Научная статья : ОСОБЕННОСТИ ИГРОВЫХ РОЛЕЙ НА УРОКАХ ИНОСТРАННОГО ЯЗЫКА

Использование языковых игр в процессе обучения является одним из ключевых моментов в этой системе, потому что ролевые игры создают отношения доверия и сотрудничества между учителем и учеником и помогают устранить барьер эмоций, таких как сомнения, застенчивость и страх плохого обращения. Это позволит читателю получить доступ к различным языковым единицам в своей памяти и создать мотивацию для изучения языка.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Научная статья : ОСОБЕННОСТИ ИГРОВЫХ РОЛЕЙ НА УРОКАХ ИНОСТРАННОГО ЯЗЫКА»

ОСОБЕННОСТИ ИГРОВЫХ РОЛЕЙ НА УРОКАХ ИНОСТРАННОГО ЯЗЫКА

Бухарский профессиональный колледж ирригации-мелиорации и архитектуры,Узбекистан

Преподователи Савриева Х, Омонова З.

РОЛЛИ ЎЙИНЛАР АСОСИДА ХОРИЖИЙ ТИЛ ЎҚИТИШ АФЗАЛЛИКЛАРИ.

Ўқитиш жараёнида тил ўйинларидан фойдаланиш ушбу системадаги асосий бўғинлардан биридир, чунки ролли ўйинлар ўқитувчи билан ўқувчи ўртасида ўзаро ишонч ва ҳамкорликка асосланган муносабатни шакллантиради ва ўқувчилардаги иккиланиш, уятчанлик, хато қилиб қўйишдан қўрқиш каби хиссий туйғулардан иборат тўсиқни олиб ташлашга ёрдам беради. Бу эса ўқувчининг хотирасидаги турли тил бирликларидан эркин фойдаланишга, тил ўрганишга бўлган мотивацияни ҳосил қилишга ёрдам беради.

Одатда ўқитувчилар, ўқувчилар нутқига нисбатан ортиқ даражада талабчанлик билан қарайдилар ва ҳар бир йўл қўйилган хатони тўғрилашга ҳаракат қилишади. Бироқ биз негадир чет эллик инглиз ўзбекчани нотўғри гапирса унга эътибор бермаймиз, аксинча, маънони, яъни берилаётган ахборотни тушуниб олишга ҳаракат қиламиз. Шу сабабли ҳам ўқувчилар қандай бўлмасин ўз фикрларини хорижий тилда баён қилишга эмас, балки хато қилмасликка ҳаракат қиладилар.

Бундан ташқари тиллараро интерференцияга кўпроқ эътибор берилади ва уни олдини олишга ҳаракат қилинади. Хатоларни олдини олиш керак, бироқ у маълумотнинг яхлитлигига тўсқинлик қилмаслиги керак. Нутқий вазиятга мувофиқ бажариладиган ролли ўйинлар ўқувчиларнинг мантиқий фикрлашини ўстириб қолмасдан, уларнинг тасаввурларини ўсишига ҳам ёрдам беради.

Ролли ўйинлар ёрдамида ўқувчиларнинг билимларини назорат қилиш анъанавий усулдан ўзгачароқ шаклда амалга оширилади. Бу ерда асосий мезон бўлиб, ўқувчиларнинг фаоллиги ва нутқий вазиятга монанд фикр билдиришлари ҳисобланади.

Дарсни қизиқарли ўтказиш учун инглиз тилида қайси халқлар гаплашади, уларнинг урф – одатлари, байрамлари, қийиниш ва гаплашиш маданиятини расмлар ва мисоллар билан тушунтирилса ва кўрсатилса, улар ўқувчиларнинг хотирасида яхши сақланиб қолади.

Ролли ўйинлар ўқувчидаги уятчанлик, ўзига ишончсизлик хиссиётлари устидан ғолиб чиқиш, шу билан бирга ўзида инглиз тилида гапириш қобилияти борлигига ишонч ҳосил қилишига имкон яратиб беради. Оддий суҳбат ва мунозараларда кўпроқ тилни яхши биладиган ўқувчилар фаол иштирок этади. Уятчан ўқувчилар эса суҳбатга аралашмай ўзларини четга оладилар. Ролли ўйинларда ҳар бир ўқувчига роллар бўлиб берилади ва нутқий мулоқотда ҳар бирининг фаол иштирок этиши талаб қилинади.

Амалда ролли ўйинларда барча ўқитиш жараёнлари нутқий фаолиятга қаратилган бўлади. Бунда нафақат гапираётган, балки уни тинглаётган ўқувчининг ҳам фаол бўлиши, яъни ўз суҳбатдошини тушуна олиши ва унинг саволига тўғри жавоб бера олишини талаб қилинади. Ўқувчи ўйинларни инглиз тилида ўйнасагина инглиз тилига қизиқиши ортади, шу билан бирга инглиз тилини янада чуқурроқ ўрганади. Тажрибалар шуни кўрсатадики, инглиз тилидаги дидактик ўйинларнинг таълимий томони кучли экан. Шу сабабдан инглиз тили ўқитиш амалиётида турли хил ўйинлар, шу билан бир қаторда ролли ўйинлар ўйнатиш кенг қўлланилмоқда. Инглизча ролли ўқув ўйинлари ўқувчи учун энг қизиқарли машғулот, ўқитувчи учун эса ўқувчининг тинглаб тушунишини, гапиришини, ўқишини, ёзувини фаоллаштиришда, тил материалларини ўзлаштириш, мустаҳкамлашда энг яхши машқ ва воситадир. Ўқувчилар ўйинларни қизиқиб ўйнайдилар, ютишга интиладилар, ўқитувчи улар орқали таълим – тарбия беради.

Дидактик ўйинлар жараёнида ўқувчиларнинг инглизча гапира олишга ва тинглаб тушунишга бўлган ишончи ортади. Бу эса уларни янада рағбатлантиради. Методик адабиётларда ўйин вазиятли машқ деб талқин қилинади.

Ҳозирги пайтда ўқув жараёнида қўлланиладиган ўйинлар тил ўйинлари ва ролли ўйинларга бўлинади. Ўқувчилар ўйинларни ролларга бўлиб ўйнайдилар. Бу эса ўқувчини муҳитга мос ролга тушунишига ва ўйинда фаол иштирок этишига ёрдам беради. Ўқувчилар учувчи, ўқитувчи, инжинер, шифокор, тикувчи, чет эл кишиси, таржимон, мухбир, кутубхоначи, ҳамшира, руҳшунос каби ролларга кирадилар.Ҳозирда ўқитиш жараёнида тил ўйинларидан самарали фойдаланиш талаб этилмоқда. Чунки ролли ўйинлар ўқитувчи билан укувчи ўртасида ўзаро ишонч ва укувчилардаги иккиланиш, уятчанлик ва хато қилиб қўйишдан қўрқиш каби хиссий туйғулардан иборат тўсиқни олиб ташлашга ёрдам беради. Ролли ўйинлар ўқув жараёнида ўқувчиларнинг фаоллигини оширишга ёрдам беради. Бу ерда асосий мезон бўлиб талабаларнинг фаоллиги ва нутқий вазиятга монанд фикр билдиришлари ҳисобланади.

Тил ўрганишда тил ўйинларидан фойдаланилганда талабаларда суҳбатни қандай бошлаш, давом эттириш, суҳбатдошнинг фикрини билиш, керак пайтда уларни фикрига қўшила олиш ёки унга фактни аниқловчи саволларни бера олиш каби мулоқот элементларини ўзлаштира олиш қобилияти ривожлантирилади.