Та?ырыбы: Отпен ойнама! Ма?саты: отты? адам ?міріндегі ма?ызын,пайдасын, пайда болу жолдарын ??ындыру. Сонымен ?атар отты? тілсіз жау екендігін ??тыру.
?ртті? зияны мен ?ауіпсіздігі туралы толы? ма?л?мат беру. О?ушылар?а оттан са?тануды? жолдарын, ?ртті? таби?ат?а, адам?а ?келетін зардабын т?сіндіре отырып, сірі?ке, отты? т.б. ?атерлі н?рселерден аула? болу?а т?рбиелеу. 1. Білімділік: септіктерді ?айталау, та?ырып бойынша с?здік ?орын молайтып, тіл туралы білімдерін тере?дету, ?з ойларын сауатты жазу?а, ауызекі тілде д?рыс с?йлеуге ?йрету.
2. Дамытушылы?: о?ушыларды? ойлау ?абілеттерін, ?з бетінше білім алып, ізденіп, шы?армашылы? ж?мыс істеу ?абілеттерін дамыту.
3. Т?рбиелік: мемлекеттік тілге ??рметпен ?арауын, ту?ан жеріне, еліне деген с?йіспеншілікке т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: Жа?а білімді ме?геру саба?ы.
Саба?ты? ?дістері: т?сіндіру, с?ра?-жауап,
П?наралы? байланыс: орыс тілі, география, тарих
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і:
О?ушылармен амандасу;
Кезекшілікті ?ада?алау;
• Психологиялы? дайынды?.
• Саба?ты? ?раны.
Жабыр?ауды білмейміз,
Жал?аулы?ты с?ймейміз,
Біз талантты жас ?лан,
?лгі аламыз жа?сыдан.
ІІ. ?й тапсырмасын пысы?тау
?рт туралы м?лімет жинап келу.
Осы ша?та 5 с?йлем жазып келу.
ІІІ. Жа?а саба?
Саба?ты? та?ырыбын ашу.
Саба?ты? та?ырыбы мен ма?сатын хабарлау.
1-тапсырма. С?здікпен ж?мыс.
Берілген с?здерді к?шіріп, с?йлем немесе с?з тіркестерін ??ра?ыздар. От – огонь
?рт – пожар
?рт с?ндіру – тушить пожар
?рт с?ндіруші – пожарник
?рт болдырмау – не допускать пожара
От лаулап жанды – огонь пылал
То?у – мерзнуть
2-тапсырма. Отты? шы?уы туралы а?ызды о?ып, берілген с?ра?тар?а жауап бері?іздер.
Адам ата жерге т?скеннен кейін ?атты то?ады. ?арны ашады.
– И?, Алла. Жерде ?алай ?мір с?ремін? ?зі? ж?рдем ет, – деп жылайды. Алланы? ?мірімен Жебірейіл Адам?а ?алай тіршілік етуді ?йретеді.
Адам періштеге т?нде жаурайтынын айтып м??аяды. Жебірейіл тоза?тан отты? ?ш?ынын ?келіп, Адам?а береді. Біра? ?ш?ын оны? ?олында т?рмай, ыршып, дария?а т?седі. Жебірейіл ?айтадан ?келеді. Б?л жолы да от ?олда т?рмайды. Періште алты рет от жеткізеді, біра? б?рі су?а кетеді. Жебірейіл жетінші м?рте ?келгенде, от:
– ?й, Адам, мен сені? ?олы?да т?рмаймын. Тері?ді к?йдіріп аламын. Пай?амбарды? ?олын к?йдірсем, ??дай алдында ?ятты боламын, – дейді.
Сол кезде Жебірейіл отты тас?а жасырады. Тасты-тас?а ?йкесе, от шы?атыны содан екен. Адам от?а жылынып, ет пісіріп жеп, оны? игілігін к?реді.
С?здік:
Адам ата – Адам (по Корану и библейской легенде первый человек, созданный Аллахом, Богом).
Т?су – спускаться
Ж?рдем ету – помочь
?мір – повеление, приказ.
Тіршілік ету – существовать, жить
М??аю – унывать, грустить.
Тоза? – ад
?ш?ын – искра
Ыршу - вскочить
Дария – большая река
К?йдіру – сжигать, обжигать.
С?ра?тар:
1. Адам ата жерге т?скеннен кейін не істейді?
2. Алланы? ?мірімен кім Адам?а ?алай тіршілік етуді ?йретеді?
3. Жебірейіл тоза?тан не алып келеді?
4. От адам?а не дейді?
5. Со?ында адам не істейді?
3-тапсырма. Ережемен ж?мыс
Келер ша? — ?имыл, іс-?рекеттін д?л казір емес, болаша?та істелетінін білдіретін етістік ша?ы.
Келер ша?
