Та?ырыбы: Гимнімізді? авторлары
Ма?саты: О?ушыларды Отанс?йгіштікке, ?з елін ма?тан етуге т?рбиелеу. Гинні? авторлары жайлы жа?а ма?л?маттар беру.
К?рнекілігі: Гимн авторларыны? портреттері, буклеттер, плакат, аудио.
Барысы: С?леметсі?дер ме, балалар! Б?гін біз р?міздерімізді? ішінде т?уелсіздігімізді? ай?а?ындай бол?ан – Гинм туралы айтпа?пыз.
?аза?стан Республикасыны? мемлекеттік Гимні орындалсын
н?ран – мемлекетті? басты р?міздеріні? бірі. Гректі? «gimneo» с?зінен шы??ан «гимн» термині «салтанатты ?н» деген ма?ынаны білдіреді. ?н?ран ел азаматтарын тиімді ?леуметтік-саяси т?р?ыдан топтастырып, этном?дени т?р?ыдан те?дестіру ?шін негізгі м?нге ие, ма?ызды дыбысты? р?міз саналады.
Т?уелсіз ?аза?станны? тарихында елімізді? мемлекеттік ?н?раны екі рет – 1992 ж?не 2006 жылдары бекітілді.
Республика мемлекеттік егемендігін иеленгеннен кейін, 1992 жылы ?аза?стан ?н?раныны? музыкасы мен м?тініне бай?ау жарияланды. Бай?ау ?орытындысы бойынша ?аза? КСР ?н?раныны? музыкалы? редакциясын са?тау туралы шешім ?абылданды. Осылайша т?уелсіз ?аза?станны? ал?аш?ы ?н?раныны? музыкасыны? авторлары М??ан Т?лебаев, Евгений Брусиловский ж?не Латиф Хамиди болды. Сонымен ?атар, ?здік м?тінге жариялан?ан бай?ауда авторлар ?жымы, белгілі а?ындар М?зафар ?лімбаев, ?адыр Мырзалиев, Т?манбай Молда?алиев ж?не Жадыра Д?рібаева же?іп шы?ты.
Елді? дыбысты? р?мізіні? танымалды?ын арттыру ма?сатында 2006 жылы жа?а мемлекеттік ?н?ран ?абылданды. Оны? негізі ретінде халы?ты? арасында ке?інен танымал «Мені? ?аза?станым» патриотты? ?ні та?дап алынды. Ол ?нді Ш?мші ?алдая?ов 1956 жылы Ж?мекен Н?жімеденовті? с?зіне жаз?ан болатын. ?аза?стан Президенті Н?рс?лтан Назарбаев ?нге мемлекеттік ?н?ран жо?ары м?ртебесін беру ж?не ана??рлым салтанатты шыр?алуы ?шін музыкалы? туындыны? бастап?ы м?тінін ??деді. ?аза?стан Парламенті 2006 жылы 6 ?а?тарда палаталарды? бірлескен отырысында «Мемлекеттік р?міздер туралы» Жарлы??а тиісті т?зету енгізіп, елімізді? жа?а мемлекеттік ?н?ранын бекітті.
Н?жімеденов, Ж?мекен Сабыр?лы — ?аза?стан Республикасы Мемлекеттік ?н?раныны? (м?тіні) авторы, к?рнекті а?ын, ?аза?стан Жастар ода?ы сыйлы?ыны? иегері. 1935 жылды? 28 ?арашасында Гурьев (Атырау) облысы, Те?із (?азір ??рман?азы) ауданында?ы ?ошала? деген жерде д?ниеге келген.
Ж?мекен атасы Н?жімеден Стам?азиевті? бауырында ?сіп, т?рбие ал?ан. С?з бен тарих ж?не ту?ан хал?ыны? д?ст?рлеріне деген ысты? с?йіспеншілік сезімді бала бойында ?алыптастыр?ан сол кісі. Немересіне ?зіні? ата?ты бабалары ?артпанбет жырау (алтыншы ата) мен оны? ?пкесі ?осуан (Махамбет ?теміс?лыны? ту?ан шешесі) туралы сыр шертетін.
