Жас ерекшелікті ескере отырып о?ыту

«Өмір бойы білім алу қазақстандықтардың 

жеке кредосына айналуы тиіс»

 Н.Ә.Назарбаев

Құрметті әріптестер!

Жаһандану үрдісінде жаңа формация мұғалімі атанғыңыз келсе,

«ОҚУШЫЛАРДЫҢ ЖАС ЕРЕКШЕЛІКТЕРІНЕ СӘЙКЕС ОҚЫТУ ЖӘНЕ ОҚУ»

модулі бойынша 11.09.2014ж. сағ. 13.30. – да өтетін КОУЧИНГке келіңіздер!

СҰРАҚТАРҒА ЖАУАП ІЗДЕСЕҢІЗ

есігіміз ашық!

Шығармашылық топ мұғалімдері:

1.Қожаева Б.Ж.

2.Қожабекова Ж.А.

3.Оңалбаева К.

4.Жирикова Н.Б.

5.Ахметова А.Ә.

6.Хуанған А.

7.Мендиярова А.Ы.

8.Тауырбаева Ж.А.

9.

Белгілі бір шақтық кезеңге тән анатомиялық-физиологиялық және психологиялық ерекшеліктерді әдетте жас ерекшеліктері деп атайды.

Осының негізінде мектеп жасындағы балалар мен жасөспірімдердің өсіп-жетілуін мынадай кезеңдерге бөлу қабылданды:

• төменгі сынып шағындағы кезең (7 жастан 11 жасқа дейін);
• 2) негізгі мектеп шағындағы жеткіншектік кезең (12 жастан 15 жасқа дейін);
• 3) орта мектеп шағындағы жасөспірімдік кезең (15 жастан 18 жасқа дейін).

• Мектеп пен оқу жеткіншектердің өмірінде

үлкен орын алады.

• Оқу қызметіндегі ол қылықтардың сырттай көріну дәрежесі әр түрлі болуы мүмкін.
• Жеткіншектер білімді, әділ, мейірімді, сабақтағы жұмысты ұйымдастыра білетін

мұғалімдерді бағалайды.

• Мұғалім міндеті - оқу материалдарын қайталау арқылы мағынаны есте сақтауға үйрету болып табылады.
• Жеткіншектік шақ - болашақ туралы балалық армандардық орнына өзінің мүмкіндіктері мен өмір жағдайларын ескере отырып, ол туралы ойлану басталатын, өз ниеті, іс-әрекетін жүзеге асыруға ұмтылатын кезең екендігін үнемі қаперде ұстауымыз қажет.

Жасөспірімге өзін көрсетуге ұмтылу, өзін жан-жақты ашуға құштарлық тән.

Олар өз мамандығын таңдап алуға тырысады. Мамандыққа ықыласының бірте-бірте қалыптасуы түрлі іс-әрекеттеріне жауапкершілігін арттырады. Оларға іс-әрекетті өз бетінше орындауға мүмкіндік беріп, дұрыс бақылау мен педагогикалық басшылық жасау керек.

Бұл кезеңде сезім, достың қарым-қатынастар дамиды. Мысалы: ғашықтық, өзара сенім, қайырымдылық, бірін-бірі сыйлау, көмек көрсету, іс-әрекеттерін бірігіп орындау, жолдасының кемшілігін айтып, жоюға көмектесу

Бала өсірген ата-ана

Бала болып ойнайды.

Бала оқытқан ұстаздар

Бала болып ойлайды.

Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу Бұл модуль оқытудағы барлық ресурстар оқушының жас ерекшелігіне бағытталатынын меңзейді. Қандай тәсіл, қандай тапсырма болмасын оқушының өз дамуы деңгейінде қабылдағанда ғана белгілі бір нәтиже береді. Сонымен қатар, жас шамасы әртүрлі сыныптарда тиімді оқыту және оқу стратегияларын сәтті жүзеге асыру жолдары қарастырылады.

Жас ерекшеліктеріне сәйкес тапсырмаларды орындауда, танымдылық қасиеті артады. Танымдық даму – баланың оқу және проблемаларды шешу қабілеті.

Танымдық даму – оқуға деген қабілеттілік

Танымдық даму оқуға деген қабілеттік, сондай-ақ зейін, сөз сөйлеу дағдылары, ойлау, негіздеу және шығармашылық зияткерлік сияқты қабілеттерді дамытуға және тұрақтандыруға қатысты.

Бала өсірген ата-ана

Бала болып ойнайды.

Бала оқытқан ұстаздар

Бала болып ойлайды.

Қысқа мерзімді жады: Санамызға ақпарат енгіземіз, онымен жұмыс жасаймыз

• Төрт жасар балалар 1500 сөзден тұратын сөздік қоры бар.
• Бес жасар балалар 2 мың сөз пайдаланады.
• Бірінші сынып оқушылары 6 мың сөзге дейін пайдаланады,
• Ересектер 25мың сөз пайдаланады және 50 мың сөз біледі.

Метасана - «тұлғаның өзін-өзі тануы және өз танымдық үдерістері мен стратегиясын қарастыру»

Метасананы оқыту жолдарының бірі – ойлау тілін анық етіп жасау, оны сабақ жоспарына және сыныпта талқылауға қосу болып табылады. Міндет – лексиканы қалыптастыру, оны біз «Бүгін біз… туралы ойлаймыз», «Бұл сабақ… туралы», «Не туралы ойладық?» деген сауалдарды ойбағдар ретінде ұсына отырып, біздің сабақ беруіміздің сипатын аша түсіп, балаларымыздың өзіндік ойлауы мен түсінігінің кемелденуіне пайдалы болса дейміз.

Ұқсастық бойынша ой жүгірту – ой жүгіртудің жоғары деңгейдегі дағдылары, оларға проблемалармен табысты жұмыс істеуге мүмкіндік береді, әртүрлі мәнмәтіннен алынған түрлі ақпаратты пайдалану арқылы оқыту мен білімді жаңа жағдайларға орайластыру қабілеті (Chen et al., 1997; Gentner & Holyoak, 1997; Goswami & Brown, 1990; Richland et al., 2006).

Өнегелі даму – психология мен білім берудің негізгі тақырыптарының бірі.

өнегелі даму – бұл өмір бойы жүретін тұрақты үдеріс

Нормативтіктен кейінгі моральді пайымдау

Дәстүрлі моральдік пайымдау

Нормативтікке дейінгі моральдік пайымдау

Зерде теориясы деп іс-әрекеттерге әкелетін ақыл-ой күйінің кең спектрін (сенім, тілек, ниет, елестету, эмоциялар және т.б.)

НӘТИЖЕСІНДЕ

Сонымен, оқу үдерісінде оқушылардың жас ерешеліктерін ескере отырып,

біілім берсек:

• Ересектер мен балалардың айырмашылығын атап көрсетеді; Оқушылардың оқу тәжірибесі болжалды даму кезеңдері аясында шектелмейді; Барлық жастағы оқушыларды эксперементальдық және әлеуметтік ортамен қамтамасыз етеміз; Оқушылардың басқа оқушылармен әрекеттестіте болатын ЖАДА құрылады; Мұғалімдер мен балар еркін сөйлеседі; Оқу мен дамуға арналған іс- шараларға кішкентай баллардан бастап бастама алады; Оқу бағдарламасына балардың тәжірибесін енгізу сабақта маңызды болады; Танымдық қабілеттер даумында әлеуметтік өзара әрекеттестіктің маңызы артады; Балалар ересектерден емес, құрбы – құрдастары арқылы оқиды; Сыныпта мұғалім үйлестірушінің рөлін атқарады; Білім беруші ретінде әрекет етпейді, оқу үдерісін бағыттап,толықтырып, қолдап отырады. ОүБ табысты оқытудың маңызды құралы болады; Шығармашылық басты мақсатта тұрады; Өзін – өзі бағалауға жетелейді.
• Ересектер мен балалардың айырмашылығын атап көрсетеді;
• Оқушылардың оқу тәжірибесі болжалды даму кезеңдері аясында шектелмейді;
• Барлық жастағы оқушыларды эксперементальдық және әлеуметтік ортамен қамтамасыз етеміз;
• Оқушылардың басқа оқушылармен әрекеттестіте болатын ЖАДА құрылады;
• Мұғалімдер мен балар еркін сөйлеседі;
• Оқу мен дамуға арналған іс- шараларға кішкентай баллардан бастап бастама алады;
• Оқу бағдарламасына балардың тәжірибесін енгізу сабақта маңызды болады;
• Танымдық қабілеттер даумында әлеуметтік өзара әрекеттестіктің маңызы артады;
• Балалар ересектерден емес, құрбы – құрдастары арқылы оқиды;
• Сыныпта мұғалім үйлестірушінің рөлін атқарады;
• Білім беруші ретінде әрекет етпейді, оқу үдерісін бағыттап,толықтырып, қолдап отырады.
• ОүБ табысты оқытудың маңызды құралы болады;
• Шығармашылық басты мақсатта тұрады;
• Өзін – өзі бағалауға жетелейді.

Қалай

үйрендің?

Кімнен

үйрендің?

Не

үйрендің?

Саусақтар арқылы мінез анықтау (тест)

Кішкентай тесттен адамның болмысын суреттеп шығуға, әрине, болмас, алайда өзіңіз жайлы кішкентай мағлұмат алуға болады

1. Саусақтарыңызды бір-бірімен айқастырыңыз

Егер  оң қолыңыздың бас бармағы сол қолыңыздың бас бармағының үстінде жатса,  параққа «2» деп жазыңыз, егер  сол қолыңыз үстіде жатса  - «1».

2. Бір көзіңізді жұмып, кез келген нысанаға дәлдеп көздеңіз

Егер  сол көзіңіз ашық қалса , «1» санын жазыңыз, егер  оң көзіңіз ашық қалса  - «2».

3. Қолыңызды кеудеңізге айқастырыңыз

Егер,  сол қолыңыздың саусақтары оң қолыңыздың үстінде жатса , «1» санын жазыңыз, егер  оң қолыңыз үстіде жатса  - «2».

4. Көлденең шапалақтаңыз

Егер  сол қолыңыз үстіде болса  - «1», егер  оң қолыңыз болса , онда «2».

Қорытындысын сандардың орналасу тәртібі бойынша анықтаңыз:

• «2222» - (жүз пайыз оңақай) – мінезі тұрақты, консерватизм, біреулермен шиеленісуден, ұрсысудан қашады.
• «2221» - ең үлкен кемшілігі – батылсыздық, тартыншақтық.
• «2212» - өте ашық, кез келген адаммен тіл табысып кетеді.
• «2111» - тұрақсыздық, жалтақтағыш, біреудің қолдауы мен пікіріне тәуелді, өзіне сеніп үйрену керек.
• «2211» - мұндай үйлесім көп кездесе бермейді. Ашық адамдар, жақсы қарым-қатынас жасайды, әрі мінездері жұмсақ.
• «2122» - бұндай адамдарда аналитикалық ақыл-ой жүйесі қалыптасқан, мінезі жұмсақ. Бәріне сақтықпен қарайды, адамдармен өзін салқынқанды ұстайды.
• «2121» - бұл тіркес те сирек кездеседі, қорғансыздық, адамдардың ықпалына ұшырап тұрады.

• «1112» - өте әсершіл, қайратты әрі батыл адамдар.
• «1222» - жиі кездесетін мінез. Әсершіл, алайда өмірлік сұрақтарды шешуде жігерлік пен батылдық жетпей жатады, басқалардың ықпалына көніп кетеді. Өте ашық, адамдар өздері тартылады.
• «1221» - әсершіл, батылдық жетіспейді, мінезі жұмсақ, аңғал.
• «1122» - досжанды адамдар, бірақ сонымен қатар аңғал және қарапайым. Істерін саралап, өз-өзін қазбалауға құмар. Қызығушылығы көп, бірақ уақыты жете бермейді.
• «1121» - адамдарға қатты сенеді және мінезі өте жұмсақ. Көбіне шығармашылыққа бейім адамдар.
• «1111» - (жүзпайыз солақай) – кертартпа адамдар. Шығармашылыққа өте бейім. Көптеген заттарға ерекше көзқараспен қарайды. Өте әсершіл, дарашылдық, эгоизм басым. Қыңыр әрі өзімшіл, бірақ бұл оларға өмір сүруге кедергі емес.
• «1212» - рухы мықты адамдар. Бірбеткей десе де болады, қойған мақсаттарына жетеді.
• «1211» - өз-өзін қазбалауға құмар, тұйық адамдар, көпке ашылмайды, бірақ рухы мықты, алдына мақсат қойса ештеңеден тайсалмайды.
• «2112» - жайдары, еркін мінезді, достарды тез табады, танысуы да оңай және қызығушылықтарын да жиі ауыстырады.