Ара мен құмырсқа- қоғамдық бунақденелер

САБАҚ: Биология

Тақырыбы: Аралар мен құмырсқалар – қоғамдық бунақденелілер. Мінез құлықтары.

Мектеп:

Күні:

Оқытушының аты-жөні:

СЫНЫП: 7

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар:

Осы сабақ арқылы іске асатын оқыту мақсаттары

Аралар мен құмырсқалардың тіршілігі мен отбасы құру ерекшеліктерін және мінез - құлықтары мен түйсігі жайлы мәлімет алу.

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушы істей алады:

Табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы жайлы білу, өмірде қолдана білуге үйрету және оларды қорғау туралы білім алады

Көпшілігі істей алады:

Аралар мен құмырсқалардың тіршілігі мен отбасы құру ерекшеліктері және мінез — құлықтары мен түйсігін біле алады

Кейбірі істей алады:

Балара мен құмырсқалардың тіршілігі, отбасын құру ерекшелігі туралы түсіндіру

Тілдік мақсат

Құмырсқалардың  тіршілігі, Аралардың  мүлтіксіз тәртібі: Қарақұмық  балы (гречишный),Шабындық  балы (луговой),Таңқурай балы (малина), Түйебұршақ балы (донник), феромондар, хитин, гемолимфа, нимфа, наяда, имаго, энтомология

Алдыңғы білім

Бұл бөлім, алдындағы барлық меңгерілген бөлімдермен байланысты.

Жоспар

Жоспарланған уақыт

Жоспарланған әрекеттер

Ресурстар

Басы

Сабақтың өтілу барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі

І. Оқушыларды суреттер арқылы  4-топқа бөлу. Әр суретте №1,2,3,4 сандары жазылған. Оқушылардың таңдаған суретінде қандай сан көрсетілсе сол топтың мүшесі болуы тиіс.

ІІ. Әр топ өз ортасынан басшы сайлайды. Төмендегі бағалау парағы бойынша топ басшысы өз мүшелеріне баға қойып отырады.

ІІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі

Төменде берілген әрбір пікірді оқып шығыңыздар, қаншалықты осы пікірдің сіз үшін дұрыс екендігін анықтаңыз. Егер дұрыс болса номерге қарсы “+” белгісін, ал дұрыс емес болса “-” белгісін қойыңыз.

1.Бунақденелілерді зерттейтін ғылым этология деп аталады.

2.Буынаяқтылар типінің 3 класы бар.

3.Бунақденелілердің басқа буынаяқтылардан негізгі ерекшелігі – денесі екі бөліктен тұрады.

4.Бунақденелілердің барлығы алты аяқты болады.

5.Бунақденелілердің дамуы үш кезеңнен тұрады.

6.Имаго деп- дернәсілді айтамыз.

7.Тура даму қанатты бунақденелілерге тән.

8.Инелік, бұзаубас, қандала, дәуіт толық түрленіп дамиды.

9.Шыбынның  аузы шаншып соруға бейімделген.

10.Жаушоғыл түзетін қанатсыз дернәсілдер көкқасқа шегіртке деп аталады.  

“Кілтпен”сәйкес келетін жауаптарды есептейміз.                                  

  10-9 дұрыс жауапқа «5»                                   

  8- 7 дұрыс жауапқа  «4»

  6-5 дұрыс жауапқа «3»                                   

  4-1 дұрыс жауапқа  «2»

Сәйкестендіру тесті «Зиянкестер» А. Өсімдік Б. Жануар В. Адам
1. Саяқ 2. Тарақан 3. Мамықжегі 4. Қандала 5. Бүрге 6. Маса
7. Жібеккөбелегі 8. Бұзаубас 9. Шіркей 10. Сона Жауап: А - 1, 4, 7, 8 Б - 3, 5, 9, 10 В - 2, 4, 5, 6

Топқа бөлу

Үй тапсырмасын тексеру сұрақтар

Сәйкестендіру тесті

Ортасы

ІІІ. Жаңа сабақ

А. Ой қозғау

Сұрақ

1.Мөлдір жарғақ тәрізді екі жұп қанаттары бар отряд қалай аталады? (жарғаққанаттылар)

Жұмбақ

1)Тыру — тыру тырналар,

Тауға қарай жорғалар.(Ара)

2)Екі басы жұдырықтай,

Ортасы қылдырықтай.(Құмырсқа)

Топтасып тіршілік етуіне байланысты мінез — қылығы күрделене түскен осындай бунақденелілер қоғамдық  деп аталады. Олай болса біздің бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: Аралар мен құмырсқалар — қоғамдық  бунақденелілер деп аталады.

Әр топқа төмендегі  аралар мен құмырсқалар туралы мәліметтер таратылып беріледі (әр топ мүшесіне жеке-жеке). Әр топ өзіне берілген мәтінді оқып, талдап , дәлелдейді.

1-топ. Құмырсқалардың  тіршілігі және отбасын құруы .

2-топ. Аралардың  мүлтіксіз тәртібі.

3-топ. «Ақылы» асқан аралар тобы.

4-топ. Құпиясы мол құмырсқалар.

Дәптермен жұмыс. Оқушылар жаңа сөздердің анықтамасын дәптерге жазады. Сөз жасам: хитин, гемолимфа, нимфа, наяда, имаго, энтомология. 
Оқушылар таныс терминдерді атай отырып, анықтама береді. 
Хитин - әктенген тұздар сіңген органикалық заттар. 
Гемолимфа – бунақденелілердің түссіз қаны. 
Нимфа – түлеген кезде қанат бастамасы пайда болып, жыныс мүшесі толық жетілмеген дернәсіл.

Наяда - суда дамитын дернәсіл.

Имаго – дернәсілдің ересекке айналу сатысы. 
Энтомология – бунақденелілерді зерттейтін ғылым. 

Жұмабақ

Мәтінмен жұмыс

Топтық тапсырмалар

Дәптермен жұмыс: терминдер

Соңы

Рефлексия «Өрмекші стратегиясы»

Оқушылар шеңбер жасап тұрады да бүгінгі сабақта не білгендері жайлы айтып шығады.

Бағалау Әр топ басшылары өз тобын бағалап шығады.

Үйге тапсырма

1.Негізгі тапсырма: Аралар

2.Шығармашылық тапсырма:Ара балының түрлері және емдік қасиеттері жайлы мәлімет жазып келу.

Рефлексия

Бағалау

Үйге тапсырма