Қадыр Мырзалиев «Қызыл кітап» поэмасы, Х бөлім

Пәні:Қазақ әдебиеті

№247 орта мектебі

Сынып:11

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

ҰМЖ тарауы:

4-бөлім. Табиғат және адам

Сабақ тақырыбы

Қадыр Мырзалиев «Қызыл кітап» поэмасы, Х бөлім, 4-сағат

Сабақ негізделген оқу мақсаты

11.1.1.1 - әдеби шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысын талдау арқылы көтерілген ғаламдық мәселелерді терең түсіну.

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар орындай алады: әдеби шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысына талдау жасайды.

Оқушылардың басым бөлігі орындай алады: Шығармада көтерілген ғаламдық мәселелерді идеясымен байланыстыра талдайды.

Кейбір оқушылар орындай алады: Әлем жазушылары шығармаларымен үндестігін салыстырады. Автордың қорытынды ойларына өзіндік қөзқарасын білдіреді.

Бағалау критерийлері

-шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысына талдау жасайды.

-әлем жазушылары шығармаларымен үндестігін салыстырады.

Пәнаралық байланыс

«Қазақстанның Қызыл кітабы»,жаратылыстану, 5-сынып,

«Атамұра» баспасы

«Қазақстан Республикасының Қызыл кітабы»,биология,

7-сынып, «Атамұра» баспасы

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

«Қызыл кітап» поэмасындағы сиреп бара жатқан құстар, аңдар, жан-жануарлар туралы деректерді білетін болады.

Негізгі сөздер мен тіркестер (пәнге арналған сөздік және терминология):

Тарпан-Тарпан-Тarpan (Жабайы жылқы тұқымдасы) Дронт- Дронт-Dront (Қанатсыз құс) Онагр-Онагр-Onager (Жылқы тұқымдасына жататын жануар) Квага-Квага-Quaga (Зебра тұқымдас жойылып кеткен аң) Тур-Тур-Tur (Жабайы өгіз)

Диалог құруға/ шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер:

Этрус- (Италиядағы көне тілдердің бірі)

Хазарлар-орта ғасырлардағы түркі тілі

Әңгі-есалаң, әумесер.Бұл жерде:опасыз адам мағынасында қолданылған

Сілті- 1)құрамына сутектің көрсеткіші 7-ден артық сулы орта түзіп, гидролизденетін ерімтал негіздер мен тұздар кіретін химиялық қосылыс.

2) сабан күлін суға қайнатып тұндырып алғаны. Бұл жерде: ауыспалы мағынада жаңбырдың да таза еместігі айтылған.

«Қызыл кітап», «Қызыл мандат», қызыл шырақ

Талқылауға арналған сұрақтар:

1.Поэмада ең басты көркемдік тұлға кім?

2.Поэманың заманауилығы мен жаңашылдығы неде деп ойлайсың?

3.Поэмадағы бүгін жер бетіндегі аң-құстың жойылғаны сияқты ертең адамзатта жер бетінен жойылады деген ақынның түйінді ойын қалай дамытар едің?

Құндылықтарға баулу

Рухани мәдениеттілікке, елін,жерін, табиғатын сүюге, сиреп бара жатқан тірі табиғатты қорғауға деген көзқарастары қалыптасады.Сыни тұрғысынан ойлауы дамиды. Жеке,жұптық, топтық жұмыс барысында өзара сыйластықты,жауапкершілікті сезінеді.

Ойлау деңгейлері

Жоғары ойлау деңгейі

Алдыңғы оқу

Қадыр Мырзалиев «Табиғат-жаратылыс пернесі» шығармасы жайлы біледі. Қазақ әдебиеті, 5-сынып

Сабақ кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

5 мин

1 мин

2 мин

1 мин

1 мин

Ұйымдастыру кезеңі. Сыныпта жағымды психологиялық ахуал қалыптасады.

«Мейірімділік шеңбері» оқушылар бір-біріне сәттіліктер тілейді.

