на? осы ша?
Жала?
К?рделі
Жатыр
Отыр
Т?р
Ж?р
(ж.ж. І, ІІ жа?ында келуі)
мысалы:
мен жатырмын
Сен жатырсы?, сіз жатырсыз
к?семшеге:
Отыр
Жатыр
Т?р (4 етстікті? 1-уі)
Со??ы к?мекшісі жіктеледі, к?семшелер ?згеріссіз ?алады
мысалы:
Жазып отырмын, сен жазып отырсы?, сіз жазып отырсыз
Просмотр содержимого документа
«Етістікті? ша?тары 10 cынып »
Санжар Астанадан келді.
Ол Астанадан кеше келіпті.
Отыр- ды-м
Көр-ді-м
Отыр-ма-ды-м
Мен киноға баратынмын.
Өткен шақ
Жедел өткен шақ
бұрынғы өткен шақ
ауыспалы өткен шақ
түбірге –ды, -ді, -ты, -ті жұрнағы мен І, ІІ ж.ж. + арқ.
мысалы: бар- ды- м, бар-ды-ң
а) есімше ф-масының –ған, -ген, -қан, -кен түріне ж.ж.+арқ.
мысалы: ал- ған- мын, жап- қан- сың, кел- ген- біз,
білген жоқпын, берген емеспіз
Ә) – ып, -іп, -п жұрнақтары көсемшеге І, ІІ, ІІІ ж. Ж.ж. + арқ.
мысалы: көр- іп-пін, жаз- ып- сың, тыңда- п- ты, іл-ме-п-сің, жаз-ба-п-ты
БӨШ –қан, -кен, -ған, -ген, -ып, -іп, -п жіктеліп те қолд.
3. Көсемшенің –а, -е, -й формаларына –тын, -тін жұрнақтарын + барып жіктеу арқ.
мысалы:
І . Бар- а-тын-мын бар-а-тын-быз
ІІ. Бар- а-тын-сың бар-а-тын-сыңдар
бар-а-тын-сыз бар-а-тын-сыздар
ІІІ. Бар-а-тын бар-а-тын
Автобус уақытында келеді.
Ол оқуға бармақ.
Мен ертең 7-де тұрамын.
1. Болжалды
Келер шақ
3. ауыспалы
Келер шақ
2. Мақсатты
келер шақ
М: мен кел-ер-мін, Сен кел-ер-сің, Ол отыр-ар
2. МКШ – мақ, -мек, -бақ, -бек, -пақ, -пек
М: мен келмекпін. Сен келмексің, ол келмек.
3. АКШ
М: Мен ертең сағат 7-де тұрамын.
(құс ұшады, ол орысша сөйлейді)