?аза? тілінде с?йлеуін дамыту

Пәнді оқыту бойынша

ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАРЫ

Павлодар

Кіріспе

050103 «Педагогика және психология» мамандық бойынша мамандарды дайындауда «Практикалық психология» пәнін оқытудың маңызы зор.

Практикалық психология – өзінің даму тарихы мен зерттеу пәні және әдістемесі бар психология ғылымының басты салаларының бірі

Әдістемелік ұсыныстардың мақсаты:

Практикалық психолог қызметінің әлеуметтік салалардағы маңызын анықтау, практикалық-психологиялық іс-әрекетінің негізгі бағыттармен танысу, психологиялық кеңес беру мен психотерапия арасындағы айырмашылықтар мен ұқсастықтарды анықтау, психологтың клиентпен жұмысының негізгі механизмдерін ашып қарастыр; психологиялық тренинг топтарымен (терапиялық топ, үйрену топтары, бизнес топтар) жұмыс жүргізу жолдарын талдау, психотерапияның қазіргі және классикалық бағыттарын талдау жасау, психологтың этикалық нормаларымен ережелерін сақтауға үйрену.

5 Әдебиеттер тізімі

Негізгі:

1. Алешина Ю.Б. Индивидуальное и семейное психологическое консультирование. М., МГУ, Абрамова Г.С. Введение в практическую психологию.-М., Международная педагогическая академия, 1995.

2. Абрамова Г.С. Психологическая служба школы. –М.,1994.

3. Абрамова Г.С. Введение в практическую психологию.-Брест,1993.

4. Качунвс Р. Основы психологического консультирования. М.,1999.

5. Хрестоматия по психологическому консультированию. Составитель Сапарова И.А. Алматы.2004.

6. Айви А., Айви М.Б.,Сайсег-Даунинг Л. Консультирование и психотеропия. Сочетание методов, теории и практики. М.,2000.

7. Романенко-Бавокова Н.А. Основные направления работы практического психолога. Учебное пособие, Алматы,2006.

8. Малкина-Пых И.Г.Справочник практического психолога. М.,2005.

9. Колесникова Г.И. Основы психологического консультирования для студентов вузов. Р-на-Д: Феникс,2005.

10. П.Рогов Е.И. Настольная книга практического психолога. М.,ВЛАДОС, 1998.в 2-х томах.

Лекциялық сабақтардың тақырыптары

1 тақырып. Практикалық психология және психологиялық көмек туралы жалпы түсінік.

Практикалық психологияның пәні, мақсаты мен міндеттері. Практикалық психологияда жеке адамды зерттеу мәселелері. Классикалық психоанализ. Адлердің индивидуалдық психологиясы. Экзистенциалды-гуманистік теория.

2 тақырып. Психолог, клиент және тапсырыс беруші ұғымдары.

«Идеалды психолог», «идеалды клиент», «потенциалды тапсырыс беруші» ұғымдарының шетел және отандық практик психологтар еңбектерінде ғылыми талқылануы.

3- тақырып. Әлеуметтік-психологиялық тренингтер.

Әлеуметтік-психологиялық тренингтерге тапсырыс. Интерперсоналдық қарым-қатынас мәні. Аутогенді жаттығу. Әлеуметтік-психологиялық тренингті психодинамика тұрғысынан түсіндіру. Әлеуметтік психологиялық тренингті жүріс-тұрыстық теория тұрғысынан түсіндіру. Әлеуметтік-психологиялық тренингті жүргізуші (тренер) және қатысушы тұлғасы. Әлеуметтік психологиялық тренинг жобасын құру жолдары.

4-тақырып. Әлеуметтік-психологиялық тренингтердің түрлі форматтарын өткізудің стилистикалық ерекшеіктері.

Гештальт-топ. Психодрамалық топ. Қайғы психотерапиялық тренингтері. Денеге бағытталған топ. Бизнес топ. Коммуникативтік тренинг. Топ түзу тренингі. Кикілжің бойынша тренинг. Іскерлік қарым-қатынастағы коммуникациялық компетенция. Лидерлік.

5-тақырып. Психологиялық сауаттану.

Психологиялық сауттанудың негізгі көрсеткіштері. Психологиялық сауаттануға арналған кеңістікті қамтамасыз ету. Психологиялық сауаттану әдістері.

6-тақырып. Психологиялық диагностика.

Психологиялық диагностика туралы жалпы түсінік. Психологиялық «диагностика принциптері мен оның тәжірибе жүзіндегі негізгі мәселелері. Психологиялық диагностика кезеңдері. Психологиялық диагностика жүргізуші психологтың этикалық нормалары. Психологқа қойылатын жеке тұлғалық және кәсіби талаптар.

7-тақырып. Психологиялық алдын-алу.

Психологиялық алдын-алу жұмысының мақсаты мен міндеттері. Психологиялық алдын-алу жұмысының мазмұны.

8-тақырып. Психологиялық кеңес беру.

Психологиялық кеңес беруге кіріспе. Психологиялық кеңес берудің тарихы және негізгі ұғымдары. Қазіргі кездегі Психологиялық кеңес беру туралы түсінік. Кеңес берудің мақсаттары. Психологиялық кеңес берудің негізгі кезеңдері. Психологиялық кеңес берудің дайындық кезеңі. Психологиялық кеңес берудің алғашқы кезеңі. Жұмыс кезеңі. Қорытынды кезең.

9-тақырып. Психологиялық түзету және дамыту жұмыстары.

Психологиялық түзетуді қажет ететін ситуациялар. Психологиялық түзету жұмыстарының мақсаты, міндеттері. Психологиялық түзету жұмысының бағдарламалары. Психологиялық түзетудің тиімділігін бағалау жолдары. Психологиялық түзету жұмысын жүргізетін психологқа қойылатын талаптар. Психологиялық түзету жұмысының кезеңдері, формалары, түрлері мен әдістері.

10-тақырып. Психотерапия.

Рационалды эмотивті терапия. Экзистенционалды гуманистік дәстүрлі психология т.б. Трансактілі талдау, Топтық психотерапия, кездесу топтары. Психодрамма.

11-тақырып. Психологтың кәсіби шеберлігі және этикалық нормалары.

Практикалық психологтың кәсіби іс-әрекетке дайындығы, бейімделуі, кәсіби біліктілігі, кәсіби эрудициясы, кәсіби икемділігі мен дағдылары. Психолог маманның кәсіби күйреуін алдын-алу шаралары. Психологтың міндеттері мен құқықтары. Психолог қызметінің принциптері мен ережелері. Кәсіби компетенция принципі. Зерттедушіге зақым кетірмеу принципі. Клиенттің ішкі жан дүниесіне өзгерту үшін жауапкершілік. Қүлиялылық принципі. Ақпараттық келісімшарт принципі.

12-тақырып. Психологтың біліктілігін аттестациялау негіздері.

Психологтың нормативтік құжаттары. Балалардың құқықтары туралы конверциясы. «Білім беру» туралы ҚР Заңы. Психологиялық қызмет туралы Ереже. Іс-қағаздарды жүргізу ережелері. Психологиялық бөлме немесе психологтың қызмет ету кеңістігі. Психолог жұмысының уақыттық жүктемелері.

Практикалық сабақтарының тізімі мен мазмұны

Тақырып 1. Практикалық психология және психологиялық көмек туралы жалпы түсінік

Практикалық психологияның пәні, мақсаты мен міндеттері. Практикалық психологияда жеке адамды зерттеу мәселелері. Классикалық психоанализ. Адлердің индивидуалдық психологиясы. Экзистенциалды-гуманистік теория.

Тақырып 2. Психолог, клиент және тапсырыс беруші ұғымдары

Қазіргі кеңес берудің негізгі бағыттары. Психоаналитикалық дәстүр. К.Юнгтің аналитикалық теориясы. Психологиялық кеңес беруге бихевиоралды көзқарас. Психологиялық кеңес берудің жүйелік тәсілдері. Отбасылық кеңес беру т.б. Кеңес берудің теориялары мен тәжірибесі саласындағы ғылыми зерттеулер. Қазіргі психологиялық кеңес берудегі интефативті тенденция.

