М?ндай ??былысты е? ал?аш америкалы? генетик Дж.Шелл ж?гері ?сімдігінен бай?ап,оны гетерозис деп атады. 1914 ж
ІІ Б?л кім?
ІІІ Б?л не?
(Б?л зат ?ара ж?шікті? ішінде жасырынып т?рады)
1.Б?л ?сімдік Абхазия,Грузия,?збекстан,Т?ркменстан,О?т?стік ?аза?стан облысында ?сіріледі.Б?л жеміс осы жерлерге ?р т?рлі т??ымдарын гибридтеу ар?ылы жерсіндірілген.Оны? ??рамында (жемісінде) ?р т?рлі органикалы? ?ыш?ылдар,?ант С,В1,В2,РР витаминдері,?абы?ында 140мг жуы? С витамині бар.
?осымша м?лімет
Субтропиктік ж?не тропиктік м??гі жасыл ?сімдік,шы??ан орталы?ы Жерорта те?ізі.Т?мау,суы? тию,?аназды?,ас?азан ауруларына,теріні а?артатын ?асиетіне байланысты парфюмерияда ?олданылады,к?птеген т?рмысты? затты? ??рамына кіреді.(Лимон)
2. Б?л ?сімдікті Тияр,Евфрат ?зендеріні? жанында т?ратын халы?тар бізді? заманымыздан б?рын 2-1,5мы? жыл б?рын ?сіре баста?ан. Арабтар одан ?рі д?рі жасап, медицинада ?олдан?ан.Оны тек д?рілік ?сімдік ретінде ?олдан?ан, тама??а тек жапыра?тарын пайдалан?ан жемісіне к??іл аудар?ан.
?осымша м?лімет.
1811жылы Наполеон ?німні? сапасын жо?арлат?андар?а сыйлы? берген.Тамыр ж?йесіні? ??рамында жас?ны? (клетчатка), ?ант,минералды заттар, С витамині бар. Алабота т??ымдасына жатады. Ас?азан,жыныс м?шелері, ж?рек-?ан тамырларыны? ж?мыстарын жа?сартады (?ант ?ыылшасы)
?ызы?ты м?ліметтер
ІІІ. Жа?а саба?ты ме?герту
?аза?станды? селекционер ?алымдары
?ол жеткен табыстары
?.Е. Еламанов, К.?.Медеубеков
Биязы ж?нді ?ойы
Б.М.Мусин, Н.З.?алиакберов
?аза?ты? а?бас сиыры
Д.Н.Пак
Алатау сиыры
Ф.М.М?хамбет?алиев
Трасплатация ?дісі
В.А. Бальмонт
?аза?ты? биязы ж?нді ?ойы
ІV. Жа?а саба?ты бекіту
І –де?гей Терминдік болжам
Инбридинг
Аутбридинг
Гетерозис
Трансплатация
ІІ-де?гей. Венн диаграммасы
ІІІ-де?гей Ой ?оз?ау.
Жануарлар селекциясында будандастыруды? ?андай ?дістері ?олданылады?
Жаппай с?рыптауды пайдаланып,ірі ?араны? ?андай т??ымдары алынды?
Алыстан будандастыруды? н?тижесінде бие мен есекті? арсынан ?андай будан алынды?
Просмотр содержимого документа
«Жануарлар селекциясы»
Пәні биология
Сыныбы 10 «Ә»
Сабақ № 58
Сабақтың тақырыбы Жануарлар селекциясы
Сабақтың мақсаты: а)білімділігі- Оқушыларға жануарлар селекциясында қолданылатын
будандастыру Қазақстан селекционерлерінің қол жеткен табыстары
туралы түсінік беру.
ә) дамытушылығы-Оқушылардың жануарлар селекциясының өзіндік
ерекшеліктері мен маңызы туралы түсініктерін дамыту.
б) тәрбиелігі – Оқушыларға үй жануарларының ауыл шаруашылығы
және сұрыптау үшін маңыздылығын үйрете отырып,оларды қорғауға,
аялауға тәрбиелеу.
Сабақтың типі. жаңа білім беру
Сабақтың түрі аралас сабақ
Сабақтың әдісі: әңгіме-сұхбат, өзіндік жұмыс, түсіндіру ,сұрау,жауап алу.
Сабақтың көрнекілігі Жануарлар суреттері,схемалар,интерактивті тақта.
Сабақтың жоспарыІ. Ұйымдастыру кезеңі
ІІ Үй тапсырмасын сұрау
ІІІ. Жаңа сабақты меңгерту
ІV. Жаңа сабақты бекіту
V. Сабақты қорытындылау
VІ. Білімдерін бағалау
VІІ.Тапсырма беру.
Сабақтың барысы І. Ұйымдастыру кезеңі
2.Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу.
Оқушылардың назарын сабаққа аудару
ІІ Үй тапсырмасын сұрау.
Ой маржан
Селекция дегеніміз не?
Өсімдіктер селекциясында қолданылатын қандай ерекшеліктері бар?
Жаппай және жеке сұрыптаудың қандай ерекшеліктері бар?
Туыстық және туыстық емес будандастыру туралы не білесің?
Гетерозиз құбылысын қалай түсінесің,мысал келтір?
Өсімдіктер селекциясында Қазақстан сұрыптаушылардың жетістіктері?
Білім биржасы
І. Қашан?
Қай жылы тұңғыш рет орыс цитогенетигі Г.Д.Карпаченко тұрып пен қырыққабатты будандастыру арқылы туыс аралық будан алды? 1924ж.
Генетика терминін ең алғаш ағылшын биологі У.Бэтсон қашан ұсынды? 1906 ж.
Мұндай құбылысты ең алғаш америкалық генетик Дж.Шелл жүгері өсімдігінен байқап,оны гетерозис деп атады. 1914 ж
ІІ Бұл кім?
ІІІ Бұл не?
(Бұл зат қара жәшіктің ішінде жасырынып тұрады)
1.Бұл өсімдік Абхазия,Грузия,Өзбекстан,Түркменстан,Оңтүстік Қазақстан облысында өсіріледі.Бұл жеміс осы жерлерге әр түрлі тұқымдарын гибридтеу арқылы жерсіндірілген.Оның құрамында (жемісінде) әр түрлі органикалық қышқылдар,қант С,В1,В2,РР витаминдері,қабығында 140мг жуық С витамині бар.
Қосымша мәлімет
Субтропиктік және тропиктік мәңгі жасыл өсімдік,шыққан орталығы Жерорта теңізі.Тұмау,суық тию,қаназдық,асқазан ауруларына,теріні ағартатын қасиетіне байланысты парфюмерияда қолданылады,көптеген тұрмыстық заттың құрамына кіреді.(Лимон)
2. Бұл өсімдікті Тияр,Евфрат өзендерінің жанында тұратын халықтар біздің заманымыздан бұрын 2-1,5мың жыл бұрын өсіре бастаған. Арабтар одан әрі дәрі жасап, медицинада қолданған.Оны тек дәрілік өсімдік ретінде қолданған, тамаққа тек жапырақтарын пайдаланған жемісіне көңіл аударған.
Қосымша мәлімет.
1811жылы Наполеон өнімнің сапасын жоғарлатқандарға сыйлық берген.Тамыр жүйесінің құрамында жасұнық (клетчатка), қант,минералды заттар, С витамині бар. Алабота тұқымдасына жатады. Асқазан,жыныс мүшелері, жүрек-қан тамырларының жұмыстарын жақсартады (Қант қыылшасы)
Қызықты мәліметтер
ІІІ. Жаңа сабақты меңгерту
Қазақстандық селекционер ғалымдары
Қол жеткен табыстары
Ә.Е. Еламанов, К.Ү.Медеубеков
Биязы жүнді қойы
Б.М.Мусин, Н.З.Ғалиакберов
Қазақтың ақбас сиыры
Д.Н.Пак
Алатау сиыры
Ф.М.Мұхамбетқалиев
Трасплатация әдісі
В.А. Бальмонт
Қазақтың биязы жүнді қойы
ІV. Жаңа сабақты бекіту
І –деңгей Терминдік болжам
Инбридинг
Аутбридинг
Гетерозис
Трансплатация
ІІ-деңгей. Венн диаграммасы
ІІІ-деңгей Ой қозғау.
Жануарлар селекциясында будандастырудың қандай әдістері қолданылады?
Жаппай сұрыптауды пайдаланып,ірі қараның қандай тұқымдары алынды?
Алыстан будандастырудың нәтижесінде бие мен есектің арсынан қандай будан алынды?
Қай ғалымның басқаруымен қазақтың биязы жүнді қойы алынды?
Сұрыптаудың қандай түрін пайдаланып, гетерозиготалы гендер бар топтар алуға болады?
Қазақстандық ғалымдар шығарған қандай қол тұқымдарын білесіңдер?
Түраралық будандастыруды пайдаланып арқар-меринос тұқымын алған ғалым?
Сабақты қорытындылау
Рефлексия
Білемін
Үйрендім
Үйренгім келеді
VІ. Білімдерін бағалау
VІІ.Тапсырма беру. Жануарлар селекциясы
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
1. Биология 10 класс оқулығы, Алматы “Мектеп” 2008 ж.
2. Биология әдістемесілік нұсқау 10 класс Алматы “Мектеп” 2008 ж.
