Дарынды биолог

Дарынды биолог

Та?ырыбы: Дарындылар додасы
Т?рі: сайыс
Ма?саты: о?ушыларды? ой-?рістерін дамыта отырып, логикалы? ойлау ?абілеттерін дамыту,табандылы?пен шешім ?абылдау?а,оны д?лелдеуге ?йрету,биология п?ніне деген ?ызы?ушылы?тарын арттыру.
Ж?ргізуші: Т?седі б?гін білім жарысына,

Же?се?дер ?ол со?амыз табысына

Талапкерді? талабы таудай екен,

Аямас тиіп кетсе? намысына – дей келе, сайыскерлерімізді ?ошеметтеп ?ояйы?.

Сайыс?а т?релік етер ?азылар ал?асы сайланады.
??рметті ?стаздар мен о?ушылар! Биология –химия апталы?ында ?ткелі отыр?ан «Дарындылар додасы» атты танымды? сайысына ?ош келді?іздер.
Сайыс?а ?атысушы о?ушылармыз 9-10 сынып о?ушылары.Сайысымыз мына кезе?дерден т?рады.
САЙЫС КЕЗЕ?ДЕРІ:
1. Таныстыру

2. "Б?ЙГЕ" КЕЗЕ?І

3. «Білім минуты»
4. "КІМ ?НЕРЛІ" КЕЗЕ?І
5. "КІМ ТАП?ЫР" КЕЗЕ?І

6) С?з с?йлеу шеберлігіне негізделген ораторлы? (30 ?паймен ба?аланады) Егер мен...

Сайыскерлерімізді? біліміне,шеберлігіне ?діл-ба?асын беретін ?діл ?азылармен таныс болы?ыздар:
1химия п?ні м??алімі-

2. физика п?ні м??алімі -
3. биология п?ні м??алімі -
Сайыскерлерімізді таныстырып,оларды? ?р?айсысына к??іл-к?йлерін к?теру ма?сатында мынындай с?ра?тар ?ойылады:
-с?йікті п?ні??-с?йіп жейтін та?амы??-с?йікті ?нші??-?нататын кино аты?-
Сайыскерлерімізге с?ттілік тілей отырып,сайысымызды? 1–ші кезе? «Таныстыру» кезе?ін бастаймыз.
ІІ "Б?ЙГЕ " КЕЗЕ?І
Б?л кезе?де барлы?ы 20 лездемелік с?ра? о?ылады, ?р д?рыс жауап берген о?ушы?а 10 ?пайдан беріледі
І. «Б?йге» кезе?інде о?ушылар берілген с?ра?тар?а жауап береді. ?р жауап?а 10 ?пай.

1) ?анда?ы ?антты? м?лшерін реттеп отыратын гармон (инсулин).

2) Е? тез жылдам ?сетін ?сімдік (бамбук).

3) «ХХІ ?асыр індеті» атал?ан ауру (спид).

4) 2000 жылы ж??палы аурудан 50 мы? итбалы?ы ?ырыл?ан те?із (Каспий).

5) Асты? ?орытылуын жылдамдататын активті зат (фермент).

6) Клетканы зерттейтін ?ылым (цитология).

7) Тіркес т??ым ?уалау за?ын аш?ан ?алым (Т.Морган).

8) Жасушада?ы энергия беретін органоид (митохондрия).

9) Емдік бал беретін буна?денелі ж?ндік? (ара)

10) А?зада?ы е? ?лкен без (бауыр).

11) 10 жыл ?скен а?ашты? жылды? са?иналар саны (10).

12) Шайды? отаны (?ытай).

13) Б?лінген жерді? ?айта ?алпына келу ??былысы? (регенерация).

14) Ауру ту?ызатын бактериялармен адамдарды? жаппай ауруын ?алай атайды? (эпидемия)

15) «Зоология философиясы» е?бегіні? авторы (Ж.Б.Ламарк).

16) Ма?алды ая?та?ыз: ?ас?ырды? аузы жесе де, жемесе де. (?ан).

17) Электр заряды бар балы? (скат).

18) Информасоманы аш?ан ?алым (М.Айт?ожин).

19) Е? жо?ары саты да дамы?ан примат (адам).