1956-59 жылдары ?аза?ты? мемлекеттік консерваториясыны? халы? аспаптар факультетінде о?ы?ан. Содан кейін 1959-74 ж.«Жазушы» баспасыны? редакторы, «Лениншіл жас» газетінде б?лім ме?геруші, ?аза?стан Жазушылар ода?ында ?деби ке?есші, 1974-78 ж, ?аз.ССР Баспа, полиграфия ж?не кітап саудасы істері ж?ніндегі мемлекеттік комитетті? редакторы, 1978-83 ж. «Мектеп» баспасында б?лім ме?геруші болып ?ызмет ат?ар?ан. Ж?мекен Н?жімеденовті? ал?аш?ы «Егіс»лирикалы? жина?ы 1961 жылы жары? к?рді. Т?рт жылдан кейін «Жо?, ?мыту?а болмайды» атты поэмалар жина?ы шы?ты. Ж.Н?жімеденовті? тірі кезінде барлы?ы он ?ле?дер жина?ы мен «А? ша?ылдар» (1973ж), «Кішкентай» (1975 ж), «Ата? пен да?пырт» (1978ж) атты ?ш романы басылды.
Ж?мекен Н?жімеденов ?зіні? 84 жас?а толуына алты к?н ?ал?анда, 1983 жылды? 22 ?арашасында д?ниеден озды. А?ын ?лімінен кейін жары? к?рген он жина?ына тірі кезінде жарияланба?ан ?ле?дері, поэмалары, повестері мен романдары, ма?алалары мен аудармалары ж?не то?ыз к?й енді. Оны? шы?армалары к?птеген тілдерге аударылып, басылды. А?ын А.Вознесенскийді?, Е.Евтушенконы?, Н.Хикмет пен ?.Файзи шы?армаларын аудар?ан.
Н?рс?лтан Назарбаев 1940 жылы 6 шілдеде Алматы облысыны? ?арасай ауданына ?арасты Шамал?ан ауылында ?біш пен ?лжанны? отбасысында д?ниеге келген. 1940 жылы 6 шілдеде Іле Алатауыны? баурайында?ы ?ш?о?ыр жайлауында ?біш пен ?лжан Назарбаевтарды? ша?ыра?ында д?ниеге келді. О?ан ?ке-шешесі Н?рс?лтан деп ат ?ойды.С?биге ат та?дауды? ?зі жат?ан бір хикая?а айналды. Той?а жинал?ан а?айын-туыс т?рлі есімдерді т?с-т?стан айтып жатты. Е? а?ырында жа?а ту?ан ?лды? ?жесі Мырзабала мынадай ?сыныс білдірді: «Мені? с?йікті немерем екі бірдей есімді алып ж?рсін. Оны? аты Н?рс?лтан болсын».?лемдегі барлы? ?желер секілді Мырзабала да немересіні? азамат болып ?алыптасуына ерекше е?бек сі?ірді.
?кесі – ?біш 1903 жылы Алатауды? б?ктерінде, Назарбай биді? ша?ыра?ында ?мірге келді.?біш Назарбаев к??ілді, ?адірлі адам болды. Ол тек ?аза? тілінде ?ана емес, орыс ж?не бал?ар тілдерінде де еркін с?йлейтін. ?біш ?аза? ж?не орыс ?ндерін беріліп айтатын, ??гімелескен адамын зейін ?ойып ты?дап, пайдалы ке?ес бере білетін. ?біш Назарбаев 1971 жылы ?айтыс болды.
Ш?мші ?алдая?ов (15.8. 1930, Отырар ауданы Ш?уілдір ауылы – 29.2.1992, Алматы) – композитор, ?аза?станны? халы? артісі (1991). Шымкент, Тараз, Жетісай ?алаларыны? ??рметті азаматы.
Аса к?рнекті сазгер, ?н жанрыны? ?йгілі майталманы, ?аза?стан м?дениетіне е?бегі сі?ген ?айраткер, осы заман?ы ?аза? эстрадасыны? негізін салушыларды? бірі, ?аза?станны? халы? ?ртісі.
О?т?стік ?аза?стан облысыны? ?ызыл??м ауданында д?ниеге келді. Бала кезінен бойында?ы бар талантын ал?алы жиын, аламан б?йгелерде к?рсете білді. 1950 жылдан бастап шы?армашылы?пен т?бегейлі т?рде ш??ылданды. 1956-1962 жж. ??рман?азы атында?ы мемлекеттік консерваториясында В.В.Великанов класында о?ыды. Ш?мші ?ндері ?ажайып саздылы?ымен, сылдырап а??ан б?ла? суындай тап-таза сы??ырымен, лирикалы? наздылы?ымен ерекшеленеді. Оны? шы?армашылы? жа?ынан сі?ірген е?бегі ?аза? эстрадалы? ?ндеріні? ?уенін ?лтты? на?ышпен ??нарландыруында, я?ни халы?ты? ?айнармен ?абыстыруында жатыр. Ал б?л оны? ?аза? ж?ртыны? музыкалы? д?ст?рі с?тін еміп ?скендігіне д?лел.
Осылайша ба?зы мен б?гінгі ма?амдарды керемет ?штастыруы Ш.?алдая?ов туындыларыны? да??ын д?рілдетіп шы?арып, д?йім дала?а ке? жайылу?а кепілдік берді. М?хтар ?уезов ?мірден озар т?сында университет студенттері алдында с?йлеген ?йгілі с?зінде Ш?мші саздарын А?ан, Біржан ?нерпазды?ынан кейінгі бір "жыл келгендей жа?алы?" сезіндіретін ?здік ??былыс ретінде ба?ала?аны м?лім. Ж?рт аузында "б?кіл ?аза? еліне ?н салдыр?ан Ш?мші" атануыны? сыры сонда. Сазгер ?ндері, ?сіресе, 60-70-жылдардагы жастарды? аузында ж?рді. Кешеулеген "хрущевтік жылымы?" д?уіріні? жас адамдары шетел композиторлары мен орындаушыларына, м?селен, "Биттлзге" калай ынты?са, ?аза?станды? ?з сазгерлерімізді де солай с?йіп ты?дады. Б?л со??ысы мен арасында, ?рине, ?алдая?ов бірінші орында т?рды.
О?ушы: К?к аспандай к?кпе?бек
?аза?стан жалауы
К?к емес ол тектен – тек
Елді? ашы? ?аба?ы.
Айнымайды аспаннан
Бізді? туды? бояуы,
Оны халы? ?ашанда
Биікке іліп ?ояды
Елтанбасы елімні?
Неткен ?йбат, ?демі.
О?ушы: Т?ны?ындай к??ілді?
Ортада аспан ?лемі!
??т, береке ша?ыра?
Орын ал?ан ол т?рден.
?анатты ?ос ар?ыма?
Екі жа?тан к?мкерген
?н?раны елімні?
Ша?ырады бірлікке.
Егеменді хал?ымны?
Болаша?ы бірлікте.
О?ушы: ?аза?стан р?міздері- елдігімні? белгісі,
Білу керек бала?а дейін е? кіші.
?н ?ран, к??ілдір ту, елта?ба,
Р?міздерді жат?а білсін ?р кісі.
О?ушы: ?н ?раным - жан ?раным,
Айтар ?нім, с?йлер с?зім.
Ту?ан жерім- са?ынарым,
Ж?рсем егер д?ние кезіп.
?атар шап?ан ?ос т?лпар,
Ай астында ?аза? ?й.
?алы?та?ан жас с?н?ар,
Шары?та?ан таза к?й.
Б?л та?басы елімні?,
Елдігімні? белгісі.
?орытынды
