День птиц (развлечение в старшей группе детского сада)

День птиц». Развлечение в старшей группе

День птиц.

Цель: познакомить детей с днём 22 марта – днём «жаворонков», днём «сорока птиц»; рассказать о традициях встречи весны у русского народа, закреплять представление о весне как времени прилёта перелётных птиц, уточнить представление о перелётных птицах нашего края, их образе жизни, дать полные сведения о птицах, развивать смекалку, помочь понять радостно – приподнятое настроения этого дня – 22 марта, воспитывать желание узнавать о птицах больше, понимать природу.

Предварительная работа: разучивание стихов, песен, хороводов.

Ход развлечения:

Айста йоча-влак, чыланат киднам кучена да кругыш шогалына. Шыргыжалын ваш- ваш умбаке ончалза, да тыгай сай кумыл дене пайремнам туналына.

В.: Йоча-влак, туштым туштем, палыза да вашмутым пуыза:

Кече шырге шыргыжеш,

Мландышке у тус велеш.

Шулен лумжо ынде ошо,

Толын шуо сылне … (шошо)

Йоча- влак, таче ме пайремлаш туналына кайык- влакын кечыштым. Кайык –калыкын куанже. Вет тудо шулдырешыже эн чевер жапым- шошым- конда. Айста тугеже, кайык гаяк чулым йоча- влак, кайыкым йоратыше чыла йолташем- влак. Кайык кугыжанышке ужам! Айста кундемыштына илыше але жаплан мемнан дек толышо икмыняр кайыкын неле, но онай илышыж нерген пален налына. Вет кайыкат айдеме семынак илышыж верч тургыжлана, игым лукташ, шочшо- влакым йол умбак шогалташ, аралаш, шукемдаш тырша. Молан 22 март кечын? А тиде йодышлан мый тыланда каласкалем преданийым: «Пеш шукерте ожно илен ава кок йочаж дене. Ик кечын ава деч икшывыже- влак йодыт: «Авай лиеш мо тувырмел куршталаш уремыште?»

- Ок лий, кылмеда..

- Авай, лиеш мо мыланна чодыраш ландышым погаш каяш.» А авашт ойла: «Могай пеледыш? Уремыште эше лум уло. Вучалтыза теве вашке шошо толеш.» А йоча- влак утларак веле йодыт: «Авай, а кунам шошо толеш? » Ава икшывелан вашмутым пуа: «Теве вашке кайык- влак чонештен толыт да шулдырешышт шошым кондат прилетят скоро к нам птицы, весну на крыльях и принесут. »

- Авай йод кава да кече деч шошым. Мыланна тетла теле огеш кул. Тудо мемнан чыла киндым кочкын пытарен.

- Йора, эрла эрден эр кынелыда да каена шошым ужаш.

Эрлашым аваже руаш гыч ыштен да куэштын конгаште кайык- влакым, Варажым йоча- влаклан каласен «Лекса уремыш, кузыза кукшо курыкыш, шындыза копашкыда кайык- влакым да ужса:Ступайте на улицу, заберитесь по выше, птичек на ладошки посадите, да позовите:

Шошо- шошо,

Тол мемнан деке.

Кайык- влак толз чонештен!

Чевер шошым кондыза пелен! Тиде кечын мемнан деке изижат- кугыжат кайык- влак чонештен толыныт. Калыкыште ойлат: 22 март кечын 40 утла турло кайык- влак мемна деке чонештен толыт. А эн ондак чонештен турий толеш.» Тиде кечым маныт рушлаже «днем жаворонка»

Канде шошо пагыт,

Ош куэр воктен,

Кидыш парчам налын,

Йыр ончен шогем.

Ом кол уто йукым:

Шырчык шушкалта,

Ылыжеш шаршудо

Кайык сем почеш.

Прилетели мы весной

С юга жаркого домой

Зиму там пережидали

По Отчизне тосковали!

