О?ушыларды? саба??а даярлы?ын, ??рал –жабды?тарыны? болуын ?ада?алау.
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру.
?йге берілген та?ырып бойынша заманауи декорлауды? т?рлеріне (стеклярус, бисер, т?рлі монша?тар, пайеркалар т.б.) шы?армашыл? эскиздерді талдау.
ІІI. Жа?а саба?.
Жастар киіміні? безендірілуі.
С?н ?лгісіні? ?серінен ?азіргі ?нер саласы сия?ты б?гінгі костюм ?лгісі де ?р т?рлі к?ркем- бейнелілік ба?ытымен сипатталады. Стиль мен с?н ?зара байланысты, дегенмен стиль ана??рлым т?ра?ты белгі (критерий) ретінде ма?ызды болады.
20 ?асырда на?ты ?алыптасып, бекіген киім ?лгісіндегі стильдік ба?ыт 21 ?асырда да ?зіні? ма?ызын жо?алт?ан жо?. Б?лар- классикалы?, романтикалы?, спортты? ж?не фольклорлы? стильдер. Б?ларды? барлы?ыны? да алды??ы д?уір кезе?іні? тарихи к?ркемдік стилінен айырмашылы?ы - негізінен, костюмні? функционалды?ы мен ма?сатында.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Оқушылардың сабаққа даярлығын, құрал –жабдықтарының болуын қадағалау.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
Үйге берілген тақырып бойынша заманауи декорлаудың түрлеріне (стеклярус, бисер, түрлі моншақтар, пайеркалар т.б.) шығармашылқ эскиздерді талдау.
ІІI. Жаңа сабақ.
Жастар киімінің безендірілуі.
Сән үлгісінің әсерінен қазіргі өнер саласы сияқты бүгінгі костюм үлгісі де әр түрлі көркем- бейнелілік бағытымен сипатталады. Стиль мен сән өзара байланысты, дегенмен стиль анағұрлым тұрақты белгі (критерий) ретінде маңызды болады.
20 ғасырда нақты қалыптасып, бекіген киім үлгісіндегі стильдік бағыт 21 ғасырда да өзінің маңызын жоғалтқан жоқ. Бұлар- классикалық , романтикалық , спорттық және фольклорлық стильдер. Бұлардың барлығының да алдыңғы дәуір кезеңінің тарихи көркемдік стилінен айырмашылығы - негізінен, костюмнің функционалдығы мен мақсатында.
Сән ағымының өзгеруіне қарамастан, алдыңғы айтылған стильдер өткен жүзжылдықтың барлық кезеңінде қолданылды, сондықтан оларды дәстүрлі стильдер деп атауға негіз бар.
Сән үлгісінің негізіне классикалық стиль алынады ( бұл стильді «ағылшын стилі» деп те атайды, себебі ол Англияда пайда болоған). Бұл стильдің киімі кең тараған және ол сапасы жағынан ең төзімді, әрі асыл матадан – табиғи жүнен, жібектен, зығырдан, сондай-ақ аралас және табиғи тәріздес жасанды матадан жасалады.
Классикалық стиль сырбаз – кербезділігімен, композициялық сызықтарының қарапайымдылығымен, ықшам пішімімен, қарапайым шешімімен сипатталады. Бұл киім үлгісінде барлығы да қолданылуына сәйкес рационалды түрде құрылады. Классикалық стильдің киім пропорциясы адамның дене бітімінің табиғи пропорциясына сәйкес келеді. Киім пішімінің негізгі сызықтары дене бітімінің табиғи бөлінетін жерінен өтеді, яғни жең не қолтық ойындысы қолдың иықпен бірге бөлінген жерінен өтеді, мойын ойындысы сызығы – мойынның денемен қосылған жерінен өтеді, мықын сызығы мықынмен сәйкес келеді. Бұл стильдегі киім көзге бірден шалынбайды, матасының сапасымен және тігілу сапасымен қызықтырады. Классикалық стиль қарапайым әрі ашық емес түсті тегіс маталарды ( жунді жұқа шайы кездеме (креп), жұқа габардин, фланель, мақта, зығыр мата) қажет етеді: бұл маталардағы өрнектер - тар жолақты, торкөзді (клеткалы), ұсақ фонды суреттер.
Классикалық стиль « Бәрі бар, бірақ артық ештеңе жоқ» деген ұранға сүйенеді. Бұл стильде ешқандай артық нәрсе, функционалды емес бөлшектер болмайды. Ол сәннен тыс нәрсе сияқты: әшекейлер өте шектеулі мөлшерде қолданылады, сәнге табынушылар талғаммен киініп, әрі әрқашан сыпайы да қарапайым киініп өз бағытынан таймайды.
