Эйлер есебі. Мұғалім оқушыларға түбірді шығару операциясын қолданып, Эйлер есебін шешуді ұсынады. Мұғалім оқушыларға Стендальдың «Автобиографиялар» еңбегінде өзінің оқу жылдары жайлы айтады: «Мен Эйлерда (математика мұғалімі) шаруа әйелдің базарға апара жатқан жұмыртқалар саны туралы есепті таптым... Ол мен үшін жаңалық болды. Мен сонда алгебра деп аталатын құралмен қолдану не екенін түсіндім. Бірақ, маған ол туралы ешкім айтпап еді...». Осы «Алгебраға кіріспе» есебі жас Стендальдың ойына сондай қатты әсер қалдырған. Есеп. Екі шаруа әйел базарға 100 жұмыртқа әкелді, біреуінде екіншісіне қарағанда көбірек; екеуі де бірдей сомада пайда тапты. Біріншісі екіншісіне айтты: "Сенің жұмыртқаларын болғанда мен 15 крейцер табатын едім", деді. Екіншісі жауап берді: "Ал сенің жұмыртқаларын менде болғанда мен олар үшін 6 крейцер табатын едім", деген екен. Әрқайсысында қанша жұмыртқадан болған? Оқушылар есепті талдайды және оны жұпта орындайды. Кейін мұғалім оқушылардың жұмыстарын тексереді, аяқталысымен кері байланыс береді. Бағалау критерийлері: Есеп шарты бойынша айнымалыны енгізеді; Енгізілген айнымалыға қатысты дұрыс теңдеу қүрастырады; Енгізілген айнымалының мәнін дұрыс табады; Есептің сұрағына дұрыс жауап береді. 4. Тест. Оқушылар тестті жеке орындайды. Мұғалім көмек көрсетпейді. Есептерді шеше отырып, оқушылар дұрыс жауапқа сәйкес әріпті жазып алып отырады. Нәтижесінде, дұрыс кілт сөз алыну керек. Бағалау критерийлері: Кері байланыс ретінде оқушыларға келесі шәкіл ұсынылады: Тест нәтижелері 0-3 балл – «Саған мұғалімнің көмегі керек!» 4-5 балл – «Өткен материалды өз бетіңмен қайтала» 6-7 балл – «Өте жақсы нәтиже, бірақ босаңсыма!» Кілт сөз – текемет. Мұғалім текемет не екені жайлы айтады. Текемет – сәндік-қолданбалы өнер туындысы, бетіне түрлі түсті ою-өрнек басылған қазақ ұлттық киіз үй жиһазы. 5. Білген пайдалы… Мұғалім құрама саннан квадрат түбір алған кезде оны жай көбейткіштерге жіктеп, осы көбейткіштердің квадраттарын бөліп алған пайдалы болатынын айтады. Кейін мұғалім мысалды талдап және оған сүйеніп көбейткішті түбірдің сыртына шығаруға тапсырма орындауды ұсынады. Оқушылар жеке жұмыс істейді. Қажеттілігінше мұғалім консултациялық көмек көрсетеді. Аяқталған кезде мұғалім оқушылар жұмысын критерийлер бойынша бағалайды. Бағалау критерийлері: Құрама санды жай көбейткіштерге жіктеуді дұрыс орындайды; Арифметикалық квадрат түбірдің қасиетін көбейткішті түбір таңбасының сыртына шығару үшін дұрыс қолданады. 6. Сараланған тапсырмаларды орындау. Алдын-ала оқушылар мұғаліммен бірге бірнеше мысалдарды қарастырады. Одан кейін сараланған тапсырмаларды орындайды. Оқушылар деңгейді өздері таңдайды. Мұғалім оқуышларға көмек көрсете алады. Аяқталған кезде мұғалім оқушылар жұмысын критерийлер бойынша бағалайды. Бағалау критерийлері: Квадрат түбір мәндерін есептеу үшін арифметикалық квадрат түбір қасиетін қолданады; Құрамында квадрат түбірі бар өрнектерді түрлендіру үшін арифметикалық квадрат түбір қасиетін қолданады; Құрамында квадрат түбірі бар теңдіктерді дәлелдеу үшін арифметикалық квадрат түбір қасиетін қолданады. |