В: Мемнан кундемыште ныжыл кайык муро шергылтын. Тачат кайык муро йонга. Йоча- влак могай кайыкым ужында? (Йоча- влак) Марий калык кайык нерген тыге ойла; «Кайык- тиде сылне деч сылне музыка! Кайык- яндар южын шочшыжо. Кайык мемнан полышкалышна. Кайык – тиде пуртусын полекше, моторлыкшо. Кызыт мый тыланда кайык- влакын мурыштым колышташ темлем. (Аудиозапись гыч кайык- влакын мурышт шокта) Могай кайыкын мурыжым палышда? (Йоча- влак)

В.:«А могай кайык мемнан деке чонештен толын да кугу йук ден муралта?

Песню громкую запели? »

Йоча- влак: Шемгорак- влак!

Курыкумбалне шемгорак- вашлийза шошым!

Ужынат шемгоракым- шошым вашлий!

Йоча: Пенгыде логар: кара,

Ешара эше вара,

Йыр шокта: «Корен- коран!»

Вот могае шемгорак

Ведущий: Йоча- влак, шемгорак деч вара могай кайык чонештен толеш?

Йоча- влак: Турий.

Йоча: Вуй умбалнем

Йук пучымыш- турий.

Манам: «Турий, тур- тур!»Пырт шыплана. Адак

«Турий, тур- тур!»

Пырт шыплана. Адак

«Турий- тур- тур! Тьюр- р- ри!»-

Ах, йылдырий!

Адак ужам-

Шиялтара чотрак!

В: А кызыт тшошымсо кайык нерген уштым туштем. А те палыза:

Пенгыде логар: кара,

Ешара эше вара,

Йыр шокта: «Коран- коран!»

Вот могае …(шемгорак).

Шокшо эл гыч эн ондак

Шошым мыланна конда.

Илана йырваш сем шытык,

Йывыртен мура гын…(шырчык).

Эн мотор, шыма йукшат,

Ямлырак чучеш йудшат.

Я кулеш тудлан эр ушык?

Шушкалта чучкалын …(шушпык).

Я ийготшым шотла пеш,

Иге- влакшым кычалеш-

Ойгыжо тунар кугу.

Лым лийде мура…( куку)

Укш коклаште- сур чонга!

Пыжаш портым ко чона?

Моло мутлан чот чанга,

«Кар» да «кар» манеш…(чана»)

В: А ынде йоча- влак колыштына кайык влак нерген ямдылыме почеламут- влакдам.

Когорчен

_Шуйжо чылт

Шонапыл гае.

Ко тугай

Мотор – чечен?

-Пале, тиде

Тыныс кайык-

Когорчен!

А кунам лектам гын

Туго,

Ок кай тудо

Воктечем.

-Пале, тыныс

Кайык тудо,

Тыныс кайык-

Когорчен!

А. Бик.

Шиште

Кужу нер,

Ола туп,

Нерже дене тук-тук—тук!

Кожыш бырр- ге чонешта,

Лач апшатла пералта.

Кушто тудо-

Тушто йук,

Нерже дене тук-тук-тук!

И. Емельянов.

Куку

Шкенжын муныжым ок пукто,

Игым ок пкушо, ок йукто.

Весылан огеш лий кум.

Паледа векат кукум.

В.Дмитриев.

Шогертен

Ола- вула пыстыла.

Мемнан лумна шогертен.

Мом пуэда- чунгена,

Ял воктене илена.

Ю. Чавайн.

Апшат- кайык

Тиде кайык-

Чылым кугыт,

ШУшпык семын

Вел коеш:

«Апшат- кайык»

Маныт тудым.

Чын, апшатлан

Келшалеш:

Чилт- чолт,

Чилт- чолт,

Чилт- чилт- чилт,

Пш- пш- пш!...

Й. Осмин.

Вараксим

Ужар- канде олыклаште

Шудо пелед шочылда.

Шошым кудо кашталаште

Вараксим вычымата.

Вычымалтен у муретым

Игым луктал, мурызем!

Вуй мучаште мурыметым

Мый моткочак йоратем.

Н. Мухин.

Шушпык

Ко тыге шушкалтыш,

Шергылтен чодырам?

Кон тыге йонгалте

Мурыжо тораш?

Тиде кайык- шушпык,

Сылне, чатката.

Умыр кенеж йудым

Тудо шушкалта.

В.; Йоча- влак, а кызыт «Турий» модыш ден модына.