ҚБ. «Қол шапалақтау»

Үй тапсырмасымен жұмыс.

«Серпілген сауал» әдісі. Үй тапсырмасын түсіну деңгейін арттыруға және талқылау дағдыларын дамытуға қол жеткізу үшін оқушылардың арасында өткен сабаққа байланысты жоғары деңгейлі сұрақтар қойылады.

1.Поэма неге «Қызыл кітап» деп аталған?

2.Сиреп бара жатқан биоалуантүрлілікті сақтап қалуға өз үлесіңді қалай қосар едің?

3.Поэма идеясының құндылығы неде?

ҚБ. Мадақтау «Жарайсың, керемет»

Тақырыпқа байланысты жүрекше қағаздарға топ атауларын жазып сандықшаға саламын. Оқушылар сандықшадағы жүрекшелерді таңдау арқылы 3 топқа бірігеді.

1-топ: Зерттеушілер

2-топ: Баяндаушылар

3-топ: Ойшылдар

ҚБ. «Бас бармақ» әдісі

«Болжау» әдісі

Осы суреттер арқылы бүгінгі сабақтың тақырыбын болжап, өз ойларын жүйелі түрде жеткізеді.

ҚБ. Смайликтер арқылы

Жаңа сабақтың тақырыбы,оқу мақсаты мен бағалау критерийлері таныстырылады.

Қазақ әдебиеті оқулығы,

11- сынып,

«Атамұра» баспасы, 2020.

А.С.Ақтанова,

А Қ.Жүндібаева,

Ж.Н.Нұрлыбаева

Қима қағаздар

Сабақтың ортасы 30 мин

5 мин

7 мин

10 мин

6 мин

2 мин

Ж/Ж. «Бірлескен жұп» әдісі.

Қ.Мырзалиевтің «Қызыл кітап» поэмасының Х бөлімін аудио жазба түрінде тыңдап, мазмұнды өзара талдайды.

ҚБ. Мадақтау «Жарайсың, керемет»

Мәтінмен жұмыс.

Қ.Мырзалиевтің «Қызыл кітап» поэмасымен үндес болып табылатын әлем жазушыларының шығармаларынан үзінді жазылған парақшалар таратылып беріледі.

Т/Ж.«Шығармашылық ізденіс» әдісі бойынша тапсырмалар беріледі.

1. 1.«Зерттеушілер» тобы «Үш таған» диаграммасы арқылы әлем жазушылары шығармаларымен үндестігін салыстырады.

Джек Лондон «Ақ азу»

М.Әуезов «Көксерек»

А. Чехов «Аққасқа»

2. «Баяндаушылар» тобы көркемдегіш құралдардың шығарма идеясын ашудағы рөлін айқындайды.

3. «Ойшылдар» тобы шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасайды.

ҚБ. Дескриптор

ҚБ.Бағалау парағы «Екі жұлдыз, бір тілек»

Ж. «Жинақтау» әдісі

Барлық оқушылар шығарма мазмұнындағы құндылықтарды топтастырады.

Құндылықтар

ҚБ.Мадақтау сэндвичі

Кері байланыс. «Бір сөйлеммен» әдісі. Оқушылар бір-біріне сабақ туралы ұсыныстарын жинақтап бір сөйлеммен айтады.

Сабақтың соңы

5 мин

4 мин

1 мин

«Бір минуттық рефлексия» әдісі

1.Осы сабақтағы мен үшін ең маңызды ақпарат_________________________

2.Әлі де маған мына жайттар түсініксіз______________________________

3.Бүгінгі сабақтан түйгенім_______________________________

Үй тапсырмасы:

«Қызыл кітапқа» сен тұратын өлкеңнің қандай аң-құстары, жан-жануарлары, өсімдіктері кіргенін анықтап, таныстырылым жасайды. Шығарманың идеясын ғаламдық тұрғыдан талдап, әдеби сын эссе жазады.