Ауыспалы келер ша?.?с-?имылдын алда?ы уакытта аны? іске асатынын білдіреді. Ол негізінде етістіктін т?біріне -е/-й ж?рна?тары жал?ану аркылы жасалады: Біз айт?анды орындаймыз.
2. Болжалды келер ша?.?с-кимылдын келешекте іске асуына к?м?ндануды білдіреді. Етістіктін т?біріне есімшенін -ар/-ер/-р ж?рна?ы жал?ану аркылы жасалады: ?уелі ?зіміз барармыз.
3 Ма?сатты келер ша?. ?с-кимылдын ма?сатын білдіреді, етістіктін т?біріне есімшені? - ма?/-мек ж?рна?ыны? косылуы аркылы жасалады: Олар ауыл?а ?айтпа?.
4-тапсырма. Берілген с?йлемдерді келер ша?та жазы?ыздар.
Айжан ?н айт?ан.
Марат кітап о?ып отыр.
?сем би биледі.
Жанар музыка ты?дап ж?р.
Жарас есеп шы?арып жатыр.
Арай суретті жа?сы салды.
Сергіту с?ті.
Берілген жа?ылтпаштарды тез о?ып бер.
?ыр?ада ?ыры? ар?ар бар.
?ыры? ар?арда а? ар?ар бар.
Алты ар?арда мар?а ар?ар бар.
Хан баласы ханзада
Болды ?ашы? ханша?а.
Алып ханнан хабар,
Ханшайымды табар.
5-тапсырма. Берілген ма?ал-м?телдерге тиісті с?здерді ?ой.
1.Отпен ойнама,...
2.Ойын т?бі –...
3.Сумен ойнама –батарсы?,
.. ойнама –к?йерсі?.
4. От пен су –тілсіз.
Керек с?здер: отпен, от, жау, к?йерсі?.
6-тапсырма. Берілген с?йлемдерді орыс тіліне аудары?ыздар.
?ртті с?ндіруге арнайы заттарды даярлап ?ой?ан ж?н. Олар?а ??м, су, к?рек, киіз, т. б.
- ?рт жа?адан бастал?анда, сумен, ??м сеуіп ?шіреді.
- Адамны? киімі ?ртенсе, су?а т?скені д?рыс. Су жо? болса, топыра??а аунап, ?стіне ??м себуіміз керек.
Газ плитасы т?р?ан б?лмені жиі - жиі желдету керек. Егер газды? иесін сезсе?, сірі?ке жа?у?а жа?у?а болмайды. Тек ?йді? есік - терезелерін ашып, желдету керек.
Бекіту с?ра?тары:
1.?рт адам ?міріне ?ауіп т?ндіре ме?
2. ?рт с?ндіретін адамды ?алай атайды?
3. ?рт с?ндірушілерді? н?мері ?андай?
4. ?ртті с?ндіру ?шін не істеу керек?
4. Практикалы? тапсырма
?йге тапсырма
Ереже жаттау.
Келер ша?та 5 с?йлем жазу.
Ба?алау
Ба?алау пара?ы ар?ылы
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Тақырыбы: Отпен ойнама! Мақсаты: оттың адам өміріндегі маңызын,пайдасын, пайда болу жолдарын ұғындыру. Сонымен қатар оттың тілсіз жау екендігін ұқтыру. Өрттің зияны мен қауіпсіздігі туралы толық мағлұмат беру. Оқушыларға оттан сақтанудың жолдарын, өрттің табиғатқа, адамға әкелетін зардабын түсіндіре отырып, сіріңке, оттық т.б. қатерлі нәрселерден аулақ болуға тәрбиелеу. 1. Білімділік: септіктерді қайталау, тақырып бойынша сөздік қорын молайтып, тіл туралы білімдерін тереңдету, өз ойларын сауатты жазуға, ауызекі тілде дұрыс сөйлеуге үйрету.
2. Дамытушылық: оқушылардың ойлау қабілеттерін, өз бетінше білім алып, ізденіп, шығармашылық жұмыс істеу қабілеттерін дамыту.
3. Тәрбиелік: мемлекеттік тілге құрметпен қарауын, туған жеріне, еліне деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгеру сабағы.
Сабақтың әдістері: түсіндіру, сұрақ-жауап,
Пәнаралық байланыс: орыс тілі, география, тарих
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу;
Кезекшілікті қадағалау;
• Психологиялық дайындық.
• Сабақтың ұраны.
Жабырқауды білмейміз,
Жалқаулықты сүймейміз,
Біз талантты жас ұлан,
Үлгі аламыз жақсыдан.
ІІ. Үй тапсырмасын пысықтау
Өрт туралы мәлімет жинап келу.
Осы шақта 5 сөйлем жазып келу.
ІІІ. Жаңа сабақ
Сабақтың тақырыбын ашу.
Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау.
1-тапсырма. Сөздікпен жұмыс.