20) Биогенетикалы? за?ды аш?ан ?алымдар. (Ф.Мюллер, Э.Геккель).

3 кезе? «Білім минуты» биология білім саласы бойынша ?яшы?тар тандайсыздар. ?р ?яшы?та 10 с?ра?тан. Аз ?пай жина?ан 2 о?ушы ойыннан шы?ады.

?алымдар б?лімі бойынша с?ра?тар:

Хемосинтез процесін аш?ан ?алым: Вернадский
Медецинаны? атасы: Гиппократ
Телу ?дісін ал?аш ?олдан?ан селекционер: И.В. Мичурин
ДН?- ны? екі еселенуін зерттеген ?алымдар: М. Месельсон мен Ф. Сталь
Ал?аш рет жасуша теориясыны? негізін ?алаушылар:Т. Шванн ж?не М.

Шлейден

1736 жылы ал?аш бидай ?нынан желімтіктелген н?руыз алды: Я. Беккори
“Анализатор” терминін ?сын?ан ?алым: И.П. Павлов
?арапайымдыларды? т?рлерін ал?аш аш?ан ?алым
М?дени ?сімдіктерді? шы?у орталы?ын аны?тады: Вавилов
Жасуша ядросын аш?ан ?алым: Р. Броун

Ботаника б?лімі бойынша с?ра?тар:
1. Г?лді? ??рылысын ата: Г?л са?а?ы, г?л табаны, аналы?, аталы?, тоста?анша ж?не к?лте жапыра?ша
2. Т?менгі сатыда?ы ?сімдіктер: Балдырлар
3. Біржасушалы талшы?ты балдыр: Хламидомонада, хлорококка, хлорелла
4. Фотосинтездегі хлорофилді? р?лін ал?аш сипатта?ан ?алым: К. А. Тимирязев
5. Жапыра? са?а?ына ??са?ан г?лді? жі?ішкерген жері: Г?л са?а?ы
6. Ж?гері ?сімдігіні? г?лшо?ыры: Собы?

?останай далалы айма?ында орналас?ан ?оры?: Наурызым ?оры?ы
8. Микроскопты? барлы? б?лшектері бекінетін орын: Табаны
9. Алма жеміске не жатады: Алма, алм?рт, беже
10. 1920 — 1930 жылдары «?сімдіктану» о?улы?ын жаз?ан ?алым: Ж. Кудерин

Зоология б?лімі бойынша с?ра?тар:
1. Зоология ?ылымыны? балы?тарды зерттейтін саласы: Ихтиология
2. Балы?ты? з?р шы?ару м?шесі: Б?йрек
3. Денесіні? т?сі тез ?згерте алатын ?абырша?тылар отрядыны? ?кілі: ??был?ы
4. «Гирудин» деп аталатын ерекше зат б?ліп шы?арады: С?лік
5. 150 млн. жыл б?рын тіршілік еткен ??старды? ар?ы тегі: К?не??с
6. С?т?оректілерде кеуде мен ??рса? ?уыстарын б?ліп т?ратын: К?кет (диафрагма)
7. Сал?ан?анды жануарлар: ?осмекенділер, жор?алаушылар, балы?тар, д??гелекауыздылар

Бауырсор?ышты? кірпікшелі дерн?сіліні? аралы? иесі: Тоспа ?луы
9. ?осарлы тыныс алатын жануарлар. ??стар.
10. ??рттар — топыра?тан, шыбындар — шіріген еттен пайда болады деп есептеген ?алым. т Аристотель.

Анатомия б?лімі бойынша с?ра?тар:
1. Адам денесіндегі б?лшы?еттерді? саны: 600
2. Б?йрек?сті безінен б?лінетін гормон: Адреналин
3. Инсулин жетіспегенде болатын ауру: ?ант ауруы
4. Есте са?тауды? т?мендеуі немесе б?зылуы: Амнезия
5. Адамны? к?зіні? т?сі неге байланысты: Н?рлы ?абы?
6. Е? ?зын б?лшы?ет: Тігінші б?лшы?ет

