І.Жанс?гіров "К?й поэмасы"

?АЗА? ?ДЕБИЕТІ 5-СЫНЫП
Хасенова Б.З.

Ж. Болганбаев атындагы Самар орта мектебіні? ?ааза? тілі мен ?дебиеті п?ніні? м??алімі

Саба?ты? та?ырыбы: I. Жанс?гіров «К?й» поэмасы

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік; а?ын Ілияс Жанс?гіров ?мірі жайында т?сінік алу. «К?й «поэмасыны? мазм?нын игереді. Поэманы? композициясын ме?гереді.
Тэрбиелік - казак ты? к?й ?нерін, домбыра, ?обыз ?асиеттерін д?ріптей отырып, ?аза?ты? к?й ?нері мен к?йшілеріне к?рметпен ?арау?а тэрбиелеу.
Дамытушылык-танымды? ?ызы?ушылы?ын ояту, ана мен бала арасында?ы с?йіспеншілік, бозінгенні? ботасына деген махаббаты, экологиялы? ма?ызын ??ынады.

Т?рі: Электронды-танымдык к?ралдармен ?ткізілген саба?.

П?наралы? байланыс: эн-к?й, казак тілі, география.

?дісі: СТО, Джиксо стратегиясы, постер ??ру, АКТ.

К?рнекілігі: слайдтар, ?нтаспа.

Саба?ты? барысы:

Балалар, ?ане, бэріміз бір-бірімізге карап, жымиып с?лемдесейік, ?атысып отырган м??алімдерге ??рмет к?рсетіп орнымыз?а отырайы?. Біз б?гін торт топ болып ж?мыс істейміз:

топ - Киік тобы - Аяулым.
топ - ?нер тобы - Айдана.
топ - Домбыра тобы - Асылн?р.

4топ - Бота?ан тобы - Айым.

Балалар, ?ткен саба?та ?андай шыгармамен танысты??
С. Сейфуллин «А?са? киік».
?йге ?андай тапсырма берілді?

«Біз - таби?ат са?шысымыз» ой тол?ау.
?ле? желісіне байланысты сурет салып келу.

Жа?сы, ?й ж?мысын топ ішінде пысы?тап, орта?а е? к?ркем шы?арманы шы?арайы?. І-топтан 1 о?ушы. Суретімізді к?рсетіп т?райы?, формативті ба?алау.
Сонымен балалар, С. Сейфуллинні? «А?сак киік» ?ле?інде киік ?андай жануар екен?
Киелі. Ендеше ?аза?та киелі саналатын ?арлы?аш, а?ку, киік б?кен, марал сия?ты а?-к?стар бар екен. Б?ларды ату?а болмайды, обал болады киесі атады, дейді халы?. Сондыктан ?зіміз де тиіспей, баска біреу тиісіп жатса, обалына ?алмауын айтып отыруымыз керек екен.
Енді жа?а саба?ты бастамас б?рын «А?сак киік» ?ле?іні? композициялы? ??рылысына назар аударайы?шы.

Басталуы. Ар?аны? Бетпа? деген даласы бар. Бетпа? дала жерімен, ?сімдігімен таныстыру.

І.Дамуы. Киікті ?аза? ж?не дейді б?кен. Киікті? с?лулы?ына то?талу.

О?шаны? иіиеленісуі. Кей ?аза? ?дет ?ыл?ан киік атып. Сандал?ан бір киікке ?шырастым. Окка ?шкан аксак киік жа?дайы.
Шары?тау шегі. Келеді ка??ыра?тап жал?ыз ?зі,

Тілі жо?, ??р ж?ректе айтар с?зі.

?лі ??ры?ан киікті? жа?дайы.

О?иганы? шешімі: Аяныш сезімі жо? бір ?аза?-ау,

Д?л к?здеп ж?регіне ат?ан мерген.

Есімізге т?сірдік, б?л композиция жа?а сабакта бізге ?ажет болады.

Жа?а саба?: ?ызы?ушылы?ын ояту

Балалар, ?азір к?й ты?даймыз. М??ият тындап, ?ткен саба?та?ы к?ймен байланысын бай?ап отыры?дар.
?андай ?сер алдындар?
Не елестеді? Нені сезіндік?
Ендеше б?гінгі саба?ты? та?ырыбы не деп ойлайсы?дар?
Ілияс Жанс?гіров кім?
?азір бізге Наргиз Ілияс Жанс?гіров жайлы ?ыс?а м?лімет береді.
?те тамаша. Ба?алау.
Ілиясты кім деп танимыз?

