Биологиялы? сайыс

   Биологиялы?  сайыс

Когиева  Жайнаг?л,

А?марал  негізгі  орта мектебіні?  биология  п?ніні?  м??алімі

О?ушылар?а  саба?та   ал?ан білімдерін тияна?тап бір ж?йеге келтіру барысында  сыныптан  тыс ж?мыстарды?  ма?ызы  зор. ?рт?рлі  ж?мыстар

ж?ргізу  ар?ылы о?ушыларды  п?нді  ?йренуге  ?ызы?тыра  отырып,білімдерін жетілдіруге болады.

?атысушылар :                                             2топ «А??у»

1топ «А?к?гершін »                               ?раны:

 ?раны :Бар  ізгілік тек  білімнен   алынар,  Ізгілікке  бастайт??ынб?гіннен,

 Білімменен  аспан?а жол салынар.               Біргеміз  біз  ?р?ашанда біліммен.

              Таныстыру                                                             Таныстыру   

А?  к?гершін-а?  ниетті? белгісі,             Н?р  алады бар  адамзат білімнен,

А?  к?гершін  таби?атты?  т?л  ??сы       Сол  ілімні?  баспалда?ы  б?гіннен

А?  к?гершін  тобымыз  ?ой б?гінде        А??у  тобы біз болармыз білсе?із,

Аспанымда  а?  к?гершін  ?ал?ышы!      Бірге  ?ш?ан  жа?а  ?мірге біліммен                                

1топты?  ?ні: « А?  к?гершін »               2топты?   ?ні « А??улар»

                       Сайысты?  барысы:

Т?седі  б?гін білім жарысына,

 Же?се?дер ?ол со?амыз табысы?а.

Талапкерді? талабы таудай екен,

 Аямас тиіп кетсе? намысына,  -дей келе сайыскерлерімізді орта?а ша?ырамыз.

Сайысымызды? 1-кезе?і «Менен с?ра?  сіздерден жылдам  жауап » деп  аталады

Мен сендерге 5-с?ра?тан  ?ойып шы?амын.Д?рыс жауап берген ойыншы?а 10  ?пайдан  беріледі.

1топ?а  с?ра?                                                           

1.К?зге к?рінбейтін ?са?  а?за. ( Бактерия)

2.Екі а?заны? селбесуінен  пайда  бол?ан  а?за. (  ?ына)

3.Д?рі-д?рмек алынатын  зе?  са?ырау??ла?ы. (Пенцилл)

4.Ауру  ту?ызатын  бактериялармен  жаппай  ауру.( Індет)

5.Жасуша  ішінде тіршілік ететін  паразит.(Вирус)

2 топ?а  с?ра?

1.Ашыт?ы са?ырау??ла?ыны?   ?ылыми аты.(  ?антты)

2.?андай  ??с  ?я  салмайды. ( К?кек)

3Рефлекс  ??былысын  зерттеген   ?алым.( И П Павлов)

4.Б?йректе  т?зілетін  с?йы?  зат.( З?р)

5.Организмні?  жеке  дамуы. (Онтогенез)

Ойшыл болса ?ай бала,

Тез  табады сол  ?ана

 ?ане ойланып к?рейік,

Тебіреніп с?л ?ана-дей  келе « Ойлан  тап»  кезе?ін  бастаймыз. Б?л     

 кезе?де

ма?алды?   жал?асын   табу   керек.  ?р  д?рыс  жауап?а 5 ?пай  беріледі.

1 А?аш  к?ркі жапыра? (адам  к?ркі  ш?берек)

2 Д?рі  ш?птен шы?ады (дана  к?птен  шы?ады)

3 Дала  к?ркі  мал (?зен  к?ркі  тал)

4 Тау  б?ла?ымен  к?рікті (б?ла?  ??ра?ымен к?рікті)

5 ?ора?да малы?  болсын (к?шеде  талы?  болсын)

6 А?аш  ексе?  аялап (басы?да  болар  саяба?)

                       Ж?мба?тар  шешу

1 Жазда  жайнайды  к?зде  жайрайды ( жапыра?)

2 Мойны  с?ра?  белгісі   б?л  ?андай  к?л  ??сы   (а??у)

3 Б?йра  т?лымы  желменен  ойнайды ?ызыл  м?рны  жерге  бойлайды( с?біз)

4 ??йры?ы  он  ?арыс  б?л  айбатты (жолбарыс)

5 Айбат  шегер   алыстан   а?  патшасы ( арыстан)

6 Уылжы?ан   албырт  д?мі   ?ажап  (алм?рт)

3 кезе? «ПОЛИГЛОТ»кезе?і    деп  аталады.

Полиглот-к?п тілді  ме?герген  адам.

