Сөз таптарын қайталау

Сабақтың мақсаты : кітаптың, одан алатын білімнің адам өміріндегі маңызын ұғындыру, оқуға, білімге деген құштарлықтарын ояту, кітаптың шығу тарихымен таныстыру, неден, қалай жасалатынын ұғындыру, кітапты таза,ұқыпты ұстауға тәрбиелеу.

Сабақтың көрекілігі:

мақал-мәтелдер, жұмбақтар,өлеңдер,кітаптар,журналдар, нақыл сөздер, «Үлгілі оқулықтар» көрмесі, көріністер: «Оқулықтар мұңы» «Мектеп емханасы», А.Байтұрсынұлы, Ы.Алтынсарин, А.Құнанбаевтың портреттері.

Сабақтың барысы:

І. Әнұранды орындау.

ІІ. Кіріспе әңгіме.

Мұғалім: -Балалар, бүгін біз өзіміздің ең жақын досымыз кітап туралы сөз қозғамақпыз.

Оқусыз, білімсіз дүниенің қыр-сырын ұғып, түсіну мүмкін емес. Сондықтан да ерте кезден бастап-ақ адамзат баласы білімге, ғылымға аса мән берген. Өз білгенін, көргенін кейінгі ұрпаққа мұра ретінде жазбаша түрінде қалдырып отырған .

.

Мектеп табалдырығын аттаған өздеріңдей жас бүлдіршіндер өмірінің ең басты кезеңін, білім бастауын «Әліппенден» алады. Қолындағы су жаңа кітапқа қызыға да, тамсана да қарайды.

Ал осы оқулықтарды шығарып, кітаптарды жазып, ұрпағының сауатты, білімді болуы үшін маңдай терін төгетін ұлы ақын-жазушыларымыздың еңбегі аса зор, әрі жауапты екенін біз білуге тиіспіз.

Алғаш қазақ тілінде кітап құрастырып, оқулық жазған көрнекті ақын, ғалым, ағартушы Ахмет Байтұрсынұлы. Алғаш әліппені жазған да осы кісі. Сондықтан да « Әліппенің атасы » атанған. Алғаш « Қазақ хрстоматиясы » атты оқулықты да осы кісі жазған.

Ал, ең алғаш қазақ балаларына мектеп ашып, оқулық жазған, балаларды оқуға, білімге шақырған Ы.Алтынсарин атамыз.

Сонымен қатар, қазақ балаларының білімді, сауатты, өнерлі болуына еңбегі сіңген ұлы ақын Абай Құнанбаев атамыз. Ол балаларға арнап әңгімелер, өлеңдер жазды.

ІІІ. Кітаптың шығу тарихы туралы не білеміз?

1-оқушы: Ежелгі заманда Мысырда, Греция мен Римде балшықтан арнайы тақтайшалар құйылды. Оның бетіне үшкір қаламшалармен жазулар жазылды. Онан соң олар кептіріліп, арнайы пештерде күйдірілді. Міне, осылайша қыш кітаптар дүниеге келді.

2-оқушы . Ерте кезде кітап тас бетіне де қашалып жазылды. Адамдар өздерінің көргендерін, білгендерін тастардың бетінеқашап жазып, суреттерде салып отырған.

3-оқушы: Ежелгі Мысырда « папирус » деп аталатын су өсімдігінен дайындалған материалға аралып жасалды. Міне, осылайша « Орама кітаптар » шықты. (Кіші Азиядағы Пергам патшалығының шеберлері жасаған)

4-оқушы: Ертеде адамдар жазуды әр түрлі аңдардың терісіне жазған. Ол үшін теріні жуып тазалап,илеп, кептіріп содан соң жазулар жазған. Осылайша пергемент кітатар дүниеге келді.

5-оқушы: Қағаздан жасалған кітапта тұңғыш рет Қытайдан шықты.

Кітаптың іші әдемі суреттермен көркемделіп, мұқабалары алтынмен, күміспен және басқа бағалы заттармен әшекейленіп жасалды.

6-оқушы: Кітап басудың үлгісін ХІ ғасырда Қытай өнерпазы Би шэн, ХV ғасырда неміс шебері Иоганн Гутенберг ойлап тапты.

7-оқушы: Кітап шығару оңай шаруа емес. Ол үшін қаншама адамның маңдай тері төгіледі. Оған жұмысшының да, ақынның, жазушының да, суретшінің де еңбегі сіңеді.

IV.Кітап бізді неге үйретеді?

1-оқушы :Кітап сөзі арабтан шыққан.

Қазақшасы «жазу», «жазба» дегенді білдіреді.

2-оқушы : Кітап-адамзат жасалған ең ұлы кереметтердің бірі.

3-оқушы : Кітап-адам баласы тек жақсы қасиеттерге баулиды.

4-оқушы : Кітап-дүниенің қыр-сырын танып білуге көмектеседі.

5-оқушы : Кітап –адамда мейірімділікке, әдептілікке, еңбексүйгіштікке үйретеді.

6-оқушы: Кітапты көп оқыған адам білімді, сауатты, өнерлі болады.

7-оқушы: Кітап-ұрпақтан ұрпаққа жалғасып отыратын білім мен тәрбие беретін құрал.

8-оқушы: Кітап арқылы адамның танымдық қабілеті артып, рухани дүниесі байыды.

9-оқушы: Адам баласы ғылым мен білімді, өнер мен өнегені кітаптан алады.

Сондықатан «Кітап-жан азығы» деп бекер айтылмаған.

10-оқушы: Кітапты көп оқыған адам білімді болады. Ал білімді болсаң елге сыйлы боласың.

V. Кітап туралы жұмбақтар.

1-оқушы: Қабат-қабат, қаттама

Ақылың болса, аттама. (кітап)

2-оқушы: Бір сандық бар қасында

Іші толған ақылға

Болғың келсе білімді.

Оған қарай жақында

3-оқушы: Сөзі-дана, үні жоқ

Сөйлемейді тілі жоқ

Қолыңа алсаң шешен

Ақылы асқан көсем.

VI . Кітап туралы өлеңдер

1-оқушы: Оқулықты мектебің

Берер саған теп – тегін

Білмесің – ау, сен бірақ,

Қаншама еңбек кеткенін.

2-оқушы: оқулықты құрметте

Күтіп ұста кірлетпе

Кішілерге табыс ет

Дақ түсірмей бір бетке

3-оқушы: Саған білі жемісін

Оқулығың береді.

Қаншама адам сол үшін

Маңдай терін төгеді

VII . Мақал-мәтел сайысы .

Оқу –білім бұлағы

Білім –өмір шырағы.

2. Білекті бірді жығар,

Білімді мыңдыжығар

3.Оқу инемен құдық қазғандай.

4.Білім қымбат, білу қиын.

1.Оқусыз білім жоқ

білімсіз күнің жоқ

2.Қына тасқа бітеді,

білім басқа бітеді.

3.Оқу, оқу түбі-оқу

4. Білімдіге дүние жарық

Білімсіздің күні қаріп

VI . Кітап туралы өлеңдер

1-оқушы: Оқулықты мектебің

Берер саған теп – тегін

Білмесің – ау, сен бірақ,

Қаншама еңбек кеткенін.

2-оқушы: оқулықты құрметте

Күтіп ұста кірлетпе

Кішілерге табыс ет

Дақ түсірмей бір бетке

3-оқушы: Саған білі жемісін

Оқулығың береді.

Қаншама адам сол үшін

Маңдай терін төгеді

VIIІ .Көрініс.

« Мектеп емханасы » .

Мұғалім:-Балалар, біз кітапты қайда келіп оқимыз?

Хор:-мектепте.

Мұғлім:-Ия, балалар, білімді де, өнерді де мектепке келіп үйренеміз. Олай болса мектеп туралы жақсы бір ән айтып сергіп алайық.

ІХ.Ән. « Мектеп бізге үйретеді »

Х. Ертегіден көрініс.«Оқушы мен қасқыр»

ХІ. «Үлгілі оқулықтар» көрмесі

ХІІ. Қорытынды:

Мұғалім:-Міне, балалар, бүгін біз кітап туралы көп нәрсе білдік.

-Кітапты қалай ұстау керектігін ұғындық.

Кітаптан алатын білімнің адам өміріндегі маңызын ұғынды.

-Алдағы уақытта кітапты күтіп, ұқыпты ұстайтындарыңа сенемін.

-Бүгінгі тәрбие сағатына белсене қатысқандарыңа алғысымызды аяқтаймыз.

-Біздің сабағымызды көру үшін уақыт бөліп келген ата-аналарға да рахмет айтамыз!