Квантты? физика

Сабақ № 55

Сыныбы 11 «А»

Күні 23.01.15ж

Сабақтың тақырыбы «Жарық кванттары» тарауы бойынша есептер шығару

Сабақтың мақсаты :

Білімділік. «Кванттық физика »тарауындағы негізгі

физикалық құбылыстар мен фотоэффект заңдарын қайталап,

формулаларды есеп шығаруда орынды қолдану арқылы алған

білімдерін толықтырып бекіту.

Дамытушылық .Есеп шығару барысында оқушылардың

ойлау қабілеттерін дамыту,іскерлік білімдерін, дағдыларын

қалыптастыру .

Тәрбиелік. Пәнге қызығушылығын арттырып,өз бетінше

еңбек етуге,ізденуге баули отыра, ой-өрісін кеңейтіп,

жауапкершілікті сезінуге,адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың типі бекіту сабағы

Сабақтың түрі сайыс сабақ

Сабақтың әдісі сұрақ-жауап,деңгейлік тапсырмалар,тест, сөзжұмбақ

Сабақтың көрнекілігі интерактивті тақта ,тест парақшалары

Сабақтың жоспары

І Ұйымдастыру кезеңі

ІІ Өткен сабаққа шолу

ІІІ Есептер шығару

ІҮ Сабақты бекіту

Ү Қорытындылау

ҮІ Бағалау

ҮІІ Үйге тапсырма

Сабақтың барысы І Ұйымдастыру кезеңі

а) Сәлемдесу

ә) Оқушылардың зейінін сабаққа аудару

ІІ Өткен сабаққа шолу

Сұрақтарға жауап алу арқылы топқа бөлу

1.Жылулық сәулелену дегеніміз не?

2.Дененің сәулелену,жұтылу қабілеті дегеніміз не?

3.Абсолют қара дене деп нені айтады ?

4.Бір кванттың энергиясы неге тең ?

5. Люминесценция деп нені айтамыз,оның қандай түрлері бар?

6.Фотоэффект деп қандай құбылысты айтамыз ?

7.Тежеуші кернеу дегеніміз не ?

8.Фотоэффект үшін Эйнштейн теңдеуін жаз.

9.Фотон деген не ? Оның энергиясын,импульсін ,массасын өрнектейтін формулаларды жаз.

10.Жарық қысымын алғаш өлшеген кім және жарық қысымының формуласы неге тең ?

ІІІ Деңгейлік есептер шығару. А деңгейі

І топ ІІ топ

1.Толқын ұзындығы 5·10^-7 м. фотонның 1.Толқын ұзындығы 1мкм фотонның

энергиясы неге тең? импульсі неге тең ?

2.Металдағы фотоэффектінің қызыл 2.Жилігі 10¹⁵ Гц жарық түсіргендегі

шекарасы 3·10¹⁴ Гц. шығу жұмысы неге фотонның энергиясы неге тең ?

тең?

3.Толқын ұзындығы 500 нм-ге сәйкес 3.Фотоэффектінің қызыл шекарасы

фотонның импульсі неге тең ? 27·10^-7 м.Осы метал үшін шығу жұмысы

неге тең ?

Б деңгейі

1.Толық жұтылған кванттың импульсі 1.Электрондардың металдан шығу

3·10^-27 Н·с болатын ультракүлгін сәуленің жұмысы 3,3·10^-14 Дж. Фотоэффектінің

толқын ұзындығы неге тең ? қызыл шекарасы неге тең ? (_mjn )

2.Метал толқын ұзындығы 589Нм 2 Егер фотоэлектрондардың

монохромат жарықпен жарық- кинетикалық энергиясы 4,5.10^-20 Дж,

тандырылған.Электронның ұшып Ал электрондардың металдан шығу

шығу жұмысы 1,7·10^-19 Дж болатын жұмысы 7,6 .10^-19 Дж болса,метал бетін

болса,оның кинетикалық энергиясын жарықтандыратын жарық толқынының

анықтаңдар. ұзындығы неге тең ?

С деңгейі

1.Адам көзі 2· 10^-17 Вт жарық қуатын 1.Шағылу коэффициенті ρ =0,7,ауданы

қабылдай алады. Жарық толқынының S=10cм² перпендикуляр бетке әр

ұзындығы 0,5мкм болса, 1с-та адам секунд сайын n =10¹⁸ фотон түседі.

көзіне түсетін фотондар саны неге тең? Толқын ұзындығы λ =500Нм

жарықтың қысымын анықтаңдар.

ІҮ Сабақты бекіту Тест

1.Жарық ақ және қара түсті беттерге 1.Фотон дегеніміз

түсті.Қайысына үлкен қысым а) тыныштық массасы m₀ болатын

түсіріледі ? бөлшек

а)Аққа қысым түспейді в)массасы электрон массасына тең,

в)Қараға қысым түспейді заряды қарама-қарсы болатын бөлшек

с)Екеуіне бірдей с)Қатты денелердегі «кемтік»

д)аққа д)Электромагниттік сәуле кванты

е)қараға е)күшті кернеуге сәйкес бөлшек.

2.Заттың бетіне перпендикуляр 2.Жиілігі -ға тең фотонның

түскен фотон жұтылғанда, энергиясы неге тең?

фотонның затқа беретін импульсі

қандай ?

а)/ h а) h с²

в) h / в) h

с)2 h / с) h с

д) / 2 h д ) h /с

е) · h е ) h /с²

3.Аталған параметрлердің 3.Вакуумдық фотоэлементке жарық

қайсысы фотоэффект кезіндегі түсіргенде ,онымен жалғасқан сыртқы

фотоэлектрондардың жылдамдығын тізбекте электр тогы пайда болады .

анықтайды Токтың пайда болуына себепкер

1.Фотокатодқа келіп түсетін фотондар а)электрлену

саны в)фотосинтез

2.жарық жиілігі с)электролиз

3.Жарықтандырылған беттің шығару д) фотоэффект

жұмысы е) рекомбинация

а) тек 1

в) 1мен 2

с)2мен 3

д)барлығы

е)тек 3

4.Затқа түскен жарықтың біразы 4. Жарық жиілігі артқанда металл

шағылады,ал біразы жұтылады. бетінен ыршып шығаратын фото-

Бірақ кейбір денелер түскен жарықтың электрондардың жылдамдығы 2 есе

әсерінен өздері тікелей жарық шығара өседі.Сонда тежеуші потенциал

бастайтын құбылыс. а) 4есе кеміді

а)люминесценция в) 4 есе артты

в)катодолюминесценция с) өзгермейді

с)хемилюминесценция д) 2есе кеміді

д)фотолюминесценция е) 2есе артты

е)электролюминесценция

5.Катодқа түсіп фотоэффект туғызатын 5.Солтүстік шұғыла мен газ разрядындағы

сәуленің толқын ұзындығы 2есе кемісе, жарқырау құбылысы

онда тежеуші потенциалдар айырмасы. а) люминесценция

а) 3 есе артады в) Фотолюминесценция

в) 2есе кемиді с) электролюминесценция

с)2есе артады д) катодолюминесценция

д) 0-ге теңеледі е) хемилюминесценция

е) өзгермейді

6.Әсері сыртқы фотоэффект 6.Эйнштейннің фотоэффекті құбылысына

құбылысына ғана негізделген құрал. арналған өрнегі

а)Фотодиод а ) h / =A- m ² / 2

в)вакуумдік фотоэлемент в) h =A- m ² / 2

с)электрондық шам с) / h =A- m ² / 2

д)диод д) h =A+ m ² / 2

е) фотокедергі е) h / =A+m ² / 2

Ү Сабақты қорытындылау

ҮІ Бағалау

ҮІІ Үйге тапсырма § 6.1-6.10 қайталау 26.5 –есеп

І топ ІІ топ

1.Толқын ұзындығы 5·10^-7 м. фотонның 1.Толқын ұзындығы 1мкм фотонның

энергиясы неге тең? импульсі неге тең ?

2.Металдағы фотоэффектінің қызыл 2.Жилігі 10¹⁵ Гц жарық түсіргендегі

шекарасы 3·10¹⁴ Гц. шығу жұмысы неге фотонның энергиясы неге тең ?

тең?

3.Толқын ұзындығы 500 нм-ге сәйкес 3.Фотоэффектінің қызыл шекарасы

фотонның импульсі неге тең ? 27·10^-7 м.Осы метал үшін шығу жұмысы

неге тең ?

Б деңгейі

1.Толық жұтылған кванттың импульсі 1.Электрондардың металдан шығу

3·10^-27 Н·с болатын ультракүлгін сәуленің жұмысы 3,3·10^-14 Дж. Фотоэффектінің

толқын ұзындығы неге тең ? қызыл шекарасы неге тең ? (_mjn )

2.Метал толқын ұзындығы 589Нм 2 Егер фотоэлектрондардың

монохромат жарықпен жарық- кинетикалық энергиясы 4,5.10^-20 Дж,

тандырылған.Электронның ұшып Ал электрондардың металдан шығу

шығу жұмысы 1,7·10^-19 Дж болатын жұмысы 7,6 .10^-19 Дж болса,метал бетін

болса,оның кинетикалық энергиясын жарықтандыратын жарық толқынының

анықтаңдар. ұзындығы неге тең ?

С деңгейі

1.Адам көзі 2· 10^-17 Вт жарық қуатын 1.Шағылу коэффициенті ρ =0,7,ауданы

қабылдай алады. Жарық толқынының S=10cм² перпендикуляр бетке әр

ұзындығы 0,5мкм болса, 1с-та адам секунд сайын n =10¹⁸ фотон түседі.

көзіне түсетін фотондар саны неге тең? Толқын ұзындығы λ =500Нм

жарықтың қысымын анықтаңдар.