырады. Сабақ соңында жинаған  ұпай бойынша бағаланады.

20  ұпайдан  жоғары-«5»

13-19   -«4»

6-12-«3»

0-5-«2»

Рефлексия: «БББ» әдісі

Үй тапсырмасы: 8.2





















Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Физика

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 10 класс.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Кулон заңы. Зарядтың сақталу заңы.

Автор: Мамбеталиева Мөлдір Мақсұтқызы

Дата: 13.06.2019

Номер свидетельства: 514611

Похожие файлы

object(ArrayObject)#851 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(164) "Электр заряды. Зарядтың беттік және көлемдік тығыздығы. Зарядтың сақталу заңы. Кулон заңы"
    ["seo_title"] => string(80) "elektr_zariady_zariadtyn_bettik_zh_ne_kolemdik_tygyzdygy_zariadtyn_saktalu_zany_"
    ["file_id"] => string(6) "607006"
    ["category_seo"] => string(6) "fizika"
    ["subcategory_seo"] => string(11) "presentacii"
    ["date"] => string(10) "1652694796"
  }
}
object(ArrayObject)#873 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(164) "Электр заряды. Зарядтың беттік және көлемдік тығыздығы. Зарядтың сақталу заңы. Кулон заңы"
    ["seo_title"] => string(80) "elektr_zariady_zariadtyn_bettik_zh_ne_kolemdik_tygyzdygy_zariadtyn_saktalu_zan_1"
    ["file_id"] => string(6) "607007"
    ["category_seo"] => string(6) "fizika"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1652694881"
  }
}
object(ArrayObject)#851 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(37) "Зарядты? са?талу за?ы"
    ["seo_title"] => string(20) "zariadtynsaktaluzany"
    ["file_id"] => string(6) "283033"
    ["category_seo"] => string(6) "fizika"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1453778660"
  }
}
object(ArrayObject)#873 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(74) "Электр ?рісі. Электр ?рісіні? кернеулігі. "
    ["seo_title"] => string(44) "eliektr-orisi-eliektr-orisinin-kiernieulighi"
    ["file_id"] => string(6) "141557"
    ["category_seo"] => string(6) "fizika"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1418138966"
  }
}
object(ArrayObject)#851 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(168) "Электр зарядтарының өзара әрекеттесуі. Кулон заңы Электр өрісі. Электр өрісінің кернеулігі"
    ["seo_title"] => string(80) "eliektr_zariadtarynyn_ozara_riekiettiesui_kulon_zan_y_eliektr_orisi_eliektr_oris"
    ["file_id"] => string(6) "384908"
    ["category_seo"] => string(6) "fizika"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1485619571"
  }
}


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства