Сын есімнен ?ткенді ?айталау

Шынаргуль Сагиндыковна Мальшубаева

Павлодар қаласы, Қалижан Бекқожин атындағы

№12 жалпы орта білім беру мектебі

6 «В» сынып Қазақ тілі 24.11.15

Сабақтың тақырыбы: Сын есімнен өткенді қайталау

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушылардың сын есімнен алған білімдерін нығайту, тиянақтау, бір жүйеге келтіріп қорыту, теориялық білімін практикамен ұштастыру.

Дамытушылық: Оқушылардың тапқырлық ізденімпаздық, танымдық қабілеттерін дамыту, шығармашылыққа баулу, өз ойын тиянақты жеткізуге дағдыландыру.

Тәрбиелік: Ана тілінің заңдылықтарын сүйе білуге үйрету, пәнге деген қызығушылығын ояту, оқушыларды адамгершілікке, ізеттілікке, әдептілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Қайталау сабағы.

Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, деңгейлік тапсырмалар, карточкамен жұмыс, талдау, практикалық, проблемалық жағдаят, қайталау, іздендіру, шығармашылық жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Кестелер, сөзжұмбақ, сызбалар, карточкалар.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен амандасу, түгендеу.

ә) Психологиялық дайындық.

Қазір сендер «Мен қандаймын?» деген сұраққа жауап бересіңдер. Жауаптарын есімдерінің бірінші әрпінен басталатын мінездеріне байланысты жақсылық сөзін сабаққа ұран етіп сыйлайсындар.

Әсем – әсеммін.

Агжан – алғырмын

Дильназ – дарындымын

Ақерке – ақкөңілдімін

Асия – ақылдымын

Үміт – үлгілімін

Аина – ақынмын

Замира – зерекпен

Әбілмансұр – әйгілімін.

Аружан – айбындымын

Анель – ақжүрекпін

Надия – нұрлымын

Айым – ажарлымын

Сабина – сымбаттымын

Алихан – айбаттымын

Алтынай – алтынмын

Айяулым – айяулымын

Алижан – айбарлымын

Тамирис – талаптымын

Назерке – нәзікпін

Жаннұргүл – жақсымын

Гаухар - гаухармын

Үш топқа бөлу,орындықтарының артында жабысып тұрған стикр түстеріне қарай.

Көк – Дарындылар. Жасыл – Ептілер. Қызыл – Ақылдылар.

Осы айтқан қасиеттерін қандай сұраққа жауап береді? (Қандай?)

Қай сөз табының сұрағы? (Сын есім)

Ендеше, бүгін сабақта сын есімді қайталаймыз.

Оқушылар Смарт мақсатты өздері айтады.

Бүгінгі сабағымыз бірнеше бөлімдерден құрастырылған, әр бөлімде үш дәрежелі деңгейлік тапсырмалары бар.

ІІ. «Тапқырлар аялдамасы» (Проектор)

Ұяшықтармен жұмыс, ережені қайталау.

ІІІ. «Жауап тапқанға қолқа жоқ» (Проектор)

ІІІ деңгей – Негізгі, туынды сын есімдерді екі топқа бөліп жазу.

Үлкен, аласа, желсіз, жеңіл, еріншек, жүзгіш, тебеген, мықты, жіңішке, сұлу, тұсаулы, көтеріңкі, көк, қатты, түнгі, ұнамды.

ІІ деңгей – Бір зат есімге бес сын есім жазу.

Оқушы жер кітап

І деңгей – Берілген мақалдардағы көп нүктенің орнына лайықты сын есімдерді қойып, орысша-ағылшынша аудар.