О?у кезінде кітап к?зден мынадай ?ашы?ты??а алыс болуы керек: 30 — 35см
8. Адам ж?регіні? салма?ы: 250 – 300 гр
9. ?ай ?ан тобын ?мбебап донор деп атайды? I топ
10. Ж?рек тынышты? к?йде минутына неше рет жиырылады? 60 – 70 рет

Цитология б?лімі бойынша с?ра?тар:
1. Жасуша?а белгілі пішін ж?не мы?тылы? ?асиет береді: ?абы?ша
2. Ж?мырт?аны? а?уызына ??сас м?лдір, желім т?різді созылмалы ?оймалжы? тірі зат: Цитоплазма
3. Жасушаны? к?беюіне ?атысады: Ядро
4. Тек ?сімдік жасушасына ?ана т?н денешіктер: Пластид
5. Жасушаларды энергиямен ?амтамасыз етеді: Митохондрия
6. «Ас ?орыту м?шесі» деп аталатын органойд: Лизосома
7. Жасушада 1 г май ыдыра?анда ?анша энергия б?лінеді: 38,9 кДж

Цитоплазманы? т?пнегізі — гиалоплазма
9. Жасушада?ы органикалы? ?осылыстар: Н?руыздар, май, амин ?ыш?ылдары
10. Н?руызды т?зетін амин?ыш?ылдарды? саны: 20

Экология б?лімі бойынша с?ра?тар:

Экология с?зі грек тілінен аудар?анда ?андай ма?ына береді: «оikos» — ?й – жай,

«logos» ?ылым

Экология терминін е? ал?аш ?ылым?а енгізген ?алым: Эрнест Геккель
Арал те?ізіні? солт?стік б?лігінде орналас?ан ?оры?: Барсакелмес ?оры?ы
Асты? да?ылдарыны? биогеоценозы: Агроценоздар
Суды? т?бінде тіршілік ететін а?залар ?алай аталады: Бентостар
Жер бетінде е? ал?аш тіршілік ?андай ортада пайда болды: Сулы
Популяция дегеніміз не: Бір т?рді? е? аз ?здігінен ?рпа? ?алдыра алатын дара?тар тобы

Биогеоценоз дегеніміз не? Тірі а?заларды? ?орша?ан ортамен байланысы
Автотрофты ж?не гетеротофты а?залар?а аны?тама: ?сімдіктер мен жануарлар, адамдар
Жануарлар?а арнал?ан ?ызыл кітап неше басылымнан т?рады ж?не нешінші жылдары шы?ты: 1978, 1991, 1996

Генетика б?лімі бойынша с?ра?тар:

Организмге т?н ішкі ж?не сырт?ы белгілеріні? жиынты?ы: Фенотип
Генетика ?ылымы нені зерттейді? Т??ым?уалаушылы? пен ?згергіштік
Мендельді? 1,2,3 за?дарын ата: Біркелкілік, ажырау за?ы, т?уелсіз ажырау за?ы
Мендель ?з т?жірибеіне ?андай ?сімдікті пайдаланды: Б?рша?
Т??ым?уалаушылы?ты? хромосомалы? теориясыны? негізін ?ала?ан кім: Т. Морган
Адамда ?анша хромосома ж?не ген бар: 46 хромосома, 50мы?дай ген
Адамны? ?андай т??ым ?уалайтын ауруларын білесі?: Шерешевский – Тернер,

Даун, Клайнфельтер, гемофилия ж?не т.б

Адамны? кейбір ?абілеттеріні?, мысалы, музыка?а, шешен с?йлеуге,

математика?а бейімділігі ?андай ?діспен аны?талады: Генеалогиялы? ?діс

Даун ауруыны? белгілері ?андай: А?ыл – есі кем, бойы аласа, к?здері

?ысы??ы ?рі бір – біріне жа?ын орналас?ан, аузын ?немі жартылай ашы? ж?реді.

Басылы??ы гендер: Рецессивті

ІV "КІМ ?НЕРЛІ"КЕЗЕ?І аз ?пай жина?ан 2 о?ушы шы?ады
(?р сайыскерге бір-бір конверт,ішінде тапсырма жазыл?ан,соны образ?а еніп,?имылмен к?рсету керек)
1. Г?лді? солуын ?имылмен к?рсет
2 Судан шы?ып ?ал?ан балы?
3. г?лдерді тоза?дандырып ж?рген ара болу
4.Мысы?тан ?ор?ып ?аш?ан тыш?ан
V кезе? «Жор?а».

