Открытый урок на тему "Наурыз мейрамы"

  Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Сабақтың әдіс - тәсілі: топтық жұмыс, іздену
Керекті жабдықтар:  кеспе қағаздар, интербелсенді тақта, слайдтар, бейнетаспа.
Сабақтың мақсаты:
Лексикалық тақырыпқа сүйене отырып, грамматикалық білімдерін де дамыту, оқушылардың ойын қазақ тілінде жеткізуге жетелеу.
Міндеттері:
1. Грамматикалық тапсырмалар орындай отырып, Наурыз мерекесінің қыр - сырымен таныстыру.
2. Қазақ тілінде жүйелі сөйлеу дағдыларын арттыру.
3. Ұлттық салт - дәстүрімізді құрметтеуге тәрбиелеу.
Күтілетін нәтижелер: тақырып бойынша әңгімелеседі, тапсырмаларды орындайды. Өз бетімен жұмыс жасап, тәуелдеуді, септейді,фонетикалық талдау жасайды. Сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін үйренеді.
Сабақтың барысы:
І. Психологиялық жағымды ахуал туғызу

-Сәлеметсіңдер ме, балалар!

-Көңіл-күйлерің қалай?

-Бүгінгі сабаққа сендерге сәттілік тілеймін.

ІІ. Шаттық шеңбері

Шеңберге тұрып, бір-бірінің қолын шапалақтау арқылы жақсы тілектер тілейді.

III. Топқа бөлу:

I топ:    Көктемнің алғашқы гүлі - Бәйшешек

II топ:   Наурыз мейрамының символы - Қызғалдақ гүлі

III топ:  Өте әдемі көпжылдық гүлді өсімдік – Наурызшешек деп аталатын гүлдер

 арқылы топқа бөлу.
 Топтың ережесімен таныстыру.
- бір - біріне көмектеседі,
- ақырын сөйлейміз,
- бағалау парақшасына әділ баға қою. ( әр топ бірін-бірі бағалайды)

Оқушылардың Наурыз мерекесі жайлы нені білетіндерін анықтап,

өтілген материалды еске түсіру.
1. «НАУРЫЗ» сөзі бойынша миға шабуыл жасау. Слайдтар ашылып отырады.Оқушылар көрсетілген суретке анықтама береді.

Наурыз сөзінен қандай сөздер жасалған?
Наурызша – наурыз айында түсетін қиыршық қар./жеңіл, үлпілдек/
Наурыз көже – наурыз мерекесінде пісірілетін ұлттық тағам түрі.
Наурызкөк – наурыз айында ұшып келетін көктем құсы.
Наурызшешек - өте әдемі көпжылдық гүлді өсімдік / қызыл, күлгін, сары/
Наурыз бата – наурыз айында берілетін тілек

Ү. Жаңа сабақ

    - Жақсы, балалар.  Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: «Ұлыстың ұлы күні» -Наурыз мейрамы.

      Алдымен шағын бейнетаспаны  тамашалайық. (Наурыз мерекесі туралы шағын бейнетаспа көрсетіледі)

           Қазақ халқының өмірінде ерекше орын алатын, ертеден мерекеленіп, келе жатқан мейрамның бірі – наурыз күні. «Наурыз» деген сөз парсы сөзі. Парсының нау – жаңа,

різ – күн, яғни «жаңа күн» деген сөзінен шыққан.Наурыз –жыл бас. Наурыз - жаңа жыл. Бұл мезгіл күн мен түннің теңесетін, қардың еріп, көктем шыға бастайтын кезі. Қазақстанда Наурыз мейрамын 22 наурыз күні тойлайды. Адамдар мейрамға дайындалады. Ал, 22 наурыз күні адамдар бір-бірімен кездескенде «Наурыз құтты болсын!», «Ақ мол болсын!» деп тілек айтады. Әр үйде дастарқан жасалады, ең басты Наурыз тағамы –Наурыз көже пісіріледі. Би билейді, ұлттық ойын ойналады, ән айтылады. Наурыз мерекесі көңілді өтеді. Ақсақалдар бата береді.

     Жаңа сөздермен жұмыс (оқу, көшіріп жазу,сөз тіркесін, сөйлем құрау )

теңелу – приравниваться

парсы - персидское

көже – коже

өткізу – проводить

шақыру – пригласить

ҮI.  Тапсырмалармен жұмыс:

1- тапсырма. Енді карточкамен жұмыс,назар аударайық.
Қазір мәтінді оқимыз, аударамыз. (әр топқа карточка таратылады)
I топ: 

Науры-жыл басы. 22 Наурыз- үлкен мереке.Күн мен түн теңеледі. Адамдар ауланы тазалайды, ағаш егеді, наурыз көже пісіреді. Олар бір-біріне қонаққа барады. Наурыз құтты болсын! 

II топ: 

Наурыз мейрамы басталды. Әжем наурыз көже пісірді. Анам бауырсақ пісірді. Әпкем дастарқан жайды. Мен ауланы тазаладым. Наурыз мейрамын тойладық.

III топ: 

 Наурыз - жаңа жыл. Наурыз мейрамын 22 наурыз күні тойлайды. Әжелер мен аналар ұлттық тағамдар, Наурыз көже әзірлейді. Адамдар бір- бірін құттықтап, қонаққа барады. Аталар мен әжелер бата береді.

Ал енді балалар сендерге берілетін келесі тапсырма, әр топ «Наурыз мейрамы»  тақырыбына постер құрайды, оны қорғайды.

2 - тапсырма.  Постер қорғау (әр топ бірін-бірі бағалайды)

3- тапсрма «Адасқан сөздер» сөйлемдерді дұрыс құру.

Әр топқа тапсырмалар таратылады. (әр топ бір- бірінің жұмысын тексереді,бағалайды)

I топ:  Қызғалдақ
Мерекесі, наурыз, тойланады, көктемде.
Күні, бұл, қуанады, балалар.
Кісілер, үлкен, береді, бата.
II топ:  Бәйшешек
Тазартады, адамдар, бұлақтарды.
Дәмді, адамдар, пісіреді, тағамдар.
Салады, мерекеде, жастар, ән.
III топ:  Наурызшешек

Теңеледі, мен, күн, түн.

Пісіріледі наурыз, әр үйде, көже.

Бір- біріне, адамдар, Наурызда, тілейді, бақыт.

Наурыз мейрамында көп халық жиналады. Би билейді, ұлттық ойын ойналады,

ән айтылады. Ендеше сендер қандай ұлттық ойындарды, ұлттық киімдерді,

ұлттық тағамдарды білесіңдер? ( әр топ өз тапсырмалары бойынша көрсетілген

суретті атауы тиіс, білмеген немесе шатасқан жағдайда топ мүшесінен басқа

оқушы толықтыруына болады)

Сергіту сәті.

Таң атты, күн шықты,           

Аспанды бұлт жапты.

 Жел тұрды, жаңбыр жауды.

 Найзағай сарт сұрт етті,

  Біз бұға қалдық.

 4-тапсырма. «Ой-қозғау».

I топ:  Қызғалдақ

      Интерактивті тақтадан «Қазақтың ұлттық ойындары» слайдтар көрсетіледі.                                    Оқушылар ойын түрлерін атайды (алтыбақан, көкпар, арқан тартыс, қыз қуу,асық ату, теңге алу, аударыспақ,бәйге, көкпар,тоғызқұмалақ, жамбыату т. б)

II топ:  Бәйшешек

       Қандай ұлттық киімдердің түрлерін білесіңдер?

 Интерактивті тақтадан «Қазақтың ұлттық киімдері» слайдтар көрсетіледі.  

 (тақия, қалпақ,сәукеле,тымақ, кимешек,бөрік, қамзол, шапан, көйлек, етік)

III топ:  Наурызшешек

        Қандай ұлттық тағамдардың түрлерін білесіңдер?

Интерактивті тақтадан «Қазақтың ұлттық тағамдары» слайдтар көрсетіледі.  

( бауырсақ, қазы, ет, қатық, құрт, май, қаймақ, сүзбе, қымыз, шұбат )

5- тапсырма. Пазл құрау.

1. Пазл құрау. ( әр топқа пазл таратылады)

2. Құралған пазл атауына грамматикалық тапсырмалар орындайды.

( Топтан бір оқушы тақтада орындайды, басқа топ мүшелері  дәтерлеріне орындайды.)

I топ:  Қызғалдақ «Асық» сөзін тәуелдеу.

II топ:  Бәйшешек «Кимешек» сөзін септеу.

III топ:  Наурызшешек «Шұбат» сөзіне фонетикалық талдау жасау.

6-тапсырма. Сөздерді сәйкестендір.Әр топқа тапсырмалар таратылады.

(әр топ бір-бірінің жұмысын тексереді,бағалайды)

                             Наурыз

                             Қар

                             Күн мен түн

                            Наурыз көже

                            Жеті түрлі

                             Бұл күн

теңеледі

тағам

демалыс күні

мереке

ериді

әзірлейді

VII. Қорытындылау. «Дара диаграммасы». Наурыз дегеніміз не?

VIII. Үйге тапсырма.

Күнделікті енді ашайық 
Үй тапсырмасын жазайық
Бүгінгі алған білімді
Ұмытпай есте сақтайық

.  Сөздікті  жаттау. Жаңа сөздерді қатыстырып шағын әңгіме құрау.       

Бағалау:  Бағалау парақшаларын толтыру.

Кері байланыс:  Смайликтер арқылы кері байланыс орнату