Балалар фольклорыны? жанрлары

                                                                                                          ___________________

Саба?  №9   Топ  ДО-2   Маманды?: Мектепке дейінгі  т?рбие ж?не  о?ыту

П?ні:  Балалар   ?дебиеті

К?ні «7»?азан _2015жылы

Та?ырыбы: Балалар фольклорыны?  жанрлары: ма?ал -м?телдер

Саба?ты? ма?саты:

1. Білімділік: Балалар ?дебиетіндегі фольклор шы?армалармен таныстыру.Шешендікке,тап?ырлы??а,ойын б?лісе білуге баулу. Білімгерлерді?  ?дебиетке деген ?ызы?ушылы?ын  арттыру.

2. Дамытушылы?: Фольклор  шы?армаларды о?у ар?ылы  ой- ?рісін дамыту.?сиет с?здерді жат?а айту ?абілеттерін дамыту.Фольклор жайлы  білімдерін ке?ейту.

3. Т?рбиелік: О?ушыларды  ?деби  шы?армалар ар?ылы  адамгершілікке,имандылы??а,?лкендерді  сыйлау?а,кішіпейілдікке т?рбиелеу. Ма?ал -м?телдерді?  т?рбиелік м?нін т?сінуге ?йрету.

Саба?ты? т?рі : Сайыс саба?ы

Саба?ты? ?дісі: С?ра? –жауап,т?сіндіру,ой ?оз?ау

Танымды? ?ызметті? ?йымдастыру т?рі: Топты?  ж?мыс

К?рнекі ??ралдар: о?улы?тар,слайдтар.

Cаба?ты? барысы:

I.?йымдастыру кезе?і_О?ушылармен с?лемдесу,т?гелдеу.С?ра?тар ?ою  ар?ылы студенттерді? назарын саба??а аудару.

ІІ .Білімді тексеру: ?лестірме  ?а?аздар ар?ылы ?й ж?мысын тексеру.

ІІІ  Жа?а та?ырыпты баяндау.

?аза? балалар фольклоры, балалар фольклоры – халы? фольклорыны? арналы салаларыны? бірі. Ол халы?ты? д?ст?рлі бала т?рбиесіні? негізінде туып ?алыптас?ан, ау?ымы ке? к?ркем шы?армалар шо?ырынан т?рады. Мазм?ны ?ибратты, тілі к?ркем, же?іл жатталатын, ?асырлар бойына халы? даналы?ына, т?жірибесіне суарыл?ан ?аза? балалар фольклоры балаларды? мінез-??л?ын, к?ркемдік тал?амын танытатын, ?уат к?зін ашатын асыл м?ра. Ол ?зіні? бала таби?атына лайы?тылы?ымен, логикалы?, ж?йелілігімен, муз. ?уенімен, ?негелі мазм?нымен, ойна?ы же?іл т?рімен, н?рлі тілімен балаларды? рухани азы?ына айнал?ан т?рбие ?айнары болып табылады.

?аза? балалар фольклоры шы?у тегі мен орындаушыларына ?арай – ?лкендер тарапынан балалар?а арналып айтылатын ж?не балаларды? ?здері орындайтын шы?армалар болып екі топ?а б?лінеді. Ал?аш?ысыны? ?атарына бесік жыры, маусымды? жырлар, м?пелеу жырлары, ж?мба?, жа?ылтпаш шы?армалар жатса, со??ысы ?алама?, санама?, с?рама?, та?па? балалар ?ле?дерін ?амтиды. Ауыз ?дебиетіні? бас?а т?рлері секілді ж?мба?тарды? да ?зіне т?н ерекшеліктері болады. Е? алдымен ж?мба?тар та?ырып?а ??рылады. Ж?мба?ты? ?зі де, оны? шешуі де ас?ан тап?ырлы?пен ??рылу?а тиіс. Ол сонда ж?мба? болады. Ж?мба?та фантазиядан да деректілік, на?тылы? басым келеді. Ж?мба? к?леміне енетін н?рселерді, алыста?ан б?лдырдан емес, адамны? к?з алдында?ы, к?н сайын к?ріп, біліп отыр?ан н?рселерін ж?мба? етеді. Мысалы : ж?мба??а сиырды енгізгенде оны? ?зін айтумен бірге, м?йізін де, емшегін де, етін де б?лек  ж?мба? етеді. Ж?мба?тарда к?п кездесетін ерекшеліктерді? бірі – заты жа?ын заттарды  пар лап, ?осарлап айтуында. Ай мен к?н, жер мен к?к, ?ыс пен жаз, к?н мен т?н, ?ол мен ая? т. б ж?бымен алысып ж?мба??а ?осылады. ?аза?ты?  ж?мба?тары  ?зіні? ??рылысы, с?з айшы?ы жа?ынан ма?ал мен м?телге ??сайды ж?не к?бінесе ?ле? т?рінде келеді, ?й?асым, ыр?а?тарды са?тап отырады. Сонымен бірге, ж?мба?тарда дыбыс ?ндестігі, дыбыс ?айталанушылы? сонымен айтайын деген ой?а ты?даушыны? к??ілін б?лушілік к?п кездеседі. “Жарал?анда жабыс?ан” (адамны? не затты? аты), “?лсе? де ?лмейді, ?лмесе? де ?лмейді” (адамны? есімі) осы сия?ты ж?мба?тардан к?реміз.    

Халы? ма?алдарыны? та?ырыбы ?те к?п соларды? ішінде е? к?рделі бір саласы адам баласыны? е?бек ету жайына арнал?ан. Ма?ал-м?телдерді к?п білетін,к?п ?олданатын адамдарды? білімі де,а?ылы да арта т?седі. Б?гін міне біз б?гінгі саба?ымызда  ма?ал-м?теледер айту бойынша сайыс ж?ргіземіз.Топты екі топ?а б?леміз. «Жал?асын тап» сайысын ж?ргіземіз

?з елім..(?ле? т?сегім)

Жа?сы  бай?ап с?йлер..(.жаман шай?ап с?йлер)

Тіл тас жарады....(тас жармаса бас жарады)

C?зде ?а??у жаман ….. (ауруда шаншу жаман)

Ашу д?шпан, а?ыл дос…..(а?ылына а?ыл ?ос)

Е?бекті? наны т?тті...(жал?ауды? жаны т?тті)

IV.Cаба? ?орытындысы:

1.Фольклор дегеніміз не?

2.Фольклорды? ?андай жанрлары бар?

3.Балалар фольклорыны? ересектер фольклорынан айырмашылы?ы.

4.Фольклорлы? ?андай шы?армалар бар?

V.?йге тапсырма. Та?ырыпты о?ып келу.?осымша материал ретінде  ма?ал- м?телдер,ж?мба?тар  жазып келу

 О?ытушы: Кульшарова.Г.Б.