Ана тілім-дана тілім

Саба?ты? та?ырыбы: Ана тілім-дана тілім.

Саба?ты? ма?саты: Ана тілін тере? ме?гертуге ??штарлы?тарын ояту, ана тіліні? ке? ?анат жаюына ?лес ?осу?а, ?з тілін ма?тан т?ту?а т?рбиелеу.

К?рнекілігі: Интерактивті та?та,викторина с?ра?тары.

Кіріспе с?з. ??рметті о?ушылар, ?стаздар! Сіздер хал?ымызды? дана билері,шешендері, жалпы кез-келгенні? тіл байлы?ыны? те?десі жо? бол?анын тарихтан білесіздер. Сол аузын ашса а?ынша жырлап ?оя беретін ?аза? хал?ыны? тіліні? м?шкіл халге т?сіп,?з тілін білмейтіндер саныны? ?скеніні? ку?сі болды?. Б?гінде еліміз егемендік ал?анда тіл м?селесін ?айта к?теруге тура келгендігін тіл туралы за?ны? жан?ыруынан к?руге болады. Себебі ?лі де болса,?аншама жастарымыз ?з тілінде ?з ойларын айтып,еркін с?йлей алмайды.Осы ма?сатта жастарымызды? тілге деген к?з?арасын дамыту,с?йіспеншіліктерін арттыру негізінде осы саба?ты ?ткізгелі отырмын. Саба?ымыз екі б?лімнен т?рады.

І б?лімі Асыл с?з.

ІІ б?лімі Викторина

М??алім: Ежелден ?лы еліміз іргелі,

Шежіреміз,тарихымыз ілгері.

Мені? тілім-?аздауысты ?азыбек,

?йтеке мен Т?ле биді? тілдері

?аза?та ?ара ?ылды ?а? жар?ан ?ш кеме?гер Т?ле,?азыбек, ?йтек билерді? шешендік с?з ?лгілеріне ??ла? салайы?.

І Саба?ымызды? «Асыл с?з» атты бірінші б?лімінде «Т?ле биді? ж?мба?ы» атты к?ріністі тамашала?ыздар.

Т?ле би:

Уа,хал?ым с?з ?адірін білетін, с?з таны?ыш жастар?а 10 т?рлі ж?мба?ым бар.

Айтсам ж?мба?ым мынау:1,2,3,4,5,6,7,8,9,10

?йтеке би: Осындай да ж?мба? бола ма екен?

?азыбек би: ?лы а?а, б?л ж?мба?ты мен шешейін,р??сат еті?із.

Т?ле би :Р??сат,?аз дауысты ?азыбегім.

?азыбек би: Бір дегені?із-бірлігі кеткен ел жаман.

Екі дегені?із-егесіп ?ткен ер жаман.

?ш дегені?із-?ш б?та?ты шідерден шошы?ан жаман

Т?рт дегені?із-т?сектен безген жас жаман.

Бес дегені?із-белсеніп шап?ан жау жаман.

Алты дегені?із-ас?ынып кеткен дерт жаман.

Жеті дегені?із-жас келіншек жесір ?алса,сол жаман.

Сегіз дегені?із-серпілмеген ?ай?ы жаман.

То?ыз дегені?із-тор?алы той,топыра?ты ?лімге бас к?рсетпесе сол жаман.

Он дегені?із-к?рілікке дауа болмас.

Т?ле би: Рахмет,д?л тауып шешті?,ойы да тілі де ж?йрік,т?лпарым мені?.

?азыбек би: Ал ?йтеке,хал?ы?а сен не айтасы??

?йтеке: Уа,халайы?!

К?сіліп шабар жері? бар.

Тау к?терген елі? бар.

Атадан ?ал?ан сара жолы? бар.

Тіл ?адірін білер болса?дар!

«Ана тілім»атты ?ле?ді Муратова Айнура о?ып береді.

М??алім: ?аза? хал?ыны? ауыз ?дебиетіндегі ?рісті бір саласы-а?ындар айтысы.Кезекті а?ындарымыз Н?рс?лтан мен Арман?а береміз.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Ана тілім-дана тілім»

Сабақтың тақырыбы: Ана тілім-дана тілім.

Сабақтың мақсаты: Ана тілін терең меңгертуге құштарлықтарын ояту, ана тілінің кең қанат жаюына үлес қосуға , өз тілін мақтан тұтуға тәрбиелеу.

Көрнекілігі: Интерактивті тақта,викторина сұрақтары.

Кіріспе сөз. Құрметті оқушылар, ұстаздар! Сіздер халқымыздың дана билері,шешендері, жалпы кез-келгеннің тіл байлығының теңдесі жоқ болғанын тарихтан білесіздер. Сол аузын ашса ақынша жырлап қоя беретін қазақ халқының тілінің мүшкіл халге түсіп,өз тілін білмейтіндер санының өскенінің куәсі болдық. Бүгінде еліміз егемендік алғанда тіл мәселесін қайта көтеруге тура келгендігін тіл туралы заңның жанғыруынан көруге болады. Себебі әлі де болса,қаншама жастарымыз өз тілінде өз ойларын айтып,еркін сөйлей алмайды.Осы мақсатта жастарымыздың тілге деген көзқарасын дамыту,сүйіспеншіліктерін арттыру негізінде осы сабақты өткізгелі отырмын. Сабағымыз екі бөлімнен тұрады.

І бөлімі Асыл сөз.

ІІ бөлімі Викторина

Мұғалім: Ежелден ұлы еліміз іргелі,

Шежіреміз,тарихымыз ілгері.

Менің тілім-Қаздауысты Қазыбек,

Әйтеке мен Төле бидің тілдері

Қазақта қара қылды қақ жарған үш кемеңгер Төле,Қазыбек, Әйтек билердің шешендік сөз үлгілеріне құлақ салайық.

І Сабағымыздың «Асыл сөз» атты бірінші бөлімінде «Төле бидің жұмбағы» атты көріністі тамашалаңыздар.

Төле би:

Уа,халқым сөз қадірін білетін, сөз танығыш жастарға 10 түрлі жұмбағым бар.

Айтсам жұмбағым мынау:1,2,3,4,5,6,7,8,9,10

Әйтеке би: Осындай да жұмбақ бола ма екен?

Қазыбек би: Ұлы аға, бұл жұмбақты мен шешейін,рұқсат етіңіз.

Төле би :Рұқсат ,қаз дауысты Қазыбегім.

Қазыбек би: Бір дегеніңіз-бірлігі кеткен ел жаман.

Екі дегеніңіз-егесіп өткен ер жаман.

Үш дегеніңіз-үш бұтақты шідерден шошыған жаман

Төрт дегеніңіз-төсектен безген жас жаман.

Бес дегеніңіз-белсеніп шапқан жау жаман.

Алты дегеніңіз-асқынып кеткен дерт жаман.

Жеті дегеніңіз-жас келіншек жесір қалса,сол жаман.

Сегіз дегеніңіз-серпілмеген қайғы жаман.

Тоғыз дегеніңіз-торқалы той ,топырақты өлімге бас көрсетпесе сол жаман.

Он дегеніңіз-кәрілікке дауа болмас.

Төле би: Рахмет,дәл тауып шештің,ойы да тілі де жүйрік,тұлпарым менің.

Қазыбек би: Ал Әйтеке,халқыңа сен не айтасың?

Әйтеке: Уа,халайық!

Көсіліп шабар жерің бар.

Тау көтерген елің бар.

Атадан қалған сара жолың бар.

Тіл қадірін білер болсаңдар!

«Ана тілім»атты өлеңді Муратова Айнура оқып береді.

Мұғалім: Қазақ халқының ауыз әдебиетіндегі өрісті бір саласы-ақындар айтысы.Кезекті ақындарымыз Нұрсұлтан мен Арманға береміз.

1-айтыскер: Арманжан көріп тұрмын аманбысың

Білмедім жақсымысың, жаманбысың.

Бүгінгі тіл кешіне келіп қалдың,

Тілімізді таза білер адамбысың?

2-айтыскер: Сәлем берем, қазақтың бозбаласы

Бүгін сізбен ешкімнің жоқ таласы

Қазақтың ер жігіті атанасың

Бөтен сөзбен бүлінбесе сөзарасы.

Айта отыр өз сөзіңнің арасында,

Қалай ғана өтеді тіл сабағы?

1-айтыскер : Тіл біздің санамыз да,арымыз да

Оған мысал қазақ тілі сабағы да

Тілімізді жақсылап оқимыз ғой

Қазақ деген намыс бар қанымызда.

2-айтыскер: Оқушылар мақтауға тұрарлық-ақ

Ән-жырды айтқызады құмарлылық

Ер жігіт өзің қане,айта отыр,

Тіл туралы тағы қандай пікірің бар?

1-айтыскер: Қосыламын сөзіңізге басымды иіп,

Тіл туралы не айтсаң да кетер сыйып.

