1.Тілімізде к?не с?здер сондай-а?, буындар да екі дауыссыздан басталмайды. (С?а?, рза, Сланов деп жазбаймыз, д?рысы: Сы?а?, риза, Сыланов т?рінде келеді.)
2.С?здерді? айтылуында?ы буын саны мен жазылуында?ы буын саны ?р?ашан бір-біріне сай келуі шарт емес (айтылуда: Сар-ар-?а, кел-ал-май-ды, ал жазылуда Са-ры-ар-?а, ке-ле ал-май-ды.)
Буын
Ашы? буын Бітеу буын Т?йы? буын
Ашы? буын:
Та-ма-ша
Ша-на
О-тан
А-сы?
?-де-мі
Д?-рі-ха-на
Т?йы? буын:
Ер-лік
Ал-м?рт
Ар-?ар
?н
?с
А?
Ат
От
?й
?лт
?рт
Айт
Ант
Бітеу буын:
Ба?
?ол
Нан
Зор
За?
Б?лт
Сарт-с?рт
?ант
Мек-теп
Жас-ты?
Т?йы? буында т?р?ан с?зді к?рсет
Аз
Сала
Тал?ан
Баба
Берілген с?здерді ашы? ж?не бітеу буындарды? т?рлеріне ?арай топтастыры?ыз.
Просмотр содержимого документа
«Буын.Буынны? т?рлері »
Толықтыруды қажет ететін тест
1.Әліпбиде көрсетілген таңбалар ............... деп аталады.
2.А,Ә,О,Ө,Е,Э ..................... дауыстылар.
3.А,О,Ұ,Ы,У ...................... дауыстылар.
4.О,Ө,Ұ,Ү,У ......................... дауыстылар.
5.Езулік дауыстылардың саны ................
6.П-Б дыбыстары ............. құрайды.
7.Ұ дыбысы ........................ дыбыс.
8.Қатаң дауыссыздардың саны .................
9. Ұяң дауыссыздардың саны ................
10. Үнді дауыссыздардың саны ...............
Тест жауаптары:
әріптер;
ашық;
жуан;
еріндік;
7;
жұп дауыссыз;
дауысты;
12;
7;
7.
Буын . Буын түрлері.
Буын . Буынның түрлері
Ә -ке
А -ла
А -па
А -та
Қ ы рт
С а рт - с ұ рт
Б а нк
Қ ұ рт
Қ а рт
1.Тілімізде көне сөздер сондай-ақ, буындар да екі дауыссыздан басталмайды. (Сқақ, рза, Сланов деп жазбаймыз, дұрысы: Сықақ, риза, Сыланов түрінде келеді.)
2.Сөздердің айтылуындағы буын саны мен жазылуындағы буын саны әрқашан бір-біріне сай келуі шарт емес (айтылуда: Сар-ар-қа, кел-ал-май-ды, ал жазылуда Са-ры-ар-қа, ке-ле ал-май-ды.)
Буын
Ашық
Тұйық
Бітеу
Т а -м а -ш а
Ә -д е-мі
Ашық буын
О -т а н
Ш а -н а
А -с ы қ
Д ә -р і -х а -н а
Ән
Ер -лік
Тұйық буын
Ал -мұрт
Өс
Ар -қар
Аң
Ат
От
Өрт
Ұлт
Үй
Айт
Ант
Б ұ лт
Бітеу буын
Б а қ
С а рт-с ұ рт
Қ о л
Қ а нт
З о р
Н а н
М е к-т е п
З а ң
Ж а с-т ы қ
Тұйық буында тұрған сөзді көрсет
Сала
Аз
Талқан
Баба
Берілген сөздерді ашық және бітеу буындардың түрлеріне қарай топтастырыңыз.
Бітеу буын
Ашық буын
Мақтаншақ шөп бала жыр мұз көз
тана сары бір ана қала
дала шөл аға сана дос мал
Керекті сөздердің көмегімен сөйлемдерді толықтырыңыз.
- Ата, ең қымбат не? (нәрсе, ауа)
-Туған жеріңнен еш нәрсе жоқ. (арзан, қымбат)
-Неге?
-Сенің кіндік қаның тамған осында! (су, топырақ)
-Ең алғашқы татқан осы жердікі! (буың, суың)
-Ең алғаш рет көшет шыбықты осы топыраққа шаныштың. (сен, ол)
(Баспасөз беттерінен.)
Өлең жолдарынан бітеу буынды тауып, астын сызыңыз .
Ме-нің е-лім- а- лып ел,
“ Бар ғой он-да бә-рі!”-дер.
Ө-зен де бар, көл де бар,
Те-ңіз де бар, шөл де бар.
А-лу-ан құс пен а-ңы бар.
А-лып ел-ді та-нып ал!
(Б.Жақып)
Берілген сөйлемдердің дұрыс немесе бұрыс екенін анықтаңыз.
Дұрыс Бұрыс
* Бір ғана дауыссыз дыбыс буын құрайды.
* Буын үш түрге бөлінеді.
* Дауысты дыбыстар буын құрамайды.
* Бітеу буынның екі жағы дауыссыз, ортасы дауысты дыбыстан тұрады.
* Дауыссыздан басталып, дауыстыға бітетін буынды ашық буын дейміз.
* Сөзде дауысты дыбыстың санына қарай буын болады.