?лыларды? ?рпа?ымыз кешегі,

Ой ?алдыр?ан,с?з  ?алдыр?ан  еселі

Тартыста?ы  сайыс?а  да ?атысып,

 С?ра?тарды   білімділер шешеді, дей келе- б?л кезе?де   бізді? балаларымызды? 2 тілде ?аншалы?ты с?йлей білетінін  к?рейік. ?р жауап сайын 10-?пайдан.

?ора?да  малы? болсын, к?ше?де.болсын (талы?,дерево)

Адам  к?ркі  ш?берек,а?аш  к?ркі.(.жапыра?,лист)

??лан   ??ды??а ??ласа,  ??ла?ында. ойнайды (??рба?а,жаба)

Жал?ыз кірпіш  ?ор?ан  болмас, жал?ыз  а?аш. болмас (орман, лес)

?ыз  ?ссе елді?  к?ркі,.  ?ссе  жерді?  к?ркі (г?л,  цветок)

Біреуге  мал  ?ай?ы  біреуге       (жан ?ай?ы)

Ма?таны?  анасы  жер   атасы (су,  вода)

Ауру    ?алса  да     ?дет    ?алмайды     (больной)

4  кезе? «К?кпар» кезе?і

К?з   с?зіп,nанып   ?арама   ??р,

Байлы??а  жету  ?шін   керек  а?ыл

Талпын?ан  талаптан?ан,  е?бек  еткен,

Еш  кетпес  ма?дай  тері?, табан  а?ы? –дей  келе   дене  м?шелері   ?рт?рлі

жануардан  ??растырыл?ан сурет  салу,

фантастикалы?  ??с   салу

1-2т Басы-б??ы, мойны-керік, денесі-жолбарыс,  ая?ы-лама,  ??йры?ы-ат

Тез  ?демі  салын?ан  суретке  5  ?пай  беріледі

5 кезе? «Білім  биржасы»

Та?ы   келді  сыналар ша?  айналып,

Тере?іне  білім  те?із  байланып

Жылдамды?ы? ал?ырлы?ы?  сыналар,

Шы??а шы?шы білімі?е  сайланып  2-топ?а  да  7 с?ра?тан  беріледі

1топ?а с?ра?

1.Тері  ауруларын  зерттейтін  ?ылым.( Дерматология)

2.?ан  ?йымайтын  ауру.( Гемофилия)

3.?ша  алмайтын  ??с.( Пингвин)

4.Ж?йке  жасушасы. ( Нейрон)

5.?ызыл  т?сті  ?ан  жасушасы.( Эритроцит)

2топ?а  с?ра?

1.Буна?денелілерді  зерттейтін  ?ылым.  ( Энтомология)

2.Адамда?ы  хромосома  саны. (46)

3.Цитология  нені  зерттейді. ( Жасушаны)

4.Роберт  Гук  ?ай  жылы  жасушаны  ашты.(  1665ж.)

5.?ан  т?зуші  ?лпа. (Д?некер.)

6 кезе? «  Шешендік  ?нер»деп  аталады

  2 топ   2 та?ырыпты?  бірін  та?дап алады  ?р топ 5минут ішінде шы?арма

  жазады . С?йлеу  м?нері,  с?з  саптауы,   с?йлем  ??рай  білуі,  шы?армашы-

  лы?пен ж?мыс істеуі ескеріледі,  шы?армалары мазм?нды шы??ан топ     же?еді,?рі    10 ?пай  беріледі.

  1та?ырып « Адамны?  ?орша?ан орта?а  ?сері».

  2та?ырып «  ?аза?станны?  экологиялы?  жа?дайын  жа?сарту?а   мені?

  ?осар ?лесім»

  7 кезе?»  Тартыс»кезе?і  деп  аталады.

  Б?л  кезе?де  ?н тартысы болады

  1топ ??стар  туралы  бір ?н  бастайды, 2 топ осы ?нді   ая?тайды  немесе   2топ  бастайды  бір ?нді ,

  1топ ая?тайды.  Не??рлым  ?нді  к?п  айт?ан топ же?еді.

  8 кезе? «Шы??а  шы?у »кезе?і  деп  аталады.

  ?аза?пыз ?ой  б?йге  десе  ?озатын,

  ?осат??ын к?ре?  атын,боз атын

  Басталады»Б?йге» атты   жарысы?

  Шы?сын  ш?кірт шы?дар?а  ?ол созатын  -,дей  келе 2топты?  о?ушысы

  шы?ып  ?з  зерттеу  ж?мыстарын ?ор?айды,  д?рыс ?ор?а?ан топ?а 10 ?пай  беріледі.

  1 топ                                                                       2 топ

«Алманы?  емдік  ?асиеті »                  « Кактус ?сімдігі»

  ?ай топ осы  екі ?сімдікті? пайдасын  тере?  д?лелдесе,  сол топ  же?еді,

   10?пай  беріледі.

                                                                      Шы?ыс  ?аза?стан  облысы

                                                                                  Катон?ара?ай  ауданы

                                                                                  А?марал ауылы