Тіліміздің мәртебесін биік ұстап

Жүрейікші бата алып ,оқып-біліп.

Екеуі бірге: Айтыс деген-қазақтың төл өнері,

Берері көп халықтың көп көрері

Тілдің әркез мерейін арттыратын

Жаса айтыс, жасай бер тіл өнері.

ІІ Сабағымыздың екінші бөлімі сайыс түріндегі викторинадан тұрады. Сабақтың бұл бөлімі сайыс түрінде өтетіндіктен қазақ тілі және әдебиет мұғалімі Бупешова Райхан Аблазимовнаны және Капезова Зинайда Нұрлығайымовнаны әділқазы алқасы болуға шақырамын.

Ал жарыстың алғашқы бөлімі топты таныстырудан басталады.

Шаңырақ тобы Мұрагер тобы

Тобымыздың аты-Шаңырақ Сәлем бердік «Шаңыраққа»жалынды

Келгеміз жоқ жай бірақ Мұрагердің ұл-қызынан дарынды.

Ана тілін қорғауға Ана тілін қолдаймыз да қорғаймыз

Шықтық біз де топ құрап. Аямаймыз жүректегі барымызды.

Сайысымыздың екінші бөлімі: «Тілі байдың-ойы бай»деп аталады.

Мұнда екі топқа 2 минут ішінде 5 сөз беріледі. Сөздерге көп синоним табу керек.

Шаңырақ тобы: Мұрагер тобы:

Данышпан- Өткір-

Қарт – Сұлу-

Бет- Амандасу-

Бағалы- Халық-

Тез- Мұғалім-

Сайысымыздың келесі кезеңі: «Мағынаны таны» деп аталады.

Шаңырақ тобы:

Көз қырын салу ( байқау)

Ит терісін басына қаптады( ұрысты)

Тайға таңба басқандай(анық)

Қарақылды қақ жару (әділ)

Қой аузынан шөп алмас (жуас)

Мұрагер тобы:

Жұмған аузын ашпау(сөйлемеу)

Жүрегінің түгі бар (батыр)

Көзі ашық,көкірегі ояу (оқыған)

Ит арқасы қиянда (алыста)

Қанаттыға қақтырмау,тұмсықтыға шоқтырмау ( мәпелеп өсіру)

Сайысымыздың келесі бөлімі: «Сұрақ-жауап» деп аталады.

22 қыркүйек қандай мереке?
Қазақ тілі қай тілдер тобына жатады?
Қай жылы бірінші ҚР Тілдер туралы заңы қабылданды?
Қазақ графикасы қай жылы орыс әліпбиіне көшті?
Қазақ тілінің сөздік құрамындағы кірме сөздер қай халықтардан енген?
Ең тәтті де ең ащы да не?
«Сүйемін туған тілді-анам тілін,

Бесікте жатқанымда-ақ берген білім»,- деген өлең жолдарының авторы кім?

Әдебиет

1Түркістан қаласында кімнің кесенесі бар?

2 Абай қай жерде туған?

3 « Үш бақытым» өлеңінің авторы кім?

4 Мұғалімнің сөмкесіне бақа салатын кім?

5 Абайдың қара сөздерінің саны нешеу?

«Сүйемін», «Сағындым» өлеңдерінің авторы кім?
Қазақтың шешені кім?

Топ басшыларына арналған 5 сұрақ .

Тіл мерекесі жыл сайын қай күні тойланады?
Күрделі сөзер нешеге бөлінеді?
Мұғалімнің сөмкесіне бақа салған кім?
Әсемпаз болма әрнеге өлеңінің авторы кім?
Мақалды жалғастыр: «Піл көтермегенді,

Мағжан Жұмабаевтың «Ана тілі» атты өлеңінде:

Ерлік,елдік,бірлік,қайрат,бақ ардың

Жауыз тағдыр жойды бәрін не бардың

Алтын күннен бағасыз бір белгі боп,

Нұрлы жұлдыз бабам тілі сен қалдың!-деп жырласа,

Нұрсұлтан Назарбаев: «Тіл –ата-баба аманаты. Ғасырдан-ғасырға, ұрпақтан-ұрпаққа ұласқан,бабадан балаға жалғасқан ұлы мұралардың ұлысы алдымен әр ұлттың тілі»,-деген болатын. Ендеше ата-баба мұрасын жалғастыру, оның мәртебесін көтеру,өз тілімізді өзгелерге бағалату –мына біздің баршамыздың міндетіміз,парызымыз екенін еш уақытта ұмытпайық. Ана тіліміздің мәртебесі асқақтай берсін!