І о?ушы

1) М?ктерді зерттейтін ?ылым. (Бриология).

2) Ба?аларды? дерн?сілі. (Итшаба?).

3) Ж?йке жасушасы ?алай аталады? (Нейрон).

4) Д?ние ж?зіндегі е? биік а?аш. (Эвкалипт).

5) «?сімдік пионері» деп ?ай ?сімдікті атайды? (?ына).

6) ?анны? ?ызыл т?йіршіктері. (Эритроцит).

7) жасушаларды? б?лінуі ?алай аталады? (Митоз).

8) Бамбук ?сімдігі ?андай т??ымдас?а жатады? (Асты?).

9) ДН? молекуласы ?андай нуклеотидтерден т?рады? (АТГЦ).

10) ?сімдктер мен жануарлар жасушаларыны? негізгі ??рылысы ??сас екенін д?лелдеген кімдер. (М.Шлейден мен Т.Шванн).

ІІ н?с?а

1) Теріні зерттейтін ?ылым. (Дермотология).

2) Су асты маржанды жартас ?алай аталады? (Риф).

3) Кенеулі заттарды? организмге сі?у ??былысы ?алай аталады? (Ассимиляция).

4) ДН?-ны? ??рамына енетін ?ант. (Дезоксирибоза).

5) Толы? ?алыптас?ан ядросы жо? а?залар. (Прокариоттар).

6) ?лпалар?а оттекті тасымалдайтын а?уыз молекуласы. (Гемоглобин).

7) Мата, ар?анды ?андай ?сімдіктен жасайды? (Зы?ыр).

8) Туа біткен т??ым ?уалайтын рефлекс. ( шартсыз рефлекс).

9) Митозды б?лінуге дайынды? кезе?і. (интерфаза).

10) Т?сті ажырата алмайтын ауруды зерттеген ?алым. (Дальтон).

?І кезе? С?з с?йлеу шеберлігіне негізделген ораторлы?.

« Егер мен... »

А: « Егер мен д?рігер болсам... »

Б: « Егер мен эколог манманы болсам... »

«Егер де мен..»
Б?гінгі сайысымыз ?з м?ресіне жетті.Биік-биік асулардан к?рініп,тек жетістіктерге жете берулері?е тілек білдіреміз.?орытынды с?з кезегі ?діл?азылар ал?асына беріледі.
?діл?азылар ал?асы же?імпаз о?ушыны аны?тап,?орытындысын шы?арды.Же?імпаз о?ушы аны?талды.
?ош,сау болы?ыздар!

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Дарынды биолог»

Тақырыбы: Дарындылар додасы
Түрі: сайыс
Мақсаты: оқушылардың ой-өрістерін дамыта отырып, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту,табандылықпен шешім қабылдауға,оны дәлелдеуге үйрету,биология пәніне деген қызығушылықтарын арттыру.
Жүргізуші: Түседі бүгін білім жарысына,

Жеңсеңдер қол соғамыз табысына

Талапкердің талабы таудай екен,

Аямас тиіп кетсең намысына – дей келе, сайыскерлерімізді қошеметтеп қояйық.

Сайысқа төрелік етер қазылар алқасы сайланады.
Құрметті ұстаздар мен оқушылар! Биология –химия апталығында өткелі отырған «Дарындылар додасы» атты танымдық сайысына қош келдіңіздер.
Сайысқа қатысушы оқушылармыз 9-10 сынып оқушылары.Сайысымыз мына кезеңдерден тұрады.
САЙЫС КЕЗЕҢДЕРІ:
1. Таныстыру

2. "БӘЙГЕ" КЕЗЕҢІ

3. «Білім минуты»
4. "КІМ ӨНЕРЛІ" КЕЗЕҢІ
5. "КІМ ТАПҚЫР" КЕЗЕҢІ

6) Сөз сөйлеу шеберлігіне негізделген ораторлық (30 ұпаймен бағаланады) Егер мен . . .

