Ойын технологиясы арқылы балалардың танымдық қызығушылығын дамыту

Қосымша №1

Өтініш

II ғылыми – практикалық конференция

«Студенттік өзін – өзі басқару потенциялы: теориядан практикаға»

(31 наурыз 2017 г.)

Қатысушы жайлы мәлімет:

Қатысушы жайлы мәлімет:

Мақала жайлы мәлімет:

Қосымша № 2

СТУДЕНТТІК ӨЗІН – ӨЗІ БАСҚАРУ ОРТАСЫНДА БЕЛСЕНДІ АЗАМАТТЫҚ ПОЗИЦИЯСЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ

Нұрмұханбетова Б.Қ. Сапаргалиева А.Ш

Семей қаласы, Қазақстан Инновациялық Университеті, [email protected]

«Адам мақсатына өзін-өзі жетілдіру арқылы жетеді»

Әбу Нәсір әл-Фараби

Студенттің  өзін –өзі басқару  – Қазақстан республикасының мемлекеттік жас саясатының пішіндерінен, жастардың мақсаттары,  студенттің қоғамдық қозғалысының консолидация, қоғамды ең толық игерушілігі, студент мәселесінің шешімдері, әлеуметтік-экономикалық өзгеріс; факультет  студенттерінің бірлескен шешімі, бойынша студенттің өмірінің сапасының көтермелеуі болып табылады. Бүгінгі  таңда студенттің өзін-өзі басқару, студент активтерінің  қатысуы бойынша басқара алады. Сондықтанда, студенттер өздерінің жауапкершіліктерін сезіне білуі  және өзінің басты алға қойған мақсаттарын  жүзеге асыруы тиіс,  ал жоғарғы оқу орындары өздерінің басты міндеттерін сапалы білім беру және үлгілі  тәлім-тәрбие беру және студенттің жатахасында  қолайлы жағдай жасаулары тиіс. Бұл ешқандай жастарға еркіндік және жеңілдіктер беріп қоймайды. Себебі студенттің өзін-өзі басқаруы жастардың өмірін және  қоғамның және мемлекеттің өмірімен, жауапкершілікті  өздеріне  алу болып табылады, және  қоғамға белсенді араласа отырып, азаматтық тәрбиені түсінуі тиіс. Студенттің өзін-өзі басқару негізгі мақсатымен шарттың жаса- жемісті даму және студенттің жасының активизации үшін мемлекеттік жас саясаттың және Қазақстанның дамуының стратегиясының жүзеге асуында болып табылады. [1.]

Студенттің өзін-өзі басқару тапсырмасына кіретіндер:

-студент жастарының әлеуметтік және мәдениетті мүддесінің қорғау мүмкіншіліктері; 

-жас қазақстандық отаншылдық, жүйе арманның, шамалардың және бәстердің құрастырулары; 

-Қазақстанның азаматының халықтың бірлігінің идеясының студенттер арасында құрастырулары; 

-студенттерді мемлекет қоғамы және құқықтықтық –айқындама дамуына белсенді қатысуларына тәрбиелеу; 

-салауатты өмір салтын студенттер арасында дамыту; 

-Республика және халықаралық жас ұйымдармен  ынтымақтастықты арттыру; 

-студент жастарының ғылыми әлеуетінің дамуына үлес қосу; 

-студенттің шығармашылық әлеуетінің дамуы; 

  Студенттік өзін-өзі басқару - студенттердің оқуын, тұрмысын, бос уақытын ұйымдастыруға, олардың қоғамдық белсенділігін арттыруға, студенттік бастамаларды қолдауға қатысты өзекті сұрақтарды шешу бойынша бастамашыл, өздік, қоғамдық қызметінің ерекші үлгісі. [3.]

Жастарды тәрбиелеу және оларды әлеуметтік қолдау мәселесі қоғам үшін әр уақытта өзекті. Қазіргі таңда  жоғары оқу орындарының алдында тұрған маңызды мәселелердің бірі – жастардың бойына рухани және адамгершілік қасиеттерді сіңіріп, әлеуметтік әлеуетін дамытуға ерекше жағдай жасау. Студент жастар – өз заманымен қатар қадам басатын, қоғамның алға басушы күші, олардың ішінен әртүрлі салада қызмет ететін тұлғалар қалыптасады.

Студенттердің өзін-өзі басқаруда белсенді азаматтық позициясын қалыптастыру үшін:

• Студенттерді Университеттегі басқару, бақылау және бағалау қызметтеріне әлеуметтік серіктес ретінде тарту;

• Студенттер мен Университет әкімшілігі, оқытушы-профессорлар құрамы арасындағы өзара байланысты жетілдіру;

• Студенттердің білім, ғылым және тәрбие жұмыстарындағы бастамаларына қолдау көрсетуді, жағдай жасауды нығайту және мотивациялау;

• Студенттердің өзін-өзі басқаруының абыройы мен беделін көтеру;

• Студенттік ұйымдардың менеджментін жетілдіру;

• Студенттердің өзін-өзі басқаруына мониторинг жасау;

• Патриоттық тәрбие және азаматтық белсенділікті қалыптастыру мақсатында әртүрлі іс-шараларды ұйымдастыруда, студенттердің жауапкершілігін арттыру;

• Студенттердің әлеуметтік жағдайы мен әлеуетін дамыту;

• Студенттердің тәрбиелік деңгейін көтеру және тұлға ретінде қалыптастыру мақсатында Университеттегі кураторлық қызметті дамыту;

• Студент жастарының мүдделерін іске асыру;  

• Студенттердің азаматтық мәдениеті, белсенді азаматтық ұстанымын қалыптастыру;

• Олардың әлеуметтік тұрғыдан кемелденуіне, дербестігін дамытуға көмек көрсету;

• Студенттердің өзін-өзі басқару дағдыларын қалыптастыру;

• Студенттерді құзыретті және жауапты қоғам өміріне қатысуға дайындау. [5.]