Тақырып 3. Әлеуметтік-психологиялық тренингтер

Әлеуметтік-психологиялық тренингтерге тапсырыс. Интерперсоналдық қарым-қатынас мәні. Аутогенді жаттығу. Әлеуметтік-психологиялық тренингті психодинамика тұрғысынан түсіндіру. Әлеуметтік психологиялық тренингті жүріс-тұрыстық теория тұрғысынан түсіндіру. Әлеуметтік-психологиялық тренингті жүргізуші (тренер) және қатысушы тұлғасы. Әлеуметтік психологиялық тренинг жобасын құру жолдары.

Тақырып-4. Психотерапия

Денеге бағытталған терапия.

Денеге бағытталған терапия. Өнер терапиясының топтары. Бастан кешіру теориясы. Психотехникалық бірлік ұғымы. Танатотерапия.

Тақырып-5. Психологиялық түзету және дамыту жұмыстары

Арт-терапиялық топ. Фольклорлық Арт-терапия. Құмды қолдану арқылы психотерапия. Ертегітерапиялық топ. Ертедегі тұлғалық диагностика. Ертегілермен жұмыс жасаудың жалпы заңдылықтары. Нейролингвистикалық бағдарламалау (НЛБ) туралы түсінік. Теория мен техникалар.

Тақырып- 6. Психологиялық диагностика

Психотерапиялық әдістер мен техникалардың қазіргі жағдайы.

Клиентке бағытталған терапия. Гештальт-терапия. Логотерапия. Когнитивті психотерапия. Гипноз туралы жалпы түсінігі мен тарихы. Теориялар, техникалар өткізу процедуралары.

Тақырып 7. Психологиялық алдын-алу

Психологиялық алдын-алу жұмысының мақсаты мен міндеттері. Психологиялық алдын-алу жұмысының мазмұны.

Тақырып 8. Психологиялық кеңес беру

Психологиялық кеңес беруге кіріспе. Психологиялық кеңес берудің тарихы және негізгі ұғымдары. Қазіргі кездегі Психологиялық кеңес беру туралы түсінік. Кеңес берудің мақсаттары. Психологиялық кеңес берудің негізгі кезеңдері. Психологиялық кеңес берудің дайындық кезеңі. Психологиялық кеңес берудің алғашқы кезеңі. Жұмыс кезеңі. Қорытынды кезең.

Тақырып-9. Психологиялық түзету және дамыту жұмыстары Психологиялық түзету және психотерапияның негізгі әдістерін үйрену.

Индивидуалды және топтық психотерапия. Мақсаты және міндеттері. Топтың психокоррекциялық әсері. Адлердің индивидуалды психологиясы. Практикалық психологиядағы жаға психтехнологиялар және жаңа сарын: процессуалды психология, психобилдинг, коучинг, селф-коучинг, селф-серфинг, ассесмент и т.б.

Тақырып-10. Психотерапия

Трансперсоналды психотерапия. Транзактілі талдау. Психосинтез. Позитивті (жағымды) психотерапия.

Тақырып-11. Психологтың кәсіби шеберлігі және этикалық нормалары.

Психотерапиядағы шығыс техникалары: медитация, динамикалық медитация, релаксиялық әдістер, ароматерапия.

Психосинтез бойынша топтар. Сүбтұлғалармен жұмыс. Транзактілі талдау топтары. «Эго-күйлерді анықтау». «Өмірлік сценарийді» анықтау. Тұлға дамуына бағытталған топ. Мотивациялық тренинг. Тұлғаралық қарым-қатынастар. Әсер ету және әсерге қарсы тұру. Тәуелділіктермен жұмыс. Тренингтегі психогимнастика.

Тақырып-12. Психологтың біліктілігін аттестациялау негіздері.

Психологтың нормативтік құжаттары. Балалардың құқықтары туралы конверциясы. «Білім беру» туралы ҚР Заңы. Психологиялық қызмет туралы Ереже. Іс-қағаздарды жүргізу ережелері. Психологиялық бөлме немесе психологтың қызмет ету кеңістігі. Психолог жұмысының уақыттық жүктемелері.