Сайыскерлеріміздің біліміне,шеберлігіне әділ-бағасын беретін әділ қазылармен таныс болыңыздар:
1химия пәні мұғалімі-

2. физика пәні мұғалімі -
3. биология пәні мұғалімі -
Сайыскерлерімізді таныстырып,олардың әрқайсысына көңіл-күйлерін көтеру мақсатында мынындай сұрақтар қойылады:
-сүйікті пәнің?-сүйіп жейтін тағамың?-сүйікті әншің?-ұнататын кино аты?-
Сайыскерлерімізге сәттілік тілей отырып,сайысымыздың 1–ші кезең «Таныстыру» кезеңін бастаймыз.
ІІ "БӘЙГЕ " КЕЗЕҢІ
Бұл кезеңде барлығы 20 лездемелік сұрақ оқылады, әр дұрыс жауап берген оқушыға 10 ұпайдан беріледі
І. «Бәйге» кезеңінде оқушылар берілген сұрақтарға жауап береді. Әр жауапқа 10 ұпай.

1) Қандағы қанттың мөлшерін реттеп отыратын гармон (инсулин).

2) Ең тез жылдам өсетін өсімдік (бамбук).

3) «ХХІ ғасыр індеті» аталған ауру (спид).

4) 2000 жылы жұқпалы аурудан 50 мың итбалығы қырылған теңіз (Каспий).

5) Астың қорытылуын жылдамдататын активті зат (фермент).

6) Клетканы зерттейтін ғылым (цитология).

7) Тіркес тұқым қуалау заңын ашқан ғалым (Т.Морган).

8) Жасушадағы энергия беретін органоид (митохондрия).

9) Емдік бал беретін бунақденелі жәндік? (ара)

10) Ағзадағы ең үлкен без (бауыр).

11) 10 жыл өскен ағаштың жылдық сақиналар саны (10).

12) Шайдың отаны (Қытай).

13) Бүлінген жердің қайта қалпына келу құбылысы? (регенерация).

14) Ауру туғызатын бактериялармен адамдардың жаппай ауруын қалай атайды? (эпидемия)

15) «Зоология философиясы» еңбегінің авторы (Ж.Б.Ламарк).

16) Мақалды аяқтаңыз: Қасқырдың аузы жесе де, жемесе де .... (қан).

17) Электр заряды бар балық (скат).

18) Информасоманы ашқан ғалым (М.Айтқожин).

19) Ең жоғары саты да дамыған примат (адам).

20) Биогенетикалық заңды ашқан ғалымдар. (Ф.Мюллер, Э.Геккель).

3 кезең «Білім минуты» биология білім саласы бойынша ұяшықтар тандайсыздар. Әр ұяшықта 10 сұрақтан. Аз ұпай жинаған 2 оқушы ойыннан шығады.

Ғалымдар бөлімі бойынша сұрақтар:

Хемосинтез процесін ашқан ғалым: Вернадский
Медецинаның атасы: Гиппократ
Телу әдісін алғаш қолданған селекционер: И.В. Мичурин
ДНҚ- ның екі еселенуін зерттеген ғалымдар: М. Месельсон мен Ф. Сталь
Алғаш рет жасуша теориясының негізін қалаушылар:Т. Шванн және М.

Шлейден

1736 жылы алғаш бидай ұнынан желімтіктелген нәруыз алды: Я. Беккори
“Анализатор” терминін ұсынған ғалым: И.П. Павлов
Қарапайымдылардың түрлерін алғаш ашқан ғалым
Мәдени өсімдіктердің шығу орталығын анықтады: Вавилов
Жасуша ядросын ашқан ғалым: Р. Броун

Ботаника бөлімі бойынша сұрақтар:
1. Гүлдің құрылысын ата: Гүл сағағы, гүл табаны, аналық, аталық, тостағанша және күлте жапырақша
2. Төменгі сатыдағы өсімдіктер: Балдырлар
3. Біржасушалы талшықты балдыр: Хламидомонада, хлорококка, хлорелла
4. Фотосинтездегі хлорофилдің рөлін алғаш сипаттаған ғалым: К. А. Тимирязев
5. Жапырақ сағағына ұқсаған гүлдің жіңішкерген жері: Гүл сағағы
6. Жүгері өсімдігінің гүлшоғыры: Собық

