kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Нутукъ инкишафы дерси

Нажмите, чтобы узнать подробности

Дерснинъ кетишаты

I. Чыкъыш. Халкъымызнынъ урф-адетлери.
Эв ишини тешкерюв:

1гр.250-иш. Исимлерге уйгьун олгъан сыфатларны иляве этип

язынъыз.

2гр.251-иш. Эр сатырдаки сыфатларгьа уйгьун кельген бир исим

язынъыз.

Згр. 251-иш. Эр бир исимлернинъ къаршысына уйгъун кельген бир

къач сыфат язынъыз.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Нутукъ инкишафы дерси»


КЪЫРЫМТАТАР ТИЛИ

6-нджы сыныф

Нутукъ инкишафы дерси

 

 

Мевзу:

Аслий ее нисбий сыфатлар

Халкъымызнынъ урф-адетлери.

 

 

 

Макъсат:

-аслий ве нисбий сыфатлар акъкъында умумий малюмат берюв;

- аслий ве нисбий сыфатларнынъ эсас аляметлеринен таныш этюв;

- талебелерининъ нутукъ инкишафы устюнде чалышмакъны девам этюв;

-талебелерде этрафтаки дюльберликке севги тербиелев.

Дерснинъ донатылувы:ИКТ,джедвеллер,презентация

 

Дерснинъ кетишаты

I. Чыкъыш. Халкъымызнынъ урф-адетлери.
Эв ишини тешкерюв:

1гр.250-иш. Исимлерге уйгьун олгъан сыфатларны иляве этип

язынъыз.

2гр.251-иш. Эр сатырдаки сыфатларгьа уйгьун кельген бир исим

язынъыз.

Згр. 251-иш. Эр бир исимлернинъ къаршысына уйгъун кельген бир

къач сыфат язынъыз.

 

II. «Мий уджюми»

Сыфат акъкъында бильгилерни фронталь тешкерюв:

- мераметли, зенгин, такъатсыз, низамлы, юваш—предметнинъ табиаты;

- ешиль, къара, къырмызы, ачыкъ мавы, сары-—предметнинъ тюсю;

- буюк, балабан, уфакъ, кичик—предметнинъ колеми;

-татлы, тузлу, экши, аджджы, шырын—предметнинъ дам-лезети;

 

«Сен-манъа, мен-санъа» (суаль-джевап)

III.Янъы мевзу. Вазифе. Группа иле чалышув:

1гр. Аталар сёзлерининъ сонъуны сагь тарафтан тапынъыз.

 

Сёзюнънен ишинъ ел бер

Татлы сёз яры байлыкъ.

Ишлеген тишлер.

Халкъ уфюрсе бир олсун.

Дост къара куньде балдан татлы.

Яхшыдан унер ал боран олур.

Яланнынъ ёлу белли олур.

Яш экенде не сачсанъ яманада узакъ ол.

Озюнден буюкке къыскъадыр.

Акъыл къартайгьанда оны орарсынъ.

 

 

 

Догъру джевап.
 

Сёзюнънен ишинъ бир олсун.
Татлы сёз балдан татлы.
Ишлеген -тишлер.
Халкъ уфюрсе боран олур. Дост къара куньде белли олур.
Яхшыдан унер ал, ямандан узакъ ол. Озюнден буюкке ел бер.
Акъыл-яры байлыкъ.

 

2 гр. Аталар сёзлерининъ соньуны тапынъыз. (Къавузларда берильген сёзлернен файдаланынъыз.)

1.Адам иш башында....
2. Алтын ерде къалса да, бильги....
З.Джевизни ярмай,....
4.Ана-бабагъа не 
ялсанъ,....
5.Сувны ичь де,....

(Ерде къалмаз; чешмесини унутма;татлы ашыны ашамазсынъ; белли олур; алдынъа шу келир.)

 

Догъру джевап.

Адам иш башында белли олур.
Алтын ерде къалса да, бильги ерде къалмаз,

Джевизни ярмай, татлы ашыны ашамазсынъ.

Ана-бабагъа не ялсанъ, алдынъа шу келир.
Сувны ичь де, чешмесини унутма

 

3 гр.Аталар сёзлерини девам этинъиз.

 

1.Аталар сёзю -...козю.

2. Ана юртунъ -...бешик.

3. Ватансыз адам -...бульбуль.

4. Эр гуль озь пытагъында....

5. Ватан -...ананъ.

6. Достсыз...-кънатсыз къуш.

7. Озюнден буюкке...бер.

8. Тенбельге иш эт десенъ -...агъырыр

9. Баарьдеки...-кузьдеки берекет.

. Иши ёкънынъ-…ёкъ.

 



 

Догъру джевап.

 

1.Аталар сёзю -акъылнынъ козю.

2. Ана юртунъ -алтын бешик.

3. Ватансыз адам -йырсыз бульбуль.

4. Эр гуль озь пытагъында ачар.

5. Ватан -экинджи ананъ.

6. Достсыз адам-кънатсыз къуш.

7. Озюнден буюкке ёл бер.

8. Тенбельге иш эт десенъ -башы агъырыр.

9. Баарьдеки арекет-кузьдеки берекет.

10. Иши ёкънынъ -ашы ёкъ.

 

III (схема иле чалышув).