Стикерлер

Қосымша ақпарат

Саралау

Бағалау

Денсаулық және қауіпсіздік

J.H.Leppien:«Саралау қолданылатын сыныпта барлық оқушылар өздерінің әртүрлі оқитынын түсінеді және бір-бірінің оқу үдерісіне қосқан үлесін бағалауды үйренеді»,-деген тұжырымына сүйеніп,оқушылардың оқу-танымдық қажеттіліктері, мінез-құлық және жас ерекшеліктері ескеріле отырылып, тапсырмалар сараланып беріледі. Сабақты жоспарлаудан бастау алып, оқушылардың көпшілігі, басым бөлігі, кейбірі үшін қолжетімді тапсырмаларды орындауға бағыттап, мақсат бойынша саралау жүргізіледі.

Шағын топтарда қабілеті орта оқушы өзінің құрбысынан көмек алуға мүмкіндігі бар, ал қабілетті оқушылар өз ойы мен идеясын жүзеге асыру арқылы топ жұмысына үлесін қоса алатындықтан қарым-қатынас формалары бойынша саралау жүргізіледі.Қарым-қатынас формалары бойынша саралау топтық жұмыста көрініс табады. Топтық жұмыста оқушыларға «Шығармашылық ізденіс» әдісі бойынша әртүрлі тапсырмалар орындайды.

Оқу және оқу мақсатына жетуде оқушыларды ынталандыру уәжін арттыру үшін сабақтың өн бойында қалыптастырушы бағалаудың «Ауызша мадақтау», «Мадақтау сэндвичі», «Қол шапалақтау», «Бас бармақ» , «Смайлик» , «Екі жұлдыз, бір тілек»түрлері жүргізіледі. Белсенді және саралап оқыту бойынша орындалатын тапсырмалар бағалау критерийлері және дескрипторлармен бағаланып кері байланыс жүреді.

Тапсырма соңында «Бір сөйлеммен» әдісі арқылы кері байланыс берілсе,сабақ соңында «Бір минуттық рефлексия» әдісі қолданылады.

АКТ-мен байланыс. Құндылықтармен байланыс. Қауіпсіздік техникасының ережелері түсіндірілді.

Ықшам сабақтың ықпалы: Сабақ жоспарын SMART өлшеміне сай жоспарлаудың тиімді екенін ұғындым. Оқу мақсатына сай сабақ мақсатын жоспарлауда тренердің, әріптестерімнің кері байланысы арқылы оқушылардың ілгерілеуін, уәжін дамыту мақсатында қалыптастырушы бағалаудың түрлерін тапсырманы орындату арқылы бағалау критерийлері мен дескрипторларды өзгерттім. Келешекте SMART өлшемін қолдану туралы теориялық білімімді кеңейтуді, кәсіби білімімді арттыру үшін үнемі ізденісте болып, өз тәжірибемде қолданамын.

Бағалау критерийлері

Дескрипторлары

Әлем жазушылары шығармаларымен үндестігін салыстырады.

Ойын анық, жүйелі жеткізеді.

Шығарма идеясын ғаламдық тұрғыдан салыстырады,айқындап жазады.

Орфографиялық нормаға сай жазады.

Ерекше әсер еткен өлең жолдары

Ең қатты әсер еткен сөздер

Көркемдегіш құралдардың шығарма идеясын ашудағы рөлі туралы ойым

Бағалау критерийлері

Дескрипторлары

Көркемдегіш құралдардың шығарма идеясын ашудағы рөлін айқындайды.

Шығарманы көркемдік ерекшелігіне талдайды.

Жанрлық ерекшелігін айқындап, сыни пікірін білдіреді.

Оқиғаның басталуы

Оқиғаның байланысуы

Оқиғаның шиеленісуі

Оқиғаның шешімі

Бағалау критерийі

Дескрипторлары

Шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасайды.

Әңгіменің басталуын анықтайды;

Басты оқиғаға түрткі болған оқиғаны (байланысын) анықтайды;

Оқиғаның дамыған сәтін талдайды.

Оқиғаның шешімін табады;