Кіріспе с?з :
??рметті ?ріптестер!
Тілден биік ас?ар жо?,
Тілден ас?ан байлы? жо?,
Тілден тере? те?із жо?. – деп
?. М?сірепов а?амыз айт?андай, «?ш т??ырлы тіл» атты семинарымызды бастау?а р??сат еті?іздер.
Семинарды бастамай т?рып осы м?селені бізбен бірге болысуге келген ?адірлі ?она?ымызды таныстыру?а р?хсат еті?іздер.
_________________________________________________________________________________________________________________________________
Адамны? ойын жары??а шы?аратын ??рал – тіл. Ал, тіл – адамдар т?сінетін ??рал болып ?ана табылмай, сонымен бірге атадан бала?а мирас болып келе жат?ан ?мір т?жірибесін, ?нер-білімін жеткізуші ??рал. Рухани байлы?ымыз тіл ар?ылы жасалады, жеткізіледі. Кез келген халы?ты? тілі сол халы?ты? ?лтты? ерекшелігін танытатын ?ойма т?різдес. Сол ?ойманы ашып, ?азынасын танып білу – бізге м?ратты іс.
«?ш т??ырлы тіл» туралы идеяны мемлекет басшысы 2006 жылды? ?азанында ?ткен ?аза?стан хал?ы ассамблеясыны? XII ??рылтайында жария етті.
?аза?станды б?кіл ?лем хал?ы ?ш тілді бірдей пайдаланатын жо?ары білімді мемлекет ретінде тануы керек. Олар: ?аза? тілі – мемлекеттік тіл, орыс тілі – ?лтаралы? ?арым-?атынас тілі ж?не а?ылшын тілі – жа?анды? экономиканы ойда?ыдай т?сіну тілі. Д?лірек айт?анда, ?ш т??ырлы тіл идеясын мынадай ?рі ?арапайым, ?рі т?сінікті формуламен к?рсетуге болады: мемлекеттік тілді дамытамыз, орыс тілін ?олдаймыз ж?не а?ылшын тілін ?йренеміз. ?ш т??ырлы тіл идеясын дамыту ?шін мемлекет тарапынан елімізді? ?р азаматына к?птеген жа?дайлар жасалын?ан.
Елбасы жыл сайын?ы ?аза?стан хал?ына арнайтын д?ст?рлі жолдауларында да тіл саясатына, оны? ішінде ?о?амда?ы мемлекеттік тілді? м?ртебесін к?теру м?селесіне то?талмай ?ткен емес.
Білім мен ?ылымны?, экономиканы?, бизнесті?, саясатты?, жалпы б?секелестікті? ?арыштап дамып отыр?ан б?гінгідей жа?андану кезе?інде Елбасы к?регендік танытып, алдымыз?а ?ш тілді білу ?ажеттігін ?ойып отыр. ?сіресе, ?скеле? ?рпа?ты?, жастар алдында бірнеше тіл білу міндеті т?р.
Тіл ?ай ?лтта, ?ай елде болса да ?астерлі де ??діретті. Ол ?рбір адам?а ана с?тімен бірге еніп, ?алыптасады. Тіл байлы?ы – ?рбір елді? ма?танышы. Ол – атадан бала?а мирас болып отыратын ба?а жетпес м?ра.
?аза? тілі – ?зіні? даласындай ке? де, жайдарлы да жалпа? тіл. ?аза? ?ашан да даланы? ?о?ыр желіндей а??ылдап, еркін ?сіп т?рады.
Несіпбекова М.Б.-баяндама.
Сауалнама:
«?ш т??ырлы тіл саясаты»
1) ?азіргі ?аза? тіліні? жа?дайын ескере отырып, ?ш т??ырлы тіл саясатын ?олдайсыз ба?
2) «Мемлекеттік тілді дамытамыз, орыс тілін ?олдаймыз ж?не а?ылшын тілін ?йренеміз» деген т?жырымды жа?тайсыз ба?
3) Заманауи стандарт?а сай а?ылшын тілін жетік білу, сізді? пікірі?ізше, керек пе?
