?тілген материалдарды еске т?сіру ?шін интерактивті та?тада к?рсетілген 15 с?ра?ты? жал?асын тауып с?йлемді толы?тыру керек.(С?ра?тар ?ыс?артылып алынды)
Ойыныны? с?ра?тары:
1.Ток генераторы дегеніміз…
2.Айнымалы ток тізбегінде активті кедері бол?анда.
3. Айнымалы ток дегеніміз.
4.Айнымалы токты? трансформациясын ж?зеге асыратын ??рал.
5. Айнымалы ток тізбегінде конденсатор ?осылса.
.
2. кезе?:«Ми шабуылы»
Интерактивті та?тада берілген 15 с?ра??а ?атысты формуланы жазу.
(флипчарт?а «штор» функциясы ?олданылады.)
1.Индукциялы? Э?К-і
2. Трансформаторды? П?К-і
3. Айнымалы ток к?шіні? ?серлік м?ні
4. Айнымалы ток к?шіні? ?уаты
5. Айнымалы кернеуді? ?серлік м?ні
.
3.кезе?:«Салыстыр»
К?рсетілген сурет мысалдары бойынша т?ра?ты ток пен айнымалы токты салыстырып, жауабын интерактивті та?та жазып к?рсету.
4.кезе?: «Тап?ырлы?» тест тапсырмасын орындау
?р о?ушы 15 с?ра??а 4 н?с?а жауаппен тест с?ра?тарына жауап береді. Тест со?ында д?птерлерімен ауысу ар?ылы д?рыс жауаппен тексеріледі. ?р д?рыс жауап 1 ?пайдан саналады.
5.Кезе?: «Талдау-табыс кілті»
Есеп №2.10.4.; 2.10.6. (екі н?с?ада орында ?здік тапсырма орындалады)
Жо?арылат?ыш трансформаторды? бірінші реттік орамасында 80, екінші реттік орамасында 1280 орам бар.Бірінші реттік орамасыны? ?штарында?ы кернеу 120 В, ал екінші реттік орамасында?ы ток к?ші 0,25А. Трансформаторды? пайдалы ?уатын аны?тау керек.
ІІ-н?с?а №2.10.6.(о?улы?)
Жиілігі 50Гц айнымалы ток к?зінен 220В кернеумен ?оректенетін трансформаторды? зая ж?рісінде бірінші реттік орамасында?ы ток ?ші 0,2А, ал оны? активті кедергісі 100 Ом. Бірінші реттік орамасыны? индуктивтігін аны?та?дар.
6.кезе?: «Б?л не, не ?шін?»
О?ушы интерактивті та?тада ?онверт артында жасырыл?ан ??рал атын тауып, берілген ??ралды? ??рылысы, ж?мыс принципі, ?олданылуы туралы не біледі, сипаттап айту керек. (генератор, трансформатор, электр?оз?алт?ыш)
7. кезе?: «Шы?армашылы? тапсырма»
Екі о?ушы алдын –ала берілген тапсырма бойынша хабарлама жасайды.
Елбасы ?зіні? ?аза?стан хал?ына Жолдауында энергетиканы? д?ст?рлі т?рлерін дамыту, Жылу электр стансаларынан шы?атын ?алды?тарды тазарту, барлы? жерде энергияны ?немдеу туралы айтты.
Б?гінде ?аза?стан ?ана емес, б?кіл д?ниеж?зі таби?и менералды ресурстарды мейлінше ?немдеп пайдалану?а ?атты к??іл б?ліп отыр.
Елімізді? ?азіргі ?ар?ынды экономикалы? дамуы, к?нделікті т?рмыста энергия т?тынуды? жаппай ?суі, сонымен ?атар, т?тынушылар тарапынан ысырапшылды?ты? орын алуы – со??ы кезде энергияны ?немдеу м?селесін мемлекеттік де?гейге ?ою?а алып келді. Электр ж?не жылу энергиясын, ауыз суды т?тынуды? ?сімінен туында?ан м?селені тек мемлекет шешуі керек деп ?арау?а болмайды. Оны? ?стіне энергия ?ндіретін к?сіпорындарды жа?адан салу ?ома?ты материалды? шы?ындармен ?атар уа?ыт шы?ынын да ?ажет ететінін ескеруіміз ?ажет.
Міне сонды?тан да, ?рбір азамат, барлы? мемлекеттік ж?не коммерциялы? ??рылымдар энергияны ?немдеудегі жауапкершілікті т?сініп, о?ан ?з ?лестерін ?осуы тиіс, б?л елімізді? экономикасын тиімді дамыту?а ж?не азаматтарды? т?рмысын жа?сарту?а ?серін тигізеді. ?йткені, электр, жылу ж?не су ??бырлары желісін т?тынушыларды? ?здері пайдаланады.