Студенттердің  өзін-өзі басқаруын  ғылыми педагогикалық тұрғыда зерттеумен айналысып жүрген   пікірін зерделей келе, өзін-өзі басқару дамуының жүйе құрушы факторы ретінде әрекеттер мақсаты қарастырылады деген тұжырым жасауға тура келеді. Әрекет мақсатын анықтау түрлі формада жүзеге асырылуы мүмкін. Оны педагогтар,қоғамдық ұйымдар, өзін-өзі басқару органының өзі айқындай алады.Бұл мақсат соңғы нәтижені айқындау формасында да қойылуы мүмкін (мысалы,қандай да бір құрал-жабдық,өнімді дайындау,жөндеу,конференция, іс-шара ұйымдастыру және т.с.с). Тәрбие мен өзін-өзі тәрбиелеу жеке тұлғаны қалыптастыру процесінің ажырамас екі жағы деуге болады. Тәрбие барысында ықпал адамға басқа адамдар тарапынан келетін болса, өзін-өзі тәрбиелеуде адамға әсер ететін ықпал ішкі күштерге байланысты туындайды. Яғни, адамның тұлға ретінде дамып қалыптасуында сыртқы тәрбиелік ықпалдармен қатар ішкі түрткілердің де маңызы зор. [4.]

Студенттердің өз бетінше білім алуына оны іс жүзінде пайдалануына, ізденіске, талабын ұштауға және білім деңгейін жетілдіріп, жаңғыртуға ықпал жасауы жоғары және орта кәсіби мектептердің маңызды мөлшерінің бір паралық, яғни студенттердің шығармашылық қабілетін, бастамашылдығын, өз бетінше әрекеттенуін, тапқырлығын, әсершілдігін дамыту аса қажет. Қазіргі заманның мамандары дүниетанымы кең, жан-жақты жетілген, өмірлік белсенді ұстанымы бар азамат болуы тиіс. Студенттердің шығармашылық қабілеті мен белсенді ой еңбегін дамытуды ұйымдастыру оқу үрдісінде жаңа құралдар мен әдістемелерді енгізуді қажет етеді. Оқытудағы болатын мұндай өзгерістер педагог еңбегін жетілдіруді және әрдайым психологиялық - педагогикалық талдауды талап етіп отырады. Студенттердің  өзін-өзі  кәсіби тәрбиелеуінің қозғаушы күштері  сыртқы, әлеуметтік талаптар және сұраныстарда ғана емес, сонымен бірге оның өзінің осы талаптар мен сұраныстарға деген  қатынасында  анықталады. Осы екі  фактордың арасында пайда болатын  қарама-қайшылықтарды жеңіп шығудың  өзі  студенттің өзін-өзі дамыту, өзін-өзі тәрбиелеу үдерісі болып  табылады. Бірақ берілген жағдайда тұлғаның ұстанымы, оның жас ерекшелік  сипаттамасы оның кәсіби бағыттылығының сипаттамасымен толықтырылады.Өзін-өзі басқару теориясының  дамуында оның қозғаушы күштерін анықтау  үлкен маңызға ие болды. Классик психологтар мен философтардың адамның әлеуметтік табиғаты және оның санасы мен іс-әрекетінің дамуы жайлы  зерттеулеріне сүйене отыра, Л. И. Рувинский  өзін-өзі басқаудың жетекші факторларын  атап өтті: «Өзін-өзі тәрбиелеу құбылысының  даму негізінде адамның сыртқы ортамен  өзара іс-әрекеттестікте өз позицияларын өзгерту және өз тұлғасын тануының өзара байланысты үдерістерінің  қалыптасуы мен өзгеруі жатыр. Әрбір  жасқа сыртқы ортамен іс-әрекеттестіктегі өз позициясын өзгерту және өз тұлғасын танудың белгілі мүмкіндіктері  және өзін-өзі тәрбиелеу ерекшеліктері  тән. Өзін-өзі басқару қоғамдық жағдайлармен, тәрбиемен әрекеттесе отыра, өз дамуында тікелей сыртқы ықпалдармен  салыстырғанда тұрақты болып  қалыптасады». [2.]

Пайдаланылған әдебиетттер тізімі:

1. Педагогика: студенттердің өзіндік жұмыстарын ұйымдастыру (көмекші құрал).-Алматы,2007

2. Назарбаев Н.А. «Казахстанский путь – 2050: единая цель, единые интересы, единое будущее». Послание Президента страны народу Казахстана // Казахстанская правда// 14.01.2014г.

3. Концепция воспитания в системе непрерывного образовании Республики Казахстан//http://www.edu.gov.kz/ru/poisk/

4. Абдрашитова Т.А., Оспанова Я.Н. Передовой опыт по патриотическому воспитанию граждан. Методическое пособие. – Астана: 2009.

5. Платова, Е. Э. Воспитание студентов в современных условиях: проблемы и пути их решения / Е. Э. Платова, Ф. Ю. Сафин, В. В. Фортунатов. — СПб.: ГУАП,2006.