Турий (модыш). Шотлымо почеш Турий лектеш. Тудо йоча- влакын йыр авырен налме онго покшеке шогалеш. Кидыштыже- йынгыр. Почеламутым лудмо жапыште тудо онго йыр куржталеш.

Кече дек турий кузен,

Йынгыр семын муралтен.

Кушно пордын савырнен,

Сылне мурым йомдарен.

Мурыжо волен каен.

Сылне мурым ко муеш,

Весела эре лиеш.

Кунам почеламутым лудмым чарнат, йоча-влак шинчаштым кумат. Турий онго деч ордыжко лектеш. Йынгыржым рузалта да тудым вес йочалан пуа. Турий йынгырым кычалше йачан лумжым каласа. Ко йынгырым шылтен, йоча, йукым колыштын, пала. Вара шылтыше енын лумжым йукын ойла.

В.: Монго портылмеке кайык- влак пижыт пашалан. Нуно шке пыжашыштым торлаташ туналыт. Шукышт шканышт у портым ышташ пижыт. Турий мланде умбалан шудо коклаште пыжашым ышта гын, шемгорак кукшо пушенге вуеш пушенге укш- влак дене пыжашым ышта. А шырчыклан кузе лийман? (Калые толмашештлан шырчыкомартам ямдылат) Шырчык омарта ямде лиеш илаш пураш.

В.:Готовы дома – терема

Летите, летите весёлые птицы,

Скорей занимайте дома!

Зиме – конец, летит скворец

И громко распевает.

Пришла весна, пришла весна,

Смотрите, как всё тает.

А у нас в саду жилец

Бойкиё маленький скворец

Тихий сад повеселел,

Оттого, что он запел!

С солнцем скворушка встаёт,

Ест жучков, росинки пьёт

И поёт, поёт, поёт.

В.: Калык ойла: «Кайык –тиде калыкын куанже». Айста ынде мурым нунылан полеклена. (Муро мутшо В.Сапаевын «Шырчык»:

В.:Йоча- влак колыштса почеламутым руш авторын Л. Кондратенко

«Птицы загрустили»

Мальчишка из рогатки

Стрелял в весёлых птиц

Он целился украдкой

В щеглов, скворцов, синиц.

И птицы загрустили,

Не стали щебетать,

И все они решили

Туда не прилетать.

В садах уже не слышен

Весёлый перелив,

В них нет не красных вишен.

И нет в них спелых слив.

Ни яблока, ни груши

Никто в них не найдёт.

На кухне у старушек

Не варится компот.

Всё сохнет, увядает,

Страдает всё село,

Страдает и не знает,

Что в нём произошло.

Мальчишка из рогатки

Стрелял в весёлых птиц…

Ведущий: Йоча- влак, кайык мемнан йолташна. Нуным аралаш, чаманаш, йораташ кулеш. Кайык мемнан полышкалышна. Тудо- чодырам, пасум, садым, пакчам турло осал шукш, копшнаге деч арален шогышо кугу вий. А те паледа кайык, шошо нерген калыкмутым?

Йоча- влак: «Шошо кече идалыкым пукша. Мом удет, тудым туредат. Шошым от пужалт гын, телым от ыре.Кажне шошын шке койышыжо. Ужынат шемгоракым – шошым вашлий. Ик вараксим гына шошым ок ыште..

Апрельский скворец – весны гонец.

Увидал грача – весну встречай.

Одна ласточка весны не делает.

Всяк кулик своё болото знает.

Мал воробей – и то своё гнездо знает.

Человек без Родины – что соловей без песни.

В.:: А ынде модаш жап шуын.

Модыш «Прители птицы»

Прилетели птицы: голуби, синицы (машут руками)

Мухи (топают) и стрижи (машут)

Прилетели птицы: голуби, синицы

Аисты, вороны, галки, макароны

Прилетели птицы: голуби, синицы,

Галки и стрижи, волки …

И чижи, аисты, кукушки,

Плюшки и ватрушки

Лебеди и утки, и спасибо шутке!

В. Ме таче пеш шуко кайык нерген пален налын улына. .Айста нуным аралаш, чаманаш, йораташ туналына.Эре шарнаш туналына «Кайык- мемнан йолташна!» (йоча- влак музыко сем почеш музыкальный зал гыч каят).