?те жа?сы, ?азір сендермен «К?й» поэмасын о?имыз

топ - Киік тобы ?ле?ні? ал?аш?ы 4 шума?ын.
топ - ?нер тобы 5-8 шума?
топ - Домбыра тобы 9-16 шума?
топ - Бота?ан тобы 17-29 шума? ж?не барлы? топ?а ж?лдызшадан кейінгі со??ы 3 шума?ты ?оса о?у.

Тапсырма:

?зіміз о?ып отыр?ан б?лімге ат ?ою.
?зінді композициясын табу.
Т?сініксіз с?здермен ж?мыс.
?дебиет теориясы табу/эпитет, те?еу, кейіптеу.

Ton ішінде талдап бір-бірімізге т?сінгенімізді жеткізіп отырамыз (2мин). ?ане, нені білдік? Ойымызды жина?тап орта?а шы?арайы?. Айтып бол?ан со? ?р топты формативті ба?алау. ?нады - жасыл, ?намады - ?ызыл, ?зім - смайликпен.

Поэманы? композициясы:

Басталуы: ?обызшы - Молы?бай шал Матайда?ы
Дамуы: К?й к?шті, тауды-тасты б?зат??ын
О?и?аны? шиеленісуі: Ботаны ел аула??а буып тастап,

Енесін керуенге ?кеп сатты.

Шары?тау шегі: Екі к?з жасты ?зендей сор?алатып,

Т?рт табан ??мды ?осып нан илеген

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«І.Жанс?гіров "К?й поэмасы"»

ЗЕРТТЕУ САБАҚТАРЫ
ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ 5-СЫНЫП
Хасенова Б.З.

Ж. Болганбаев атындагы Самар орта мектебінің қаазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі

Сабақтың тақырыбы: I. Жансүгіров «Күй» поэмасы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік; ақын Ілияс Жансүгіров өмірі жайында түсінік алу. «Күй «поэмасының мазмұнын игереді. Поэманың композициясын меңгереді.
Тэрбиелік - казак тың күй өнерін, домбыра, қобыз қасиеттерін дәріптей отырып, қазақтың күй өнері мен күйшілеріне кұрметпен қарауға тэрбиелеу.
Дамытушылык-танымдық қызығушылығын ояту, ана мен бала арасындағы сүйіспеншілік, бозінгеннің ботасына деген махаббаты, экологиялық маңызын ұғынады.

Түрі: Электронды-танымдык кұралдармен өткізілген сабақ.

Пәнаралық байланыс: эн-күй, казак тілі, география.

Әдісі: СТО, Джиксо стратегиясы, постер құру, АКТ.

Көрнекілігі: слайдтар, үнтаспа.

Сабақтың барысы:

Балалар, қане, бэріміз бір-бірімізге карап, жымиып сәлемдесейік, қатысып отырган мұғалімдерге құрмет көрсетіп орнымызға отырайық. Біз бүгін торт топ болып жұмыс істейміз:

топ - Киік тобы - Аяулым.
топ - Өнер тобы - Айдана.
топ - Домбыра тобы - Асылнұр.

4топ - Ботақан тобы - Айым.

Балалар, өткен сабақта қандай шыгармамен таныстық?
С. Сейфуллин «Ақсақ киік».
Үйге қандай тапсырма берілді?

«Біз - табиғат сақшысымыз» ой толғау.
Өлең желісіне байланысты сурет салып келу.

Жақсы, үй жұмысын топ ішінде пысықтап, ортаға ең көркем шығарманы шығарайық. І-топтан 1 оқушы. Суретімізді көрсетіп тұрайық, формативті бағалау.
Сонымен балалар, С. Сейфуллиннің «Ақсак киік» өлеңінде киік қандай жануар екен?
Киелі. Ендеше қазақта киелі саналатын қарлығаш, ақку, киік бөкен, марал сияқты аң-кұстар бар екен. Бұларды атуға болмайды, обал болады киесі атады, дейді халық. Сондыктан өзіміз де тиіспей, баска біреу тиісіп жатса, обалына қалмауын айтып отыруымыз керек екен.
Енді жаңа сабақты бастамас бұрын «Ақсак киік» өлеңінің композициялық құрылысына назар аударайықшы.

Басталуы. Арқаның Бетпақ деген даласы бар. Бетпақ дала жерімен, өсімдігімен таныстыру.

І.Дамуы. Киікті қазақ және дейді бөкен. Киіктің сұлулығына тоқталу.

Оқшаның иіиеленісуі. Кей қазақ әдет қылған киік атып. Сандалған бір киікке ұшырастым. Окка ұшкан аксак киік жағдайы.
Шарықтау шегі. Келеді каңғырақтап жалғыз өзі,

Тілі жоқ, құр жүректе айтар сөзі.

