| 3. Дәріс материалдары 1.3. Екі тактілі карбюраторлық қозғалтқыштың жұмыс кезеңі Екі тактілі карбюраторлық қозғалтқышта жұмыс кезеңі піспек- тің екі жүрісі ішінде немесе иінді біліктің бір айналымы ішінде болады. Оның конструкциясы төрт тактілі қозғалтқыштың кон- струкциясынан айырмашылығы үлкен. Басты айырмашылық – клапандардың жоқтығы. Клапан функцияла- рын үш терезе атқарады: кіріс, шығыс және үрлемелі. Газ тарату механизмінің функциясын піспек орындайды. Екі тактілі кар- бюраторлық қозғалтқыштарда цилиндр жанармай қоспасын жи- нау мен дайындауда негізі рөл атқаратын нығыздалып жабылған картермен қосылады. Мұндай қозғалтқыштар тура ағынды-кар- терлі үрлемесі бар қозғалтқыштар деп аталады. Қозғалтқышты жұмысқа дайындау үшін карбюраторды жанармай қоспасымен толтыру керек және оны цилиндрге қайта жіберу қажет. Қозғал- тқыштың жұмыс кезеңін қарастырайық. 1.3. сур. Екі тактілі карбюраторлық қозғалтқыш құрылысы мен жұмысының сызбасы: а — бірінші такт; 1 — қосиінді камераның арнасы; 2 — үрлемелі терезе; 3 — піспек; 4 — цилиндр; 5 — білте; 6 — шығыс терезе; 7 — кіріс терезе; 8 — карбюратор; 9 — қос иінді камера; б, в — екінші такт; - —ауа; жа- нармай; жанармай қоспасы; пайдаланылған газ; қозғалыс бағыты Бірінші такт. Піспек 3 (1.3, а сур.) ТӨН-нен ЖӨН-ге жыл- 13 жиды. Бұл ретте картерде еркін көлем көбейе түседі және ауа- ның сейілуі артады, ал цилиндрда 4 көлемнің азаюы салдарынан піспекті 3 көтеру кезінде жұмыс қоспасының сығылуы, қысым мен температураның артуы байқалады. Көтеру кезінде піспектің төменгі жиегі кіріс терезесін ашады 7, ол арқылы картердегі сейілу әсерінен карбюратордан 8 жанармай қоспасы келіп түседі. Осы уақытта піспек көтеріліп, жану камерасындағы жұмыс қоспасын одан әрі сығуды жалғастырады. ЖӨН-ге жақындағанда оталдыру білтесі арқылы 5 цилиндрдің жану камерасына жұмыс қоспасын тұтандыратын электр ұшқыны беріледі. Қоспа 2000...2200 °С тем- пература мен 3...4 МПа (0,3... 0,4 кгс/см2) қысымда жанып кетеді. Екінші такт. Пайда болған ыстық газ кеңейеді және піспек түбіне салмақ түсіреді. Салдарынан ол төмен түседі және шатун- ды қозғалту арқылы иінді білікті де қозғалысқа келтіреді (1.3, б сур.). Төмен түскенде піспек бірінші кезекте төменгі жиегімен кіріс терезені жабады 7 және қос иінді камерада 9 жанармай қоспасын сығуды бастайды, осы уақытта жұмыс жүрісі жалға- са береді. Піспек бастиегінің жоғарғы жиегі шығыс терезесін 6 ашқан кезде, пайдаланылған газ шығыс құбыр мен бәсеңдеткіш арқылы атомосфераға шығады. Піспек қос иінді камерада жанар- май қоспасын сығып, төмен түсуді жалғастыра береді. Бір уақыт- та бастиек піспек бастиегінің жоғарғы жиегі үрлемелі терезені 2 ашады және сығылған жанармай қоспасы қос иінді камерадан арна арқылы 1 цилиндрді толтыра әрі оның ішінен қалдық пай- даланылған газды ысырып цилиндрге өтеді (1.3, в сур.). Жанар- май қоспасының біраз бөлігі пайдаланылған газбен бірге жұмыс үдерісіне қатыспай, атмосфераға ысырылады. Екі тактілі карбюраторлық қозғалтқыштарда картер құрғақ болады және ішінде май болмайды. Қозғалтқыш бөлшектерін майлау үшін қажетті май көлемі бензинге тікелей құйылады. Сөй- тіп, екі тактілі қозғалтқыштың жанармай қоспасы ауадан, бензин буынан және майдың ұсақ тамшыларынан құралады. | 
