C?йлесе білу де - ?нер

Сабақтың тақырыбы:

Мақсаты

Балалардың “сөз”, “сөз құдіреті”, “тіл табысу” ұғымдары туралы түсініктерін кеңейту

3

– сөзді түсіне білу, сөйлеу дағдыларын қалыптастыру;

– адамдармен жағымды қарым-қатынас жасау іскерліктерін дамыту;

– өзара сыластыққа тәрбиелеу.

Сөзі: Қ. Салықов

Әні: Ш. Әбілтаев

Бір ауыз сөз қасіретті тыяды,

Бір ауыз сөз айықпас дерт жияды.

Бір ауыз сөз әлемге әйгі еткізсе,

Бір ауыз сөз жаманатқа қияды.

Бір ауыз сөз мұхиттарды жалғайды,

Бір ауыз сөз ұран болып самғайды.

Бір ауыз сөз ұшса бақыт құсы боп,

Бір ауыз сөз арсыз жандай алдайды.

Сұрақ

М. Жұмабаев

• Қай көршісі адамның айтқанын дұрыс түсінді?

2.Сөзді әр кез тура мағынасында қабылдау қажет пе? Неге?

3. “Сөз астары” дегенді қалай түсінесіңдер?

Қадамдар

Ескертулер

1. Сөйлесетін адамды таңда

2. Ол адамға не айтатыныңды ойластыр

3. Сөйлесуге қолайлы уақыт пен орынды таңда

4. Әңгімені достық кейіппен баста

Қадамдар

Ескертулер

1. Сен үшін әңгіменің аяқталғаны қажет пе? Шеш

2. Не айту керектігін шеш

3. Өзгелердің сөйлеп болғанын күт

4. Әңгімені аяқтау қажеттігін достық қалыппен жеткіз.

Бейбіт дәліз бойымен сыныпқа жүгіріп келе жатыр еді. Сабақтың басталуына екі-үш минут қана қалды.

Қырсық қылғанда мұғалім де қарсы келе жатыр. Бейбіт оны көрмеген болып, жанынан өте шықты. Кенет:

– Бейбіт! – деген дауыс шықты. Сыныптасы Майра екен. Өзі ылғи білгішсініп жүреді.

– Сен неге апаймен амандаспадың?

– Қалай “амандаспадың”? Мен оны көрген жоқпын.

– Көрдің. Ақталмай-ақ қой.

– Саған қажеті қанша? Әуелі өзіңді жөндеп ал.

– Мен амандасуды білемін. Апам маған: “Қызым, егер әр адамға “Сәлеметсіз бе?” десең, аузыңа жара шықпайды. Керісінше жүрген жеріңде сыйлы боласың. Адамдар сенімен қуана кездеседі, тіпті сені іздеп тұратын болады” – деген. Оның үстіне жақында осы апай бізден емтихан алады ғой.

– Сонда тек өзіңе пайдасы бар адамдармен ғана амандасу керек пе?

• Бейбіт пен Майраның орнында болсаңдар не істер едіңдер?

• Майра апасының сөзін дұрыс түсінді ме? Неге?

• Бейбіттің сұрағына сен қалай жауап берер едің?

20

Сәлем – сөздің анасы...

Дүние жүзінде қазақтан ұзақ амандасатын ел кемде-кем болар... Мал-жан, ауру-сырқау, ит-құсқа дейін қалдырмай сұрасады. Келген жерінің қандай қабақпен отырғанын да осы амандасу үстінде болжасып алады. Келген жұмысшының жайын аңғарту үшін де жапсарлас бір амандық сұрау керек...

• “ Сәлем – сөздің анасы” дегенді қалай түсінесіңдер?

• Сәлемдесу үстінде адамдардың бір-біріне деген ыстық ықыласы қалай өзгереді?

Назар аударыңдар

Тыңдай білетін және өзіңді түсіне алатын адаммен сөйлесу адам жанына қуат береді, жағымды әсер етеді.

Адам сөзді есту, тыңдау арқылы шебер болады.

Сөйлеген кезде шындыққа сүйеніп, туралықты айту адам жанының тазалығын көрсетеді. Мәдениетті адам не айту керектігін алдын ала ойланып алады.

• Құрбылармен пікірталас жүргізу

2. Мәтінді мазмұндау

30

Адамдар бар жөн-жосықсыз сөзге құмар,

Айтарыңды алдымен ойланып ал.

Асығыс іс істеме, сөз сөйлеме,

Мінездің көк суын төк, қаймағын ал!

Қ. Нақысбеков