4) ?ш т??ырлы тіл саясаты бірте-бірте бізді? ?лтты? м?дениетіміз бен салт-санамыз?а ?ысым т?сіреді деп ойламайсыз ба?
5) Сіз 3 тілді еркін ме?гере аламын деп ойлайсыз ба?
6) ?аза?стан Республикасында т?ратын бас?а ?лт ?кілдері ?аза? тілінде с?йлеуге міндетті ме?
7) Сізді?ше, бір елде ?ш тілді? ?атар ?мір с?руі м?мкін бе?
8) Тілді кез келген жаста ?йрену м?мкін деп ойлайсыз ба?
9) «?ш т??ырлы тіл саясатыны?» бізді? жастарды? б?секеге ?абілеттігін арттыра алады деп ойлайсыз ба?
10) ?ш т??ырлы тіл саясаты мемлекетімізде ?мір с?ріп жат?ан ?лттар т?р?ысынан «тіл т??керісін», «мемлекеттік т??керісті» болдырмауды? жолы ма?
11) Компьютердегі интерфейсті? орыс тілінде бол?анына ризасыз ба?
12) Отбасы?ызда ?ай тілде с?йлейсіз?
13) Сізді? ойы?ызша, ?ш т??ырлы тіл саясаты бізді? мемлекетте толы?ымен ж?зеге аса ала ма? Неліктен?
Мемлекеттік тілді білу – парыз, ?зге тілдерді ?йрену – ???ы?. Сонды?тан «?ш т??ырлы тіл» м?селесі к?теріліп жат?анда, мемлекеттік тіл мен шет тілдеріні? ара-жігін ажыратып ал?ан ж?н.
?орытынды ой т?ю с?ра?тары:
-Сіздерді? ойы?ызша ?аза?станда «?ш т??ырлы тіл» саясаты а?талмайды ма жо? ?лде а?тала ма?
-?аза? тілін жетік ме?гере алмай жатып бас?а тілдерді де ме?гереміз деп, ма?алмен айтса?, екі кемені? артынан ?стаймын деп су?а кетіп ?алмаймыз ба?
- А?ылшын ж?не орыс тілдерін дамытпаймыз десек, ?аза?стан ?алай дамы?ан елу елді? ?атарына ?осылады?
- «?ш т??ырлы тіл» аясында орыс тілі мен а?ылшын тілі ал?а шы?ады да, ?аза? тілі бірте-бірте ?имыл-?оз?алысын то?татады деген пікірге ?алай ?арайсыздар?
Ж?ргізушіні? ?орытынды с?зі:
Тіл білу – байлы?. ?сіресе, ?ркениетті елімізді? дамуына ?лес ?ос?ымыз келсе, к?п тілді игерген азаматтар?а ?арап ?уанатынымыз да белгілі.
?шт??ырлы тіл ?мірді? ?ажеттілігі. Б?л б?гінгі елді? тыныс-тіршілігін ай?ындайды ж?не жалпы?а орта? ?алыпты норма болып саналады. ?ш тілді ?атар ме?геру -б?секеге ?абілетті ел азаматыны? міндеті. ?аза?станны? білікті, білімді ?р азаматын ?аламды? а?параттар мен инновациялы? а?ынына ілесу а?ылшын тілін ?йренуге жетелейді.
Алда т?р?ан ма?сат?а жету ?шін талаптану да, тырысу да ?з ?олымызда. К?п болып ?ол?а алын?ан іс ?р?ашан да ж?йесін табады. Бір ауыз с?з к?кке де к?тереді, бір ауыз с?з жерге де кіргізеді. Алдымен ?арым-?атынас тілінен бастаса? еште?еден де ?тылмай а?парат а?ымында ?ш тілде с?йлей алатынымыз?а ешкімні? де ш?б?сі болмайды. Игілікті істі? ерте-кеші жо? екенін ?мытпай, алдымен ?аза?, кейін орыс пен а?ылшын тілдерін ?йренсек ??ба-??п.