Конспект урока по якутскому языку в 4 классе "Имя прилагательное"

Уруок тиэмэтэ:

Даҕааһын аат

Уруок тиибэ:

Хатылыыр, чиҥэтэр уруок

Уруок сыала:

Даҕааһын өйдөбүлүн кэҥэтии, чиҥэтии.

Соруктара:

Бэйэ санаатын (тылынан, суругунан) сатаан этинэрин, билиэн-көрүөн баҕарар интэриэһин үрдэтии

Пааранан бииргэ алтыһан үлэлиири сайыннарыы.

Даҕааһын ааты ыйытыы көмөтүнэн булуу, этиигэ даҕааһыны сөпкө тутталларын, өйдүүллэрин ситиһии.

Ырытар, түмүк оҥорор сатабылын салгыы сайыннарыы.

Үөрэх дэгиттэр сатабыллара (УУД):

Бэйэни салайынар-дьаһанар сатабыл (регулятивные):

Учуутал көмөтүнэн уруок сыалын-соругун туруорар, дьарыгын тэринэр, толорбут сорудаҕар сөптөөх түмүк оҥостор, сыаналанар, бииргэ үөрэнэр оҕолорун кытта үлэ түмүгүн тэҥнээн көрөр.
Билэр-көрөр сатабыл (познавательные):

Ыйытыыларга таба эппиэттиир, учебнигынан сатаан үлэлиир, уруокка истибитин, билбитин туһанар, бэйэтин билиитигэр тирэҕирэр.

Бодоруһар сатабыл (коммуникативные):

Бииргэ алтыһан үөрэнэргэ, атын оҕо санаатын истэргэ, бэйэ санаатын этэргэ үөрэнии, бэйэ-бэйэни өйдөһөн эйэлээхтик биир санаанан үлэлээһин

Тус суолталаах сатабыл (личностные)

Бэйэтин дьарыгын сатаан тэринэр, билэр-көрөр баҕалаах, бииргэ µірэнэр о±олоругар убаастабыллаахтык сыґыаннаґар, , бэйэтин үлэтин сөпкө сыаналанар.

Тустаах үөрэх предметин үөрэтии түмүгэ (предметные результаты):

Саҥаралларыгар даҕааһын ааты сөпкө тутталларын, өйдүүллэрин ситиһии, даҕааһыннары этиигэ таба суруйуу. Бэйэтин билиитигэр тирэҕирии.

Былааннанар тµмµк

Үөрэнээччи саҥарарыгар даҕааһын ааты сөпкө туттарыгар, даҕааһыннары этиигэ сөпкө киллэрии, таба суруйуу. Үөрэххэ интэриэстээх, бииргэ үөрэнэр оҕолоругар убаастабыллаах сыһыаннаах, бэйэтин дьарыгын, ситиһиитин сөпкө сыаналана үөрэнэр. Бэйэтин санаатын сааґылаан этэр.

Сүрүн өйдөбүл

Даҕааһын аат (саҥа чааһа)

Атын предметтэри кытта сибээһэ

Төрөөбүт саҥабыт, тулалыыр эйгэ.

Туттуллар тэрил

В.М. Анисимов «Саха тыла», 4 кылаас учебнига

-учебник, тэтэрээт, карточкалар (тест)

- уруок тиэмэтин кэҥэтэргэ, чиҥэтэргэ аналлаах презентация

-

Тэрээґин кірµІэ

Фронтальнай, пааранан, биирдиилээн үлэлэр

Уруок этаптара

Үөрэнээччи дьарыга

Учуутал дьарыга

Ґірэтэр, сайыннарар сорудахтар

Ґірэх дэгиттэр сатабыллара

1. Уруогу тэрийии, кі±µлээґин (мотивация)

Сыала:

1) Дьарыкка киллэриигэ усулуобуйаны тэрийии

2) Уруок ис хоґоонун быґаарыы

Бэйэ санаатын этэргэ, дакаастыырга µірэнии

«ТииІ мэйии» суолтата - ійдііх

Јс хоґоон ійдібµлµн быґаарыы

Муус устар 28 кµнэ

Уруокка киириигэ бэлэмнээһин.

1.Уруогу тэрийии, кі±µлээґин (мотивация)

-Бүгүн биһиги билиибитин бэрэбиэркэлэнэр, билиибитин кэҥэтэр, чиҥэтэр уруок ыытыахпыт.

-Сорудахтары сіпкі оІорбуттар «ТииІ мэйии» аатын ылыаххыт.

(ТииІ мэйии суолтатын быґаарсыы)

Девиз:

(«Один ум хорошо, а два ещё лучше»)

«Биир толкуй µчµгэй, икки толкуй іссі µчµгэй»

Бу уруокка пааранан µлэлиэхпит.

-Тэтэрээккэ чыыһылабытын суруйабыт.

I. Уруогу тэрийии

Тус суолталаах сатабыл

Уруокка интэриэґи кі±µлээґин, дьарыгы тэринии.

Бодоруґар сатабыл

Пааранан µлэлииргэ быраабыланы хатылааґын

Биир сµбэнэн, бииргэ алтыґан µлэлииргэ, атын киґи санаатын истэргэ µірэниэхтээхпит.

II. Билиини сааһылааһын

Цель:

1)саҥа билии ыларга инники ылбыт билиилэригэр олоҕуран уруок сүрүн чааһыгар киирии

2)

атын предметтэргэ ылбыт билиитин сатаан ситимниир

Хайдах? диэн ыйытыыга эппиэттиир тыллар.

Предмет бэлиэтин көрдөрөллөр, да±ааґын аат буолаллар

Да±ааґын аат

Фронтальнай µлэни тэрийии

II. Билиини сааһылааһын.

Салгын диэн тыл бэлиэлэрин суруйабыт.

Хайдах? (ыраас, чэбдик, сылаас, итии, сибиэһэй, сөрүүн, чэпчэки, баттыыр, ыарахан, тымныы)

(Фронтальнай бэрэбиэркэ)

Ханнык ыйытыыга эппиэттиир тыллары суруйдубут?

Ханнык сана чааһа буоларый?

Ол аата бүгүн биһиги ханнык саІа чаас ійдібµлµгэр билиибитин кэІэтэбит?

II. Билиини сааһылааһын

Ханнык ыйытыы биһиэхэ көмөлөһүөй?

Билэр-кірір сатабыл

Инники ылбыт билиитигэр тирэ±ирэр

III этап.

Ґірэтиллибит тиэмэни чиІэтэр, кэІэтэр эрчиллиилэр

Сыала:

Уруокка туруоруллубут сыалы ситиґэргэ сорудахтары толоруу

Күүгэннээх, кыһыҥҥы, дириҥ, синньигэс, эриэн, эрчимнээх, кыһыллыҥы, сибиэһэй, чэгиэн,саалаах.

Даҕааһын ааттар

Хайдах?

1. Аттаах, эйэлээх, өйдөөх, оттоох,

2. Аһыныык, кэйиик, ытырыык, күлүүк

3. Харатыҥы, күөхтүҥү араҕастыҥы,

кыһыллыҥы.

Түмүк: Даҕааһын аат аат тылтан, туохтууртан, даҕааһын ааттан араас сыһыарыыттан үөскүүр

ХаратыІы, кµіхтµІµ

ара±астыІы, харатыІы диэн да±ааґын ааттары хайдах ійдµµллэрин быґаарыы

Пааранан µлэни тэрийии

Уруок сыалын-соругун ситиґэргэ µлэлэтии

Тиэмэ±э билиилэрин кэІэтэргэ проблемнай ыйытыылары биэрии, тµмµк оІотторуу

III этап.

Ґірэтиллибит тиэмэни чиІэтэр, кэІэтэр эрчиллиилэр

1.Бэриллибит тыллары аа±абыт

Үллэр, күүгэннээх, кырдал, кыһыҥҥы, дириҥ,сулус, истэр, синньигэс, эриэн, оҕолор, эрчимнээх, кыһыллыҥы, утуйар, күлүмнүүр, сибиэһэй, ыстанар, чэгиэн, саалаах, муус

2. Харатыҥы, аттаах, аһыныык, кэйиик, араҕастыҥы, эйэлээх, ытырыык, күөхтүҥү, өйдөөх, күлүүк, оттоох, кыһыллыҥы,

Аат тылтан Туохтууртан Даҕааһынтан

аттаах, аһыныык харатыҥы

эйэлээх кэйиик күөхтүҥү

өйдөөх, ытырыык араҕастыҥы

оттоох, күлүүк харатыҥы

Тылга µлэ (харатыІы, кµіхтµІµ

ара±астыІы, харатыІы)

III этап.

Ґірэтиллибит тиэмэни чиІэтэр, кэІэтэр эрчиллиилэр

Да±ааґыннары булан устабыт

Бу тыллар ханнык саҥа чаас буолалларый?

Ханнык ыйытыыга эппиэттииллэрий?

Тугу бэлиэтии көрдүгүт? Бөлөххө араарыахха сөп дуо?

Пааранан µлэ

-Ґлэ±ит тµмµгµн бэрэбиэркэлээн, тэІнээн кірµІ? Биир тµмµгµ оІоруІ.

Бодоруґар сатабыл

Бииргэ алтыґан µлэлииргэ µірэнии

Билэр-кірір сатабыл

Проблемнай ыйытыыга тµмµк оІоруу

IV этап.

Хамсаныылаах сынньалаҥ

Хамсаныылары оІоруу

О±олору сынньатар хамсаныылаах сэрээккэни ыытыы

Хамсаныылары кірдіріргі (по ходу) тылы кытта µлэни ыытыы

IV этап.

Хамсаныылаах сынньалаҥ

Сынньана таарыйа сыґыаты (наречие) туттан хамсаныылары оІоруохпут.

1.Тарбахпытын сараччы тутабыт, онтон холбуу. Сутуруктуу тутабыт, босхо ыытабыт.

2.Илиибитин өрө (үөһэ) уунабыт, аллара түһэрэбит

3.Санныбытын ыгдаччы туттабыт, ыытабыт

4.Сиспитин кінітµк, кэдэччи, онтон бөгдьөччү туттабыт

IV этап.

Хамсаныылаах сынньалаҥ

Да±ааґын ааты уонна сыґыаты тэІнээн кірµµ

V этап.

Билиилэрин бэрэбиэркэлэнэр тургутар µлэ

Сыала:

1) Тиэмэни тіґі ійдіібµттэрин тест эбэтэр сахалыы эттэххэ тургутук нөҥүө бэрэбиэркэ.

2) Туохха ыарыр±аппыттарын чуолкайдааґын, ійдітµµ

Тест (тургутуу) толоруу

Да±ааґын аат (тест)

А) аатын

Б) бэлиэтин

В) тугу гынарын

2.

А) Тугу гын? Хайаа?

Б) Ким? Туох?

В) Хайдах? Ханнык?

3.

А) учуутал

Б) ыраас

В) суруйар

4.

А)синньигэс

Б) сибиэґэй

В) сааскы

5.

А)ытырыык

Б) эргэ

В)чуумпу

6.

А) эйэ±эс

Б) сырдык

В) харатыІы

Тест (тургутуу)

Ыарыр±атар сорудахтарыгар хонтуруол, ійдітµµ

V этап.

Билиилэрин бэрэбиэркэлэнэр тургутар

Бэйэбит билиибитин-көрүүбүтүн тест эбэтэр сахалыы эттэххэ тургутук нөҥүө бэрэбиэркэлиэхпит.

Да±ааґын аат (тест)

1.Да±ааґын предмет ……көрдөрөр

А) аатын

Б) бэлиэтин

В) тугу гынарын

2.Да±ааґын ыйытыылара

А) Тугу гын? Хайаа?

Б) Ким? Туох?

В) Хайдах? Ханнык?

3.Да±ааґыны бул

А) учуутал

Б) ыраас

В) суруйар

4.Аат тылтан (сыґыарыы кімітµнэн) µіскээбит да±ааґыны бул

А) синньигэс

Б) сибиэґэй

В) сааскы

5.Туохтууртан µіскээбит да±ааґыны бул

А) ытырыык

Б) эргэ

В) чуумпу

6.Да±ааґынтан µіскээбит

А) эйэ±эс

Б) сырдык

В) харатыІы

Дьэ, бары толордубут, аны бэйэ-бэйэбитин бэрэбиэркэлэнэбит.

V этап.

Билиилэрин бэрэбиэркэлэнэр тургутар

Сіптііх эппиэти бэлиэтээ

Пааранан µлэ

-Ґлэ±ит тµмµгµн бэрэбиэркэлээн, тэІнээн кірµІ? Биир тµмµгµ оІоруІ.

Бодоруґар сатабыл

Бииргэ алтыґан µлэлииргэ µірэнии

Пааранан µлэ.

-Хардарыта бэрэбиэркэлэґии, сыыґаны кіннірін биир тµмµккэ кэлии.

Бодоруґар сатабыл

Бииргэ алтыґан µлэлииргэ µірэнии

Тус суолталаах сатабыл

Кімілісµґµµ.

VI.Самостоятель. µлэ

1) Сіптііх да±ааґыннары этиигэ туруоруу

Эрчиллиини соруда±ынан толоруу

Эрчиллии 377

.Бэриллэр эрчиллии соруда±ын аа±ан сіпкі толорорго кыґаныы.

(тугу ійдіібітµн ыйытар)

Учебнигынан µлэни тэрийии

Бэриллэр эрчиллии соруда±ын бэйэлэрэ аа±ан сіпкі толороллорун ситиґии

VI.Самостоятельнай µлэ

стр. 138 Эрчиллии 377

Соруда±ын аа±аллар, толороллор

VI.Самостоятель. µлэ

Тэтэрээккэ µлэ

Билэр-кірір сатабыл

Учебнигынан сатаан үлэлиир, уруокка истибитин, билбитин туһанар, бэйэтин билиитигэр тирэҕирэр.

Бэйэни салайынар-дьаһанар сатабыл:

Дьарыгын тэринэр, толорбут сорудаҕар сөптөөх түмүк оҥостор, сыаналанар.

VII. Бэйэни сыаналаныы. (Рефлексия)

Сыала:1)уруокка ыытыллыбыт үлэлэргэ түмүк оҥоруу, бэйэ санаатын этинии

VII. Бэйэни сыаналаныы. Тµмµк

«ТииІ мэйии» аатын ыллыгыт дуо? ТииІ сайыІІы хасааґын кыґын хантан ба±арар булан туґанарын курдук эґиги кµн аайы ылар билиигитин куруук µірэххэ да µлэ±э да туґаныІ диэн тµмµктµµбµн.

Да±ааґын аат туґунан туґунан билибитин чиІэттибит, кэІэттибит (о±олор эппиэттэрэ)

«Биир толкуй µчµгэй, икки толкуй іссі µчµгэй» Јс хоґооммут биґиэхэ кімілісті дуо? То±о?

Дьиэҕэ үлэ: учебник, стр.139, эрчиллии 379