Классикалық түрдегі әйелдердің гардеробы мынадай: қынама силуэттегі шалбарлы немесе белдемшелі костюм, тік немесе дөңгелек пішіндегі қайырма жағалы немесе шәлі жағалы ағылшын стиліндегі бешпент. Бешпенттің ұзындығы белдемше ұзындығы сияқты сән үлгісіне байланысты, түрін өзгертеді. Бірақ еш уақытта белдемше ұзындығы не өте қысқа, не өте ұзын болмайды, көбіне тізеге дейін, не тізеден сәл жоғары, немесе сәл төмен болады. Классикалық стильде әрқашан Шанель костюмінің орны бөлек: твид матасынан жасалған жекет, үлкен түймелі, қақпақшалы қалталы, баумен жиектелген лацкансыз жекет – жерси немесе букледен жасалынған тізеден төмен келетін белдемше. Шалбарлы – тік, кең емес, жіңішке қырлы, төменгі жағы аздап тарылған. Әйел жейдесі ерлер жейдесімен пішімдес, қайырма жағалы, ағылшын жағалы немесе мойындық ойындысы бар жағасыз болып келеді. Туфлиі – қайық тәріздес ( кейде өкшесі ашық болады), тақасы орташа, ашық емес түсті, табиғи былғарыдан жасалады. Сән өзгерісі матаға, оның түсінің құбылуына , бояуына, әшекейіне байланысты болады.
Классика сәнді пішіндерде, әрлеп- өңдеуде, аксессуарында онша көп түрлене қоймайды. Сән күрт өзгерістерді енгізбейді, дегенмен де, иық қалпының ені дене бітіміне тығыз болып қонымдылыққа қарай өзгеруі мүмкін, әрине, пайдаланған матада, өңдеу бөлшектерінің пішінінде, бәрінен бұрын – пиджактың лацкандарында өзгерістер болады.
Классикалық сильдегі киімге шағын өлшемдегі жаға және лацканы бар пальто, жартылай қынама силуэттегі көйлек, костюмдер жатады. Бұлар « редингот» киімі немесе «ағылшын» стиліндегі киім деп аталған. Жартылай қынама киімдер классикалық болып саналады, өйткені кез келген дене бітімдегі әйелге не еркекке сәйкес келеді, әрі кез келген бағыттағы сән үлгісінде сәндік киім боп саналады. Классикалық стильдегі киім ұстамдылықты сипаттайды және іскер, салтанатты жағдайда киілетін киім үлгісі ретінде пайдаланылады.
Романтикалық стильдегі киім тарихи костюмге жақын, өткен жүзжылдықтың барлық арсеналын өзіне қабылдаған стиль болып табылады. Оларға алдыңғы жағы бүрмелеу, қос етек, желбіреуіш, шілтер, күлте т.б. жатады.
Романтикалық стиль күрделі конструкциялы болғанымен әдемі, бірақ практикалық жағынан керексіз болшектері әдеттен тыс мата фактурасы, таңдаулы түстерді болжайды. Осы айтылған декорациялық элементтер арқасында романтикалық стиль әйелдерге нәзіктік сипат береді. Костюмде жеңіл, үлбірек, созылмалы маталар немесе, керісінше, қатты пішінді қалыптастыратын маталар қолданылады. Киім ықшам пішінді, дене бітіміне қынамалы болуы мүмкін, немесе өте көлемді, қаңқа көмегімен бекітілген, немесе дене бойымен төгіліп келген пішін бөлшектері әдеттен тыс ерекше, ассиметриялы болуы мүмкін. Конструктивтік сызықтары айқындалмайды, бөлшектері декоративті, бейнелі үндестікте берілген.
Романтикалық стильге әуелі көйлек пен жейделер, сосын сирек кездесетін бешпенттер, плащ, пальтолар жатады.Киім пішімінде дене бітімінің контурына, мықын және кеуде сызықтарына көңіл аудару керек. Романтика – бұл, ең алдымен, мықынды айқындау. Бұл – нәзік мойын ойындысы бар, белден, жамбастан жиырылған қатпарлы немесе бүрмелі,етегі кеңейтілген көйлектер.
