Творческий отчет учителя казахского языка и литературы

Қазақ тілі мұғалімінің шығармашылық есебі

Елбасымыз Н. Ә. Назарбаев Қазақстан халқына Жолдауы-тарихи маңызы, қоғамда алатын орны ерекше стратегиялық құжат. Себебі, бұл Жолдауда  елімізді одан әрі дамыту, әрбір отбасының, әрбір азаматтың жағдайын одан әрі жақсарту, халқымыздың бірлігін, тыныштығын қорғау жолдары нақты атап көрсетті.

Елбасымыз өз Жолдауында «Дамудың қазіргі кезеңінде адам факторы айқындаушы фактор болып табылатынын» атап көрсетті. Адам факторы пәрменін арттырудың бірден-бір құралы – оқу, білім алу. Бұл тұрғыда нәтиженің жемісті болмағы, алдымен ұстаздарға, оның білім-білігіне, оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастыруындағы шеберлігіне, келешегіміз жастардың әлеуетін арттыру амалдарын игеруіне тәуелді екенін мойындаймыз.

Қазақстанның өркениетті әлемге қол созып, бәсекеге барынша қабілетті отыз елдің қатарына кіруінің негізгі тетігі – білім. Білімнің жаңа үлгісі өзіне сәйкес жаңа мұғалімдерді талап етеді. Ол шығармашылықпен жұмыс істей алатын жеке тұлға, педагогикалық қызметтің барлық келеңді-келеңсіз жақтарын зерттеп меңгеруге ынталы, өзінің пәнін жетік меңгерген, кез келген педагогикалық жағдайды өзінің білімділігі, парасаттылығы, ақылдылығы, мәдениетті, іскерлігі, шеберлігі арқасында шеше алатын педагогикалық үрдістің нәтижесін жаңарта алатын мұғалім болуы керек.

Мектептегі еңбек жолымды Қарағанды облысы Нұра ауданы Талжанов орта мектебінде 2004 жылы бастауыш мұғалімі болып бастадым. Ал, осы мектепте 2009 жылдан бері жұмыс жасап келемін.

Әдістемелік тақырыбым: «Көркем шығарманы оқыту арқылы оқушылардың тіл байлығын арттыру».

Мұғалім – мектептің басты тұлғасы. Мемлекеттің  білім саясаты осы мұғалім арқылы жүзеге асырылады. Ал, бүгінгі таңда мұғалім міндеті – рухани бай, жан-жақты дамыған тұлға қалыптастыру.

Бүгінгі жас ұрпақты оқытып қана қою аз, оны жан-жақты дамыту, жаңаша оқыту, тәрбиелеу қажет. Сондықтан да қазіргі білім беру саласындағы өзгерістерді дұрыс қабылдап, оқытудың озық технологияларын меңгермейінше сауатты, бүгінгі заман талабына сай ұстаз болу мүмкін емес.

Мұғалімдердің ортақ мақсаты – жеке тұлғаны қалыптастыру болса, оқушы бойынан табылатын жақсы қасиеттердің бәрі мұғалімнің  де бойында болуы керек. Мұғалім өз білімін үнемі толықтырып отыруына, оқыту мен тәрбиелеудегі заманауи әдіс-тәсілдермен, ақпараттық құралдарды қолдану тәсілдерін меңгерген шығармашылықпен жұмыс жасауды мақсат ете білуі керек.

Қазіргі таңдағы педагогика жаңалықтарын өзіміз оқытып жүрген пән ерекшеліктеріне қарай қолдана білу – оқыту мақсатына жетудің бірден-бір жолы.

Сондықтан, мен өзімнің ұстаздық тәжірибемде заманауи оқыту технологиясының элементтерін жас ұрпақты оқыту мен тәрбиелеуде үнемі   қолданып отыруға тырысамын.

ХХ ғасырдың басында Жүсіпбек Аймауытов «Сабақ беру бұл үйреншікті жай ғана шеберлік емес, ол – жаңадан жаңаны табатын өнер»,- деген екен. Сол кісінің айтқанындай «жаңадан жаңаны» тауып жатпасам да, өзіме таныс жаңа технологияларды сабақтарыма кіріктіре отырып, жас буынға саналы тәрбие мен сапалы білім беру ісіне бар ынтамды салып келе жатырмын. Оның дәлелі ретінде соңғы үш жылдағы өткізген ашық сабақтарымды алға тартар едім. Атап айтсам: 6-сыныпта «Көсемшенің түрленуі»,  9-сыныпта «Асан қайғы. Еділ бол да, Жайық бол», «Бұқар жырау. Тілек», 8-сыныпта   «Толымды және толымсыз сөйлемдер» атты ашық сабақтарым мен соңғы екі жыл көлемінде өткізген пән бойыншасыныптан тыс мектепішілік «Абай оқулары-2012, 2013» және «Мұқағали оқулары-2013» іс-шаралары өз дәрежесінде өтті. Сондай-ақ, жыл сайын өткізіліп келе жатқан «Тілдер фестивалі» шаралары да осы жолда жасалып жатқан жұмыстардың бір парасы дей аламын.

Ұстаз еңбегі оқушы білімімен өлшенеді десек, ұстаз еңбегінің күрделілігі әрбір оқушы жүрегінен жол таба білуінде. Әрбір баланың бойындағы қабілетті дамыту арқылы өзін, өмірді, әлемді танып білуге, қоғам алдындағы жауапкершілік қасиеттерін сезіндіре білуінде жатыр. Баланың жеке тұлғасын қалыптастыру – оның рухани әлемін байыту, жеке дарындылығын дамыту. Осы мақсатқа жету жолында да аз жұмыстар жасалған жоқ.

Оқушылар пәндік олимпиадалар мен аудандық «Абай, Мұқағали оқуларына» үнемі қатысып отырады. 2012-2013 оқу жылында аудандық қазақ тілі олимпиадасында Галан Т. ІІ орын, 2013-2014 оқу жылында аудандық «Абай оқуларында» Ермекова Г ІІІ орын, Қажымхан Д «Белсенділігі» үшін марапатталса, 4 сынып оқушысы Сумин Д, аудандық қазақ тілі олимпиадасында «Белсенділігі» үшін марапатталды. Ал, 8 сынып оқушысы Өмірбек Ақбота  аудандық  пән олимпиадасы «Жарқын болашаққа» қатысып І орынға ие болды. Биылғы 2014-2015 оқу жылында аудандық пән олимпиадасына 8 сынып оқушысы Шамеш Алтыннұр қатысып, ІІІ орынды иеленіп келді.

Біз қашан да «Білім мен тәрбие егіз» дейміз. Шынында да, сапалы білім, саналы тәрбиені тал бойына сіңірген жас ұрпақ ұлт тірегі болары анық. Сол себепті де  2012 жылдан бері бүгінгі 8-сыныпқа сынып жетекшілік қызметін атқарып келем. Білім мен тәрбиені ұштастыру мақсатында сыныбымда тәрбие саласында түрлі жұмыстар атқарып келемін. Атап айтсам, салауатты өмір салтын насихаттау мақсатында «Денсаулық – зор байлық», өзін-өзі тәрбиелеу бағытында «Біз болашақтың гүліміз», адамгершілік құндылықтарды насихаттау мақсатында «Ана өмір шуағы», патриоттыққа тәрбиелеу мақсатында «Ақмола облысынан шыққан батырлар» , «Елін сүйген елбасы» т.б. ашық тәрбие сағаттарын өткіздім. Оған қоса бастауыш сынып мұғалімі Құрмет Нұрсолтанұлымен бірігіп өткізген мектебіміздегі «Наурыз-думан» онкүндігіндегі атқарған іс-шаралар да жас ұрпақ тәрбиесі үшін жасалған жақсы шара болғандығын атап өткім келеді.

Сонымен қатар сынып оқушыларымен бірге әртүрлі сыныптан тыс және мектепішілік іс-шараларға тұрақты әрі белсенді қатысып отырамыз.

Аристотельден кейінгі екінші ұстаз атанған ұлы ойшыл Әбунасыр Әл Фараби «Адамға ең бірінші білім емес, тәрбие беру керек, тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың қас жауы, ол келешекте оның өміріне апат әкеледі» деген екен.

Ұлы ойшыл айтқандай, адамды жеке тұлға ретінде танытатын оның бойындағы барлық қасиеті ғана емес, сонымен қатар оның өзін-өзі танытуға деп қойған мақсатына ұмтылысы да ерекше қасиеттерінің бірі болып табылады.

Мұғалім шығармашылығының кәсіби іс – әрекетіне  деген қажеттіліктің  туындауына ықпал ететін мына шарттарды атап айтқан жөн.

–       қайшылықтарды  жеңе білу.

–       өзінің жеке тұлғалық кәсіби қасиеттерін танып білу.

–       іс-әрекеттің біріккен түрін қолдана білу. Оқыту процесінің өзекті мәселелері шеңберіндегі шығармашылық сипаттағы таңдалған тақырыптар әр мұғалімнің көздеген мақсатына қол жеткізу үшін тиімді ізденіс жұмыстарын ұтымды ұйымдастырып жүргізе білуге мол мүмкіндік туғызады. Мұғалімнің беделі өсіп, білім сапасы жақсарады. Елдің, жердің қамын ойлар жас буын тәрбиеленеді. Олардың білімге, ғылымға деген құлшынысы артады.