1. Өнер алды ... тіл. (қызыл-красный-рэд)

2. ... қыз – жағадағы құндыз. (жақсы-хорошо-гуд)

3. ... жігіт жол бастар. (батыр-герой-хэро)

4. ... адамды жақынға санама. (жаман-плохой-бэд)

5. ... еңбектен ... нан. (ащы-горький-биттэр, тәтті-сладкий-сэуит)

IV. «Сұраймын, жауап бер» Әр топқа кесте тарату.

ІІІ деңгей – Сәйкестендіру яғни сын есім мен зат есімдерді сәйкестендіру.

Жазғы Оқушы

Сары Ырым

Ауыр Бала

Биік Дауыс

Жаман Балапан

Әдепті Адам

Көтеріңкі Жүк

Білімді Сөз

Қабілетті Актёр

Түйінді Үй

Дарынды Демалыс

ІІ деңгей – Ойын: бір сөзбен айтқанда қандай адам.

1. Қиыстырып, тауып сөйлейтін адам? (Шешен, тапқыр)

2. Айтқанға сене салатын, еш нәрсені байқамайтын адам? (Аңқау, ашық ауыз)

3. Тез ашуланатын адам? (Ашущаң)

4. Көрінгенге соқтыға беретін адам? (Тентек, сотқар)

5. Ертең орындаймын, кейін жазамын дейтін адам? (Жалқау, еріншек)

6. Әркімнің сыртынан жаман сөз айтып жүретін адам? (Өсекші)

7. Көп білетін адам? (Білгіш)

8. Жан аямай көп жұмыс істейтін адам? (Еңбексүйгіш, еңбекқор)

9. Керексіз көп сөйлейтін адам? (Мылжың, көкезу)

І деңгей – Семантикалық картаны толтыру. Топпен жұмыс. Бір топқа біреуден беру.

Сергіту сәті. (Проектор)

«Қызыл өрік» бейнетаспаға қарап, қимылдарды қайталау.

V. «Жалғастыр»

ІІІ деңгей - Туынды сын есімдермен сөйлемдер құрастыру.

Еріншек, қабаған, түнгі, атақты, ұмытшақ, қарулы.

ІІ деңгей – Төмендегі сөздердің қарсы мәнді сөздерін тауып жазыңдар: 
аңғырт (қу) мейірімді (қатыгез) 
салмақты(жеңілтек) салақ(таза) 
пысық (сылбыр) талдырмаш(толық) 
кең (тар) аласа (биік) 
сыпайы (анайы) өжет (қорқақ) 

І деңгей – Сатылай кешенді сын есімге талдау жасау.

Қайратты, шұбар ала, ағалы-інілі

VI. «Шығармашылық жұмыс» Сын есімдерді қатыстырып ертегі құрастырады, сөзжұмбақ жасайды, бір шумақ өлең шығарады. Рэп немесе опера әуенімен айтады.

VІI. Бекіту. Тест сұрақтары. Әр оқушыға біреу, көршісімен ауыстырып тексеру. (Жауаптарын тақтаның артына жазып қою)

1. Сын есім:

А) заттың санын білдіреді; Ә) заттың атын білдіреді; Б) заттың сапасын білдіреді;

1. Сапалық сын есімді тап:

А) қызыл; Ә) білгіш; Б) ашущаң;

1. Сын есімнің сұрақтары:

А) не істеді? Ә) қандай? қай? Б) қанша? неше?

1. Туынды сын есімді тап:

А) жылтыр; Ә) тәртіпті; Б) биік;

1. Негізгі сын есімді тап:

А) таза; Ә) әлсіз; Б) кешкі;

1. Қатыстық сын есімді тап:

А) заңғар; Ә) ымырт Б) өнегелі;

1. Дара сын есімді тап:

А) тап-таза; Ә) ақ; Б) өте жақсы;

Көршілерімен алмасып тексеру.

VІІI. Үйге тапсырма.

Ребус құрау.(Сын есімге байланысты) « Менің Елбасым» ойтолғау жазу.

ІХ. Бағалау. Кері байланыс.

Стикерді суретке сәйкес жабыстырады. «Екі жұлдыз, бір тілек»

2