Романтикалық стильдің ең басты ерекшелігі сызықтарының дөңгеленген, иілген нәзік болып келуінде. Көйлек пен аксессуарлар романтикалық бейнеге ену үшін бір стильде болуы шарт, түр-түсі үйлесімді, матасының пластикасы романтикалык көңіл-күй беріп, әрі дене мен силуэт сызықтарын айқын көрсетіп тұруы тиіс.
Романтикалық стильде, дәстүр бойынша салтанатты кешкі сәнді киім үлгісі жасалады.Романтикалық стиль кейде «фантази» стиль деп те аталады. Романтикалық стильдің негізгі тармағы – вамп-әйел, гламур, эротикалық стиль.
Спорттық стиль кәсіпқой және әуесқой спорт киімі негізінде, туристер экипировкасы, арнаулы киім, бір үлгідегі киім (униформа) негізінде жинақталды. Бұл стиль еркін де кең көлемді, дене бітімінің қалыбын (егер киім созылғыш, иілгіш жұмсақ матадан тігілсе) қынамалы пішінмен сипаттайды. Жең бітімі әр түрлі: қондырма, реглан, кимоно. Шалбардың пішіні мен ұзындығы әр түрлі қолданылады. Бұл стильді жай конструкциялы, қымбат емес маталар, әмбебаптық, қолайлы, ашық түстер, әр түрлі қалталар, сыдырмалар, ілгекті түймелер, жабысқыштар сипаттайды, плакат графикасының элементтерін, шрифті композицияны пайдалануға болады.
Спорттық стиль күнделікті тұрмыста: жұмысқа, демалысқа, спортпен айналысуға қолайлы.
Спорттық стильдің әр түріне жататындар: «сафари», джинсы немесе деним стилі, теңізші, әскери т.б.
Фольклорлық стиль XX ғасырдын басында дәстүрлі ұлттық киімге қызығушылық болған кезде пайда болды. Бұл стиль қазіргі киім әлеміндегі әр түрлі халықтардың ұлттық киімі рухында жасалған және әр халықтың негізгі белгілерінің алмасуынан пайда болған: қарапайымдылық пен рационалдық пішім ыңғайлылығы, әрі пішімнің функционалдылығы, декорациялы әшекейлеу тәсілдері, көп қабаттылығы т.б. Дәстүрлі ұлттық киімнің аксессуарлары: мойын орамал, шпрфтар, бас киімдер, тоқыма бұйымдар, әшекейлер т.б.
Қазіргі заманның биік талғамды киім үлгісіне тағы бір бағыт – диффузиялық стильді әкелді. Бұл бір ансамбьдегі стильдер комбинациясы. Казіргі уақытта барлық адамдардың әр жағыдайға сәйкес киіне беруіне шамасы келе бермейді. Диффузиялық стиль бірнеше ауыстырмалы , алып-салмалы элементтерді енгізіп, тіпті әр костюмін кешкі театрға не оңаша кездесуге, қонаққа киетдей етіп айналдыра алады.
Бұл стиль оңай әрі табиғи түрле классикалық стильді романтикалық стильмен байланыстыра алады. Диффузиялық стильде романтикалық стильдегі жейдені іскерлік костюммен немесе классикалық пиджакты джинсымен, свитермен немесе майкамен үйлестіріп кию кең таралуда.
IV.Сарамандық жұмыс:
Жастар киімінің жаңа үлгідегі киім жобасын дайындау (ізденіс бөлімі, фор эскизбен жұмыстану).
V.Сабақты бекіту. Сабақты бекітуде ұлттық «ханталапай» ойынының элементін қолданамыз. Ойын шарты бойынша топ болып отырған оқушыларға уыс толы асық шашылады. Ойында басқарушы «ханталапай» деп айтқанда оқушылар асықтарды талап алады. Содан соң, асықтағы нөмірлі сұраққа иесі жауап беруі тиіс.
Сұрақтар:
Классикалық стильдің жастар кміміндегі көрінісі қандай?
Романтикалық стиль күрделі конструкциялы дегенді қалай түсінесің?
Дәстүрлі ұлттық киімнің аксессуарлары түрлері.
Бұл – нәзік мойын ойындысы бар, белден, жамбастан жиырылған қатпарлы немесе бүрмелі,етегі кеңейтілген көйлектер. Қай стиль туралы айтылып тұр?
Спорттық стиль туралы айтып бер.
XX ғасырдын басында пайда болған стиль түрі.
Диффузиялық стиль қандай болады?
Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды бағалау.
VI.Үй тапсырмасы: Тақырып бойынша мәліметтер. Эскизбен жұмыс.