Қостанай далалы аймағында орналасқан қорық: Наурызым қорығы
8. Микроскоптың барлық бөлшектері бекінетін орын: Табаны
9. Алма жеміске не жатады: Алма, алмұрт, беже
10. 1920 — 1930 жылдары «Өсімдіктану» оқулығын жазған ғалым: Ж. Кудерин

Зоология бөлімі бойынша сұрақтар:
1. Зоология ғылымының балықтарды зерттейтін саласы: Ихтиология
2. Балықтың зәр шығару мүшесі: Бүйрек
3. Денесінің түсі тез өзгерте алатын қабыршақтылар отрядының өкілі: Құбылғы
4. «Гирудин» деп аталатын ерекше зат бөліп шығарады: Сүлік
5. 150 млн. жыл бұрын тіршілік еткен құстардың арғы тегі: Көнеқұс
6. Сүтқоректілерде кеуде мен құрсақ қуыстарын бөліп тұратын: Көкет (диафрагма)
7. Салқанқанды жануарлар: Қосмекенділер, жорғалаушылар, балықтар, дөңгелекауыздылар

Бауырсорғыштың кірпікшелі дернәсілінің аралық иесі: Тоспа ұлуы
9. Қосарлы тыныс алатын жануарлар. Құстар.
10. Құрттар — топырақтан, шыбындар — шіріген еттен пайда болады деп есептеген ғалым. т Аристотель.

Анатомия бөлімі бойынша сұрақтар:
1. Адам денесіндегі бұлшықеттердің саны: 600
2. Бүйрекүсті безінен бөлінетін гормон: Адреналин
3. Инсулин жетіспегенде болатын ауру: Қант ауруы
4. Есте сақтаудың төмендеуі немесе бұзылуы: Амнезия
5. Адамның көзінің түсі неге байланысты: Нұрлы қабық
6. Ең ұзын бұлшықет: Тігінші бұлшықет

Оқу кезінде кітап көзден мынадай қашықтыққа алыс болуы керек: 30 — 35см
8. Адам жүрегінің салмағы: 250 – 300 гр
9. Қай қан тобын әмбебап донор деп атайды? I топ
10. Жүрек тыныштық күйде минутына неше рет жиырылады? 60 – 70 рет

Цитология бөлімі бойынша сұрақтар:
1. Жасушаға белгілі пішін және мықтылық қасиет береді: Қабықша
2. Жұмыртқаның ақуызына ұқсас мөлдір, желім тәрізді созылмалы қоймалжың тірі зат: Цитоплазма
3. Жасушаның көбеюіне қатысады: Ядро
4. Тек өсімдік жасушасына ғана тән денешіктер: Пластид
5. Жасушаларды энергиямен қамтамасыз етеді: Митохондрия
6. «Ас қорыту мүшесі» деп аталатын органойд: Лизосома
7. Жасушада 1 г май ыдырағанда қанша энергия бөлінеді: 38,9 кДж

Цитоплазманың түпнегізі — гиалоплазма
9. Жасушадағы органикалық қосылыстар: Нәруыздар, май, амин қышқылдары
10. Нәруызды түзетін аминқышқылдардың саны: 20

Экология бөлімі бойынша сұрақтар:

Экология сөзі грек тілінен аударғанда қандай мағына береді: «оikos» — үй – жай,

«logos» ғылым

Экология терминін ең алғаш ғылымға енгізген ғалым: Эрнест Геккель
Арал теңізінің солтүстік бөлігінде орналасқан қорық: Барсакелмес қорығы
Астық дақылдарының биогеоценозы: Агроценоздар
Судың түбінде тіршілік ететін ағзалар қалай аталады: Бентостар
Жер бетінде ең алғаш тіршілік қандай ортада пайда болды: Сулы
Популяция дегеніміз не: Бір түрдің ең аз өздігінен ұрпақ қалдыра алатын дарақтар тобы

Биогеоценоз дегеніміз не? Тірі ағзалардың қоршаған ортамен байланысы
Автотрофты және гетеротофты ағзаларға анықтама: Өсімдіктер мен жануарлар, адамдар
Жануарларға арналған қызыл кітап неше басылымнан тұрады және нешінші жылдары шықты: 1978, 1991, 1996

Генетика бөлімі бойынша сұрақтар:

Организмге тән ішкі және сыртқы белгілерінің жиынтығы: Фенотип
Генетика ғылымы нені зерттейді? Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік
Мендельдің 1,2,3 заңдарын ата: Біркелкілік, ажырау заңы, тәуелсіз ажырау заңы
Мендель өз тәжірибеіне қандай өсімдікті пайдаланды: Бұршақ
Тұқымқуалаушылықтың хромосомалық теориясының негізін қалаған кім: Т. Морган
Адамда қанша хромосома және ген бар: 46 хромосома, 50мыңдай ген
Адамның қандай тұқым қуалайтын ауруларын білесің: Шерешевский – Тернер,

Даун, Клайнфельтер, гемофилия және т.б

Адамның кейбір қабілеттерінің, мысалы, музыкаға, шешен сөйлеуге,

математикаға бейімділігі қандай әдіспен анықталады: Генеалогиялық әдіс

Даун ауруының белгілері қандай: Ақыл – есі кем, бойы аласа, көздері

қысыңқы әрі бір – біріне жақын орналасқан, аузын үнемі жартылай ашық жүреді.

Басылыңқы гендер: Рецессивті

ІV "КІМ ӨНЕРЛІ"КЕЗЕҢІ аз ұпай жинаған 2 оқушы шығады
(әр сайыскерге бір-бір конверт,ішінде тапсырма жазылған,соны образға еніп,қимылмен көрсету керек)
1. Гүлдің солуын қимылмен көрсет
2 Судан шығып қалған балық
3. гүлдерді тозаңдандырып жүрген ара болу
4.Мысықтан қорқып қашқан тышқан
V кезең «Жорға».

І оқушы

1) Мүктерді зерттейтін ғылым. (Бриология).

2) Бақалардың дернәсілі. (Итшабақ).

3) Жүйке жасушасы қалай аталады? (Нейрон).

4) Дүние жүзіндегі ең биік ағаш. (Эвкалипт).

5) «Өсімдік пионері» деп қай өсімдікті атайды? (Қына).

6) Қанның қызыл түйіршіктері. (Эритроцит).

7) жасушалардың бөлінуі қалай аталады? (Митоз).

8) Бамбук өсімдігі қандай тұқымдасқа жатады? (Астық).

9) ДНҚ молекуласы қандай нуклеотидтерден тұрады? (АТГЦ).

10) Өсімдктер мен жануарлар жасушаларының негізгі құрылысы ұқсас екенін дәлелдеген кімдер. (М.Шлейден мен Т.Шванн).

ІІ нұсқа

1) Теріні зерттейтін ғылым. (Дермотология).

2) Су асты маржанды жартас қалай аталады? (Риф).

3) Кенеулі заттардың организмге сіңу құбылысы қалай аталады? (Ассимиляция).

4) ДНҚ-ның құрамына енетін қант. (Дезоксирибоза).

5) Толық қалыптасқан ядросы жоқ ағзалар. (Прокариоттар).

6) Ұлпаларға оттекті тасымалдайтын ақуыз молекуласы. (Гемоглобин).

7) Мата, арқанды қандай өсімдіктен жасайды? (Зығыр).

8) Туа біткен тұқым қуалайтын рефлекс. ( шартсыз рефлекс).

9) Митозды бөлінуге дайындық кезеңі. (интерфаза).

10) Түсті ажырата алмайтын ауруды зерттеген ғалым. (Дальтон).

ҮІ кезең Сөз сөйлеу шеберлігіне негізделген ораторлық.

« Егер мен . . . »

А: « Егер мен дәрігер болсам. . . »

Б: « Егер мен эколог манманы болсам. . . »

«Егер де мен ..........»
Бүгінгі сайысымыз өз мәресіне жетті.Биік-биік асулардан көрініп,тек жетістіктерге жете берулеріңе тілек білдіреміз.Қорытынды сөз кезегі әділқазылар алқасына беріледі.
Әділқазылар алқасы жеңімпаз оқушыны анықтап,қорытындысын шығарды.Жеңімпаз оқушы анықталды.
Қош ,сау болыңыздар!