Берілген сөздерді көшіріп, сөйлем немесе сөз тіркестерін құраңыздар. От – огонь
Өрт – пожар
Өрт сөндіру – тушить пожар
Өрт сөндіруші – пожарник
Өрт болдырмау – не допускать пожара
От лаулап жанды – огонь пылал
Тоңу – мерзнуть
2-тапсырма. Оттың шығуы туралы аңызды оқып, берілген сұрақтарға жауап беріңіздер.
Адам ата жерге түскеннен кейін қатты тоңады. Қарны ашады.
– Иә, Алла. Жерде қалай өмір сүремін? Өзің жәрдем ет, – деп жылайды. Алланың әмірімен Жебірейіл Адамға қалай тіршілік етуді үйретеді.
Адам періштеге түнде жаурайтынын айтып мұңаяды. Жебірейіл тозақтан оттың ұшқынын әкеліп, Адамға береді. Бірақ ұшқын оның қолында тұрмай, ыршып, дарияға түседі. Жебірейіл қайтадан әкеледі. Бұл жолы да от қолда тұрмайды. Періште алты рет от жеткізеді, бірақ бәрі суға кетеді. Жебірейіл жетінші мәрте әкелгенде, от:
– Әй, Адам, мен сенің қолыңда тұрмаймын. Теріңді күйдіріп аламын. Пайғамбардың қолын күйдірсем, Құдай алдында ұятты боламын, – дейді.
Сол кезде Жебірейіл отты тасқа жасырады. Тасты-тасқа үйкесе, от шығатыны содан екен. Адам отқа жылынып, ет пісіріп жеп, оның игілігін көреді.
Сөздік:
Адам ата – Адам (по Корану и библейской легенде первый человек, созданный Аллахом, Богом).
Түсу – спускаться
Жәрдем ету – помочь
Әмір – повеление, приказ.
Тіршілік ету – существовать, жить
Мұңаю – унывать, грустить.
Тозақ – ад
Ұшқын – искра
Ыршу - вскочить
Дария – большая река
Күйдіру – сжигать, обжигать.
Сұрақтар:
1. Адам ата жерге түскеннен кейін не істейді?
2. Алланың әмірімен кім Адамға қалай тіршілік етуді үйретеді?
3. Жебірейіл тозақтан не алып келеді?
4. От адамға не дейді?
5. Соңында адам не істейді?
3-тапсырма. Ережемен жұмыс
Келер шақ — қимыл, іс-әрекеттін дәл казір емес, болашақта істелетінін білдіретін етістік шағы.
Келер шақ
3 Мақсатты келер шақ. Ӏс-кимылдын мақсатын білдіреді, етістіктін түбіріне есімшенің - мақ/-мек жүрнағының косылуы аркылы жасалады: Олар ауылға қайтпақ.
2. Болжалды келер шақ.Ӏс-кимылдын келешекте іске асуына күмәндануды білдіреді. Етістіктін түбіріне есімшенін -ар/-ер/-р жүрнағы жалғану аркылы жасалады: Әуелі өзіміз барармыз.
Ауыспалы келер шақ.Ӏс-қимылдын алдағы уакытта анық іске асатынын білдіреді. Ол негізінде етістіктін түбіріне -е/-й жұрнақтары жалғану аркылы жасалады: Біз айтқанды орындаймыз.
4-тапсырма. Берілген сөйлемдерді келер шақта жазыңыздар.
Айжан ән айтқан.
Марат кітап оқып отыр.
Әсем би биледі.
Жанар музыка тыңдап жүр.
Жарас есеп шығарып жатыр.
Арай суретті жақсы салды.
Сергіту сәті.
Берілген жаңылтпаштарды тез оқып бер.
Қырқада қырық арқар бар.
Қырық арқарда ақ арқар бар.
Алты арқарда марқа арқар бар.
Хан баласы ханзада
Болды ғашық ханшаға.
Алып ханнан хабар,
Ханшайымды табар.
5-тапсырма. Берілген мақал-мәтелдерге тиісті сөздерді қой.
1.Отпен ойнама,........... 2.Ойын түбі –........... 3.Сумен ойнама –батарсың, .......... ойнама –күйерсің. 4. От пен су –тілсіз ...... Керек сөздер: отпен, от, жау, күйерсің.
6-тапсырма. Берілген сөйлемдерді орыс тіліне аударыңыздар.
Өртті сөндіруге арнайы заттарды даярлап қойған жөн. Оларға құм, су, күрек, киіз, т. б. - Өрт жаңадан басталғанда, сумен, құм сеуіп өшіреді. - Адамның киімі өртенсе, суға түскені дұрыс. Су жоқ болса, топыраққа аунап, үстіне құм себуіміз керек. Газ плитасы тұрған бөлмені жиі - жиі желдету керек. Егер газдың иесін сезсең, сіріңке жағуға жағуға болмайды. Тек үйдің есік - терезелерін ашып, желдету керек.