Янъы мевзуны талиль этюв (талебелер мустакъиль, схемага эсасланып, янъы мевзуны талиль этелер ).

Мана ве грамматик хусусиетлерине коре эки сой сыфат

Аслий сыфатлар-
предметнинъ озь аляметини косьтере
 

 

 

Нисбий сыфатлар-
предметнинъ я да арекетнинъ аляметини, онынъ башкъа предметлерге олгъан нисбетинден билине.

 

 

БЕЯЗ (явлукъ) УЗУН (антер) СЫДЖАКЪ (аш) БАЛАБАН (копек) МЕРАМЕТЛИ (адам) КЪУРУ (топракъ)

-Аслий сыфатларнынъ адий, тенъештирюв ве устюнлик дереджеси бар: беяз-беязджа-энъ беяз

 

 

 

 

 


КЪЫШЛЫКЪ (богьдай) БОСТАНДАКИ (бибиер) ЯРЫНДАКИ (кунь) БЕДЕНИЙ (тербие)

ОЛЬЧЕГЕН (алет) КЪАЙТАВЛАГЪАН (хасталыкъ)


- Нисбий сыфатларнынъ дереджелери ёкъ. Ихтар: нисбий сыфатлар Сыфат япыджы аффикслернен эскерий алларда япыла.

Меселя:

УТАН-ЧАКЪ,ТУЗ-ЛУ, УЙЛЕ-ЛИК, ДАМ-ДАКИ,

ЧЕКИН-ЧЕК ,КОЙ-ЛЮ, САБА-ЛЫКЪ, МЕКТЕП-ТЕКИ.

 

 

 

 

 

 

IV ПЕКИТЮВ

 

Вазифе: берильген сыфатларны эки группагьа язынъыз.

Аслий сыфатлар-



Нисбий сыфатлар-

Серин, догъру, енгиль, дамсыз, къыйыш, ёргъун,

киргин, къатты, сезгир,

юксек, худжур, томалакь, дургъун, гъайретли, гузель, зийрек, сабырлы, тыныкъ, сыныкъ, мазаллы, джаиль, тар, къокъулы, татлы, беяз, муляйим, мераметли, серт, къаверенкли, назик.

 

Тюневинки, язлыкъ (урба),эвдеки, бедиий, саплы (фильджан) ягъмурлы, нефис (эсер)эсасий, къырымлы, табиий, аджайип, ачувлы, тафсилятлы.

 

 

V Нетндже чыкъарув-

1. Аслий сыфатларнынъ хусусиетлери.

2. Нисбий сыфатларнынъ хусусиетлери.

3. Аслий ве нисбий сыфатларнынъ бир-биринден фаркълары.



VI Эв вазифеси:

1грИнша: «Бизим урф-адетлеримиз». (Аслий ве нисбий

сыфатларнен къулланув}.

2гр. 256-иш. ( Аслий ве нисбий сыфатларны къайд этинъиз}.

Згр. 259-иш. (Джедвельни мисаллернен толдурынъыз).

 




Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Прочее

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 7 класс

Скачать
Нутукъ инкишафы дерси

Автор: Моладжиева Эльнура Рефатовна

Дата: 20.11.2017

Номер свидетельства: 439739

Похожие файлы

object(ArrayObject)#863 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(85) "Нутукъ инкишафы дерси "Газетагъа макъале язув""
    ["seo_title"] => string(47) "nutuk_inkishafy_diersi_gazietagha_makalie_iazuv"
    ["file_id"] => string(6) "370303"
    ["category_seo"] => string(7) "prochee"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1481877175"
  }
}
object(ArrayObject)#885 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(204) "КЪЫРЫМТАТАР ТИЛИ 6-нджы сыныф Нутукъ инкишафы дерси Мевзу: Аслий ее нисбий сыфатлар Халкъымызнынъ урф-адетлери."
    ["seo_title"] => string(80) "kyrymtatar_tili_6_ndzhy_synyf_nutuk_inkishafy_diersi_mievzu_aslii_ieie_nisbii_sy"
    ["file_id"] => string(6) "439741"
    ["category_seo"] => string(13) "vsemUchitelam"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1511170188"
  }
}
object(ArrayObject)#863 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(81) "Нутукъ инкишафы дерси "Эв айваннынъ тасвири""
    ["seo_title"] => string(37) "nutukinkishafydiersievaivannyntasviri"
    ["file_id"] => string(6) "322841"
    ["category_seo"] => string(7) "prochee"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1461684712"
  }
}
object(ArrayObject)#885 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(85) "Нутукъ инкишафы дерси.  Газетагъа макъале язув"
    ["seo_title"] => string(47) "nutuk-inkishafy-diersi-gazietagha-makalie-iazuv"
    ["file_id"] => string(6) "255668"
    ["category_seo"] => string(7) "prochee"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1447960437"
  }
}
object(ArrayObject)#863 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(205) "Конспект  урока развития речи  по крымскотатарскому языку  7 класс  Къырымтатар тилинден дерс  конспекти   7 сыныф"
    ["seo_title"] => string(100) "konspiekturokarazvitiiariechipokrymskotatarskomuiazyku7klasskyrymtatartilindiendierskonspiekti7synyf"
    ["file_id"] => string(6) "298300"
    ["category_seo"] => string(7) "prochee"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1456313341"
  }
}


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства