Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей
Саба?ты? ма?саты: дыбыстарды? дауысты ж?не дауыссыз болып б?лінетінін, дауысты дыбыстарды? ?зі жуан ж?не жі?ішке болып б?лінетінін еске т?сіру.
Саба?ты? к?рнекілігі: сурет салын?ан плакат, дыбыстар жіктемесіні? кестесі.
Саба?ты? барысы:
?й тапсырмасын тексеру.
2-сыныпта «Дыбыс пен ?ріп» та?ырыбы бойынша ?ткізілген о?у материалдарын еске т?сіру. а) С?ра?тар?а жауап беру:
1. Дыбыс дегеніміз не?
2. ?ріп дегеніміз не?
3. Дыбыстар нешеге б?лінеді?
Сабақтың тақырыбы: Дыбыс және әріп.
Сабақтың мақсаты: дыбыстардың дауысты және дауыссыз болып бөлінетінін, дауысты дыбыстардың өзі жуан және жіңішке болып бөлінетінін еске түсіру.
Сабақтың көрнекілігі: сурет салынған плакат, дыбыстар жіктемесінің кестесі.
Сабақтың барысы:
Үй тапсырмасын тексеру.
2-сыныпта «Дыбыс пен әріп» тақырыбы бойынша өткізілген оқу материалдарын еске түсіру. а) Сұрақтарға жауап беру:
1. Дыбыс дегеніміз не?
2. Әріп дегеніміз не?
3. Дыбыстар нешеге бөлінеді?
4. Әліпбиде әріптер қалай беріледі? ә) Сурет бойынша жұмыс
Сұрақтар:
1. Бірінші суреттегі бала қандай дыбысты айтып түр? (Аузы жабық. Ешқандай дыбыс шығара алмайды).
2. Екінші (үшінші, төртінші) суреттегі бала қандай дыбысты айтып түр?
3. Дыбысты айтуға адамның қандай мүшелері қатысады?
Оқушылар дыбысты айтуға өкпе, өңеш, мұрын, ауыз, ерін, тіл, тіс, таңдай қатысатынын, дыбыстарды құлақпен еститінімізді айтады.
Әр мүшенің дыбыс шығарудағы қызметі түсіндіріледі.
Кесте арқылы дыбыстар туралы алған білімдері бекітіледі.
| Дауысты дыбыстар: а, ә, е, о, ө, ү, ү, ы, і, и, (у), э, ё, ю, я.
Жуан дауысты дыбыстар: а, о, ұ, ы. Жіңішке дауысты дыбыстар ә, ө, і, ү, е.
Э, ё (йо) әріптері орыс және өзге шет тілдерінен енген сөздерде кездеседі. Мысалы: эстетика, электр, Серёжа, Алёша, т.б.
Ю әрпі мынадай сөздерде жазылады: ою, тою, қою, жаю т.б.
Ю әрпі орыс және шет тілдерінен енген мынадай сөздерде қолданылады: люкс. полюс т.б.
Я әрпі мынадай сөздерде кездеседі: мия, сия, қияқ, қияр, т.б.
Я әрпі орыс және шет тілдерінен енген мынадай сөздерде қолданылады: Яша, янтарь, т.б.
Дауыссыз дыбыстар: б, в, г, г, д, ж, з, й,к, қ, л, м,н,ң, п, р, с, т, ф, х, һ, ц, ч, ш, щ,(у). | Сөздің бір дыбысы өзгерсе, оның мағынасы өзгереді. Мысалы: Жол - сол, тол, мол, қол, бол. Сөзде қанша дауысты дыбыс болса, сонша буын болады. Мысалы: Ә-ріп-тер (3 буын ), әт-кен-шек (3 буын ), о-рын-дық ( 3 буын ), ба-уыр-сақ (3 буын ). Жазу жолына сыймаған сөз буынға бөлініп, тасымалданады (келесі жолға жазылады). Мысалы: Оқушылар мектеп ауласына неше түрлі ағаш отырғызды. Қыздар отырғызылған көшеттерді суарды. | |||
| Дауысты у | Дауыссыз у |
|
| |
| дыбысы | дыбысы |
|
| |
| уылдырық | селеу |
|
| |
| ту | жауын |
|
| |
| сулық | бауырсақ |
|
| |
| сұлу | хауыз |
|
| |
|
|
|
|
| |
Жаңа сабақ.
- Дыбыс пен әріптің айырмашылығын айтыңдар. Оқулықтағы жаттығулар орындалады. 1-жаттығуда берілген әр сөзде неше дыбыс, неше әріп бар екенін тауып, сосын оның алғашқы үш сөзіне дыбыстық талдау жасауға тапсырма беріледі.
Мысалы:
Асқабақ - 7 дыбыс, 7 әріп, 3 буын.
А - жуан дауысты дыбыс.
С - қатаң дауыссыз дыбыс.
Б - ұяң дауыссыз дыбыс.
Жемістерді бір бөлек, көкөністерді бір бөлек көшіріп жазады.
2-жаттығу. Алдымен жуан дауысты дыбыстары бар сөз, сосын бірыңғай жіңішке дауысты дыбыстары бар сөздер, одан кейін құрамында жуан да, жіңішке де дауысты дыбыстары бар сөздерді қатыстырып, бірнеше сөйлем құрауға тапсырма беру керек.
- Осы сөздердің ішінде тасымалдауға келмейтін сөз бар ма?
- Бар. Ол - қант сөзі. Себебі бұл сөз бір ғана буыннан тұрады.
3, 4-жаттығулар да осындай ретпен орындалады. Ал 5-жаттығуда сөздің бір дыбысы өзгерсе, оның мағынасы өзгеретіндігі еске түсіріледі.
Ақ - түстің белгісі.
Шаң - кез, уақыт.
Ұшаң - көлік түрі.
Дәптермен жұмыс. Сабақта алған білімдерін пысықтай түсу үшін дәптердегі тапсырмаларды мұғалім өзінің қалауымен және уақытына байланысты орындата алады.
Сабақты қорытындылау.
1. «Сөз құра, көп құра» дидактикалық ойыны. Шарты: тақтаға әріптер жазылады. Оқушылар осы әріптерді қатыстырып, бірнеше сөз құрайды.
Мысалы: бақыт, дауыл, т.б.
- Құрастырған сөзде неше дыбыс, неше әріп бар?
- Бір сөзге дыбыстың талдау жаса.
2. Осы тақырып бойынша «Дидактикалық материалдарда» немесе «Қызықты грамматикада» берілген тапсырмаларды орындауға тапсырма беріледі.
Осылайша оқушылардың дыбыс пен әріп туралы алған білімдері пысықталады.
Үйге тапсырма мұғалімнің өз қалауынша беріледі.
* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт
