Презентация урока "Жал?аулы?тар"

Союзы

(Жалғаулықтар)

Жалғаулықтар(союзы) соответствуют союзам русского языка, служат для соеденения однородных членов предложения и предложений.

В казахском языке имеется несколько видов союзов:

• Мен,бен,пен,және,да,де,та,те (в русском языке союз и) Марат дүкенге барды да, азық-түлік сатып алды
• Мен,бен,пен,және,да,де,та,те
• (в русском языке союз и)
• Марат дүкенге барды да, азық-түлік сатып алды

• бірақ (но), алайда (однако). Лена қазақша жақсы түсенеді,бірақ сөйлеуге қиналады
• бірақ (но), алайда (однако).
• Лена қазақша жақсы түсенеді,бірақ сөйлеуге қиналады

• не, немесе (или), әлде (либо), біресе (то). Қалалық байқауға не Айман барасын,не Марат барсын.
• не, немесе (или), әлде (либо), біресе (то).
• Қалалық байқауға не Айман барасын,не Марат барсын.

Ыңғайлас

(Сочинительный)

Қарсылықты

(проивительные)

Талғаулықты

(разделительные)

• ӨЙТКЕНІ ,СЕБЕБІ (потому что, так как). Оқушылар жексенбі күні тауға бармайды,өйткені күн жаңбырлы болады.
• ӨЙТКЕНІ ,СЕБЕБІ (потому что, так как).
• Оқушылар жексенбі күні тауға бармайды,өйткені күн жаңбырлы болады.

• Сондықтан, сол себептен, сол үшін(поэтому), Күн суытты, сондақтан құстар жылы жаққа ұшып кетті (похолодало, поэтому птицы улетели в теплые края).
• Сондықтан, сол себептен, сол үшін(поэтому),
• Күн суытты, сондақтан құстар жылы жаққа ұшып кетті (похолодало, поэтому птицы улетели в теплые края).

• Егер мұғалім келсе,сабақ болады (Если придет учитель, то начнется урок).
• Егер мұғалім келсе,сабақ болады
• (Если придет учитель, то начнется урок).

Себептік

(причинные)

Салдарлық

(следственные)

Шарттық

(условные)

Мына сөйлемдерді оқып, жалғаулықтардың қандай жалғаулық екенін айтып, орыс тіліне аударыңыздар(ауызша).

1. Біраз сыйлық сатып алған жоқпыз,

1. Ең жақсы тіл-ана тілі,сондықтан

өйткені ақшамыз болмады.

оны аса құрметтеу керек.

2. Бірлік еткен озар,бірлеспеген тозар.

2. Бас болу оңай,бірақ бастау қиын.

3. Ол меннен бұрын кетті,сонда да

3. Біз тапсырманы жаздық та,

мен оны қуып жеттім.

мұғалімге жинап бердік.

4. Мен бүгін ерте тұрдым, бірақ

4. Мен мектепке ,келе алмадым,

мектепке кешігіп келдім.

өйткені ауырып қалдым.

5. Айнұр суретті жақсы салады, себебі

5. Әкесі газет оқыды да,баласы

ол көркем сурет үйірмесіне барады.

сабақ оқыды.

6. Не Марат келсін, не өзің кел.

6. Біз қазақ тілі сабағында кейде мәтін

7. Біресе басым ауырды, біресе

аударамыз,кейде тест сұрақтарына

асқазаным ауырды.

жауап береміз.

7. Біз Астанаға автобуспен барамыз

немесе, пойызбен барамыз.

Жалғаулықтар(Союзы) орыс және қазақ тіліндегі

Тест

1)Құйтабақта Құрманғазының ....... Тәтімбеттің күйлері жазылған.

А) Сондықтан В) бірақ Д) егер Е) себебі

2)Қажетті жалғаулықты көрсетіңіз

Оқығанымның бәрін түсінемін, .......... айта алмаймын.

А) мен В) немесе С) сондықтан Д) егер Е) бірақ

3) «Өйткені» жалғауының түрін анықтаңыз .

А) Ыңғайлас В) Талғаулықты С) Қарсылықты Д) Себеп –Салдар

Е) Кезектес