Просмотр содержимого документа
«Ана тіліні? ?ызметі »
5-сынып, қазақ тілі
Тақырыбы: Ана тілінің қызметі
Мақсаты: білімділік: Оқушыларға ана тілі,оның қызметі, жалпы тіл қызметі туралы мағлұмат беру арқылы жаттығу жұмыстарын жүргізу;
дамытушылық: Оқушылардың теориялық алған білімдері арқылы ой-өрісін, тілін,түрлі жаттығу жұмыстары арқылы ойлау, есте сақтау , шығармашылық қабілеттерін дамыту;
тәрбиелік: Оқушыларды дұрыс сөйлей білуге, ұқыптылыққа, байқағыштыққа, жылдамдыққа,ойын ашық,еркін жеткізуге,мәдениеттілікке, ана тілін сүюге,құрметтеуге,өз білімін бағалай білуге тәрбиелеу;
Әдіс-тәсілдер:әңгімелесу,талдау, ой жинақтау, сұрақ-жауап
Көрнекіліктер: тірек сызба
Сабақ түрі: дәстүрлі
Сабақ типі: жаңа сабақ
Пәнаралық байланыс: әдебиет
Сабақ барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі
(Оқушыларды сабақ процесіне дайындау
ә) Жаңа сабақ
Әр халықтың өзінің ана тілі халқымен бірге жасап, бірге дамиды. Енді біз алдымен тілдің пайдасы,қызметі туралы ой бөлісейік.
(Оқушылардың ойы тыңдалады,кластер толтырылады)
Тілдің қызметі
коммуникативтік қызметі танымдық қызмет
қоғам мүшелерінің қарым-қатынас ойды жарыққа шығару
жасау тәсілдері және ойды қабылдау жолдары
экспрессивтік қызмет
сезім мен эмоцияны жеткізу мүмкіндігі
Біздің елімізде қарым-қатынас үшін қолданылатын үш тіл
ағылшын тілі
орыс тілі
қазақ тілі
Қазақ тілі- мемлекеттік тіл
Орыс тілі-ресми тіл
Ағылшын тілі-ұлтаралық қатынас тілі
б) Жаттығу жұмыстары
1-жаттығу.Мәтінді оқып,мазмұндаңдар.
А.Байтұрсыновтың пікірінше, жаза білудің пайдасы бар ма? Ойларыңды дәлелдеңдер.
(Оқушылар ойларын дәләлдеп жазады)
Үлгі: Жаза білудің пайдасы бар,себебі ...
3-жаттығу. Мәтінді рөлге бөліп оқыңдар.
Баланың әке өсиетін бірден түсінбеу себебі неде деп ойлайсыңдар?
(Оқушы пікірлерін тыңдау)
«Жаңа сөз жаса» ойыны
Әріптердің орнын ауыстыра отырып, жаңа сөз жаса.
т
а
р
ы
-------
а
р
т
ы
қ
а
с
ы
қ
-------
т
а
б
а
қ
-------
в) Бекіту
Тілдің қызметі
қарым-қатынас құралы ой жеткіземіз
тарихымызды танимыз
Адамның ойын түсінеміз
г) Үйге тапсырма
2-жаттығу. 3тапсырма. Ана тілі жайында дәптерге үш мақал-мәтел, бір шумақ өлең немесе даналық сөз тауып жазу,альбом жасау
д) Бағалау
5-сынып, қазақ тілі
Тақырыбы: Сөздің тура және ауыспалы мағынасы
Мақсаты: білімділік: Оқушыларға сөздің тура және ауыспалы мағыналарының ерекшеліктерін түсіндіріп, жаттығу жұмыстарын жүргізу;
дамытушылық: Оқушылардың ойлау,сөйлеу тілін, түрлі жаттығу жұмыстары арқылы есте сақтау , шығармашылық қабілеттерін дамыту;
тәрбиелік: Оқушыларды дұрыс сөйлей білуге, ұқыптылыққа, байқағыштыққа, жылдамдыққа,ойын ашық,еркін жеткізуге ,өз білімін бағалай білуге тәрбиелеу;
Әдіс-тәсілдер:түсіндіру,жаттығу , ой жинақтау, сұрақ-жауап
Көрнекіліктер: тірек сызба
Сабақ түрі: дәстүрлі
Сабақ типі: жаңа сабақ
Сабақ барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі
Оқушыларды сабақ процесіне дайындау
ә) Үй тапсырмасын тексеру
40-жаттығу.Мәтінді көшіріп жазыңдар.
Сөздікті пайдаланып, қарамен берілген сөздердің мағынасын анықтаңдар.
Жыршы-
Жібек жіп- Кесте-
Шешен- Даугер-
Емле оқу.
Ой шақыру. Венн диаграммасы арқылы мәтін мен сөздің ұқсастықтары мен ерекшеліктерін ажырату
Мәтін ұқсастықтары Сөз
б) Жаңа сабақ
( Балалар тақтадағы мысалдарды оқып,өздерінше қайталанып тұрған сөздің қайсысы тура мағынада тұрғандығын тауып көреді .)Көздің жасы, жас адам, жасы үлкен
Көздің жасы-тура мағына
Жас адам-ауыспалы мағына
Жасы үлкен-ауыспалы мағына
в) Жаттығу жұмыстары
41-жаттығу. ІІ тапсырма. Берілген сөздердің тура ж/е ауыспалы мағыналарын тауып жазыңдар.
Сөздер
Тура мағына
Ауыспалы мағына
Бет
Адамның беті
Бетімен кету
Құлақ
Қабырға
Дүние
Кілт
Ақ
Өту
Келу
Терең
ІІІ тапсырма. Берілген сөздердің деректі,дерексіз екенін табыңдар.
Үлгі:
Деректі сөз
Дерексіз сөз
Қымыз,құрт, ...
Сұра, турашыл, ...
42-жаттығу. Өлеңді көшіріп жазып, ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөз бен сөз тіркестерін тауып,астын сызыңдар.
Үлгі: сөздің патшасы
Графикалық диктант
тура
ауыс
палы
қисық мінез жақсы бала ақ көңіл терең су қара ниет
г) Бекіту
Венн диаграммасы
Тура мағына Ауыспалы мағына
д). Үйге тапсырма
44-жаттығу. Берілген тіркестер құрамындағы сөздерді тура және ауыспалы мағынаны білдіруіне қарай бөліп жазыңдар.
1.Білімділік:Баубек Бұлқышевтың өмірінен, шығармашылығынан мағлұмат бере отырып шығарманың жанры,көркемдік ерекшеліктерін тану; 2.Дамытушылық:оқушылардың шығармашылығын, өздіктерінен ізденуін, танымдық дербестігін арттыру,өзіндік ой-пікірін еркін айтуға дағдыландыру, топпен жұмыс істеуге төселдіру;
3.Тәрбиелік:бабалардың ерлік рухын сезіндіру арқылы азаматтық тәрбие беру,ұлттық намысты қалыптастыру,патриоттық тәрбие беру.
Сабақтың түрі: Жарыс сабағы
Типі: Білік пен дағдыны қалыптастыру.
Әдіс-тәсілдері: СТО жобасының стратегиялары (INSERT стратегиясы, «Бес жол өлең», «Авторға хат».)
Көрнекілігі: ИТ,Баубек Бұлқышевтың портреті, «Заман біздікі», «Адамзатқа хат» жинақтары,батырлық,ерлік жайлы мақал-мәтелдер,электронды оқулық, Ұлы Отан соғысы кездерінен слайдтар.
Сабақтың айдары:
... Менің бұл жазғандарым болашақта
біздің осы ұлы күресімізді зерттеушілердің
қолына түсіп,үлкен істердің кішкене бір
тетігіне тиянақ болуға жараса,менде одан
басқа арман да жоқ,ол зерттеушілер біз осы
арпалыста жүргенде қайғыра да,жылай да,
қуана да,күле де,кектене де білгенімізді ұғынса болғаны.
(Бейнетаспадан 1941 жылғы қанды оқиға жайындағы сюжетті оқиғалардан үзінді көрсетіліп тұрады.Мұғалім сабақтың мақсатымен таныстырады және сабақтың айдарын мәнерлеп Б.Бұлқышев бейнесіндегі оқушының оқуы)
Сабақтың барысы:
II. Үй тапсырмасын сұрау.Өзіндік іздену-зерттеу жұмысы. (Үш топқа бірдей берілген тапсырмаларын орындау барысында,әр топ өзіне ұпай жинауы тиіс.Жауаптарының дұрыстығына қарай оқушыларға түрлі-түсті медальдар тапсырылады.
Қызғылт түс-өте жақсы жауап бергенге,көк түс-жақсы, сары түс-қанағаттанарлық.) 1. Оқушыларға Б.Бұлқышевтың өмірі мен шығармалары жайлы ізденіп келген мәліметтерін оқу,слайд арқылы көрсетіп,әзірлемелерін қорғау.
2. «Шығыс ұлына хат» туындысынан өздеріне ұнаған үзіндіні жатқа айту.
III. . Шығармашылық жұмыс.
А) Дәптермен жұмыс.Шығарманың стильдік,жанрлық ерекшелігін еске түсіру. Эпистолярлық жанр.
Хат түрінде жазылған шығарма.
Тарихи мәні бар хаттар.
Стильдік тәсілі.
Көркемдік шеберлігі қаламгерлік талантынан танылған.
Авторлық баяндаумен берілген.
Кейіпкерлерге қаратыла айтылған.
Қайғысына ортақтастығы әсерлі берілген.
Саяси-көркем проза
Ақиқат өмірдің сырлы суреті айқын,оның арқауы-шындығында.
Б). Топпен жұмыс. (Үш топқа тапсырма беру)
І топ.
«Өлімнен-ұят күшті» деген халық мақалын автор жауынгерлердің
мақсат-мүдесімен қалай байланыстырады?
2.Б.Бұлқышевқа арнау хат жазу.
ІІ топ
1.Махамбет Өтемісұлының өлеңінен алынған үзіндіні хаттан табу.
2.Шығыс халқына арнау,үндеу хат жазу.
ІІІ топ
1. «Елім-ай» әнінің мәні неде?
2.Б.Бұлқышевқа арнау өлеңін жазу немесе хат арқылы автордың өз тұлғасын ашу..
ІV. Интерактивті тапсырмалармен жұмыс.
6-ұяшық,1,3,4 тапсырмалар.
V. Электронды оқулықпен жұмыс.
Оқушыларға «Ер-ел үшін туады»бейнетаспадан тыңдату және үй тапсырмасын орындауға дайындық.
VI. Үйге тапсырма. «Ел ертеңі-біздің қолымызда»тақырыбына шығарма жазып келу.
VII. Қорытынды.Сабаққа белсенді қатысқан оқушылар бағаланады. INSERT стратегиясы бойынша оқушылар алдарындағы үлестірме қағаздарды толтырып,қорытындылайды.
Не білеміз?
Не білдік?
Нені білгіміз келеді?
Мұғалімнің қорытынды сөзі. –Иә,Баубек қанатты ой иесі,арманшыл жас еді.Ол шат өмірді,жастық дәуренді,қаһарман халықты,жүрекке нұр құйған заманда жыр етті. «Шығыс ұлына хат»еңбегінде туған ел,өскен жер,дос,жолдасқа,туған-туысқа деген шынайы сүйіспеншілікті көреміз.Баубек Бұлқышұлы өмірі,оның күресі,шығармашылық еңбегі –барлық жасқа өнеге.
«Жоқ,болмайды,мен өлмен,
Өшпес менде өмір бар.
Өлім мен өмір күресте
Өлімді өмір жеңе алар»деген сөзімен сабақты аяқтаймын.
VIII. Оқушыларды бағалау.(Әр топ өздерінің жинаған медальдарының санымен топтың ұпайы анықталады.)
Рефлексия.-Сендерге бүгінгі сабақ ұнады ма?...
Түйін. Бәріміз «Соғыс болмасын, бейбіт өмір сүрейік!»-деген тілекпен «Бейбітшілік» әнін орындайық..
коммуникативтік қызметі танымдық қызмет
Біздің елімізде қарым-қатынас үшін қолданылатын үш тіл
қарым-қатынас құралы ой жеткіземіз
Графикалық диктант 
Тура мағына ауыспалы мағына