Энергияны? жа?артыл?ан т?пн?с?аларыны? е? перспективалы т?рлеріні? бірі болып жел энергетикасы табылады. ?аза?станны? жел атласы ?зірленген. ?аза?станда жел электрстанцияларын (ЖЭС) салу ?шін 10 ала? зерттелген. Барлы? осы ала?дарды жалпы ?уаты 1000 МВт электрэнергияны? коммерциялы? ?ндірісі ?шін электрэнергияны? 2-3 млрд. кВт са?ат к?леміндегі ірі ЖЭС салу ?шін пайдалану?а болады.
Астанада?ы Д?ниеж?зілік «ЭКСПО-2017» к?рмесіне дайынды?ты болаша?ты? энергиясын іздеу ж?не жасау ж?ніндегі озы? ?лемдік т?жірибені зерделеу мен енгізу орталы?ын ??ру ?шін пайдалану керек. Еуроода?ты? ірі компанияларыны? ал?аш?ы онды?ы Еуроода?ты? ?йгілі жасыл экономика т?жырымдамасы негізінде ?абылдан?ан энергетикалы? стратегиясына ?арсылы?ын жариялады.Еуроода? оны ж?зеге асыр?ан 4 жылды? ішінде 51 гигаватт энергия ?уатын жо?алтты.Жасыл экономика ба?дарламасымен ж?мыс ж?ргізе отырып, біз осы ?ателікті жібермеуіміз керек.
Сонымен ?атар, ядролы? энергетиканы дамытуды? келешегін ?мытпау керек. ?аза?стан –уран ?ндіруде ?лемдік к?шбасшы. Біз осы ?ндірісті дамытып, атом стансасын салу?а тиіспіз деп ?з жолдауында айтып ?тті Елбасымыз.
ІІІ.?орытынды.
Саба?ты ?орытындылап о?ушы білімін ба?алау ж?ргізіледі.
мақсатымен, жүру ережесімен таныстыру. Бағалау ережесін түсіндіру. Оқушылар бағалау парағына әр жауапқа 1 ұпайдан белгілеп отырады.
Бағалау критериімен таныстыру.
ІІ. Білімді, іскерлік дағдыны бекіту,қайталау.
1.кезең: «Зерделі сұрақ-дәлелді жауап.»
Өтілген материалдарды еске түсіру үшін интерактивті тақтада көрсетілген 15 сұрақтың жалғасын тауып сөйлемді толықтыру керек.(Сұрақтар қысқартылып алынды)
Ойынының сұрақтары:
1.Ток генераторы дегеніміз…
2.Айнымалы ток тізбегінде активті кедері болғанда...
3. Айнымалы ток дегеніміз...
4.Айнымалы токтың трансформациясын жүзеге асыратын құрал...
5. Айнымалы ток тізбегінде конденсатор қосылса...
...
2. кезең:«Ми шабуылы»
Интерактивті тақтада берілген 15 сұраққа қатысты формуланы жазу.
(флипчартқа «штор» функциясы қолданылады.)
1.Индукциялық ЭҚК-і
2. Трансформатордың ПӘК-і
3. Айнымалы ток күшінің әсерлік мәні
4. Айнымалы ток күшінің қуаты
5. Айнымалы кернеудің әсерлік мәні
...
3.кезең:«Салыстыр»
Көрсетілген сурет мысалдары бойынша тұрақты ток пен айнымалы токты салыстырып, жауабын интерактивті тақта жазып көрсету.
4.кезең: «Тапқырлық» тест тапсырмасын орындау
Әр оқушы 15 сұраққа 4 нұсқа жауаппен тест сұрақтарына жауап береді. Тест соңында дәптерлерімен ауысу арқылы дұрыс жауаппен тексеріледі. Әр дұрыс жауап 1 ұпайдан саналады.
5.Кезең: «Талдау-табыс кілті»
Есеп №2.10.4.; 2.10.6. (екі нұсқада орында өздік тапсырма орындалады)
Орындалған тапсырманы «Док-камера»-мен көрсетіп отыра тксеру.
І-нұсқа №2.10.2. (оқулық)
Жоғарылатқыш трансформатордың бірінші реттік орамасында 80, екінші реттік орамасында 1280 орам бар.Бірінші реттік орамасының ұштарындағы кернеу 120 В, ал екінші реттік орамасындағы ток күші 0,25А. Трансформатордың пайдалы қуатын анықтау керек.
Т\К: Р2-?
Берілгені: Талдау шешуі:
n1=80 U2=
n2=1280
U1=120B U2= P2=1920*0.25=480(Bт)
I2=0,25A P2=U2I2
Жауабы: 480 Вт
ІІ-нұсқа №2.10.6.(оқулық)
Жиілігі 50Гц айнымалы ток көзінен 220В кернеумен қоректенетін трансформатордың зая жүрісінде бірінші реттік орамасындағы ток үші 0,2А, ал оның активті кедергісі 100 Ом. Бірінші реттік орамасының индуктивтігін анықтаңдар.
Т/к: L1=?
Берілгені: Талдау шешуі:
I1=0.2A Z1=
U1=220B XL1=
R1=100 Ом
ν= 50Гц L1= L1=
Жауабы: 3,5 Гн
6.кезең: «Бұл не, не үшін?»
Оқушы интерактивті тақтада қонверт артында жасырылған құрал атын тауып, берілген құралдың құрылысы, жұмыс принципі, қолданылуы туралы не біледі, сипаттап айту керек. (генератор, трансформатор, электрқозғалтқыш)
7. кезең: «Шығармашылық тапсырма»
Екі оқушы алдын –ала берілген тапсырма бойынша хабарлама жасайды.
Елбасы өзінің Қазақстан халқына Жолдауында энергетиканың дәстүрлі түрлерін дамыту, Жылу электр стансаларынан шығатын қалдықтарды тазарту, барлық жерде энергияны үнемдеу туралы айтты.
Бүгінде Қазақстан ғана емес, бүкіл дүниежүзі табиғи менералды ресурстарды мейлінше үнемдеп пайдалануға қатты көңіл бөліп отыр.
Еліміздің қазіргі қарқынды экономикалық дамуы, күнделікті тұрмыста энергия тұтынудың жаппай өсуі, сонымен қатар, тұтынушылар тарапынан ысырапшылдықтың орын алуы – соңғы кезде энергияны үнемдеу мәселесін мемлекеттік деңгейге қоюға алып келді. Электр және жылу энергиясын, ауыз суды тұтынудың өсімінен туындаған мәселені тек мемлекет шешуі керек деп қарауға болмайды. Оның үстіне энергия өндіретін кәсіпорындарды жаңадан салу қомақты материалдық шығындармен қатар уақыт шығынын да қажет ететінін ескеруіміз қажет.
Міне сондықтан да, әрбір азамат, барлық мемлекеттік және коммерциялық құрылымдар энергияны үнемдеудегі жауапкершілікті түсініп, оған өз үлестерін қосуы тиіс, бұл еліміздің экономикасын тиімді дамытуға және азаматтардың тұрмысын жақсартуға әсерін тигізеді. Өйткені, электр, жылу және су құбырлары желісін тұтынушылардың өздері пайдаланады.
Энергияның жаңартылған түпнұсқаларының ең перспективалы түрлерінің бірі болып жел энергетикасы табылады. Қазақстанның жел атласы әзірленген. Қазақстанда жел электрстанцияларын (ЖЭС) салу үшін 10 алаң зерттелген. Барлық осы алаңдарды жалпы қуаты 1000 МВт электрэнергияның коммерциялық өндірісі үшін электрэнергияның 2-3 млрд. кВт сағат көлеміндегі ірі ЖЭС салу үшін пайдалануға болады.
Астанадағы Дүниежүзілік «ЭКСПО-2017» көрмесіне дайындықты болашақтың энергиясын іздеу және жасау жөніндегі озық әлемдік тәжірибені зерделеу мен енгізу орталығын құру үшін пайдалану керек. Еуроодақтың ірі компанияларының алғашқы ондығы Еуроодақтың әйгілі жасыл экономика тұжырымдамасы негізінде қабылданған энергетикалық стратегиясына қарсылығын жариялады.Еуроодақ оны жүзеге асырған 4 жылдың ішінде 51 гигаватт энергия қуатын жоғалтты.Жасыл экономика бағдарламасымен жұмыс жүргізе отырып, біз осы қателікті жібермеуіміз керек.
Сонымен қатар, ядролық энергетиканы дамытудың келешегін ұмытпау керек. Қазақстан –уран өндіруде әлемдік көшбасшы. Біз осы өндірісті дамытып, атом стансасын салуға тиіспіз деп өз жолдауында айтып өтті Елбасымыз.
ІІІ.Қорытынды.
Сабақты қорытындылап оқушы білімін бағалау жүргізіледі.
Т\К: Р2-? 
U2=
P2=1920*0.25=480(Bт)
/к: L1=?
Z1=
XL1= 
L1=
