ІІІ.Сабақтың мақсаттарымен және критерийлерімен таныстыру Жарқын бейне –Оралхан Бөкей. Оралхан Бөкей 1943 жылы 28 қыркүйекте Шығыс Қазақстан облысы Катонқарағай ауданы Шыңғыстай ауылында дүниеге келді. Әкесі Бөкей көп сөйлемейтін, сөйлей қалса сөзі өткір, қанжардай қиып түсетін, сөзге шешен, астарлап сөйлеп өз ойын дәл жеткізетін, рухы мықты, жаны таза адам болған. Анасы Күлия көреген, ділмар, аузын ашса көмейі көрінетін ашық кісі болған. Үнемі топ бастап жүретін, қажет жерінде қиыннан қиыстырып өлең де шығарған. Керемет даусы бар әнші де болған. Отбасында бір ұл - Оралхан, бес қыз – Шолпан, Әймен, Ләззат, Мәншүк, Ғалия. Оралхан дүниеге келгенде сұрапыл соғыс жылдары болғандықтан, әкесі Оралға еңбек майданына аттанған кез болатын. Анасы Күлия әкесі еңбек майданынан аман-есен оралсын деп ырымдап, сәбидің атын Оралхан деп қойған екен. Ол 1961 жылы Сұлтанмахмұт Торайғыров атындағы Шыңғыстай орта мектебін соң, аға пионер вожатый және Алтай совхозында тракторшы болып жұмыс істеген. 1963-1969 жылдары Оралхан Бөкей С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетінде сырттай оқыды. 1965-1968 жылдары ол Большенарым ауданының «Еңбек туы» газетінде корректор, аудармашы, редактордың орынбасары, Шығыс Қазақстан облысының «Коммунизм туы» («Дидар») газетінде әдеби қызметкер болды. Оралхан Бөкей 1968 жылы республикалық «Лениншіл жас» («Жас Алаш») газетінің шақыруы бойынша Алматыға келеді. Оның журналист боп, жазушы болып қалыптасуына Шерхан Мұртазаның ағалык қамқорлығы ерекше әсер етті. Ешкімге белгісіз Шыңғыстайдағы тракторшы баланың бойынан жалындаған талант отын байқаған Шерхан Мұртаза оны Алматыға жетелеп әкеп, дуылдаған қаламгерлер қауымының қалың ортасына салды да жіберді. өмірінің соңына дейін ол журналистика мен жазушылықты қатар алып жүрді. 1974-1983 жылдары Оралхан Бөкей «Жұлдыз» журналының проза бөлімінің меңгерушісі, 1983-1991 жылдары «Қазақ әдебиеті» газетінде редактордың орынбасары, 1991-1993 жылдары бас редакторы болды. Оралхан Бөкей 1993 жылы 17 мамырда Үндістан жерінде, Делиде қайтыс болды. Жұптық жұмыс 1-тапсырма «Постер жасау». 1-ші жұп Наргиз бен Ораз әңгіменің кейіпкерлеріне мінездеме жасайды. 2-ші жұп Айым мен Ералы әңгіменің композициялық құрылысына талдау жасайды. Ал Аружан дербес сарапшы болады.Яғни, 2 жұптың жұмыстарын тыңдағаннан кейін, өзінің қорытындысын жасайды. Бірақ әр тапсырма сайын сарапшы ауысады. Композияның не екенін есімізге түсіріп алайық: 1.Оқиғаның басталуы; 2.Оқиғаның дамуы; 3.Оқиғаның шиеленісуі; 4.Шарықтау шегі; 5.Шешімі. Орындалған тапсырмалар бойынша оқушылар бір-біріне сауал қояды: 1.Аружан, Ералының жауабы жайлы сен не ойлайсың? 2.Наргиз, Айымның жауабы өмірмен байланысты болды ма? 2-тапсырма. Венн диаграммасы. Жазушы әңгімесін өзге шығармамен салыстыру. Сайын Мұратбековтің «Жусан исі» шығармасының кейіпкері Аян мен Тортай бейнелерін салстыру. Бұл жолы Аружан Айыммен жұптасады, ал Ералы сарапшының орнына отырады. 3-тапсырма «Шындық, жалған»тәсілі. Жазушының өмірі мен әңгімеге қатысты деректерді айтамын. Егер шындық болса жасыл белгіні ал жалған болса қызыл белгіні көрсетеміз. «Жусан исі» әңгімесін Оралхан Бөкей жазған Тортай өзінің арманына жетті Оралхан Бөкей Шығыс Қазақстанның тумасы Тортай ертегісін үнемі «Баяғыда бір бай болыпты деп бастайды» |