Әлі құрыған киіктің жағдайы.

Оңиганың шешімі: Аяныш сезімі жоқ бір қазақ-ау,

Дәл көздеп жүрегіне атқан мерген.

Есімізге түсірдік, бұл композиция жаңа сабакта бізге қажет болады.

Жаңа сабақ: Қызығушылығын ояту

Балалар, қазір күй тыңдаймыз. Мұқият тындап, өткен сабақтағы күймен байланысын байқап отырыңдар.
Қандай әсер алдындар?
Не елестеді? Нені сезіндік?
Ендеше бүгінгі сабақтың тақырыбы не деп ойлайсыңдар?
Ілияс Жансүгіров кім?
Қазір бізге Наргиз Ілияс Жансүгіров жайлы қысқа мәлімет береді.
Өте тамаша. Бағалау.
Ілиясты кім деп танимыз?

Өте жақсы, қазір сендермен «Күй» поэмасын оқимыз

топ - Киік тобы өлеңнің алғашқы 4 шумағын.
топ - Өнер тобы 5-8 шумақ
топ - Домбыра тобы 9-16 шумақ
топ - Ботақан тобы 17-29 шумақ және барлық топқа жұлдызшадан кейінгі соңғы 3 шумақты қоса оқу.

Тапсырма:

Өзіміз оқып отырған бөлімге ат қою.
Үзінді композициясын табу.
Түсініксіз сөздермен жұмыс.
Әдебиет теориясы табу/эпитет, теңеу, кейіптеу.

Ton ішінде талдап бір-бірімізге түсінгенімізді жеткізіп отырамыз (2мин). Қане, нені білдік? Ойымызды жинақтап ортаға шығарайық. Айтып болған соң әр топты формативті бағалау. Ұнады - жасыл, үнамады - қызыл, өзім - смайликпен.

Поэманың композициясы:

Басталуы: Қобызшы - Молықбай шал Матайдағы
Дамуы: Күй күшті, тауды-тасты бұзатұғын
Оқиғаның шиеленісуі: Ботаны ел аулаққа буып тастап,

Енесін керуенге әкеп сатты...

Шарықтау шегі: Екі көз жасты өзендей сорғалатып,

Төрт табан құмды қосып нан илеген

Оқиғаның шешімі: Қобызға «Бозінген» деп қосқанда зар,

Жүректі жебе сауған мұңды дауыс,

Жанды улар, жыға жығар, жүрек тулар...

Сөздікпен жүмыс:

Бақайшақ - аяқтың башпай тұсы. Қорда - заттың үйіндісі. Ақшам - іңір, апақ-сапақ кез. Өліара - ескі ай мен жаңа айдың аралығындағы мезгіл, уақыт. Тақым - тізенің астыңғы, ішкі жағы. Бұйда - түйенің не өгіздің мұрындығына тағылған ұзындығы 2-3 құлаштай бас жіп, бау. Үргенші - ежелгі қала, ортағасырлық Хорезм мемлекетінің астанасы. Дабырауын - айқай-шу, даурықпа сөз.

Теңеу	Эпитет	Кейіптеу
Екі сөз Жасты Өзендей сорғалатып	Күл көрпе, қорда төсек, қатра тас, алтын басты, құба құм, қоңыр түн, әсем күй, жүйрік үн, зарлы қобыз, алтын күн, мұнды дауыс	Кейде күй талмаураған, талықсыған, Кейде өжет, кейде долы албыртсыған... Сыр суы көңілі босап, сыңқылдаған, Тұнжырап жиде, жыңғыл дым үндемей, Күйініп көкте жүлдыз жел жылаған. Селеулер жел оятқан билеген би.

Джигсо

Балалар алдарындағы нөмірлер бойынша, әр топтағы

лер «Киік» тобына
лер «Өнер» тобына
тер «Домбыра» тобына
тер «Ботақан» тобына жиналайық. Қане, поэманың толық мазмұнын нөмір бойынша айтып шығайық.

3-қадам. Үй тобына қайтайық. Поэманың толық мазмұнын номер бойынша әңгімелеу.

Ортаға сұқ саусақ стратегиясы бойынша тандалған бір топ шығып мазмұндайды. Бағалау.

Сонымен, бұл қандай шығарма болды? - Поэма. Неге?
Себебі, мұнда кейіпкерлер бір оқиғаға тап болады.

Поэма - (грекше-туынды) өмірде болған не болуға тиіс күрделі құбылыстар мен келелі оқиғалардың алуан-алуан адам тағдыры мен заман шындығын көлемді, желілі эпикалық не лирикалық сипатта өлеңмен суреттеу.

Ой-толганыс: